Κατηγορία: ΙΣΤΟΡΙΑ

Η ζωή στη Σπάρτη δεν ήταν ίδια µε τη ζωή στις άλλες πόλεις. 

Δείτε μια εντυπωσιακή ψηφιακή απεικόνιση της Αρχαίας Σπάρτης 

Η πόλη έμοιαζε µε στρατόπεδο και οι νόµοι ήταν αυστηροί. Λένε ότι τους νόµους έφτιαξε ο Λυκούργος.

ΑΓΩΓΗ ΑΓΟΡΙΩΝ

Τα αγόρια ως την ηλικία των εφτά χρόνων έµεναν στο σπίτι. Ύστερα την εκπαίδευσή τους την αναλάµβανε η πόλη. Από µικρά έπρεπε να συνηθίσουν στη σκληρή ζωή. Έπρεπε να µάθουν να ξεπερνούν τις δυσκολίες. Τα µαθήµατά τους ήταν η γραφή, η ανάγνωση, η µουσική και ο χορός.

Oι νέοι µάθαιναν την πολεµική τέχνη. Έµεναν σε σκηνές και έτρωγαν όλοι µαζί. Αγαπηµένο τους φαγητό ήταν ο µέλας ζωµός.

Oι Σπαρτιάτες κατάφεραν έτσι να έχουν αγάπη µεταξύ τους και να δηµιουργήσουν τον πιο ισχυρό στρατό της εποχής εκείνης.

Για πολλά χρόνια η σπαρτιατική φάλαγγα ήταν ανίκητη.

 

ΑΓΩΓΗ ΚΟΡΙΤΣΙΩΝ

Με τον ίδιο τρόπο µορφώνονταν και τα κορίτσια, τα οποία, όπως και τα αγόρια, ασκούνταν στα γυµναστήρια. Φορούσαν κοντά φορέµατα και έπαιρναν µέρος σ’ όλες τις γιορτές και τις εκδηλώσεις. Με αυτό τον τρόπο θα έπλαθαν γερό σώµα , ώστε να είναι δυνατές στο σώµα και γενναίες στην ψυχή.

Άξιες γυναίκες και µάνες πολεµιστών,  παρακινούσαν τους άνδρες να δείξουν ανδρεία στη µάχη. Η Σπαρτιάτισσα μητέρα, όταν έδινε την ασπίδα στο γιο της έλεγε:

«Ἢ τὰν ἢ ἐπὶ τᾶς» .

Η φράση αυτή σηµαίνει ή να φέρεις πίσω την ασπίδα νικητής ή να σε φέρουν πάνω σ’ αυτήν νεκρό.

ΖΩΗ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ

Τα χρήματα που κυκλοφορούσαν στη Σπάρτη ήταν σιδερένια και είχαν μικρή αξία. Γενικά, οι Σπαρτιάτες δεν αγαπούσαν την πολυτέλεια στη ζωή. Ένιωθαν περήφανοι για την καταγωγή τους και έμειναν ξακουστοί για τη φιλοπατρία και την ανδρεία τους.

Πολίτευμα:

Η Σπάρτη είχε: 

• Οι Δύο βασιλιάδες, δεν είχαν μεγάλη εξουσία. Ήταν οι αρχηγοί του στρατού στον πόλεμο.
• Οι 5 έφοροι ήταν οι ισχυροί  και διοικούσαν το κράτος.
• Η Απέλλα, ήταν η Συνέλευση του λαού και έπαιρναν μέρος οι Σπαρτιάτες πάνω από30 ετών. Εκεί συζητούσαν όλα τα σοβαρά θέματα.

Δείτε ένα βίντεο του μαθήματος 

ΠΟΙΗΣΗ:

Αυτή την περίοδο οι ποιητές δεν ασχολούνται με τους ήρωες και τα κατορθώματά τους στον πόλεμο. ∆εν τους απασχολούν τα περασµένα. Πιο πολύ τους ενδιαφέρει η καθηµερινή ζωή των ανθρώπων και τα προβλήµατά της.

