πολιτισμός

Η 31η Μαΐου έχει οριστεί ως Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος (World No Tobacco Day), με απόφαση που έλαβε το 1988 ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (Π.Ο.Υ.), για να υπενθυμίσει στο παγκόσμιο κοινό τις βλαβερές συνέπειες του καπνίσματος.

Εκστρατεία που επικεντρώνεται στην προστασία της νεολαίας από τον καπνό προωθεί ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ), με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Κατά του Καπνίσματος. Το φετινό θέμα (2020) είναι η «Προστασία των νέων από την χειραγώγηση της βιομηχανίας και η πρόληψη της χρήσης από αυτούς καπνού και νικοτίνης».
Στην ανακοίνωση του ΠΟΥ σημειώνεται ότι «Όπως είναι καλά γνωστό στην καπνοβιομηχανία, ένας άνθρωπος που αρχίζει να καπνίζει προτού κλείσει τα 20 δεν είναι μόνο πιθανόν να εθιστεί, αλλά μπορεί επίσης να είναι δύσκολο να ασκήσει έλεγχο πάνω στο κάπνισμα αργότερα στη ζωή του».

Οι καπνοβιομηχανίες, στοχεύοντας σε αυτές τις ηλικιακές ομάδες, κάνουν πιο ελκυστικά τα προϊόντα τους προωθώντας το ηλεκτρονικό τσιγάρο και τα θερμαινόμενα καπνικά προϊόντα (ναργιλές), τα οποία σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες μελέτες  έχουν μακροπρόθεσμες αρνητικές επιπτώσεις για την υγεία.

Επιπτώσεις του καπνίσματος  στην υγεία

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, το κάπνισμα έχει αποδειχθεί ότι αποτελεί τον πιο σημαντικό  παράγοντα κινδύνου για την εμφάνιση καρδιοαγγειακής νόσου, βρογχίτιδας, καρκίνου, εμφυσήματος, αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου.

Εκτός όμως από το ενεργητικό κάπνισμα, το παθητικό κάπνισμα, δηλαδή η έκθεση μη καπνιστών σε καπνό του περιβάλλοντος, έχει όλες τις οξείες και χρόνιες βλαβερές ιδιότητες του ενεργητικού καπνίσματος.

Τα βρέφη που είναι εκτεθειμένα εντός της μήτρας σε τοξίνες του τσιγάρου, μέσω του καπνίσματος της μητέρας ή της μητρικής έκθεσης στον παθητικό καπνό, εμφανίζουν συχνά μειωμένη πνευμονική ανάπτυξη και λειτουργία. Τα μικρά παιδιά που εκτίθενται σε παθητικό καπνό κινδυνεύουν από την εμφάνιση και επιδείνωση του άσθματος, της πνευμονίας και της βρογχίτιδας και των λοιμώξεων του κατώτερου αναπνευστικού συστήματος.

Το κάπνισμα συνιστά μία πολύ επικίνδυνη μορφή ατμοσφαιρικής ρύπανσης των εσωτερικών χώρων.  Παρόλο που ο καπνός μπορεί να είναι αόρατος, μπορεί να παραμείνει στον αέρα για πάνω από πέντε ώρες, θέτοντας αυτούς που εκτίθενται στο κάπνισμα σε κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του πνεύμονα, χρόνιας αναπνευστικής νόσου και μειωμένης πνευμονικής λειτουργίας.

Σε σχέση με την πανδημία Covid-19 είναι ευνόητο ότι σε έναν καπνιστή η άμυνα του αναπνευστικού συστήματος και εν γένει του ανοσοποιητικού του είναι μειωμένη και προδιαθέτει για εμφάνιση συχνών βρογχίτιδων και πνευμονικών λοιμώξεων.

Σημαντικό είναι επίσης να καταδειχτεί ότι η συνήθεια του καπνίσματος σημαίνει συχνή επαφή των χεριών με το στόμα, με δυνητικά μολυσμένα αντικείμενα (πακέτο, σπίρτα, αναπτήρας, συσκευές ατμίσματος), ανεξάρτητα από τη χρήση προστατευτικών γαντιών.

Οι επιπτώσεις του καπνίσματος σε αριθμούς

Στη χώρα μας 15.000 άτομα ετησίως πεθαίνουν από νόσημα που σχετίζεται με το κάπνισμα, με το αντίστοιχο ποσοστό Παγκοσμίως να κυμαίνεται στα 7 εκατομμύρια άτομα.

Στην Ελλάδα, 1 στους 5 θανάτους προκαλείται από τον καπνό.

Οι καπνιστές παθαίνουν 4-5 φορές συχνότερα οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου σε σχέση με τους μη καπνιστές.

Σε προοπτική δεκαετίας, ο αντίστοιχος κίνδυνος είναι διπλάσιος στους καπνιστές άνω των 50 ετών και πενταπλάσιος στις ηλικίες κάτω των 50.

Οι καπνιστές έχουν τριπλάσιες πιθανότητες να μη φθάσουν τα 70 χρόνια σε σχέση με τους μη καπνιστές.

Η νικοτίνη προκαλεί εθισμό ίδιον με εκείνον της ηρωίνης.

