Δράση ΙΙΙ-Παγκόσμια Ημέρα Παιδικού Βιβλίου
Δράση ΙΙΙ
Εικαστική έκφραση και δημιουργία: με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Παιδικού Βιβλίου οι μαθητές/μαθήτριες κατασκευάζουν σελιδοδείκτες.
Πηγή ιδέας για τους σελιδοδείκτες με τη μορφή κοπέλας:
Ναταλία Ηλιάδη, περιοδικό “ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ”, τεύχος 8, Μάρτιος-Απρίλιος 2003, σελ 33.
ΑΠΟΚΡΙΑ
Η λέξη αποκριά σημαίνει αποχή από το κρέας, γιατί οι Χριστιανοί συνήθιζαν να μην τρώνε κρέας. Περιλαμβάνει τρεις εβδομάδες πριν την Καθαρά Δευτέρα και μετά αρχίζει η μεγάλη νηστεία της Σαρακοστής. Την πρώτη εβδομάδα (Προφωνή) διαλαλείται η έναρξή της. Τη δεύτερη (Κρεοφάγου) τρώγεται κρέας ακόμη και την Τετάρτη και την Παρασκευή συνοδευόμενο από γλέντια και φαγοπότια χωρίς κανέναν θρησκευτικό περιορισμό. Την Τρίτη (Τυροφάγου) τρώγονται γαλακτοκομικά προϊόντα σαν ενδιάμεση κατάσταση μεταξύ της κρεατοφαγίας και της νηστείας. Την Καθαρά Δευτέρα ξεκινά η νηστεία της Σαρακοστής.
ΜΑΣΚΑΡΕΜΑ
Την αποκριά οι άνθρωποι συνηθίζεται να καλύπτουν τα μάτια ή ολόκληρο το πρόσωπό τους με μάσκες, να βάφονται και να φορούν κοστούμια/στολές μεταμφίεσης, ώστε να μην τους αναγνωρίζουν.
ΣΕΡΠΑΝΤΙΝΕΣ
Η σερπαντίνα είναι λεπτή χάρτινη κορδέλα τυλιγμένη σε καρούλι που ξετυλίγεται με φύσημα. Η ονομασία της προήλθε από τη λατινική λέξη «serpo» που προέρχεται από το ρήμα “ἕρπω” (επειδή η δασεία προφέρεται ως «σ»). Από τις λέξεις «σέρπω»/«σερπετό» προήλθε η λέξη «σερπαντίνα», της οποίας η κίνηση θυμίζει ερπετό.
ΧΑΡΤΟΠΟΛΕΜΟΣ/ΚΟΜΦΕΤΙ
Μικρά κομμάτια χρωματιστού χαρτιού που πετούν την αποκριά μαζί με σερπαντίνες.
ΤΣΙΚΝΟΠΕΜΠΤΗ
Την Τσικνοπέμπτη είθισται οι νοικοκυρές να μαγειρεύουν κρέας, να το αφήνουν να «αρπάξει» και η μυρωδιά της τσίκνας να διαποτίζει τον αέρα. Συνήθως το βράδυ της ίδιας μέρας οι παρέες βγαίνουν στις ταβέρνες και τρώνε ψητό κρέας. Στην Κοζάνη την Τσικνοπέμπτη γίνεται η επίσημη έναρξη της αποκριάς στην κεντρική πλατεία. Μασκαράδες ξεχύνονται στους δρόμους. Το βράδυ ανάβει και ο πρώτος φανός σε μια από τις γειτονιές της πόλης.
ΠΑΡΕΛΑΣΗ ΤΗΣ ΑΠΟΚΡΙΑΣ
Την Κυριακή της Μεγάλης Αποκριάς γίνεται παρέλαση καρναβαλιστών και αρμάτων. Την παρέλαση ανοίγει ο Βασιλιάς Καρνάβαλος και κάθε γειτονιά κατεβάζει στην παρέλαση το δικό της άρμα. Μεταμφιεσμένοι οι Κοζανίτες με παραδοσιακές φορεσιές παρελαύνουν στον κεντρικό δρόμο της πόλης χορεύοντας, τραγουδώντας και πίνοντας κρασί.
ΦΑΝΟΙ
Οι «Φανοί» είναι μεγάλες φωτιές που ανάβουν στις διάφορες γειτονιές της Κοζάνης. Οι ντόπιοι τραγουδούν στο τοπικό ιδίωμα τραγούδια με στίχο σατιρικό και ο κόσμος που μαζεύεται χορεύει γύρω από τη φωτιά κυκλικά, συνοδεύοντας το τραγούδι. Κάθε μέρα, από την Τσικνοπέμπτη και μετά, κάθε γειτονιά ανάβει το δικό της «Φανό» και την Κυριακή της Μεγάλης Αποκριάς ανάβουν όλοι οι «Φανοί» σε όλες τις γειτονιές της πόλης. Ακολουθεί ξέφρενο παραδοσιακό γλέντι ως το πρωί με κρασί και τοπικούς μεζέδες όπως κιχιά, πίτες, λουκάνικα, σουβλάκια.
