Επίσκεψη της Β΄ Δημοτικού: Χελιδονίσματα»

7 1

6 1

Την Τρίτη 26 Μαρτίου 2024, στο πλαίσιο του Σχεδίου Δράσης για το έτος 2023-2024 με θέμα την Ομαλή Μετάβαση από το Νηπιαγωγείο στο Δημοτικό, υποδεχτήκαμε τους μαθητές/μαθήτριες της Β΄ τάξης του συστεγαζόμενου 11ου Δ.Σ. Κοζάνης. Αυτοί/αυτές, υπό την  καθοδήγηση της εκπαιδευτικού τους κ. Χρύσας Μουρούζη, τραγούδησαν τα «Χελιδονίσματα» (κάλαντα του Μάρτη) και μας χάρισαν χειροποίητα κάδρα που κατασκεύασαν με θέμα το χελιδόνι και το βραχιόλι του Μάρτη. Τα νήπια παρουσίασαν δραματοποιημένο τον θρύλο «Οι γυναίκες του Μάρτη» και χάρισαν στους μαθητές/μαθήτριες του δημοτικού μία ομαδική σύνθεση και ατομικά ιχνογραφήματα που απέδιδαν εικαστικά τον θρύλο.

2 4

3 3

4 1

1 45 1

Ευχαριστούμε ολόθερμα για τη σύναψη φιλίας, τα δώρα, την εμπειρία και την άρτια συνεργασία.

8

Σαρακοστή

ΣΑΡΑΚΟΣΤΗ

Τα έθιμα και οι παραδόσεις του τόπου μας αποτελούν κομμάτι της πολιτιστικής μας ταυτότητας και κληρονομιάς.

Κυριακή, βράδυ της Μεγάλης Αποκριάς, με το έθιμο της «Χάσκας» κλείνει συμβολικά το στόμα όσων θα ακολουθήσουν τη νηστεία με ένα αυγό. Την Καθαρά Δευτέρα ξεκινά η Σαρακοστή. Κρατάει πάνω από σαράντα ημέρες και λήγει το Σάββατο της Ανάστασης. Είθισται το πρώτο αρτύσιμο φαγητό που βάζουν στο στόμα τους όσοι ακολούθησαν τη νηστεία να είναι και πάλι το αυγό, κόκκινο – αυτή τη φορά – κατά το έθιμο του Πάσχα. 

Στο παρελθόν, και προκειμένου να καταμετρώνται οι μέρες της νηστείας, ο λαός κατασκεύαζε την Κυρά Σαρακοστή. Ήταν ένα αυτοσχέδιο ημερολόγιο από χαρτί ή ζυμάρι, ώστε να γίνεται αντιληπτός ο χρόνος που περνούσε. Είχει τη μορφή καλόγριας, στο κεφάλι φορούσε σταυρό κι είχει τα χέρια της σταυρωμένα, γιατί προσευχόταν. Δεν είχει στόμα επειδή νήστευε και για να αποφεύγει να λέει άσχημα λόγια. Τα πόδια της ήταν εφτά όσες και οι εβδομάδες της νηστείας μέχρι το Πάσχα. Κάθε Σάββατο, αφαιρούσαν κι ένα από τα πόδια της. Το τελευταίο πόδι φυλαγόταν μέσα σε ένα ξερό σύκο. Αυτός που το πετύχαινε, ήταν ο τυχερός.

Επίσκεψη στη Γ΄ τάξη του δημοτικού

δώρον ηπιαγωγείου

Την Πέμπτη 14 Μαρτίου 2024, στο πλαίσιο του Σχεδίου Δράσης για το σχολικό έτος 2023-2024 με στόχο την ομαλή μετάβαση από το νηπιαγωγείο στο δημοτικό, υλοποιήθηκε προγραμματισμένη επίσκεψη στη Γ΄ τάξη του συστεγαζόμενου 11ου Δ.Σ. Κοζάνης. Τα νήπια γνωρίστηκαν με τους μαθητές/μαθήτριες και την υπεύθυνη εκπαιδευτικό της τάξης κ. Μαρίνα Κοτσίδου, παρακολούθησαν θεατρική παράσταση με τίτλο «Η δίκη του Μάρτη» κι έλαβαν χειροποίητα κάδρα με ανθισμένες αμυγδαλιές ως δώρα. Τα παιδιά του νηπιαγωγείου ανταπέδωσαν, χαρίζοντας στους μαθητές/μαθήτριες της Γ΄ τάξης σελιδοδείκτες και κουκλίτσες/γούρια στα χρώματα του Μάρτη (λευκό και κόκκινο).

