4ο ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ
Τίτλος εργαστηρίου: «Ο παππούς και η γιαγιά σε έργα τέχνης»
Βαθμίδα: Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση – Νηπιαγωγείο.
Χρονικός προσδιορισμός
Δεκέμβριος 2023-Ιανουάριος 2024
Διάρκεια: 4 ώρες
ΜΕΣΑ και ΥΛΙΚΑ:
Η.Υ., εκτυπωτής, πίνακες ζωγραφικής του Νικόλαου Γύζη και του Γεώργιου Ιακωβίδη
ΣΤΟΧΟΙ:
Γνώσεις
➢ Να αναγνωρίζουν λεξιλόγιο (λειτουργικό λεξιλόγιο, λεξιλόγιο με λέξεις υψηλής
συχνότητας χρήσης, ορολογία γνωστικών αντικειμένων) που συναντάται σε διάφορα
επικοινωνιακά πλαίσια.
➢ Να αναγνωρίζουν βασικές μορφές ψηφιακής πληροφορίας (κείμενο, εικόνα, ήχος).
➢ Να αναγνωρίζουν τις οικογενειακές συνθήκες και παραδόσεις και τον τρόπο ζωής στο
παρελθόν.
➢ Να αντιλαμβάνονται ότι στην απαρίθμηση μιας ακολουθίας αριθμών, ο τελευταίος
αριθμός δηλώνει την πληθικότητα.
Δεξιότητες
➢ Να κάνουν περιγραφές με λογική σειρά και συνέπεια.
➢ Να διατυπώνουν και να συνοψίζουν επιχειρήματα για την τεκμηρίωση απόψεων.
➢ Να αναζητούν και να επιλέγουν κατάλληλες πληροφορίες στο διαδίκτυο.
➢ Να επεξεργάζονται πληροφορίες για το παρελθόν.
➢ Να καταμετρούν αντικείμενα από εικόνες μέχρι το 20.
Στάσεις
➢ Να εμπλουτίζουν το λεξιλόγιό τους.
➢ Να υιοθετούν κριτική στάση απέναντι σε πληροφορίες και σε απόψεις των άλλων.
➢ Να εκτιμούν τη γνώση των αριθμών και τη σημασία της καταμέτρησης σε καθημερινές
καταστάσεις.
ΔΡΑΣΕΙΣ:
Οι μαθητές/μαθήτριες έχοντας ήδη αποδώσει εικαστικά τη νιότη και το γήρας κι έχοντας
επεξεργαστεί τις σχετικές ψηφιακές δημιουργίες του Τάκη Χάτσιου:
➢ Πηγαίνουν στο κέντρο μάθησης του υπολογιστή, αναζητώντας στο διαδίκτυο πίνακες
ζωγραφικής που απεικονίζουν τη σχέση ατόμων τρίτης ηλικίας (παππού, γιαγιάς) με τα
παιδιά. Τους κατευθύνουμε στους Έλληνες ζωγράφους Νικόλαο Γύζη και Γεώργιο
Ιακωβίδη. Γράφοντας στη μηχανή αναζήτησης τις απαιτούμενες λέξεις-κλειδιά,
βρίσκουμε πίνακες, αποθηκεύουμε και εκτυπώνουμε τους αγαπημένους μας κι
εξοικειωνόμαστε με απλές χρήσεις του Η.Υ. (Παιδί και Επικοινωνία-ΤΠΕ).

Γιώργος Ιακωβίδης “Η αγαπημένη της γιαγιάς”

Γιώργος Ιακωβίδης “Τα πρώτα βήματα”

➢ Μεταβαίνουν στον χώρο συζήτησης (ολομέλεια), όπου τοποθετούν τα εκτυπωμένα
έργα. Τα παρατηρούν, τα περιγράφουν, τα συγκρίνουν (ομοιότητες, διαφορές),
εκφράζουν τα συναισθήματα που τους δημιουργούν και επιλέγουν αυτό που τους
εντυπωσίασε περισσότερο, αιτιολογώντας (Παιδί και Επικοινωνία-Γλώσσα).

