ΤΙΤΛΟΣ:Τα ζώα του δάσους του τόπου μου
ΕΜΠΛΕΚΟΜΕΝΕΣ ΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ:
Το σενάριο απευθύνεται στους μαθητές της Ε΄ τάξης του Δημοτικού Σχολείου και εντάσσεται στη γνωστική περιοχή της Ευέλικτης Ζώνης της Ε΄ Δημοτικού, συγκεκριμένα στη Περιβαλλοντική Εκπάδευση (Διαθεματικές δραστηριότητες). Επειδή όμως το προσεγγίζουμε διαθεματικά εμπλέκονται και τα γνωστικά αντικείμενα:
-Γλώσσα: κατανόηση κειμένου, προφορική και γραπτή έκφραση, εμπλουτισμός λεξιλογίου, αναγνώριση και επεξεργασία πληροφοριών
-Μελέτη Περιβάλλοντος: άμεσος συσχετισμός με την Αγωγή Περιβαλλοντικής συνείδησης και σεβασμός του περιβάλλοντος ως βασικού παράγοντα για την την υγιή ανάπτυξη των παιδιών
-ΤΠΕ: το σενάριο παρουσιάζεται μέσα από τη χρήση των νέων τεχνολογιών.
3) ΓΝΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΤΕΡΕΣ ΙΔΕΕΣ Ή ΑΝΤΙΛΗΨΕΙΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ:
Οι μαθητές έχουν αναπτύξει από προηγούμενα μαθήματα τις βασικές δεξιότητες χρήσης του Η/Υ. Επίσης έχουν ασχοληθεί με το θέμα σε προηγούμενες τάξεις.Έχουν διδαχθεί τα σχετικά κεφάλαια 22,23 από την Γεωγραφία Ε΄ τάξης σελ.75,76,77,80(Ζώα του δάσους,Η βλάστηση της Ελλάδας, Αν θέλεις διάβασε κι αυτό…, Ζώα του Ελληνικού δάσους κινδυνεύουν) και από την Γλώσσα Ε΄σελ. 7,8 τεύχος 1ο. Δες σελίδες βιβλίων στην διεύθυνση www.pi-schools.gr/books/dimotiko/ Βέβαια διαθέτουν και προσωπικές αντιλήψεις-βιώματα από την καθημερινή τους ζωή πάνω στο θέμα γι΄ αυτό χρησιμοποιούμε ένα διαγνωστικό εννοιολογικό χάρτη Δείγμα 1.
ΣΚΟΠΟΣ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ:
ΣΚΟΠΟΣ: Το σενάριο είναι συμβατό με το Α.Π.Σ και το Δ.Ε.Π.Π.Σ. Ο γενικός σκοπός της Περιβαλλοντικής Εκπ/σης μέσω της Ευέλικτης Ζώνης(ΕΖ) είναι η συνειδητοποίηση των μαθητών για τη σχέση του ανθρώπου με το φυσικό περιβάλλον,ευαισθητοποίηση για τα προβλήματα που συνδένται με αυτό και δραστηριοποιηθούν με ειδικά προγράμματα, ώστε να συμβάλουν στη γενικότερη προσπάθεια αντιμετώπισης τους.Μέσα από εκπαιδευτική διαδικασία να οδηγηθούν στη διασαφήνηση εννοιών,αναγνώριση αξιών ,ανάπτυξη /καλλιέργεια ψυχοκινητικών δεξιοτήτων και στάσεων που είναι απαραίτητες στη διαδικασία λήψης αποφάσεων και στη διαμόρφωση κώδικα συμπεριφοράς γύρω από τα προβλήματα που αφορούν στην ποιότητα του περιβάλλοντος σε ατομικό/κοινωνικό επίπεδο(ΔΕΠΠΣ, 2002:σελ.759,762 Βιοποικιλότητα- Η εξαφάνιση των ειδών.,…….). ΑΠΣ:ΤΟΜΟΣ Β΄2003, σελ4360 Περιβαλλοντική εκπαίδευση,άξονες γνωστικου περιεχομένου:Βιοποικιλότητα- η εξαφάνιση των ειδών,Ανθρώπινες δραστηριότητες, σχέσεις αξίες.Εκτός αυτών δαιθεματικά με τα μαθήματα:Γεωγραφία ΑΠΣ σελ 4203 Χλωρίδα πανίδα…..οικοσυστήματα Ελλάδας,,Γλώσσα ΑΠΣ σελ………………………………………………………………………………………………………………………..
ΣΤΟΧΟΙ: Α. Ως προς το γνωστικό αντικείμενο:
-Να κατανοήσουν τη σχέση της αλληλεπίδρασης του ανθρώπου με το φυσικό περιβάλλον.