Ευχαριστούμε για την ολόθερμη υποδοχή και την άψογη συνεργασία!

συνεργασία

(πρόσκληση νηπίων-υποδοχή στη Γ΄τάξη του Δ.Σ.)

θεατρικό

νήπια

(θεατρική παράσταση και θεατές)

δημοτικό λαμβάνει δώρα

νηπιαγωγείο λαμβάνει δώρα

(ανταλλαγή δώρων/εικαστικών δημιουργιών)

δώρο δημοτικού

(τα κάδρα της Γ΄τάξης)

**********

ΔΙΚΤΥΟΓΡΑΦΙΑ/ΠΗΓΕΣ

* Την ιδέα για τους σελιδοδείχτες στα χρώματα του Μάρτη την εμπνευστήκαμε από το εξαιρετικό Ιστολόγιο «ΠΕΡΙΤΕΧΝΟ» της συναδέλφου κ. Μαρίας Κουτσανοπούλου: “Ο Μάρτης πήρε τα χρώματα”

* Την ιδέα για τις κουκλίτσες/γούρια στα χρώματα του Μάρτη τη βρήκαμε στην ομάδα του Facebook «Παιδικός Πλανήτης» (ανάρτηση 01/03/2024 της κ. Δέσποινας Υψηλάντη), που παρουσιάζει τις δημιουργίες του Ειδικού Δημοτικού Σχολείου Κοζάνης.

Ολόθερμες ευχαριστίες για την έμπνευση!

ΜΑΡΤΙΟΣ: Δράσεις σε συνεργασία με τη Β΄ και τη Γ΄ Τάξη του Δημοτικού

ΔΩΡΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Ο Μάρτιος, εναρκτήριος μήνας της άνοιξης, χαρακτηρίζεται από ποικιλομορφία καιρικών φαινομένων, γεγονός που ενέπνευσε σειρά θρύλων, παραδόσεων, εθίμων και λαϊκών ρήσεων ως προσπάθειες ερμηνείας και απόδοσης/καταγραφής αυτών.

Στο πλαίσιο του Σχεδίου Δράσης για το σχολικό έτος 2023-2024 με θέμα την Ομαλή Μετάβαση από το Νηπιαγωγείο στο Δημοτικό, επιλέξαμε -σε σύμπραξη με τις εκπαιδευτικούς και τους μαθητές/μαθήτριες των Β΄ και Γ΄ Τάξεων του συστεγαζόμενου 11ου Δ.Σ. Κοζάνης- να υλοποιήσουμε δράσεις, εικαστικά εργαστήρια και ανταλλαγή «δώρων» (κατασκευών/δημιουργιών), έχοντας τις παραδόσεις αυτές ως θεματικό άξονα.

Δράσεις με τη Β΄ Τάξη

Κατά τη συνάντησή μας με την Β΄ τάξη, σχεδιάζουμε να παρουσιάσουμε τον σχετικό με τις «Γυναίκες του Μάρτη» θρύλο μέσω μίας δραματοποίησης, που θα περιλαμβάνει αφήγηση από την Παιδαγωγό, διάδραση με τους μαθητές/μαθήτριες και θεατρική αναπαράσταση αυτού από ομάδα νηπίων. Επιπρόσθετα, το 1ο Τμήμα Νηπίων -έχοντας απεικονίσει σε ατομικά ιχνογραφήματα τις γυναίκες του Μάρτη- και το 2ο Τμήμα Νηπίων -έχοντας αποδώσει τον θρύλο μέσω μίας ομαδο-συνεργατικής σύνθεσης- θα δωρίσουν τα έργα στο Δημοτικό Σχολείο, ώστε σε βάθος χρόνου να συμπεριληφθούν στην κοινή Εικαστική Έκθεση που φιλοδοξούμε να υλοποιήσουμε. Οι δημιουργίες που ετοιμάσαμε είναι οι ακόλουθες:  

