ΕΘΙΜΑ ΤΗΣ ΑΠΟΚΡΙΑΣ

Δημοσιεύθηκε από τον/την

Χ Π

ΑΠΟΚΡΙΑ

Η λέξη αποκριά σημαίνει αποχή από το κρέας, γιατί οι Χριστιανοί συνήθιζαν να μην τρώνε κρέας. Περιλαμβάνει τρεις εβδομάδες πριν την Καθαρά Δευτέρα και μετά αρχίζει η μεγάλη νηστεία της Σαρακοστής. Την πρώτη εβδομάδα (Προφωνή) διαλαλείται η έναρξή της. Τη δεύτερη (Κρεοφάγου) τρώγεται κρέας ακόμη και την Τετάρτη και την Παρασκευή συνοδευόμενο από γλέντια και φαγοπότια χωρίς κανέναν θρησκευτικό περιορισμό. Την Τρίτη (Τυροφάγου) τρώγονται γαλακτοκομικά προϊόντα σαν ενδιάμεση κατάσταση μεταξύ της κρεατοφαγίας και της νηστείας. Την Καθαρά Δευτέρα ξεκινά η νηστεία της Σαρακοστής.

unnamed file

unnamed file 1

κολλάζ 2

ΜΑΣΚΑΡΕΜΑ

Την αποκριά οι άνθρωποι συνηθίζεται να καλύπτουν τα μάτια ή ολόκληρο το πρόσωπό τους με μάσκες, να βάφονται και να φορούν κοστούμια/στολές μεταμφίεσης, ώστε να μην τους αναγνωρίζουν.

κολλάζ 3

ΣΕΡΠΑΝΤΙΝΕΣ

Η σερπαντίνα είναι λεπτή χάρτινη κορδέλα τυλιγμένη σε καρούλι που ξετυλίγεται με φύσημα. Η ονομασία της προήλθε από τη λατινική λέξη «serpo» που προέρχεται από το ρήμα “ἕρπω” (επειδή η δασεία προφέρεται ως «σ»). Από τις λέξεις «σέρπω»/«σερπετό» προήλθε η λέξη «σερπαντίνα», της οποίας η κίνηση θυμίζει ερπετό.

κολλάζ 4

ΧΑΡΤΟΠΟΛΕΜΟΣ/ΚΟΜΦΕΤΙ

Μικρά κομμάτια χρωματιστού χαρτιού που πετούν την αποκριά μαζί με σερπαντίνες.

κολλάζ 1

ΤΣΙΚΝΟΠΕΜΠΤΗ

Την Τσικνοπέμπτη είθισται οι νοικοκυρές να μαγειρεύουν κρέας, να το αφήνουν να «αρπάξει» και η μυρωδιά της τσίκνας να διαποτίζει τον αέρα. Συνήθως το βράδυ της ίδιας μέρας οι παρέες βγαίνουν στις ταβέρνες και τρώνε ψητό κρέας. Στην Κοζάνη την Τσικνοπέμπτη γίνεται η επίσημη έναρξη της αποκριάς στην κεντρική πλατεία. Μασκαράδες ξεχύνονται στους δρόμους. Το βράδυ ανάβει και ο πρώτος φανός σε μια από τις γειτονιές της πόλης.

κολλάζ 5

ΠΑΡΕΛΑΣΗ ΤΗΣ ΑΠΟΚΡΙΑΣ

Την Κυριακή της Μεγάλης Αποκριάς γίνεται παρέλαση καρναβαλιστών και αρμάτων. Την παρέλαση ανοίγει ο Βασιλιάς Καρνάβαλος και κάθε γειτονιά κατεβάζει στην παρέλαση το δικό της άρμα. Μεταμφιεσμένοι οι Κοζανίτες με παραδοσιακές φορεσιές παρελαύνουν στον κεντρικό δρόμο της πόλης χορεύοντας, τραγουδώντας και πίνοντας κρασί.

τμήμα 1 π

ΦΑΝΟΙ

Οι «Φανοί» είναι μεγάλες φωτιές που ανάβουν στις διάφορες γειτονιές της Κοζάνης. Οι ντόπιοι τραγουδούν στο τοπικό ιδίωμα τραγούδια με στίχο σατιρικό και ο κόσμος που μαζεύεται χορεύει γύρω από τη φωτιά κυκλικά, συνοδεύοντας το τραγούδι. Κάθε μέρα, από την Τσικνοπέμπτη και μετά, κάθε γειτονιά ανάβει το δικό της «Φανό» και την Κυριακή της Μεγάλης Αποκριάς ανάβουν όλοι οι «Φανοί» σε όλες τις γειτονιές της πόλης. Ακολουθεί ξέφρενο παραδοσιακό γλέντι ως το πρωί με κρασί και τοπικούς μεζέδες όπως κιχιά, πίτες, λουκάνικα, σουβλάκια.

