Πρόσκληση λαογράφου-συγγραφέα στο νηπιαγωγείο.

“Τα γιορτινά φαγητά. Έθιμα στον κύκλο του χρόνου.”

.jpg

Σήμερα Τετάρτη 30 Νοεμβρίου 2022 και στο πλαίσιο του 6ου εργαστηρίου της θεματικής ενότητας «Ευ ζην – Ζω καλύτερα», υποδεχτήκαμε στον χώρο του 4ου Νηπιαγωγείου Κοζάνης τη Λαογράφο, Εκπαιδευτικό και Συγγραφέα του βιβλίου «Γεύσεις από παλιά Κοζάνη» κυρία Ματίνα Τσικριτζή – Μόμτσιου.

Το θέμα συζήτησης με τους μαθητές/μαθήτριες ήταν «Τα γιορτινά φαγητά. Έθιμα στον κύκλο του χρόνου». Μέσω μίας πολύ ενδιαφέρουσας και πλήρους παρουσίασης, ενημερωθήκαμε για τη σύνδεση της διατροφής με τις ανάγκες της εποχής, τα προϊόντα της γης και τις συνθήκες διαβίωσης μέσα στο πέρασμα του χρόνου. Συζητήσαμε για παλαιότερα και για νεότερα έθιμα της πόλης μας, μάθαμε τι έτρωγαν οι κάτοικοι της Κοζάνης κατά το παρελθόν και τι εξακολουθούμε, λόγω παράδοσης, να τρώμε τις ημέρες των εορτών, μιας και «τόπος μας είναι οι γεύσεις, οι μυρωδιές, τα έθιμα και…οι άνθρωποί μας».

Η δράση έκλεισε με τραγούδια και ρυθμικά ποιήματα, σχετιζόμενα με τροφές και καρποφόρα δέντρα.

Ευχαριστούμε θερμότατα την κ. Ματίνα που αποδέχτηκε την πρόσκλησή μας, μας έμαθε τόσα όμορφα πράγματα για τον τόπο μας και παραχώρησε στο σχολείο μας την ενδιαφέρουσα παρουσίασή της!

Τα-Γιορτινά-Φαγητά.ppt – Παρουσιάσεις Google

4 Νηπιαγωγείο Κοζάνης,

δράσεις 2022-2023

Πρωταπριλιά

Κατά την 1η Απριλίου, συνηθίζεται να λέγονται καλοπροαίρετα ψέματα λόγω εθίμου.

Σύμφωνα με τον Έλληνα λαογράφο Λουκάτο το έθιμο αυτό αποτελεί ένα σκόπιμο “ξεγέλασμα των βλαπτικών δυνάμεων που θα εμπόδιζαν την όποια παραγωγή” όπως είναι η αρχή του μήνα τόσο για τον Μάρτιο, όσο και τον Απρίλιο υποχρεώνοντας πολλούς να λαμβάνουν διάφορα “αντίμετρα” (αλεξίκανα μέτρα). Επίσης και ο Έλληνας λαογράφος Γ. Μέγας συμφωνεί πως η πρωταπριλιάτικη “ψευδολογία” παραπλανά ελλοχεύουσες δυνάμεις του κακού, έτσι ώστε να θεωρείται από τον λαό ως σημαντικός όρος μαγνητικής ενέργειας (έλξης ή αποτροπής) για μια επικείμενη επιτυχία.*

Μιλώντας με τους μαθητές/μαθήτριες για το έθιμο τους παρουσιάζουμε το παραμύθι : “Οι περιπέτειες του Πινόκιο: Η ιστορία μίας μαριονέτας”, ένα μυθιστόρημα παιδικής λογοτεχνίας του ιταλού συγγραφέα Κάρλο Κολόντι. Πρόκειται για τις άτακτες περιπέτειες του Πινόκιο, μίας ζωντανής μαριονέτας, και του φτωχού του πατέρα, ενός  ξυλογλύπτη ονομαζόμενου Τζεπέτο. Θεωρείται κλασσικό έργο παιδικής λογοτεχνίας και έχει γεννήσει πολλά παράγωγα έργα τέχνης.**

Στη συνέχεια, κατασκευάζουμε ατομικά καδράκια με τον Πινόκιο (ζωγραφική, χαρτοκοπτική, χαρτοκολλητική)

.jpg

( δημιουργίες από το Τμήμα 2)

Πηγή πληροφοριών: ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ 

*Πρωταπριλιά: https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CF%81%CF%89%CF%84%CE%B1%CF%80%CF%81%CE%B9%CE%BB%CE%B9%CE%AC

**Πινόκιο: https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9F%CE%B9_%CE%A0%CE%B5%CF%81%CE%B9%CF%80%CE%AD%CF%84%CE%B5%CE%B9%CE%B5%CF%82_%CF%84%CE%BF%CF%85_%CE%A0%CE%B9%CE%BD%CF%8C%CE%BA%CE%B9%CE%BF

Παραδόσεις για τον Μάρτη

Δανειστική βιβλιοθήκη.