ΚΟΛΛΑΖ 1

ΚΟΛΛΑΖ 2

ΚΟΛΛΑΖ 3

(Ατομικά ιχνογραφήματα,Τμήμα 1ο)

ΟΜΑΔΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

(Ομαδο-συνεργατικό έργο, Τμήμα 2ο)

Οι μαθητές/μαθήτριες της Β΄ θα ανταποδώσουν παρουσιάζοντας σε εμάς τα «Χελιδονίσματα», συνοδευόμενα από σχετικές  χειροτεχνίες.

Δράσεις με τη Γ΄ Τάξη

Με αφετηρία το έθιμο «Το βραχιόλι του Μάρτη», που πλέκεται με λευκή και κόκκινη κλωστή και είθισται να περνιέται στον καρπό των παιδιών την πρώτη ημέρα του μήνα ώστε να τα προστατεύσει από τον ήλιο που καίει, οι μαθητές/μαθήτριες του Νηπιαγωγείου κατασκεύασαν για τα παιδιά του Δημοτικού σελιδοδείχτες και κουκλίτσες/γούρια στα χρώματα του Μάρτη, τα οποία πρόκειται να τους χαρίσουν. Οι δημιουργίες που ετοιμάσαμε είναι οι ακόλουθες:  

ΤΜΗΜΑ 1 ΠΛΑΙΣΙΟ

ΤΜΗΜΑ 2 ΠΛΑΙΣΙΟ

(σελιδοδείχτες)

ΚΟΡΙΤΣΑΚΙΑ ΜΑΡΤΗΣ

(κούκλες/γούρια)

Οι μαθητές/μαθήτριες της Γ΄ θα ανταποδώσουν παρουσιάζοντας σε εμάς τον θρύλο «Το βαρέλι των δώδεκα μηνών» κατά τον τρόπο που έχουν σχεδιάσει/προγραμματίσει.

**********

ΔΙΚΤΥΟΓΡΑΦΙΑ/ΠΗΓΕΣ

* Την ιδέα για τους σελιδοδείχτες στα χρώματα του Μάρτη την εμπνευστήκαμε από το εξαιρετικό Ιστολόγιο «ΠΕΡΙΤΕΧΝΟ» της συναδέλφου κ. Μαρίας Κουτσανοπούλου: “Ο Μάρτης πήρε τα χρώματα”

* Την ιδέα για τις κουκλίτσες/γούρια στα χρώματα του Μάρτη τη βρήκαμε στην ομάδα του Facebook «Παιδικός Πλανήτης» (ανάρτηση 01/03/2024 της κ. Δέσποινας Υψηλάντη), που παρουσιάζει τις δημιουργίες του Ειδικού Δημοτικού Σχολείου Κοζάνης.

Ολόθερμες ευχαριστίες για την έμπνευση!

Επίσκεψη Λαογράφου

8 1

Στο πλαίσιο του 6ου  εργαστηρίου της θεματικής ενότητας «Ενδιαφέρομαι και Ενεργώ-Κοινωνική Συναίσθηση και Ευθύνη», την Τετάρτη 28 Φεβρουαρίου 2024 και με ομόφωνη απόφαση του συλλόγου διδασκόντων (Πράξη 13η/02-02-2024) πραγματοποιήθηκε προγραμματισμένη επίσκεψη της Εκπαιδευτικού-Λαογράφου-Συγγραφέα κ. Ματίνας Τσικριτζή Μόμτσιου.