τμήμα 2 π

ΓΑΪΤΑΝΑΚΙ

Η ονομασία του είναι υποκοριστικό της μεσαιωνικής λέξης «γαϊτάνιν», που σημαίνει μεταξωτό κορδόνι, λωρίδα.
Πέρασε στην Ελλάδα από πρόσφυγες του Πόντου και της Μικράς Ασίας και πρόκειται για τον χορό δεκατριών ατόμων γύρω από ένα κοντάρι που κρατά ένας από αυτούς. Από το κοντάρι ξεκινούν δώδεκα μακριές κορδέλες, καθεμιά με διαφορετικό χρώμα. Οι χορευτές κρατούν από ένα γαϊτάνι και χορεύουν ταυτόχρονα ανά ζευγάρια, τραγουδώντας παραδοσιακά τραγούδια.
Ο αριθμός των δώδεκα χορευτών λέγεται ότι δηλώνει τους μήνες του χρόνου που εναλλάσσονται ή τις Ώρες, τις μυθικές θεότητες του χρόνου. Παράλληλα, ο κυκλικός χορός συμβολίζει τον κύκλο της ζωής, την ομόνοια και τη συναδελφικότητα. Η Αποκριά ως γιορτή χαράς που σχετίζεται με την αναζωογόνηση, το ξύπνημα της φύσης και την Άνοιξη συνδυάζεται με το έθιμο αυτό.

Μ Π

ΜΙΧ Π

2 1

Κ Π

ΧΑΣΚΑ

Η «χάσκα» είναι αποκριάτικο έθιμο που συναντάται κυρίως στην περιοχή της Μακεδονίας, την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς. Ο γεροντότερος δένει μια κλωστή στον πλάστη, με τον οποίο ανοίγονται τα φύλλα της πίτας και στην άκρη της κλωστής δένεται ένα ξεφλουδισμένο βραστό αυγό. Όλοι κάθονται οκλαδόν σε γύρο και από τη μέση ο γηραιότερος (συνήθως ο παππούς της οικογένειας) κουνάει σαν εκκρεμές το αυγό στα στόματα των μελών της οικογένειας, τα οποία έχουν δεμένα στην πλάτη τα χέρια τους και προσπαθούν να το χάψουν. Η διαδικασία είναι πολύ διασκεδαστική γιατί δεν είναι εύκολο να φαγωθεί το αυγό. Το έθιμο της χάσκας το επιβάλει σαρακοστιανή επιταγή που λέει «με αυγό κλείνει το στόμα το βράδυ της απόκριας και με αυγό ανοίγει πάλι το βράδυ της Ανάστασης», υπενθυμίζοντας τη νηστεία που πρέπει  να τηρηθεί στο μεσοδιάστημα αυτό. Στο τέλος ζητείται συγχώρεση και οι μικρότεροι ασπάζονταν τα χέρια των μεγαλύτερων της οικογένειας (παππού, πατέρα, νονού) και εύχονταν καλή σαρακοστή και καλή Ανάσταση.

(Πηγή: https://www.verianet.gr/)

Α Π

4 1

1 2

ΑΓ

______________

*Οι εικαστικές δημιουργίες είναι ατομικά ή ομαδο-συνεργατικά έργα των μαθητών/μαθητριών.

*Τα φύλλα εφαρμογής για τις ατομικές δημιουργίες αντλήθηκαν από το διαδίκτυο (Facebook, σελίδα “Maestra Juanna”, ανάρτηση 09/02/2025).

κολλάζ 6

ΜΑΥΡΗ.Π.2

«Ενδοσχολική Βία/Σχολικός Εκφοβισμός»

ΠΡΟΣΚΛΚΗΣΗ

Την Τετάρτη 26 Φεβρουαρίου 2025 και ώρα 17:00-18:30 το 4ο Νηπιαγωγείο Κοζάνης σε σύμπραξη με τη Διεύθυνση Αστυνομίας Κοζάνης διοργανώνει δια ζώσης Ενδοσχολική Επιμόρφωση, απευθυνόμενη σε γονείς/κηδεμόνες και συναδέλφους/συναδέλφισσες με τίτλο «Ενδοσχολική Βία/Σχολικός Εκφοβισμός».