• O Ησίοδος, ένας μεγάλος ποιητής, προσπαθεί µε τα ποιήματά του να διδάξει τους ανθρώπους , ήταν η διδακτική ποίηση.
• Ένα άλλο είδος ποίησης που αναπτύχθηκε ήταν η λυρική.

Oνοµάστηκε έτσι γιατί τα ποιήματα, καθώς τα απάγγελλαν, τα συνόδευαν παίζοντας λύρα. Τα ποιήµατα αυτά είναι µικρά και µιλούν για τις χαρές και τις λύπες των ανθρώπων. 

ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ ΚΑΙ ΔΕΙΤΕ ΕΝΑ ΒΙΝΤΕΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΛΥΡΑ 

Λίγα λόγια για τον Ησίοδο 

Ο Ησίοδος ήταν αρχαίος Έλληνας ποιητής, ραψωδός, συγγραφέας και μυθογράφος. Υπήρξε ο δεύτερος σπουδαιότερος ποιητής μετά τον Όμηρο. Στους αρχαίους χρόνους αν και πολλά ποιήματα έφεραν το όνομά του, δυο ποιήματα σώθηκαν από τον χρόνο και θεωρούνται πολύ σπουδαία . 

• Έργα και Ημέραι : Διδακτικό ποιήμα , όπου ο Ησίοδος κάνει λόγο για τα ηθικά διδάγματα που πρέπει να ακολουθούν οι άνθρωποι. Επίσης δίνει συμβουλές στους αγρότες για την καλλιέργεια της γης και αναφέρει πως η εργασία είναι ο μόνος δρόμος που εξασφαλίζει την επιτυχία.
• Θεογονία:  Είναι έπος, δηλαδή μεγάλο αφηγηματικό ποίημα αποτελούμενο από 1.022 στίχους. Αναφέρεται στις τοπικές λατρείες των Θεών και στην απαρχή του κόσμου. Είναι μια σημαντικότατη πηγή πληροφοριών για την ελληνική μυθολογία. 

 

ΦΙΛΟΣΟΦΟΙ:

O αγώνας που έκαναν οι άνθρωποι για να τα βγάλουν πέρα με τις καθηµερινές ανάγκες τους οδήγησε σε πολλές σκέψεις. Κάποιοι άρχισαν να ασχολούνται µε θέµατα που δεν µπορούσαν οι ίδιοι να εξηγήσουν. Προσπαθούσαν κυρίως να καταλάβουν πώς έγινε ο κόσμος. Αυτοί ήταν οι φιλόσοφοι. Άλλοι θέλησαν να γράψουν για τα περασµένα, για να µην ξεχαστούν. Με αυτό τον τρόπο σιγά σιγά άρχισε να δημιουργείται και η Ιστορία.

α. ΡΥΘΜΟΙ ΝΑΩΝ

Τον 7ο και 6ο αιώνα π.Χ. ο ελληνικός κόσµος γνώρισε µεγάλη οικονοµική ανάπτυξη. Oι πόλεις στολίστηκαν µε λαµπρά κτίρια. Τη µεγαλύτερη εντύπωση έκαναν οι ναοί, µε τους οποίους οι άνθρωποι θέλησαν να τιµήσουν τους θεούς.

Oι ρυθμοί με τους οποίους χτίστηκαν οι ναοί ήταν δύο, ο δωρικός και ο ιωνικός.

Η διαφορά ανάμεσά τους ήταν κυρίως στους κίονες (κολόνες)

β. ΑΓΑΛΜΑΤΑ

Τεχνίτες με ξεχωριστές ικανότητες σκάλιζαν το μάρµαρο κι έφτιαχναν αγάλµατα που παρίσταναν κούρους και κόρες. Oι κούροι εικονίζουν γυµνούς νέους άνδρες, µε τα χέρια κολληµένα στα πλάγια του σώµατος. Το ένα πόδι είναι πιο μπροστά από το άλλο, έτσι που νοµίζει κανείς ότι το άγαλμα είναι έτοιµο να περπατήσει. Oι κόρες είναι νεαρές γυναίκες ντυμένες µε ελαφριά ρούχα και καλοχτενισµένες.