ΓΑΪΤΑΝΑΚΙ
Η ονομασία του είναι υποκοριστικό της μεσαιωνικής λέξης «γαϊτάνιν», που σημαίνει μεταξωτό κορδόνι, λωρίδα.
Πέρασε στην Ελλάδα από πρόσφυγες του Πόντου και της Μικράς Ασίας και πρόκειται για τον χορό δεκατριών ατόμων γύρω από ένα κοντάρι που κρατά ένας από αυτούς. Από το κοντάρι ξεκινούν δώδεκα μακριές κορδέλες, καθεμιά με διαφορετικό χρώμα. Οι χορευτές κρατούν από ένα γαϊτάνι και χορεύουν ταυτόχρονα ανά ζευγάρια, τραγουδώντας παραδοσιακά τραγούδια.
Ο αριθμός των δώδεκα χορευτών λέγεται ότι δηλώνει τους μήνες του χρόνου που εναλλάσσονται ή τις Ώρες, τις μυθικές θεότητες του χρόνου. Παράλληλα, ο κυκλικός χορός συμβολίζει τον κύκλο της ζωής, την ομόνοια και τη συναδελφικότητα. Η Αποκριά ως γιορτή χαράς που σχετίζεται με την αναζωογόνηση, το ξύπνημα της φύσης και την Άνοιξη συνδυάζεται με το έθιμο αυτό.
ΧΑΣΚΑ
Η «χάσκα» είναι αποκριάτικο έθιμο που συναντάται κυρίως στην περιοχή της Μακεδονίας, την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς. Ο γεροντότερος δένει μια κλωστή στον πλάστη, με τον οποίο ανοίγονται τα φύλλα της πίτας και στην άκρη της κλωστής δένεται ένα ξεφλουδισμένο βραστό αυγό. Όλοι κάθονται οκλαδόν σε γύρο και από τη μέση ο γηραιότερος (συνήθως ο παππούς της οικογένειας) κουνάει σαν εκκρεμές το αυγό στα στόματα των μελών της οικογένειας, τα οποία έχουν δεμένα στην πλάτη τα χέρια τους και προσπαθούν να το χάψουν. Η διαδικασία είναι πολύ διασκεδαστική γιατί δεν είναι εύκολο να φαγωθεί το αυγό. Το έθιμο της χάσκας το επιβάλει σαρακοστιανή επιταγή που λέει «με αυγό κλείνει το στόμα το βράδυ της απόκριας και με αυγό ανοίγει πάλι το βράδυ της Ανάστασης», υπενθυμίζοντας τη νηστεία που πρέπει να τηρηθεί στο μεσοδιάστημα αυτό. Στο τέλος ζητείται συγχώρεση και οι μικρότεροι ασπάζονταν τα χέρια των μεγαλύτερων της οικογένειας (παππού, πατέρα, νονού) και εύχονταν καλή σαρακοστή και καλή Ανάσταση.
(Πηγή: https://www.verianet.gr/)
______________
*Οι εικαστικές δημιουργίες είναι ατομικά ή ομαδο-συνεργατικά έργα των μαθητών/μαθητριών.
*Τα φύλλα εφαρμογής για τις ατομικές δημιουργίες αντλήθηκαν από το διαδίκτυο (Facebook, σελίδα “Maestra Juanna”, ανάρτηση 09/02/2025).
Κατά την εκπόνηση Σχεδίου Δράσης στον άξονα «Σχέσεις μεταξύ μαθητών/μαθητριών» της Παιδαγωγικής και μαθησιακής λειτουργίας με θέμα την πρόληψη φαινομένων ενδοσχολικής βίας, οι εκπαιδευόμενοι/ες κατάρτισαν το πλαισίου κανόνων καλής συμπεριφοράς και ευταξίας, δημιουργώντας ομαδο-συνεργατικές αφίσες με λεζάντα «Όχι βία, αφήστε μας να ανθίσουμε».
Τμήμα 1
Τμήμα 2
Σκοπός της δράσης είναι η βελτίωση των διαπροσωπικών σχέσεων μεταξύ μαθητών/μαθητριών μέσω καθοδήγησης, ευαισθητοποίησης και αποδοχής/σεβασμού της διαφορετικότητας, ώστε να προλαμβάνονται ή/και να αντιμετωπίζονται φαινόμενα βίας και σχολικού εκφοβισμού.