-Να αναπτύξουν έναν κώδικα συμπεριφοράς απέναντι στο περιβάλλον.
-Να αναγνωρίσουν τα αίτια αξαφάνισης των ειδών.
-Να καταγράψουν τα είδη που κινδυνεύουν να εξαφανιστούν.
-Να γνωρίσουν τον βιότοπο της περιοχής τους.
-Να ευαισθητοποιηθούν ως προς τη λήψη μέτρων για την προστασία της πανίδας της περιοχής τους.
Β. Ως προς τη χρήση των νέων τεχνολογιών:
-Να πληκτρολογούν κείμενο.
-Να ανοίγουν και να κλείνουν μια εφαρμογή.
-Να εξοικειωθούν με την εφαρμογή των λογισμικών :MS Word, CmapTools,story bird,power point ts.sch.gr
-Να αξιοποιούν τις δυνατότητες των λογισμικών με σκοπό τη μάθηση.
-Να έρθουν σε επαφή με τον τρόπο αναζήτησης πληροφοριών από το διαδίκτυο.
-Να αναπτύξουν θετική στάση απέναντι στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές ως μέσο άντλησης πληροφοριών.
-Να αποκτήσουν δεξιότητες συνεργατικής μάθησης.
Γ. Ως προς τη μαθησιακή διαδικασία:
-Να οικοδομήσουν τη γνώση αναλαμβάνοντας ενεργητικό ρόλο στη μαθησιακή διαδικασία.
-Να κατακτήσουν τη γνώση μέσα από ευχάριστες και βιωματικές δραστηριότητες.
-Να ασκηθούν στην ομαδοσυνεργατική μάθηση, στην ανάληψη πρωτοβουλιών και στην ανάπτυξη δημιουργικής σκέψης.
ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ – ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΩΝ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ:
Τα λογισμικά που θα χρησιμοποιηθούν στο σενάριο αυτό είναι:
-Από τα λογισμικά γενικής χρήσης: Επεξεργαστή Κειμένου: MS Word, ( χρήση επειδή το λογισμικό επεξεργασίας κειμένου Word δίνει τη δυνατότητα στους μαθητές να συνθέσουν ένα κείμενο, να το τροποποιήσουν και να το βελτιώσουν χωρίς κόπο και χρόνο. Σ’ αυτό μπορεί να προστεθούν εικόνες, εμπλουτίζοντας έτσι τον τρόπο γραπτής έκφρασης στην οθόνη και οπτικοποιώντας την γνώση.)
-Λογισμικό Εννοιολογικής χαρτογράφησης: CmapTools (χρήση επειδή σύμφωνα με τις απαιτήσεις του σε επίπεδο μαθησιακής διαδικασίας, αλλά και διδακτικής διαχείρισης, χαρακτηρίζεται ως ένα ανοιχτό εκπαιδευτικό περιβάλλον διερεύνησης και μάθησης. Πιο συγκεκριμένα, επιτρέπει δραστηριότητες και διερευνήσεις για οποιοδήποτε γνωστικό αντικείμενο. Το περιβάλλον αυτό και οι δραστηριότητες του παρέχουν ευκαιρίες για ενεργή συμμετοχή σε δημιουργικές δράσεις και κοινωνική αλληλεπίδραση. Τα παιδιά μπορούν να συνδυάσουν εικόνες, κείμενο και λέξεις για να αναπαραστήσουν σκέψεις και πληροφορίες. Βασίζεται στις θεωρίες του γνωστικού και κοινωνικού επικοδομητισμού.) Θα το χρησιμοποιήσουμε διπλά.Αρχικά για να διαγνώσουμε τις πρότερες ιδέες και αντιλήψεις των μαθητών και στη συνέχεια στην ανακάλυψη και κατάκτηση της νέας γνώσης μέσω της καθοδηγούμενης διερεύνησης από συγκεκριμένες ιστοσελίδες.
-Λογισμικό Ηλεκτρονικής παρουσίασης διαφανειών: Power point. Αυτό θα χρησιμοποιηθεί για να παραχθούν ομαδικά απο τις πέντε ομάδες της τάξης, διαφάνειες που θα περιέχουν τίτλο με το όνομα του ζώου,σύντομο γραπτό μήνυμα του ζώου προς τον άνθρωπο,εικόνα ζώου.
-Εφαρμογή του διαδικτύου srorybird για την έκφραση και την δημιουργία ιστοριών ή ποιημάτων με τη χρήση έτοιμου καλλιτεχνικού έργου.Εμείς θα δημιουργήσουμε μια ιστορία σε σχέση με τα ζώα του δάσους της Κρήτης και την προστασία τους από τις ανθρώπινες δραστηριότητες.