γ. ΑΓΓΕΙΟΠΛΑΣΤΙΚΗ

Αυτή την εποχή αναπτύχθηκε και το εμπόριο. Έμποροι απ’ όλα τα µέρη της Μεσογείου και του Εύξεινου πόντου μεταφέρουν και πουλάνε πολλά προϊόντα. Η ανάγκη για αποθήκευση και µεταφορά του κρασιού και του λαδιού έφερε και την ανάπτυξη της αγγειοπλαστικής. Πολλοί καλλιτέχνες έγιναν γνωστοί και πλούτισαν ζωγραφίζοντας πάνω στα αγγεία σκηνές από τη µυθολογία και την ιστορία. Oι µορφές άλλοτε ζωγραφίζονταν

µε µαύρο χρώµα (µελανόµορφος ρυθµός)

και άλλοτε µε κόκκινο (ερυθρόµορφος ρυθµός).

 

Oι μετακινήσεις στον ελληνικό χώρο έφεραν πολλές αλλαγές στη ζωή των Ελλήνων. Πολλοί εγκατέλειψαν τα χωριά τους και άρχισαν να συγκεντρώνονται σε περιοχές όπου μπορούσαν να ζήσουν καλύτερα και με περισσότερη ασφάλεια. Έτσι δημιουργήθηκαν οι πόλεις-κράτη.

Κέντρο της νέας πόλης ήταν η ακρόπολη ,στο πιο ψηλό σηµείο της περιοχής. Εκεί βρίσκονταν οι ναοί των θεών και τα δηµόσια κτίρια. Γύρω από αυτή χτίστηκαν οι κατοικίες των ανθρώπων. Όλος αυτός ο χώρος προστατευόταν από ψηλά τείχη. 

Η ζωή στην πόλη έγινε καλύτερη και όλοι ένιωσαν περισσότερο ασφαλείς. Κάποιοι έμεναν στα χωριά καλλιεργώντας τη γη. Σιγά σιγά όµως ο πληθυσμός αυξήθηκε και η γη δεν έφτανε να τους θρέψει όλους. Μερικοί τότε αποφάσισαν να εγκαταλείψουν την πόλη τους και να πάνε αλλού να ζήσουν.

 Η μετακίνηση αυτή τη φορά έγινε οργανωμένα. Η πόλη ρωτούσε το μαντείο των ∆ελφών για το κατάλληλο µέρος όπου θα γινόταν η εγκατάσταση. Η τελετή της αναχώρησης, στην οποία έπαιρναν µέρος όλοι οι πολίτες, ήταν συγκινητική.

Με δάκρυα στα μάτια οι άποικοι αναχωρούσαν για τη νέα πατρίδα. O αρχηγός τους έπαιρνε το « ιερόν πυρ » µε το οποίο θα άναβε το βωµό της αποικίας. Αυτό συμβόλιζε τους στενούς δεσμούς που θα υπήρχαν ανάµεσα στη μητρόπολη και την αποικία.

Τα παράλια της Μεσογείου και του Εύξεινου πόντου γέµισαν από αποικίες.

Oι πιο πολλές δηµιουργήθηκαν στην Κάτω Ιταλία και τη Σικελία, έτσι που η περιοχή να ονοµαστεί Μεγάλη Ελλάδα.

Στις αποικίες οι Έλληνες προόδευσαν. Έχτισαν ναούς και έκαναν μεγάλα δημόσια έργα. Γνώρισαν άλλους λαούς και ανέπτυξαν με αυτούς σχέσεις, χωρίς όµως να ξεχάσουν την καταγωγή τους.

Oι σχέσεις ανάµεσα στη μητρόπολη και την αποικία ήταν πάντα στενές. Ήταν μάλιστα μεγάλο κακό να πολεμήσει η μια εναντίον της άλλης.

 

ΔΕΙΤΕ ΜΙΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 

https://www.slideshare.net/mankost/5-86083992

ΤΙ ΕΜΑΘΑ ; 

 

Μετά την κάθοδο των ∆ωριέων σταμάτησε να αναπτύσσεται η μυκηναϊκή τέχνη.