Γιώργος Ιακωβίδης “Ο χαϊδεμένος”

Γιώργος Ιακωβίδης “Η συναυλία”

➢ Χωρίζονται σε ομάδες, συνεργάζονται, συζητούν και κάθε ομάδα αναλαμβάνει
λεπτομερώς να παρουσιάσει το έργο που επέλεξε. Ενθαρρύνονται κατά την περιγραφή
τους να υιοθετούν και να εισάγουν σχετικό λεξιλόγιο όπως νανουρίζω, ταχταρίζω,
φροντίζω κτλ, να δώσουν έναν αυτοσχέδιο τίτλο στον πίνακα που επέλεξαν και να τον
συγκρίνουν με αυτόν του ζωγράφου (Παιδί και Επικοινωνία-Γλώσσα).

Νικόλαος Γύζης “Παππούς και εγγονός”

Νικόλαος Γύζης “Παππούς και παιδιά”

➢ Μετρούν σε πόσα έργα απεικονίζεται ο παππούς και σε πόσα η γιαγιά, μετρούν τον
αριθμό από τα εγγόνια σε κάθε έργο και, κατόπιν κάθε απαρίθμησης, δείχνουν στην
αριθμογραμμή που υπάρχει στο ταμπλό το αντίστοιχο αριθμητικό σύμβολο (Παιδί και
Θετικές Επιστήμες: Μαθηματικά).

➢ Παρατηρούν τον τρόπο ζωής κατά το παρελθόν μέσα από τους πίνακες, όπως ένδυση,
συνήθειες, δραστηριότητες, χαρακτηριστικά κατοικίας, ασχολίες του παππού και της
γιαγιάς, προβαίνουν σε συγκρίσεις με το παρόν (ομοιότητες, διαφορές) κι εξάγουν
συμπεράσματα βασιζόμενα σε πηγές (εικόνες/πίνακες στην προκειμένη).

➢ Προτείνουμε στους μαθητές/μαθήτριες να προσκαλέσουμε στην τάξη μία γιαγιά,
γνωστή Λαογράφο και Συγγραφέα της πόλης, η οποία τυγχάνει να είναι και
εκπαιδευτικός, ώστε με έναυσμα όσα ήδη διαπίστωσαν από τους πίνακες, να τους
μιλήσει για τον ρόλο του παππού και της γιαγιάς κατά το παρελθόν και σήμερα (Παιδί
Εαυτός και Κοινωνία: Κοινωνικές Επιστήμες).
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ:
Η αξιολόγηση θα γίνει μέσω του βαθμού:
➢ συμμετοχής των μαθητών/μαθητριών στην αναζήτηση πληροφοριών από το διαδίκτυο,
➢ συνεργασίας τους με τα μέλη της ομάδας τους, προκειμένου να κάνουν μία κοινή
παρουσίαση,
➢ συμμετοχής τους σε συζητήσεις, επιχειρηματολογώντας και σεβόμενοι τους συνομιλητές
τους,
➢ απόκτησης γνώσεων γύρω από τον τρόπο ζωής κατά το παρελθόν και σύγκρισης αυτού
με το σήμερα.

**********

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Πεντέρη, Ε., Χλαπάνα, Ε., Μέλλιου, Κ., Φιλιππίδη, Α., & Μαρινάτου, Θ. (2022). Πρόγραμμα
Σπουδών Για την Προσχολική Εκπαίδευση – Διευρυμένη Εκδοχή (2η Έκδοση, 2022 ΙΕΠ). Στο
πλαίσιο της Πράξης «Αναβάθμιση των Προγραμμάτων Σπουδών και Δημιουργία Εκπαιδευτικού
Υλικού Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης» του ΙΕΠ με MIS 5035542.

ΔΙΚΤΥΟΓΡΑΦΙΑ & ΠΗΓΗ ΕΡΓΩΝ ΤΕΧΝΗΣ:

Το ιστολόγιο της κ. Ανθής Ζήση:
https://dreamskindergarten.blogspot.com/2011/09/blog-post_27.html

Ευχαριστούμε Θερμά.