Άνθη πολύχρωμα,
σύμβολα ομορφιάς,
ας ντύνουν την ψυχή μας…
Ο κύκλος των εικαστικών εργαστηρίων της φετινής σχολικής χρονιάς κλείνει με την παρουσίαση και επεξεργασία έργου με τίτλο «Φόρεμα με λουλούδια» (2022) του δημιουργού Αλέξαδρου Χάτσιου από την πόλη της Κοζάνης.
Ο Αλέξανδρος Χάτσιος είναι ένας ιδιαίτερος καλλιτέχνης με μακρύ βιογραφικό στον χώρο της τέχνης, παρά το νεαρό της ηλικίας του. Έχει συμμετάσχει σε πολλές θεατρικές παραστάσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, σε σεμινάρια χορού-κίνησης και κινηματογράφου, σε δύο ταινίες μικρού μήκους, σε τηλεοπτικό σίριαλ και στη χριστουγεννιάτικη παράσταση του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Η μουσικότητα της ψυχής του μεταφέρεται ενίοτε και στα πλήκτρα του πιάνου, έχοντας παρουσιάσει ελεύθερους μουσικούς αυτοσχεδιασμούς στην Κοζάνη και στη Θεσσαλονίκη. Ως απόλυτα δημιουργικό άτομο αφιερώνει μεγάλο μέρος της καθημερινότητάς του στο να αποτυπώνει στο χαρτί, είτε με λόγια είτε με εικόνες, σκέψεις και συναισθήματα, που αποτελούν αυτόματες καταγραφές της ψυχής ενός ατόμου με σύνδρομο Down.
Τα μικρά αριστουργήματα του ταλέντου και της καλλιτεχνικής του διαδρομής αποτελούν συχνά πηγή έμπνευσης των εικαστικών συνθέσεων των μαθητών/μαθητριών μας στο πλαίσιο του Δ΄ θεματικού πεδίου «Παιδί, Δημιουργία και Έκφραση» του Προγράμματος Σπουδών. Τον ευχαριστούμε ολόθερμα που τον γνωρίζουμε μέσω των έργων του και που προσεγγίζει την ψυχή μας, διευρύνοντάς μας ως ανθρώπους.
Οι δημιουργίες μας:
Το έργο «Φόρεμα με λουλούδια» (2022) του Αλέξαδρου Χάτσιου:
Αναμνηστικές εικόνες κατά τη δημιουργία των έργων μας:
Σχολικό έτος 2023-2024
Ζ…
όπως Ζωή,
όπως Ζωγραφική.
Εικαστικές δημιουργίες των μαθητών/μαθητριών με μαρκαδόρους και κηροπαστέλ, εμπνευσμένες από έργο του Αλέξανδου Χάτσιου, ενός καλλιτέχνη της πόλης μας που αποτελεί παράδειγμα για κάθε παιδί.
Τον ευχαριστούμε θερμά για την ομορφιά που μας προσφέρει και για την πολύτιμη συνεισφορά του στην καλλιέργεια του αισθητικού μας κριτηρίου.
Το έργο του Αλέξανδου Χάτσιου:
Ιούνιος 2024, δράσεις στο πλαίσιο των θεματικών πεδίων: Α΄ Παιδί και Επικοινωνία (Γλώσσα και ΤΠΕ) & Δ΄ Παιδί, Δημιουργία και Έκφραση.
(ζωγραφιές μέσα στις κάρτες)
Η δεύτερη Κυριακή του Μαΐου είναι αφιερωμένη στη μητρότητα. Με όλη μας την αγάπη ετοιμάζουμε κατασκευές για τη γιορτή της μητέρας.
Αέναη μητρότητα, συνέχεια στην αλυσίδα της ζωής.
Χρόνια πολλά…και ζωή για πολλά χρόνια!
(οι κάρτες μας)
Πηγή ιδέας: Pinterest
(οι δημιουργίες του Ολοήμερου Τμήματος)
Άνθιση,
αναγέννηση,
ανακάλυψη.
Αποχρώσεις,
αναζήτηση,
αποκάλυψη.
Άνοιξη,
ανάταση,
Ανάσταση.
Φωτεινές εικαστικές δημιουργίες (ατομικά ιχνογραφήματα με μαρκαδόρους) όπως τα χρώματα της άνοιξης.
Πηγή έμπνευσης για τα μοτίβα υπήρξαν τα έργα (ζωγραφική σε πέτρες) της κ. Βασιλικής Ιωσηφίδου που αναρτήθηκαν στην ομάδα «Παιδικός πλανήτης» στις 23/03/2024. Ευχαριστούμε θερμά για την ιδέα.