Τα απόβλητα του καπνού περιέχουν πάνω από 7.000 τοξικές χημικές ουσίες, 69 από τις οποίες είναι γνωστό ότι προκαλούν καρκίνο.

Περίπου 10 δισ. από τα 15 δισ. των τσιγάρων που πωλούνται καθημερινά απορρίπτονται στο περιβάλλον.

Το 30-40% των αντικειμένων που συλλέγονται σε παράκτιους και αστικούς καθαρισμούς είναι αποτσίγαρα.

Τα 270 δισ. δολάρια φτάνουν τα ετήσια έσοδα των κρατών από φόρους κατανάλωσης καπνού.

Η καλλιέργεια και η παραγωγή καπνού επίσης ευθύνεται εν μέρει για την αποψίλωση των δασών. Ένα δέντρο χάνεται για κάθε 300 τσιγάρα, υπολογίζουν οι ειδικοί.

Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, το κάπνισμα μπορεί να προκαλέσει στη διάρκεια του 21ου αιώνα έως και ένα δισεκατομμύριο θανάτους στον κόσμο.

Ενθαρρυντικά ωστόσο είναι τα στοιχεία που δείχνουν τη μείωση των καπνιστών στη χώρα μας. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του Ινστιτούτου Δημόσιας Υγείας που πραγματοποιήθηκε το Φεβρουάριο 2020, στην Ελλάδα, οι καθημερινοί καπνιστές (ένα ή περισσότερα τσιγάρα την ημέρα) έχουν μειωθεί στο 17%, οι περιστασιακοί καπνιστές (λιγότερα από 7 τσιγάρα την εβδομάδα) στο 11%, ενώ 33% είναι πρώην καπνιστές (διακοπή προ-εξαμήνου) και 37% δεν έχουν καπνίσει ποτέ. Με την ευρεία εφαρμογή του αντικαπνιστικού νόμου αναμένουμε περαιτέρω θετικά αποτελέσματα.

Τα μακροπρόθεσμα οφέλη από τη διακοπή του καπνίσματος

Αλήθεια τι συμβαίνει στο σώμα μας όταν αποφασίσουμε να κόψουμε το κάπνισμα; Σε 12 ώρες το επίπεδο του μονοξειδίου του άνθρακα στο αίμα μειώνεται στο φυσιολογικό, ενώ σε δύο με δώδεκα εβδομάδες η κυκλοφορία του αίματος βελτιώνεται και η πνευμονική λειτουργία αυξάνεται. Σε ένα με εννέα μήνες ο βήχας και η δύσπνοια μειώνονται και στον πρώτο χρόνο διακοπής του καπνίσματος ο κίνδυνος της στεφανιαίας νόσου είναι περίπου ο μισός σε σχέση με έναν καπνιστή. Στα πέντα χρόνια αποχής από το κάπνισμα μειώνεται ο κίνδυνος εγκεφαλικού επεισοδίου από πέντε έως 15 χρόνια. Στα 10 έτη ο κίνδυνος του καρκίνου του πνεύμονα «πέφτει» περίπου στο μισό σε σχέση με έναν καπνιστή, ενώ, τέλος, σε 15 έτη ο κίνδυνος στεφανιαίας νόσου είναι ίδιος με των μη καπνιστών.

Συμβουλές για να κόψετε το τσιγάρο εδώ

Τηλεφωνική Γραμμή για το Κάπνισμα : 1142

• Σοκαριστικές εικόνες γίνονται αφορμή για συζήτηση εδώ
• Δείτε με ένα πείραμα τι προκαλεί το τσιγάρο στους πνεύμονες εδώ
• Ξεφυλλίστε το βιβλίο με ζωγραφιές μαθητών Δ-ΣΤ τάξης του Neue Schule Athen που συμμετείχαν στην έκθεση ζωγραφικής και σχεδίου της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρίας εδώ
• Συγκινητικό βίντεο κατά του καπνίσματος 2019 στο κανάλι United Nations Regional Information Centre for Western Europe εδώ και σε σχέση με μιμητισμό ενηλίκων από παιδιά στο κανάλι του Radio City India εδώ
• Βίντεο “Κάνε στάχτη το Τσιγάρο” από το Υπουργείο Υγείας Κεντρική Υπηρεσία εδώ Μαθαίνω την αλήθεια. Λέω όχι στο τσιγάρο εδώ
• Δράσεις σε σχολεία 2018-2019 για την προαγωγής της υγείας και τη διακοπή του καπνίσματος εδώ
• Αντικαπνιστικό βίντεο από την Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρία εδώ και μέσα από τα μάτια των παιδιών εδώ
• Οι βλάβες που προκαλεί το παθητικό κάπνισμα από διάλεξη Κ.Ε.Φ.Ι. (Σύλλογος Καρκινοπαθών, Εθελοντών, Φίλων, Ιατρών Αθηνών) εδώ

Πηγές:

https://www.sansimera.gr/worldays/36

Παγκόσμια Ημέρα κατά του καπνίσματος: Η υγεία μας και η δημόσια υγεία

https://www.agriniopress.gr/i-perifereia-dytikis-elladas-gia-tin-pagkosmia-imera-kata-toy-kapnismatos/

http://1epal-dafnis.att.sch.gr/drastir/symvouloi/eksartiseis/tsigaro1.htm