-Μηχανή αναζήτησης google , (χρήση επειδή το πρόγραμμα πλοήγησης δίνει την ευκαιρία στους μαθητές να αποκτήσουν γνώσεις σχετικές με το θέμα, μέσα από συγκεκριμένους δικτυακούς τόπους που αναζητούν στο διαδίκτυο κι έτσι αναπτύσσεται η ικανότητα του παιδιού για ενεργό αναζήτηση και η κριτική επεξεργασία των πληροφοριών που είναι ένας από τους πιο σημαντικούς παιδαγωγικούς στόχους, βασίζεται στις θεωρίες του γνωστικού και κοινωνικού επικοδομητισμού.)
-Ανοιχτό εκπαιδευτικό online λογισμικό ts.sch.gr για το Δημοτικό σχολείο για άντληση πληροφοριών σε σχέση με την προστασία του Περιβάλλοντος-δάσους- ζώων δάσους.
ΔΙΑΡΚΕΙΑ:
4 δράσεις που θα υλοποιηθούν σε 2 δίωρα
ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΑΞΗΣ & ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΗ ΥΛΙΚΟΤΕΧΝΙΚΗ ΥΠΟΔΟΜΗ:
Η τάξη θα οργανωθεί σε 5 ομάδες των 4 παιδιών με σκοπό να συμμετάσχουν όλοι στις δραστηριότητες και το μάθημα θα πραγματοποιηθεί στην τάξη καθώς απουσιάζει εργαστήριο πληροφορικής στο σχολείο. Απαιτείται επομένως ο κατάλληλος αριθμός Η/Υ, 4 στον αριθμό, οι οποίοι όμως θα εξασφαλιστούν από τους εκπαιδευτικούς (laptops), αφού όπως αναφέραμε το σχολείο μας πάσχει στον συγκεκριμένο τομέα. Ο χωρισμός των ομάδων γίνεται από το δάσκαλο έτσι ώστε οι ομάδες να είναι ανομοιογενείς και αν είναι δυνατόν σε κάθε ομάδα να υπάρχει ένας μαθητής εξοικειωμένος με τη χρήση Η/Υ. Οι υπολογιστές έχουν τη δυνατότητα σύνδεσης με το διαδίκτυο και έχουν εγκατεστημένα τα λογισμικά- προγράμματα που αναφέρθηκαν παραπάνω (σημείο 5).
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟΥ:
Ως μοντέλο διδασκαλίας επιλέγεται η «συνεργατική καθοδηγούμενη ανακάλυψη», στα πλαίσια της οποίας οι μαθητές με συγκεκριμένες δραστηριότητες διερευνούν το διδακτικό υλικό και οικοδομούν συνεργατικά τη νέα γνώση. Παράλληλα δίνεται η ευκαιρία για την ανάπτυξη των σχέσεων μεταξύ των μαθητών – μελών μιας ομάδας, καθώς και την ανάπτυξη αισθημάτων αλληλοεκτίμησης, εμπιστοσύνης και συνεργασίας. Η διδακτική προσέγγιση θα γίνει με τη χρήση των νέων τεχνολογιών, γιατί κεντρίζουν το ενδιαφέρον του μαθητή, παρέχοντάς του ένα πολυμεσικό περιβάλλον, μέσα από το οποίο θα οικοδομήσουν τη γνώση.
9)Φύλλο εργασίας 1,2
Χωριζόμαστε σε ομάδες των τεσσάρων ατόμων(βλ.7) ένας μαθητής χειρίζεται τον Η/Υ και οι άλλοι βοηθούν.
Πριν εξηγούμε τι είναι ο εννοιολογικός χάρτης ,κάνουμε παραδείγματα στον πίνακα και στον κεντρικό Η/Υ της τάξης.που διαθέτει οθόνη 32 ιντζών.Δίδεται οδηγία πάνω σε χαρτί στις 5 ομάδες .Αμέσως στον κεντρικό η/υ της τάξης ανοίγουμε την ts.sch.gr με σκοπό την επίδειξη του τρόπου δουλειάς όλων των ομάδων.