3ο ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ
Τίτλος εργαστηρίου: «Νιότη και Γήρας: Εικαστικές Προσεγγίσεις»
Βαθμίδα: Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση – Νηπιαγωγείο.
Χρονικός προσδιορισμός
Δεκέμβριος 2023-Ιανουάριος 2024
Διάρκεια: 4 ώρες
ΜΕΣΑ και ΥΛΙΚΑ:
➢ Ποικίλα υλικά για εικαστικές δημιουργίες.
➢ Οι ψηφιακές εικαστικές δημιουργίες «Η νεότης» και «Το γήρας» του ζωγράφου Τάκη
Χάτσιου.

Έργο αρ. 64. (2017)

Έργο αρ. 119. (2017)
“Το γήρας” – Παραλλαγή του έργου αρ. 64. (Η νεότης)

ΣΤΟΧΟΙ:
➢ Να διακρίνουν χρώματα, είδη γραμμών και σχημάτων στο περιβάλλον και στα έργα
τέχνης.
➢ Να προσδιορίζουν διαφορετικές τεχνικές δημιουργίας και αναπαράστασης
αξιοποιώντας έργα τέχνης.
➢ Να πειραματίζονται με την ανάμειξη χρωμάτων και τη χρήση διαφορετικών υλικών.
➢ Να συνθέτουν πρωτότυπα έργα συνδυάζοντας υλικά με δημιουργικό τρόπο.
➢ Να παρατηρούν ένα έργο τέχνης και να κάνουν υποθέσεις για το περιεχόμενό του.
➢ Να αντιμετωπίζουν με φαντασία και δημιουργικότητα τη διαδικασία σύνθεσης ενός
έργου τέχνης.
➢ Να συνεργάζονται για τη δημιουργία ενός καλλιτεχνήματος.
ΔΡΑΣΕΙΣ:
Εικαστικά εργαστήρια
1. Ατομική εικαστική έκφραση (ελεύθερο σχέδιο): διπλώνουμε τα φύλλα ζωγραφικής στη μέση
και οι μαθητές/μαθήτριες αποδίδουν μία γυναικεία μορφή στο μισό της σελίδας κατά τη νιότη
της και στο άλλο μισό κατά το γήρας, χρησιμοποιώντας μαρκαδόρους για τη σχεδίασή της και
κηροπαστέλ για το φόντο των έργων τους.

2. Ατομική εικαστική έκφραση (απόδοση έργων ζωγραφικής): Παρουσιάζουμε τα έργα «Η
νεότης» και «Το γήρας» του ζωγράφου Τάκη Χάτσιου στους μαθητές/μαθήτριες. Αυτοί/αυτές
παρατηρούν τα δύο γυναικεία πορτρέτα, τα περιγράφουν, τα συγκρίνουν, διακρίνουν τα
χρώματα που χρησιμοποιήθηκαν σε έκαστο αυτών κι εκφράζουν σκέψεις και συναισθήματα που
τους δημιουργούνται, καθώς τα περιεργάζονται.
Διακρίνουν τη γεωμετρία που διέπει τα έργα, εντοπίζουν σε αυτά σχήματα (κύκλους, ημικύκλια)
και γραμμές (ευθείες, καμπύλες) και βοηθούν την παιδαγωγό να αποδώσει το πορτρέτο,
επιλέγοντας κύκλους διαφόρων μεγεθών και χρησιμοποιώντας τους ως πατρόν σχεδίασης.

Οι μισοί/μισές μαθητές/μαθήτριες, επιλέγοντας τα κατάλληλα χρώματα, αποδίδουν το έργο «Η
νεότης» και οι υπόλοιποι/υπόλοιπες «Το γήρας». Χρησιμοποιούν μαρκαδόρους για το πορτρέτο
και ξυλομπογιές για το φόντο.