Η επιμόρφωση θα πραγματοποιηθεί στον χώρο της σχολικής  μονάδας (Αχρίδος 10, περιοχή Νοσοκομείου) και  εντάσσεται στο πλαίσιο του Σχεδίου Δράσης Εσωτερικής Αξιολόγησης για το σχολικό έτος 2024-2025 με τίτλο «Όχι βία. Απελευθερώστε την αγάπη».

Εισηγητής θα είναι ο κ. Γεώργιος Τσεπραηλίδης, Αστυνομικός της  Δ.Α. Κοζάνης. Στους/στις εκπαιδευτικούς που θα συμμετέχουν θα χορηγηθεί  βεβαίωση παρακολούθησης.

Η παρουσία σας θα μας τιμήσει.

Με εκτίμηση,

Η Προϊσταμένη και ο Σύλλογος Διδασκουσών του 4ου Νηπιαγωγείου Κοζάνης.

1 1

Τσικνοπέμπτη 2025

Την Πέμπτη, 20 Φεβρουαρίου 2025, κατόπιν πρόσκλησης του Διευθυντή του συστεγαζόμενου Δημοτικού Σχολείου «Χαρίσιος Μεγδάνης» κ. Βασίλειου Τρίκου, οι μαθητές/μαθήτριες του Νηπιαγωγείου συμμετείχαν σε πολιτιστικές δράσεις σχετικές με την Τσικνοπέμπτη και τον παραδοσιακό τρόπο εορτασμού της αποκριάς στην Κοζάνη.
Αρχικά δέχτηκαν κέρασμα που τους προσφέρθηκε και, αφού έφαγαν, χόρεψαν παραδοσιακούς χορούς γύρω από τον Φανό και άκουσαν τραγούδια από το Μουσικό Σχολείο Σιάτιστας και την ορχήστρα του Φανού «Λάκος ντ Μάκγαν» με επικεφαλής τη Λαογράφο και Εκπαιδευτικό κ. Ματίνα Τσικριτζή-Μόμτσιου, που ήταν προσκεκλημένοι στο σχολικό μας συγκρότημα.

2

ΤΣΙΚΝΟΠΕΜΠΤΗ

Την Τσικνοπέμπτη είθισται οι νοικοκυρές να μαγειρεύουν κρέας, να το αφήνουν να «αρπάξει» και η μυρωδιά της τσίκνας να διαποτίζει τον αέρα. Συνήθως το βράδυ της ίδιας μέρας οι παρέες βγαίνουν στις ταβέρνες και τρώνε ψητό κρέας που έχει τσικνίσει. Στην Κοζάνη την Τσικνοπέμπτη γίνεται η επίσημη έναρξη της αποκριάς στην κεντρική πλατεία. Μασκαράδες ξεχύνονται στους δρόμους. Το βράδυ ανάβει και ο πρώτος φανός σε μια από τις γειτονιές της πόλης.

Χρόνια πολλά, καλή αποκριά!

Επαναληπτικό μάθημα-Παιχνίδια με τα σχήματα

  • Ονομασία σχημάτων, αναγνώριση σχημάτων, αναγνώριση λέξεων, διάκριση των γραμμάτων κάθε λέξης και του ήχου του αρχικού τους γράμματος, αντιστοίχιση σχημάτων λέξεων.

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ

  • Αναπαραγωγή ακολουθίας σχημάτων. Διάκριση σχημάτων και χρωμάτων σε κάθε καρτέλα και αναπαραγωγή της ακολουθίας με χρήση του υλικού των λογικών μπλοκ.

ΑΚΟΛΟΥΘΙΕΣ

  • Αντιγραφή/αναπαραγωγή μοτίβων με σχήματα.

ΣΥΝΘΕΣΕΙΣ

Σχηματούλης

  • Δημιουργία πάζλ με τρίγωνα. Σύνθεση ψηφιακού έργου του δημιουργού Τάκη Χάτσιου.

ΠΑΖΛ

  • Συμπλήρωση πίνακα διπλής εισόδου (κριτήρια: σχήματα-χρώματα).