Φτιάχνουμε μαζί ένα εννοιολογικό χάρτη πρώτα πάνω στο χαρτί μας με κεντρικό θέμα: Τα ζώα του δάσους της Κρήτης και υποθέματα: ζουν ,τρώνε,εχθροί τους και άλλο ένα με κεντρικό θέμα :Ζώα του δάσους Κρήτης ,υποθέματα ίδια με προηγούμενο συν εξαφανισμένα κινδυνεύουν να εξαφανιστούν.Αμέσως μετά ανοίξετε τον Η/Υ στο διαδίκτυο,1η ΟΜΑΔΑ, Ψάχνω πληροφορίες για (Ζώα Κρήτης) από τη δ/νση xeniosKris.Pblogs.gr, 2η ΟΜΑΔΑel.wikipedia.org αναζήτηση:Κρήτη πανίδα Κρήτης κλικ πανίδα χλωρίδα ,3η blogs.sch.gr/itsikalak/category ), 4η Άγρια πανίδα της Κρήτης:Kpe-kastor.kas.sch 5η ts.sch.gr ,επιλογή δημοτικό,Περιβάλλον,Προστασία περιβάλλοντος,Τα ζώα του δάσους ,αριστερό κλικ πάνω στο ζώο που ζει στη Κρήτη.
1,2,3,4,5 ομάδα :Εξαφανισμένα και υπό εξαφάνιση ζώα Κρήτης:el.wikipedia.org Πάρτε τα στοιχεία που σας χρειάζονται για κάθε ζώο δηλαδή(όνομα,τι τρώει,εχθροί,κινδυνεύει,εξαφανίστηκε)
Αφού πάρουμε τις πληροφορίες που θέλουμε και που είδαμε πως οι μαθητές δεν γνωρίζουν
από τους εννοιολογικούς χάρτες στο χαρτί προχωρούμε σε εννοιλογικούς χάρτες στον Η/Υ.
Κάθε ομάδα καταχωρεί στον προκατασκευασμένο εννοιολογικό χάρτη ως( 4 )ζώα με τα σχετικά υποθέματα τους.
ΦΥΛΛΟ 1Α ΕΔΩ ΟΙ ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΧΑΡΤΕΣ ΣΤΟ ΧΑΡΤΙ
ΦΥΛΛΟ 1Β ΕΔΩ ΟΙ ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΧΑΡΤΕΣ ΜΕ ΤΟ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟ cmaptoolsσε συνδυασμό με την wikipedia για άντληση πληροφοριών.
ΦΥΛΛΟ 2 ΖΩΑ ΕΞΑΦΑΝΙΣΜΕΝΑ-ΚΙΝΔΥΝΕΥΟΥΝ ΜΕ ΕΞΑΦΑΝΙΣΗ ΕΔΩ ΟΙ ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΧΑΡΤΕΣ ΜΕ ΤΟ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟ cmaptools σε συνδυασμό με την wikipedia για άντληση πληροφοριών.
ΦΥΛΛΟ 3 Γραφή ιστορίας μέσω του ανοχτού λογισμικού srorybird. Όλες οι ομάδες επιλέγουν εικόνα,καλλιτέχνη ,θέμα ίδιο. Σκοπός:η συγγραφή (5) σελίδων ιστορίας ,(1) από κάθε ομάδα, με θέμα :Τα ζώα κάτι θέλουν να μας πουν σε σχέση με το σπίτι τους το δάσος..Τελικά σε ολομέλεια συνδιαμορφώνεται η ιστορία και αποθηκεύεται με σκοπό την παρουσίασή της σε άλλες τάξεις.
ΦΥΛΛΟ 4 Μήνυμα από ζώο (όνομα ζώου,εικόνα του, 2 σειρές κείμενο)μέσω του λογισμικού Power point σε συνδυασμό με την ιστοσελίδα (dim-rizou.pel.sch.gr ή την www.greenpage.gr/diakiriksi_dikaiomatwn_zoon.htm )
Κάθε ομάδα επιλέγει πέντε ζώα ένα μήνυμα δηλαδη 5 μηνύματα από κάθε ομάδα.Σκοπός η ευαισθητοποίηση μας για τα ζώα και η τελική παρουσίαση της σε άλλες τάξεις.
Τελικό αποτέλεσμα γράφουν τα παιδιά στην ομάδα τους στο word ως (2 )σειρές τι τους άρεσε τι όχι.
10.Πρόσθετες πληροφορίες
Εκτός των λογισμικών χρησιμοποιήσαμε τα βιβλία της Γλώσσας Ε΄σελ.7,8, Γεωγραφία σελ. …75,76,77,80, εγκυκλοπαίδεια σχολείου ,βιβλία σχετικά με τα ζώα, φωτογραφίες ζώων.
Εκτός των παραπάνω μπορούμε να φτάσουμε στο ίδιο αποτέλεσμα χρησιμοποιώντας και google Form (ερωτηματολόγιο)για πρότερες ιδέες μαθητών ,minτomo(εννοιολογικό χάρτη),padlet(ψηφιακός τοίχος: συνθήματα μηνύματα εικόνες),glogxster.docx κλπ