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ:
Η αξιολόγηση θα γίνει μέσω του βαθμού εκδήλωσης ενδιαφέροντος των μαθητών/μαθητριών
να εκφραστούν και να συνεργαστούν προκειμένου να δώσουν εικαστικές δημιουργίες,
αξιοποιώντας ποικίλα υλικά, τεχνικές σχεδίασης και ακολουθώντας οδηγίες.

**********

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Πεντέρη, Ε., Χλαπάνα, Ε., Μέλλιου, Κ., Φιλιππίδη, Α., & Μαρινάτου, Θ. (2022). Πρόγραμμα
Σπουδών Για την Προσχολική Εκπαίδευση – Διευρυμένη Εκδοχή (2η Έκδοση, 2022 ΙΕΠ). Στο
πλαίσιο της Πράξης «Αναβάθμιση των Προγραμμάτων Σπουδών και Δημιουργία Εκπαιδευτικού
Υλικού Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης» του ΙΕΠ με MIS 5035542.

* Ευχαριστούμε θερμά τον κ. Τάκη Χάτσιο για την διαρκή έμπνευση που μας δίνει με τα έργα
του.

2ο ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ
Τίτλος εργαστηρίου: «Οι παππούδες μου σήμερα και χθες»
Βαθμίδα: Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση – Νηπιαγωγείο.
Χρονικός προσδιορισμός
Δεκέμβριος 2023-Ιανουάριος 2024
Διάρκεια: 4 ώρες
ΜΕΣΑ και ΥΛΙΚΑ:
laptop σχολείου, σχετικό εποπτικό υλικό, παραμύθι και φύλλο εργασίας.
ΣΤΟΧΟΙ:
Οι μαθητές/μαθήτριες:
➢ Να γνωρίσουν και να εμπεδώσουν τα στάδια της ζωής του ανθρώπου.
➢ Να κατανοήσουν τις ανάγκες, την εξέλιξη, την αλλαγή ενός προσώπου τρίτης ηλικίας.
➢ Να μάθουν να απολαμβάνουν την επικοινωνία με τους ηλικιωμένους, να τους αγαπούν,
να τους νοιάζονται, να τους υποστηρίζουν και να διδάσκονται από αυτούς.
➢ Να αντλήσουν πληροφορίες σχετικές με τις διαφορετικές κοινωνικές συνθήκες μέσα από
τις εμπειρίες των ηλικιωμένων.
ΔΡΑΣΕΙΣ:
➢ Ζητείται από τους μαθητές/μαθήτριες να συζητήσουν με τον παππού ή/και με τη γιαγιά
τους και να μεταφέρουν στην τάξη σχετικές πληροφορίες για τη ζωή τους και για τις
κοινωνικές συνθήκες που επικρατούσαν την εποχή που εκείνοι ήταν παιδιά, ώστε να
εντοπίσουν ομοιότητες και διαφορές.
➢ Με αφορμή μία ασπρόμαυρη φωτογραφία που απεικονίζει ένα ζευγάρι τρίτης ηλικίας
που κρατιέται χέρι-χέρι και που στον τοίχο η αντανάκλαση της σκιάς του δείχνει πως
ήταν νέοι, δίδεται η δυνατότητα στους μαθητές/μαθήτριες να περιγράψουν την εικόνα,
να αντιληφθούν τους συμβολισμούς της, να μιλήσουν για τα στάδια της ζωής, να
κατανοήσουν τις ανάγκες των ανθρώπων ανάλογα με το ηλικιακό στάδιο που διανύουν
και να μιλήσουν για τις ασχολίες των οικείων τους όταν ήταν αρχικά παιδιά και κατόπιν
νέοι.

➢ Ακρόαση του παραμυθιού «Η καρδιά του παππού», κείμενο: Ιρένα Τρέβισαν,
εικονογράφηση: Νάταλι Ντάνφορντ, εκδόσεις: Τζιαμπίρης-Πυραμίδα. Συζήτηση με τους
μαθητές/μαθήτριες, περιγραφή των συναισθημάτων και της σχέσης μεταξύ των ηρώων
και κατανόηση των νοημάτων της ιστορίας. Το παραμύθι υπάρχει και σε video: 

➢ Συμπλήρωση σχετικού με το θέμα φύλλου εργασίας/εμπέδωσης («Να ήμουν παππούς.
Ζωγραφίζω τον εαυτό μου τώρα. Ζωγραφίζω τον εαυτό μου σε 100 χρόνια»).

