Franz Kafka
Das Schweigen der Sirenen
Beweis dessen, daß auch unzulängliche, ja kindische Mittel zur Rettung dienen können:
Um sich vor den Sirenen zu bewahren, stopfte sich Odysseus Wachs in die Ohren und ließ sich am Mast festschmieden. Ähnliches hätten natürlich seit jeher alle Reisenden tun können, außer denen, welche die Sirenen schon aus der Feme verlockten, aber es war in der ganzen Welt bekannt, daß dies unmoglich helfen konnte. Der Sang der Sirenen durchdrang alles, und die Leidenschaft der Verführten hätte mehr als Ketten und Mast gesprengt. Daran aber dachte Odysseus nicht, obwohl er Davon vielleicht gehört hatte. Er vertraute vollstandig der Handvoll Wachs und dem Gebinde Ketten und in unschuldiger Freude uber seine Mittelchen fuhr er den Sirenen entgegen.
Nun haben aber die noch schrecklichere Waffe als den Gasang, nämlich ihr Schweigen. Es ist zwar nicht geschehen, aber vielleicht denkbar, daß sich jemand vor ihrem Gesang gerettet hatte, vor ihrem Schwigen gewiß nicht. Dem Gefuhl, aus eigener Kraft sie besiegt zu haben, der daraus folgenden alles fortreißenden Überbebung kann nights irdisces widerstehen.
«Η σιωπή των Σειρήνων»
Σε απόδειξη όλων αυτών, μπορούν να φανούν σωτήρια ακόμη και τα πιο παιδαριώδη μέσα:
Για να προστατευτεί από τις σειρήνες, έκλεισε δυνατά τα αυτιά του ο Οδυσσέας με κερί, και δέθηκε στο κατάρτι. Το ίδιο θα μπορούσε φυσικά να συμβεί και σε οποιοσδήποτε άλλους ταξιδιώτες, εκτός αυτών, που οι σειρήνες πρόφταιναν από μακριά και μάγευαν, αλλά αυτό είναι γνωστό σ’ όλο τον κόσμο, ότι θα ήταν αδύνατο να συμβεί. Το τραγούδι των σειρήνων μπορεί να διαπεράσει τα πάντα, ακόμη και το πάθος των ταξιδιωτών δεν θα είχε μεγαλύτερη επίδραση απ’ ότι οι αλυσίδες και τα κατάρτια. Αυτό όμως δεν το σκέφθηκε ο Οδυσσέας, παρ’ όλο που ίσως το είχε ακούσει εμπιστεύτηκε μια χούφτα κερί και μια αρμαθιά αλυσίδες και έπλευσε χωρίς ενοχή, χαρούμενος προς τις Σειρήνες.
Τώρα έχουν οι Σειρήνες ακόμη ένα πιο τρομακτικό όπλο απ’ ότι το τραγούδι τους, τη σιωπή τους. Δεν έχει βεβαίως συμβεί, αλλά ίσως αξίζει να σκεφτεί κανείς, ότι θα μπορούσε να είχε σωθεί κανείς από το τραγούδι τους, σίγουρα όχι όμως από την σιωπή τους. Έχοντας το συναίσθημα, ότι τις έχουμε νικήσει με τη δική μας δύναμη, ανακαλύπτουμε ότι δε μπορεί κανείς τελικά δείχνοντας ανοχή να αντισταθεί στην αλαζονία.
2. Ναυσικά (τρίτη σκηνή) (W. Goethe)
3. Ναυσικά (τέταρτη σκηνή) (W. Goethe)
4. Ύμνος στην ομορφιά – Μούσες (F. Hőlderlin)
5. Η σιωπή των Σειρήνων (Franz Kafka)
6. Θρύλοι για την Άρτεμη (A.Seghers)