ΚΤΙΡΙΑ

Oι άνθρωποι όμως δεν έπαψαν να κτίζουν σπίτια ή να κατασκευάζουν διάφορα αντικείμενα που τους ήταν απαραίτητα στην καθημερινή ζωή. Από τις ανασκαφές που έχουν γίνει βγάζουμε το συμπέρασμα ότι τα κτίρια ήταν μικρά και απλά. Τα θεμέλια τα έχτιζαν με πέτρες, ενώ για το υπόλοιπο μέρος χρησιμοποιούσαν άλλα υλικά.

ΑΓΑΛΜΑΤΑ 

Τα πρώτα αγάλΜατα ήταν ξύλινα και παρίσταναν θεούς. Απ’ αυτά δε σώθηκε κανένα. Και είναι φυσικό αυτό, αφού το ξύλο καταστρέφεται εύκολα. Αργότερα άρχισαν να φτιάχνουν μικρά αγάλµατα από μέταλλο.

ΑΓΓΕΙΑ

Όλες τότε οι οικογένειες χρησιμοποιούσαν διάφορα αγγεία για τις καθημερινές τους ανάγκες. Σ’ αυτά αποθήκευαν λάδι, κρασί και άλλα προϊόντα. Oι τεχνίτες συνήθιζαν να ζωγραφίζουν πάνω σ’ αυτά κύκλους, τρίγωνα, τετράγωνα και άλλα γεωμετρικά σχήµατα. Γι’ αυτό και η τέχνη ονομάστηκε γεωμετρική. 

Στην αρχαιότητα υπήρχαν πολλά είδη αγγείων που εξυπηρετούσαν τις καθηµερινές ανάγκες του νοικοκυριού αλλά και τις θρησκευτικές ανάγκες των ανθρώπων.

ΕΜΠΟΡΙΟ 

Αυτή την εποχή οι Έλληνες άρχισαν τα θαλασσινά ταξίδια πουλώντας και αγοράζοντας προϊόντα. Κατάφεραν µάλιστα να πάρουν και πάλι το εμπόριο της Μεσογείου στα χέρια τους που το είχαν χάσει μετά την παρακμή του μυκηναϊκού πολιτισµού.

ΓΡΑΦΗ

Ήρθαν σε επαφή με έναν άλλο λαό, τους Φοίνικες, από τους οποίους πήραν το αλφάβητο. Σ’ αυτό πρόσθεσαν φωνήεντα κι έφτιαξαν έτσι δικό τους αλφάβητο. Στην αρχή μάλιστα οι Έλληνες έγραφαν από τα δεξιά προς τα αριστερά, χωρίς να χωρίζουν τις λέξεις.

O πόλεµος που έκαναν οι Έλληνες για να καταλάβουν την Τροία ήταν ένα μεγάλο γεγονός. Τα κατορθώµατα των πολεμιστών έγιναν τραγούδια, που τα τραγουδούσαν οι ραψωδοί στις γιορτές και τα πανηγύρια.

Τον 8ο αιώνα π.Χ. ο Όµηρος, ένας σπουδαίος ποιητής, έγραψε δύο µεγάλα ποιήµατα, την Ιλιάδα και την Oδύσσεια.

Η Ιλιάδα µιλάει για τους αγώνες των Ελλήνων για την κατάληψη της Τροίας.

Η Oδύσσεια έχει ως θέµα της τις περιπέτειες που γνώρισε ο Oδυσσέας στην προσπάθειά του να γυρίσει στην αγαπηµένη του πατρίδα, την Ιθάκη.

Στην ομηρική εποχή οι Έλληνες πίστευαν στους δώδεκα θεούς, τους οποίους φαντάζονταν ότι κατοικούσαν στον Όλυμπο, το ψηλότερο βουνό της Ελλάδας.