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ:
Η αξιολόγηση θα γίνει μέσω του βαθμού εκδήλωσης ενδιαφέροντος των μαθητών/μαθητριών
γύρω από το θέμα, των πληροφοριών που θα επιδιώξουν να μας μεταφέρουν, της ετοιμότητάς
τους να συμμετέχουν σε συζητήσεις και να αντιλαμβάνονται τα μηνύματα των αφηγήσεων που
ακούν.

**********

* To video ανακτήθηκε από το YouTube στις 19/11/2023 από τον λογαριασμό του χρήστη «Πες
μου ένα παραμύθι! Tell me a fairy tale!». Τα πνευματικά δικαιώματα ανήκουν στους
δημιουργούς. Χρησιμοποιείται μόνο για εκπαιδευτικούς σκοπούς.

* Την ασπρόμαυρη φωτογραφία με το ζευγάρι ηλικιωμένων καθώς και το φύλλο εργασίας μας τα παραχώρησε η συνάδελφος Βασιλική Κουστούδη. Ευχαριστούμε θερμά την ίδια και το 20ο Νηπιαγωγείο Κοζάνης. 

1^ο ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ

Τίτλος εργαστηρίου: «Σας γνωρίζω τους παππούδες μου»

Βαθμίδα: Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση – Νηπιαγωγείο.

Χρονικός προσδιορισμός

Δεκέμβριος 2023-Ιανουάριος 2024

Διάρκεια: 4 ώρες

Με αφορμή τη δράση «Πλέκω φιλίες πέρα από ηλικίες» που υλοποιήθηκε σε σύμπραξη με το «Ειδικό Κέντρο Ημέρας Αλτσχάιμερ Κοζάνης» την Τρίτη 03/10/2023 (περισσότερες πληροφορίες στον σύνδεσμο: https://blogs.sch.gr/4nipkoza/2023/10/03/pleko-filies-pera-apo-ilikies/) εισάγουμε τους μαθητές/μαθήτριες στη θεματική ενότητα «Ενδιαφέρομαι και Ενεργώ-Κοινωνική Συναίσθηση και Ευθύνη» των Εργαστηρίων Δεξιοτήτων με Τίτλος προγράμματος: «Στην αγκαλιά του παππού και της γιαγιάς».

ΜΕΣΑ και ΥΛΙΚΑ:

Βιβλία γνώσεων, παραμύθια, εικόνες, φωτογραφίες (από το σπίτι), laptop για πλοήγηση στο διαδίκτυο.

ΣΤΟΧΟΙ: Οι μαθητές/μαθήτριες:

• Να ευαισθητοποιηθούν ως προς τα άτομα της τρίτης ηλικίας.
• Να αφουγκραστούν τις ανάγκες τους.
• Να αντιληφθούν τον σεβασμό που αξίζει να τους δείχνουν, καθότι η προσφορά τους στην οικογένεια είναι σπουδαία καθ’ όλη την πορεία της ζωής τους.

ΔΡΑΣΕΙΣ:

Οι μαθητές/μαθήτριες της τάξης:

• Παρουσιάζουν την οικογένειά τους και τους δίδεται η ευκαιρία να μιλήσουν για τους παππούδες τους. Πώς ονομάζονται οι γονείς του πατέρα τους και της μητέρας τους; Που μένουν; Με τι ασχολούνται; Πόσο συχνά βρίσκονται μαζί τους; Πώς περνούν τον κοινό τους χρόνο; Τι απολαμβάνουν κυρίως από την παρουσία τους;
• Συζητούν, ανταλλάσσουν απόψεις και με τη βοήθεια του/της παιδαγωγού μαθαίνουν τα στάδια της ζωής του ανθρώπου, ανατρέχοντας σε σχετικά βιβλία γνώσεων, εικόνες-φωτογραφίες και στο διαδίκτυο.