Έναυσμα για την επιλογή αυτών των αναγνωσμάτων αποτέλεσε ο ερχομός του μήνα Μάρτη, που κύριο χαρακτηριστικό του είναι η αστάθεια στον καιρό, παρά τον ερχομό της άνοιξης.

Παραδόσεις 

Κατά τον Μάρτη, που είναι και ο πρώτος μήνας της Άνοιξης, ο καιρός είναι ακόμη άστατος. Άλλοτε είναι ζεστός κι ευχάριστος κι άλλοτε το κρύο είναι τσουχτερό. Όπως λέει και η παροιμία “Μάρτης είναι χάδια κάνει πότε κλαίει πότε γελάει”. Ο λαός εξέφραζε αυτές τις καιρικές αλλαγές του μήνα μέσα από διάφορους θρύλους και παραδόσεις. 

1

(οι γυναίκες του Μάρτη, παιδικό ιχνογράφημα, μαρκαδόροι και ξυλομπογιές)

12 μήνες

ο βαρέλι των δώδεκα μηνών, παιδικό ιχνογράφημα, μαρκαδόροι και κηρομπογιά)

Δανειστική βιβλιοθήκη.

Διαβάζουμε με τους μαθητές από το βιβλίο “Ζεί ο βασιλιάς Αλέξανδρος”, θρύλοι και παραδόσεις, εκδ: Κίρκη, Ανθολόγηση: Άννα Χατζημανώλη, Εικονογράφηση: Αθηνά Σταμάτη τις ακόλουθες παραδόσεις:   – “Οι γυναίκες του Μάρτη” (Αθήνα, Ν.Πολίτης, Παραδόσεις, Α! τόμος, Νο 994).

–  “Το βαρέλι των δώδεκα μηνών” (Καλάβρυτα, Ν.Πολίτης, Παραδόσεις, Α!τόμος, Νο 990).

2

Ανάγνωση από την παιδαγωγό των παραδόσεων. Συζήτηση με τους μαθητές/τριες, περιγραφή εικόνων και ανα-αφήγησή τους από αυτούς/αυτές. 

ΤΟΥ ΜΑΡΤΗ 1

Ζωγραφίζουμε τις γυναίκες του Μάρτη. Πρόκειται για ατομικά ιχνογραφήματα με μαρκαδόρους και ξυλομπογιές στο φόντο.

23

Κατασκευάζουμε τις γυναίκες του Μάρτη. Ανάλογα με τον καιρό που θα έχει κάθε ημέρα του μήνα, θα κρεμούμε στο ταμπλό της τάξης μας, πότε την “Όμορφη” και πότε την “Άσχημη” γυναίκα του.

.jpg

(η άσχημη γυναίκα του Μάρτη)

.jpg

(η όμορφη γυναίκα του Μάρτη)

Από τους μαθητές/μαθήτριες του Τμήματος 1.

Καλώς μας ήρθες Άνοιξη

Τα χελιδονίσματα  είναι τα παραδοσιακά κάλαντα της Άνοιξης. 

Παλαιότερα τα παιδιά έφτιαχναν τη χελιδόνα τους

και γύριζαν από σπίτι σε σπίτι για να αναγγείλουν τον ερχομό της άνοιξης.

Έτσι τα παιδιά του ολοήμερου τμήματος έφτιαξαν τη χελιδόνα

και είναι έτοιμα να τραγουδήσουν τον ερχομό της Άνοιξης.

΄΄Ήρθε ήρθε χελιδόνα

ήρθε κι άλλη μελιδόνα

κάθησε και λάλησε

και γλυκά κελάηδησε.

Μάρτη Μάρτη μου καλέ

 και Απρίλη φοβερέ

κι αν φλεβίσεις κι αν τσικνίσεις

καλοκαίρι θα μυρίσεις, 

κι αν χιονίσεις κι αν κακίσεις

πάλιν Άνοιξη θ’ ανθίσεις΄΄