ΠΙΝΑΚΑΣ ΔΙΠΛΗΣ ΕΙΣΟΔΟΥ

Αξιολόγηση θεματικού κύκλου “Φροντίζω το Περιβάλλον”

Δημοσιεύθηκε από τον/την

5Α

Αξιολόγηση
Αφού ολοκληρώθηκε η τρίτη θεματική ενότητα «Φροντίζω το Περιβάλλον» των εργαστηρίων δεξιοτήτων με τίτλο «Δέντρα Πηγή Ζωής. Το Τελευταίο Δέντρο», διαπιστώνουμε ότι οι στόχοι που τέθηκαν επιτεύχθηκαν.
Οι μαθητές/μαθήτριες συζήτησαν, μοιράστηκαν εμπειρίες, αντάλλαξαν πληροφορίες και απόψεις, έμαθαν τα μέρη από τα οποία αποτελείται ένα δέντρο, διέκριναν τα δέντρα σε «αειθαλή» και «φυλλοβόλα» κι εμπλούτισαν το λεξιλόγιό τους. Μέσω γλωσσικών παιχνιδιών, έμαθαν τη σημασία νέων λέξεων, τις συλλάβισαν, εντόπισαν τον ήχο του αρχικού τους γράμματος, αναγνώρισαν τα γράμματα που τις συνθέτουν και τις αντέγραψαν. Ψυχαγωγήθηκαν με την ανάγνωση παιδικών λογοτεχνικών κειμένων. Γνώρισαν την πορεία ανάπτυξης ενός δέντρου, κατασκεύασαν παιχνίδια.
Αντιλήφθηκαν τις αιτίες καταστροφής του δάσους, απέκτησαν θετική στάση και ενεργοποιήθηκαν για την προστασία του. Γνώρισαν τα έργα μεγάλων ζωγράφων, εκφράστηκαν καλλιτεχνικά μέσα από ατομικές και ομαδο-συνεργατικές δημιουργίες και μετέφεραν τις γνώσεις που απέκτησαν και σε γραφικό επίπεδο (φύλλα εφαρμογής).

Σχέδιο Δράσης Ενεργού Πολίτη 2024-2025

σχολικός κήπος

Το Πρόγραμμα Σπουδών Δράσεις Ενεργού Πολίτη διαρθρώνεται σε 17 θεματικές ενότητες, που αντιστοιχούν στους 17 Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ) – Sustainable Development Goals (SDGs) και απευθύνεται σε μαθητές και μαθήτριες τεσσάρων (4) ηλικιακών επιπέδων, Νηπιαγωγείο έως Γ΄ τάξη του Δημοτικού, Δ΄ έως ΣΤ΄ τάξη του Δημοτικού, Γυμνάσιο και Λύκειο.

Με απόφαση του Συλλόγου Διδασκουσών (Πράξη 17η/14-02-2025) καθορίζεται το ετήσιο Σχέδιο Δράσης Ενεργού Πολίτη του 4ου Νηπιαγωγείου Κοζάνης για το σχολικό έτος 2024-2025 ως εξής:

Α. Θα εφαρμοστεί η παρακάτω δράση ενίσχυσης της ενεργού πολιτειότητας στο πλαίσιο του Προγράμματος Σπουδών «Δράσεις Ενεργού Πολίτη» και για τα δύο τμήματα του Νηπιαγωγείου:

Τμήμα 1 και Τμήμα 2

Τίτλος δράσης: «Ανανεώνουμε τον σχολικό κήπο-συμβάλλουμε στο πράσινο»

Στις επιλεγμένες Δράσεις, καθώς αποτελούν μια δυναμική εκπαιδευτική διαδικασία, η επιλογή του εκπαιδευτικού υλικού θα γίνεται κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς ανάλογα με την εξέλιξη κάθε θεματικής ενότητας και ενδέχεται να υπάρξουν αναπροσαρμογές του αρχικού Προγραμματισμού.

Β. Θα συμπληρωθεί το Πρότυπο Ανάπτυξης Δράσεων Ενίσχυσης της Ενεργού Πολιτειότητας, σύμφωνα με υπόδειγμα του παραρτήματος της υπό στοιχεία 146472/ΓΔ4/06-12-2024 εγκυκλίου του Υ.ΠΑΙ.Θ.Α. με θέμα «Εφαρμογή του Προγράμματος Σπουδών «Δράσεις Ενεργού Πολίτη» στο Νηπιαγωγείο, το Δημοτικό, το Γυμνάσιο και το Λύκειο».

Γ. Θα δημιουργηθεί ειδικός φάκελος, ο οποίος θα περιέχει υλικό των Δράσεων Ενίσχυσης της Ενεργού Πολιτειότητας που θα υλοποιούνται στη σχολική μονάδα.