Ο Αλέξανδρος Χάτσιος είναι ένας ιδιαίτερος καλλιτέχνης με μακρύ βιογραφικό στον χώρο της τέχνης, παρά το νεαρό της ηλικίας του. Έχει συμμετάσχει σε πολλές θεατρικές παραστάσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, σε σεμινάρια χορού-κίνησης και κινηματογράφου, σε δύο ταινίες μικρού μήκους, σε τηλεοπτικό σίριαλ και στη χριστουγεννιάτικη παράσταση του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος.
Η μουσικότητα της ψυχής του μεταφέρεται ενίοτε και στα πλήκτρα του πιάνου, έχοντας παρουσιάσει ελεύθερους μουσικούς αυτοσχεδιασμούς στην Κοζάνη και στη Θεσσαλονίκη.
Ως απόλυτα δημιουργικό άτομο που είναι, αφιερώνει ένα μεγάλο μέρος της καθημερινότητάς του στο να αποτυπώνει στο χαρτί, είτε με λόγια είτε με εικόνες, σκέψεις και συναισθήματα. Ορισμένες από τις αυτόματες καταγραφές της ψυχής του, μικρά αριστουργήματα του ταλέντου και της καλλιτεχνικής διαδρομής ενός ατόμου με σύνδρομο Down, παρουσιάστηκαν στους μαθητές/μαθήτριες του 4ου Νηπιαγωγείου Κοζάνης. Αφού τα επεξεργάστηκαν, ξεχώρισαν το έργο του με τίτλο «Αρλεκίνος» (2022) για να εμπνεύσει τις δικές τους εικαστικές δημιουργίες. Τον ευχαριστούμε θερμότατα που μας επιτρέπει να κάνουμε χρήση των έργων του στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής πράξης και να διευρύνουμε το πνεύμα μας καθώς ανακαλύπτουμε το πηγαίο του ταλέντο.
Οι δημιουργίες μας είναι ιχνογραφήματα με μαρκαδόρους και κηροπαστέλ (για το φόντο):
Το έργο που μας ενέπνευσε:
«Αρλεκίνος», 2022, Αλέξανδρος Χάτσιος
Ο Matias Krahn Uribe είναι ένας σύγχρονος δημιουργός που οι φόρμες, τα χρώματα και οι συμβολισμοί στα έργα του συχνά αποτελούν πηγή έμπνευσης για ιδιαίτερες εικαστικές δημιουργίες των μαθητών/μαθητριών μας στο πλαίσιο των θεματικών ενοτήτων που κατά καιρούς πραγματευόμαστε. Αναζητώντας κάποια ξεχωριστή παράσταση/αποκριάτικο θέμα για να εκφραστούμε εικαστικά μέσω ομαδο-συνεργατικών συνθέσεων και ανατρέχοντας στο διαδίκτυο, εντοπίσαμε μία παραμυθένια εικόνα την οποία αποδώσαμε. Απολαύσαμε και διακοσμήσαμε τις τάξεις μας με τα έργα μας κι ορισμένοι μαθητές/μαθήτριες αποτύπωσαν το έργο που επιλέξαμε και σε ατομικά ιχνογραφήματα.
Οι δημιουργίες μας:
(Τμήμα 1ο-Ομαδική σύνθεση)
(Τμήμα 2ο-Ομαδική σύνθεση)
(Τμήμα 2ο-Ατομικές συνθέσεις)
(Τμήμα 1ο-Ατομικές συνθέσεις)
Το έργο του Matias Krahn Uribe:
Ανακτήθηκε από το διαδίκτυο στις 14/03/2024 και χρησιμοποιείται αποκλειστικά και μόνο για εκπαιδευτικούς σκοπούς. Τα πνευματικά δικαιώματα ανήκουν στον δημιουργό.
Η θεματική «Αποκριά» εμπνέει εικαστικές δημιουργίες, καθότι το καρναβάλι είναι συνδεδεμένο με υπέροχα χρώματα. Ζωγράφοι όπως ο Πάμπλο Πικάσο, ο Πολ Σεζάν, ο Ζουάν Μιρό, ο Νίκος Εγγονόπουλος κ.α. απεικόνισαν τον «Αρλεκίνο», τον «Πιερότο» και το καρναβάλι εν γένει. Οι μαθητές/μαθήτριες, έχοντας ως αφετηρία σχετικά παραμύθια, τραγούδια πλούσια σε εικόνες κι έργα ζωγραφικής, απέδωσαν μέσω ατομικών ιχνογραφιών με μαρκαδόρους και κηροπαστέλ το πολύχρωμο αποκριάτικο τοπίο.