• Περιγράφουν και εκφράζουν συναισθήματα για τους παππούδες τους και προσπαθούν να θυμηθούν μια ιστορία ή ένα γεγονός/περιστατικό που έγινε με τον παππού ή τη γιαγιά τους.
• Απεικονίζουν τους γονείς του πατέρα τους, της μητέρας τους και στο κέντρο τον εαυτό τους και εκφράζονται δημιουργικά σε σχετικό φύλλο εργασίας.

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ:

Η αξιολόγηση θα γίνει μέσω του βαθμού εκδήλωσης ενδιαφέροντος των μαθητών/μαθητριών γύρω από το θέμα, του βαθμού συμμετοχής τους στις συζητήσεις και δράσεις (αναζητήσεις, διερευνήσεις, σχετικό φύλλο εργασίας), καθώς και μέσω της σύγκρισης των γνώσεων που προϋπήρχαν με αυτές που αποκτήθηκαν μετά το πέρας του εργαστηρίου.

**********

Ευχαριστούμε θερμά το 20ο Νηπιαγωγείο Κοζάνης και τη συνάδελφο Βασιλική Κουστούδη για το φύλλο εργασίας που μας έδωσε. 

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ

ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ

Ενδιαφέρομαι και Ενεργώ- Κοινωνική Συναίσθηση και Ευθύνη

Τίτλος προγράμματος: «Στην αγκαλιά του παππού και της γιαγιάς»

Χρονική διάρκεια: 5 εργαστήρια (Δεκέμβριος 2023-Ιανουάριος 2024)

Αδρή περιγραφή προγράμματος: σκοπός του προγράμματος είναι οι μαθητές/μαθήτριες να αφουγκραστούν τις ανάγκες των ατόμων της τρίτης ηλικίας, να συναισθάνονται και να προσφέρουν.

Οι δραστηριότητες που σχετίζονται στόχο έχουν να καλλιεργήσουν την/τις:

• δεξιότητες μάθησης 21^ου αιώνα (4cs) (Κριτική σκέψη, Επικοινωνία, Συνεργασία, Δημιουργικότητα),
• δεξιότητες της Κοινωνικής ζωής,
• δεξιότητες κοινωνικής ενσυναίσθησης,
• κατασκευές, παιχνίδια.

Μέσα από την υλοποίηση του προγράμματος επιδίωξη είναι οι μαθητές/μαθήτριες να αποκτήσουν τις ακόλουθες γνώσεις-δεξιότητες-στάσεις:

Γνώσεις

• Συναισθηματικός κόσμος και συμπεριφορά.
• Κοινωνική οργάνωση και διαδικασία λήψης αποφάσεων.

Δεξιότητες

• Διερεύνηση και καταγραφή παραγόντων που διαμορφώνουν την ατομική και κοινωνική εμπειρία.
• Λήψη αποφάσεων και υπεύθυνη συμπεριφορά.

Στάσεις

• Κατανόηση του εαυτού και σημασία θετικής αλληλεπίδρασης με τους άλλους.
• Ανάπτυξη πανανθρώπινων αξιών, όπως ειλικρίνεια, υπευθυνότητα, σεβασμός, αλληλεγγύη.

**********

Εικόνα: «Νιότη και Γήρας». Ιχνογράφημα με μαρκαδόρους και κηροπαστέλ.

 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Πεντέρη, Ε., Χλαπάνα, Ε., Μέλλιου, Κ., Φιλιππίδη, Α., & Μαρινάτου, Θ. (2022). Πρόγραμμα Σπουδών Για την Προσχολική Εκπαίδευση – Διευρυμένη Εκδοχή (2η Έκδοση, 2022 ΙΕΠ). Στο πλαίσιο της Πράξης «Αναβάθμιση των Προγραμμάτων Σπουδών και Δημιουργία Εκπαιδευτικού Υλικού Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης» του ΙΕΠ με MIS 5035542.