Ερχόμενη σε επαφή με τους μαθητές/μαθήτριες, μίλησε για τον τρόπο που ο παππούς και η γιαγιά αποτελούν κρίκους σύνδεσης του παρόντος με το παρελθόν, μεταφέροντας στην επόμενη γενιά  τα ήθη, τα έθιμα και τις παραδόσεις του τόπου. Κατά την παρουσίασή της εστίασε στον μήνα Μάρτιο, στα «ψέματα» και ξεγελάσματα, στο βραχιόλι του Μάρτη, στα χελιδονίσματα, σε θρύλους για τον Μάρτη («Οι γυναίκες του Μάρτη», «Η γριά που πάγωσε», «Ο Μάρτης και το βαρέλι των μηνών»), στη Σαρακοστή και στον τρόπο που ο Μάρτης αποδίδεται σε έργα ζωγράφων και σε παιδικά σχέδια.

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

5 2

3

2

1

Ευχαριστούμε θερμότατα την κ. Ματίνα Τσικριτζή Μόμτσιου για την άμεση ανταπόκριση στην πρόσκλησή μας, για τις γνώσεις που μας μετέφερε και για την υπέροχη παρουσίασή της, την οποία μας παραχώρησε και παραθέτουμε παρακάτω:

Μάρτης_για 4ο ΝΗΠ.ΚΟΖ_Ματίνα Τσικριτζή Μόμτσιου

Ευχαριστούμε, επίσης, τις κυρίες του Δ.Σ. του Φανού «Λάκκος τ’ Μάγγαν’» που επισκέφτηκαν τη σχολική μας μονάδα κι έφτιαξαν για όλους μας βραχιολάκια του Μάρτη.

Επίσκεψη του Άγιου Βασίλη

ΑΓΙΟΣ ΒΑΣΙΛΗΣ 1

ΑΓΙΟΣ ΒΑΣΙΛΗΣ 2

Την Τετάρτη 20/12/2023 ο Άγιος Βασίλης επισκέφτηκε το 4ο Νηπιαγωγείο Κοζάνης για να επιβραβεύσει τους μαθητές/μαθήτριες για την άριστη συμπεριφορά τους. Τους δώρισε από ένα ξύλινο έπιπλπο-κουζίνα για κάθε τάξη, ένα ξύλινο παιχνίδι “Κτηνιατρείο” για τον κοινόχρηστο χώρο παιχνιδιού, γνώρισε καθένα από τα παιδιά και τους πρόσφερε κι από ένα ατομικό δώρο. Οι μαθητές/μαθήτριες τον υποδέχτηκαν ένθερμα και του ζήτησαν να προσφέρει δώρα σε όλα τα παιδιά του κόσμου και ειδικότερα σε όσα έχουν μεγαλύτερη ανάγκη. Τον παρακάλεσαν να τους χαρίσει υγεία, χαρά, αγάπη, ρούχα, παπούτσια κι ό,τι άλλο μπορεί να χρειάζονται. Μετατράπηκαν σε ξωτικά και μοίρασαν μαζί του δώρα και στις δασκάλες τους. Τέλος, τον αποχαιρέτησαν ενθουσιασμένοι/ενθουσιασμένες με ένα τραγούδι που στέλνει ευχές για το νέο έτος.

Ευχαριστούμε θερμά το Δ.Σ. του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων του Νηπιαγωγείου μας καθώς και όλους τους γονείς για τα δώρα που αγόρασαν για το σχολείο μας και για κάθε μαθητή/μαθήτριά μας.

Ευχαριστούμε ιδιαιτέρως τον κ. Μιχαήλ Τσιρέκα, πατέρα μαθητού μας, που για τρίτη συναπτή χρονιά ντύνεται Άγιος Βασίλης, προσεγγίζοντας με υπέροχο τρόπο τα παιδιά και προσφέροντάς τους χαρά.

Πρόσκληση λαογράφου-συγγραφέα στο νηπιαγωγείο.

“Τα γιορτινά φαγητά. Έθιμα στον κύκλο του χρόνου.”

.jpg

Σήμερα Τετάρτη 30 Νοεμβρίου 2022 και στο πλαίσιο του 6ου εργαστηρίου της θεματικής ενότητας «Ευ ζην – Ζω καλύτερα», υποδεχτήκαμε στον χώρο του 4ου Νηπιαγωγείου Κοζάνης τη Λαογράφο, Εκπαιδευτικό και Συγγραφέα του βιβλίου «Γεύσεις από παλιά Κοζάνη» κυρία Ματίνα Τσικριτζή – Μόμτσιου.