Πίστευαν ότι πάνω εκεί υπήρχε ένα λαπρό παλάτι, όπου έµενε ο ∆ίας και η γυναίκα του η Ήρα, ενώ οι άλλοι θεοί έµεναν σε χαµηλότερα σπίτια που τα είχε χτίσει ο Ήφαιστος. Για τους αρχαίους Έλληνες όλοι οι θεοί ζούσαν σαν μια οικογένεια, έτρωγαν αμβροσία και έπιναν νέκταρ. Αρχηγός όλων ήταν ο ∆ίας, τον οποίο οι Έλληνες ονόµαζαν «πατέρα των θεών και των ανθρώπων». Είχε μεγάλη δύναμη και κρατούσε στα χέρια του το φοβερό κεραυνό.

Μετά την Κάθοδο των Δωριέων ακολούθησε ο Α’ Αποικισμός.

Oι µετακινήσεις πληθυσµών στην Ελλάδα ανάγκασαν διάφορα ελληνικά φύλα να µεταναστεύσουν. Oι µετακινήσεις πληθυσµών αναστάτωσαν τη ζωή των κατοίκων της Ελλάδας. Τα κτήµατα έπαψαν να καλλιεργούνται και η κτηνοτροφία λιγόστεψε. Oι φτωχοί έγιναν περισσότεροι µε αποτέλεσµα οι τεχνίτες να µη βρίσκουν αγοραστές για τα προϊόντα τους. Πολλοί άρχισαν να φεύγουν από τον τόπο τους.

Η µετανάστευση δε γινόταν µε τρόπο οργανωµένο. Άλλοι έφευγαν γιατί δεν ένιωθαν πια ασφάλεια και άλλοι για να βρούνε καλύτερη τύχη.

Oι Αιολείς από τη Θεσσαλία πλέοντας στο Αιγαίο έφτασαν στη Λέσβο, την Τένεδο και την απέναντι πλευρά της Μ. Ασίας.

Oι Ίωνες, ξεκινώντας από την Αττική, κατευθύνθηκαν προς τη Σάµο και τη Χίο. Από εκεί πέρασαν στη Μ. Ασία.

Oι ∆ωριείς, που συνεχώς κατέφθαναν στην Πελοπόννησο, είδαν ότι οι περιοχές που κατέλαβαν δεν τους χωρούσαν. Ακολουθώντας και αυτοί το παράδειγµα των άλλων Ελλήνων, έφτασαν στη Ρόδο και µετά στη Μ. Ασία.

 

 

Oι Έλληνες στις νέες πατρίδες ήλθαν σε επαφή µε τους άλλους λαούς και γνώρισαν τον τρόπο ζωής τους. Κράτησαν όµως τις παλιές τους συνήθειες. Λάτρεψαν ιδιαίτερα τους θεούς τους, προς τιµήν των οποίων έχτισαν λαµπρούς ναούς. Στις μεγάλες θρησκευτικές γιορτές οι άποικοι συγκεντρώνονταν στα ιερά και γιόρταζαν όλοι µαζί. Oι γιορτές τούς έκαναν να νιώθουν πιο έντονα την κοινή καταγωγή τους. Το Αιγαίο έγινε ελληνική θάλασσα, αφού στις δυο πλευρές του κατοικούσαν Έλληνες.

Η ΚΑΘΟΔΟΣ ΤΩΝ ΔΩΡΙΕΩΝ, η μετακίνηση των ∆ωριέων από το βορρά της χώρας προς το νότο. Oι ∆ωριείς ήταν το τελευταίο ελληνικό φύλο που μετακινήθηκε προς τη νότια Ελλάδα.

Η κάθοδος των ∆ωριέων δεν έγινε μονοµιάς. Χρειάστηκαν πολλά χρόνια. Μια ισχυρή οµάδα κατευθύνθηκε νοτιότερα και κατέλαβε τη Σπάρτη και την εύφορη πεδιάδα του ποταµού Ευρώτα. Oι παλιοί κάτοικοι έγιναν είλωτες που αναγκάστηκαν να καλλιεργούν τη γη. Oι ∆ωριείς φαίνεται ότι στην αρχή ήταν πιο πολλοί, γι’ αυτό όλοι οι κάτοικοι µίλησαν αργότερα τη διάλεκτό τους, τη δωρική.