Τα περιστατικά αυτά εμφανίζονται κατά κύριο λόγο στο δημοτικό και το γυμνάσιο ενώ φαίνονται να ελαχιστοποιούνται στο λύκειο. Οι έρευνες ισχυροποιούν την υπόθεση ότι το 50% των μαθητών δεν το γνωστοποιούν πουθενά, ενώ το άλλο 50% το αναφέρουν σε φίλους τους και όχι στους γονείς η τους εκπαιδευτικούς. H Ενδοσχολική βία ορίζεται ως η απρόκλητη, εσκεμμένη και συστηματική χρήση λεκτικής και σωματικής βίας με σκοπό την επιβολή αλλά και την πρόκληση σωματικού και ψυχικού πόνου σε μαθητές από συμμαθητές τους εντός και εκτός του σχολικού περιβάλλοντος. Οι μαθητές θύματα εμφανίζονται συνήθως με μερικά από αυτά τα χαρακτηριστικά προσωπικότητας: χαμηλή αυτοεκτίμηση, έλλειψη ικανότητας επίλυσης προβλημάτων, σημάδια κατάθλιψης και συναισθηματικών προβλημάτων, φοβίες, αίσθημα μοναξιάς. Επίσης, τα παιδιά που φαίνονται να είναι κάπως «διαφορετικά» από συνομήλικους τους για παράδειγμα τα παχύσαρκα, αυτά που φοράνε γυαλιά, είναι καινούρια στο σχολείο ή δεν ακολουθούν το «ρεύμα» του σχολείου φαίνονται να είναι πιθανά θύματα. Βιώνουν θυμό, ντροπή και φόβο γιατί δεν είναι ικανά να αντιδράσουν με αποτέλεσμα να ξεσπούν σε άτομα του οικογενειακού περιβάλλοντος. Από την άλλη τα παιδιά ή οι ομάδες παιδιών που φέρονται ως θύτες παρουσιάζουν τα εξής χαρακτηριστικά μεταξύ άλλων: ανάγκη για επιβολή στους άλλους, μειωμένη ικανότητα αυτοελέγχου και υπακοής σε βασικούς κανόνες, αυξημένη αυτό-εικόνα, έλλειψη αίσθησης του μέτρου και ενσυναίσθηση . Τέλος η δημοτικότητα τους είναι μεσαία η και λιγότερο από μεσαία και υποστηρίζονται από φίλους που δεν εκφοβίζουν αλλά ενθαρρύνουν αυτή τη συμπεριφορά. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι παρ’ όλα αυτά όταν ένα παιδί παρουσιάζει τέτοιου είδους χαρακτηριστικά δεν σημαίνει ότι απαραιτήτως θα γίνει κάποια στιγμή θύτης ή θύμα. Η εκδήλωση του φαινόμενου συνθέτεται από ατομικούς και περιβαλλοντολογικούς παράγοντες. Ειδικότερα, η ίδια η προσωπικότητα του παιδιού, τα χαρακτηριστικά του οικογενειακού περιβάλλοντος, η στάση του παιδιού, των γονέων του και των δασκάλων απέναντι στο φαινόμενο της βίας, καθώς και γενικότερα κοινωνικά προβλήματα που ενισχύουν βίαιες και αντικοινωνικές συμπεριφορές. Οι πιο συνηθισμένες εκδηλώσεις περιλαμβάνουν: σπρωξιές, ξυλοδαρμούς, βρισιές, απειλές, εκβιασμούς, σεξουαλική κακοποίηση και παρενόχληση, κλοπές. Οι συνέπειες αυτού του φαινομένου μπορούν να είναι άμεσες, η ακόμα και να φανούν στο μέλλον στην ενήλικη ζωή του, με τη μορφή ίσως κάποιων διαταραχών. Ποιά μερικά από τα σημάδια που πιθανόν να υποδηλώνουν την ύπαρξη του φαινομένου; Ξαφνική αλλαγή στη διάθεση που επιμένει και δεν μπορεί να εξηγηθεί για άλλο λόγο. Μειωμένη διάθεση η ακόμα και άρνηση να πάει στο σχολείο, προβάλλοντας δικαιολογίες. Βαθμοί που πέφτουν. Το ότι αλλάζει την κλασική διαδρομή που πηγαίνει ή επιστρέφει από το σχολειό. Έχει μελανιές που αποφεύγει να εξηγήσει πως έγιναν. Παράπονα για ψυχοσωματικά προβλήματα. Ζητάει χρήματα συχνότερα γιατί χάνει αυτά που του δίνουν οι γονείς. Τι πρέπει να κάνουν οι γονείς όταν πέσουν στην αντίληψη τους κάποια σημάδια Θα πρέπει, μέσω της συζήτησης, να κάνετε το παιδί να νιώσει ασφάλεια διαβεβαιώνοντάς το ότι δεν είναι μόνος/η σε αυτό αλλά και ότι δεν είναι ο ίδιος υπεύθυνος γι αυτό που γίνεται. Να τονίσετε ότι είστε εσείς που το προστατεύετε Να του δείξετε τον τρόπο να υπερασπιστεί τον εαυτό του. Να του εξηγήσετε ότι το να μιλήσει γι’ αυτό που του συμβαίνει δεν είναι «κάρφωμα» αλλά προστασία προς τον εαυτό του. Να ενημερώσετε τον διευθυντή του σχολείου και δασκάλους-καθηγητές. Να ενημερωθείτε από κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας για το πώς μπορείτε να το διαχειριστείτε. Εσείς αυτό που είναι αναγκαίο να κάνετε είναι να διερευνάτε εξονυχιστικά τη συμπεριφορά του παιδιού και τις πιθανές αλλαγές του αλλά και να το κάνετε να νιώθει ασφάλεια. ΣΤΑΜΟΥΛΗ ΧΑΡΙΣ ΚΛΙΝΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ, Msc