Το θέμα συζήτησης με τους μαθητές/μαθήτριες ήταν «Τα γιορτινά φαγητά. Έθιμα στον κύκλο του χρόνου». Μέσω μίας πολύ ενδιαφέρουσας και πλήρους παρουσίασης, ενημερωθήκαμε για τη σύνδεση της διατροφής με τις ανάγκες της εποχής, τα προϊόντα της γης και τις συνθήκες διαβίωσης μέσα στο πέρασμα του χρόνου. Συζητήσαμε για παλαιότερα και για νεότερα έθιμα της πόλης μας, μάθαμε τι έτρωγαν οι κάτοικοι της Κοζάνης κατά το παρελθόν και τι εξακολουθούμε, λόγω παράδοσης, να τρώμε τις ημέρες των εορτών, μιας και «τόπος μας είναι οι γεύσεις, οι μυρωδιές, τα έθιμα και…οι άνθρωποί μας».

Η δράση έκλεισε με τραγούδια και ρυθμικά ποιήματα, σχετιζόμενα με τροφές και καρποφόρα δέντρα.

Ευχαριστούμε θερμότατα την κ. Ματίνα που αποδέχτηκε την πρόσκλησή μας, μας έμαθε τόσα όμορφα πράγματα για τον τόπο μας και παραχώρησε στο σχολείο μας την ενδιαφέρουσα παρουσίασή της!

Τα-Γιορτινά-Φαγητά.ppt – Παρουσιάσεις Google

4 Νηπιαγωγείο Κοζάνης,

δράσεις 2022-2023

Πρωταπριλιά

Κατά την 1η Απριλίου, συνηθίζεται να λέγονται καλοπροαίρετα ψέματα λόγω εθίμου.

Σύμφωνα με τον Έλληνα λαογράφο Λουκάτο το έθιμο αυτό αποτελεί ένα σκόπιμο “ξεγέλασμα των βλαπτικών δυνάμεων που θα εμπόδιζαν την όποια παραγωγή” όπως είναι η αρχή του μήνα τόσο για τον Μάρτιο, όσο και τον Απρίλιο υποχρεώνοντας πολλούς να λαμβάνουν διάφορα “αντίμετρα” (αλεξίκανα μέτρα). Επίσης και ο Έλληνας λαογράφος Γ. Μέγας συμφωνεί πως η πρωταπριλιάτικη “ψευδολογία” παραπλανά ελλοχεύουσες δυνάμεις του κακού, έτσι ώστε να θεωρείται από τον λαό ως σημαντικός όρος μαγνητικής ενέργειας (έλξης ή αποτροπής) για μια επικείμενη επιτυχία.*

Μιλώντας με τους μαθητές/μαθήτριες για το έθιμο τους παρουσιάζουμε το παραμύθι : “Οι περιπέτειες του Πινόκιο: Η ιστορία μίας μαριονέτας”, ένα μυθιστόρημα παιδικής λογοτεχνίας του ιταλού συγγραφέα Κάρλο Κολόντι. Πρόκειται για τις άτακτες περιπέτειες του Πινόκιο, μίας ζωντανής μαριονέτας, και του φτωχού του πατέρα, ενός  ξυλογλύπτη ονομαζόμενου Τζεπέτο. Θεωρείται κλασσικό έργο παιδικής λογοτεχνίας και έχει γεννήσει πολλά παράγωγα έργα τέχνης.**

Στη συνέχεια, κατασκευάζουμε ατομικά καδράκια με τον Πινόκιο (ζωγραφική, χαρτοκοπτική, χαρτοκολλητική)

.jpg

( δημιουργίες από το Τμήμα 2)

Πηγή πληροφοριών: ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ 

*Πρωταπριλιά: https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CF%81%CF%89%CF%84%CE%B1%CF%80%CF%81%CE%B9%CE%BB%CE%B9%CE%AC

**Πινόκιο: https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9F%CE%B9_%CE%A0%CE%B5%CF%81%CE%B9%CF%80%CE%AD%CF%84%CE%B5%CE%B9%CE%B5%CF%82_%CF%84%CE%BF%CF%85_%CE%A0%CE%B9%CE%BD%CF%8C%CE%BA%CE%B9%CE%BF

Παραδόσεις για τον Μάρτη

Δανειστική βιβλιοθήκη.

Έναυσμα για την επιλογή αυτών των αναγνωσμάτων αποτέλεσε ο ερχομός του μήνα Μάρτη, που κύριο χαρακτηριστικό του είναι η αστάθεια στον καιρό, παρά τον ερχομό της άνοιξης.

Παραδόσεις 

Κατά τον Μάρτη, που είναι και ο πρώτος μήνας της Άνοιξης, ο καιρός είναι ακόμη άστατος. Άλλοτε είναι ζεστός κι ευχάριστος κι άλλοτε το κρύο είναι τσουχτερό. Όπως λέει και η παροιμία “Μάρτης είναι χάδια κάνει πότε κλαίει πότε γελάει”. Ο λαός εξέφραζε αυτές τις καιρικές αλλαγές του μήνα μέσα από διάφορους θρύλους και παραδόσεις. 

1

(οι γυναίκες του Μάρτη, παιδικό ιχνογράφημα, μαρκαδόροι και ξυλομπογιές)

12 μήνες

ο βαρέλι των δώδεκα μηνών, παιδικό ιχνογράφημα, μαρκαδόροι και κηρομπογιά)

Δανειστική βιβλιοθήκη.

Διαβάζουμε με τους μαθητές από το βιβλίο “Ζεί ο βασιλιάς Αλέξανδρος”, θρύλοι και παραδόσεις, εκδ: Κίρκη, Ανθολόγηση: Άννα Χατζημανώλη, Εικονογράφηση: Αθηνά Σταμάτη τις ακόλουθες παραδόσεις:   – “Οι γυναίκες του Μάρτη” (Αθήνα, Ν.Πολίτης, Παραδόσεις, Α! τόμος, Νο 994).

–  “Το βαρέλι των δώδεκα μηνών” (Καλάβρυτα, Ν.Πολίτης, Παραδόσεις, Α!τόμος, Νο 990).

2

Ανάγνωση από την παιδαγωγό των παραδόσεων. Συζήτηση με τους μαθητές/τριες, περιγραφή εικόνων και ανα-αφήγησή τους από αυτούς/αυτές. 

ΤΟΥ ΜΑΡΤΗ 1

Ζωγραφίζουμε τις γυναίκες του Μάρτη. Πρόκειται για ατομικά ιχνογραφήματα με μαρκαδόρους και ξυλομπογιές στο φόντο.

23

Κατασκευάζουμε τις γυναίκες του Μάρτη. Ανάλογα με τον καιρό που θα έχει κάθε ημέρα του μήνα, θα κρεμούμε στο ταμπλό της τάξης μας, πότε την “Όμορφη” και πότε την “Άσχημη” γυναίκα του.

.jpg

(η άσχημη γυναίκα του Μάρτη)

.jpg

(η όμορφη γυναίκα του Μάρτη)

Από τους μαθητές/μαθήτριες του Τμήματος 1.

Καλώς μας ήρθες Άνοιξη

Τα χελιδονίσματα  είναι τα παραδοσιακά κάλαντα της Άνοιξης. 

Παλαιότερα τα παιδιά έφτιαχναν τη χελιδόνα τους

και γύριζαν από σπίτι σε σπίτι για να αναγγείλουν τον ερχομό της άνοιξης.

Έτσι τα παιδιά του ολοήμερου τμήματος έφτιαξαν τη χελιδόνα

και είναι έτοιμα να τραγουδήσουν τον ερχομό της Άνοιξης.

΄΄Ήρθε ήρθε χελιδόνα

ήρθε κι άλλη μελιδόνα

κάθησε και λάλησε

και γλυκά κελάηδησε.

Μάρτη Μάρτη μου καλέ

 και Απρίλη φοβερέ

κι αν φλεβίσεις κι αν τσικνίσεις

καλοκαίρι θα μυρίσεις, 

κι αν χιονίσεις κι αν κακίσεις

πάλιν Άνοιξη θ’ ανθίσεις΄΄