5ο Εργαστήριο: «Το τελευταίο δέντρο»

Δημοσιεύθηκε από τον/την

δάσος

λουλούδι

5ο Εργαστήριο: «Το τελευταίο δέντρο»
❖ Επεξεργασία στην ολομέλεια υλικού από το αρχείο του σχολείου, το περιεχόμενό του οποίου υπάρχει στον ακόλουθο σύνδεσμο: “Το δέντρο της ζωής σε τέσσερις εποχές”(“Το δέντρο της ζωής σε τέσσερις εποχές”-Υπουργείο Πολιτισμού/ΥΠ.ΠΟ. 2008. Χρησιμοποιείται μόνο για εκπαιδευτικούς σκοπούς).
❖ Γνωριμία με έργα των Ελλήνων ζωγράφων Κώστα Τσόκλη και Γιώργου Ξένου. Περιγραφή αυτών, εντοπισμός στοιχείων που μας εντυπωσιάζουν, έκφραση συναισθημάτων που μας δημιουργούν.
❖ Εικαστική δημιουργία: ομαδική σύνθεση/δημιουργία με θέμα «Το τελευταίο δέντρο» ή/και ατομικά ιχνογραφήματα, που αποδίδουν τις πυρκαγιές.

ΚΟΛΛΑΖ

4ο Εργαστήριο: «Παιδική λογοτεχνία, τέχνη, λογικομαθηματικές συσχετίσεις και οικολογική συνείδηση» (Εργαστήριο εμπέδωσης).

Δημοσιεύθηκε από τον/την

4ο Εργαστήριο: «Παιδική λογοτεχνία, τέχνη, λογικομαθηματικές συσχετίσεις και οικολογική συνείδηση» (Εργαστήριο εμπέδωσης).
❖ Ακρόαση του παραμυθιού «Ο άνθρωπος που φύτευε δέντρα» (συγγραφέας: Jean Giono, εικονογράφηση: ΕΦΗ ΛΑΔΑ, εκδόσεις: Παπαδόπουλος), συζήτηση, περιγραφή εικόνων, ανα-αφήγηση αναγνώσματος, εμβάθυνση, προβληματισμός, αναστοχασμός.

ΠΑΡΑΜΥΘΙ
❖ Γνωριμία με έργα του Vincent van Gogh με θέμα τη σπορά. Περιγραφή αυτών, εντοπισμός στοιχείων που μας εντυπωσιάζουν, έκφραση των συναισθημάτων που μας δημιουργούν.

ΠΙΝΑΚΑΣ 1

ΠΙΝΑΚΑΣ 2

PINAKAS
❖ Σχετικό φύλλο εφαρμογής που εστιάζει στη Γλώσσα και στην Εικαστική έκφραση.



Λήψη αρχείου

Φ.Ε
❖ Επαναληπτικά παιχνίδια λογικομαθηματικών συσχετίσεων.

bee bot

ΛΟΓΙΚΟΜΑΘΗΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΣΧΕΤΙΣΕΙΣ

3ο Εργαστήριο: «Από τον σπόρο στο δέντρο»

Δημοσιεύθηκε από τον/την

ΚΑΡΤΕΛΕΣ 1

ΚΑΡΤΕΛΕΣ 2

3ο Εργαστήριο: «Από τον σπόρο στο δέντρο»
❖ Ακρόαση του παραμυθιού «Ένα δέντρο ζητάει αυλή» (συγγραφέας: Λίτσα Παναγιωτοπούλου, εικονογράφηση: Νίκος Μαρουλάκης, εκδόσεις: ΜΙΝΩΑΣ), συζήτηση, περιγραφή εικόνων, ανα-αφήγηση, επεξεργασία/εμβάθυνση.

παραμύθι
❖ Φύλλο εφαρμογής «Από το αμύγδαλο στην αμυγδαλιά».



Λήψη αρχείου
❖ Δημιουργία παιχνιδιού λογικομαθηματικών συσχετίσεων: καρτέλες χρονικής ακολουθίας με τα στάδια ανάπτυξης ενός δέντρου.

ΚΑΡΤΕΛΕΣ ΠΑΙΧΝΙΔΙ

ΣΕΤ 1

ΣΕΤ 2

❖ Άσκηση εμπέδωσης/παιχνίδι στον υπολογιστή: “Από τον σπόρο στο δέντρο. Βάζω τις κάρτες στη σωστή σειρά”.

ΤΠΕ

❖ Σχετικά φύλλα εφαρμογής που εστιάζουν στη Γλώσσα και στην Εικαστική έκφραση.Φ.Ε. ΓΡΑΦΗ ΣΠΟΡΟΣ

Φ.Ε. ΣΠΟΡΟΣ

2ο Εργαστήριο: «Δέντρα πηγή ζωής»

Δημοσιεύθηκε από τον/την

M

2ο Εργαστήριο: «Δέντρα πηγή ζωής»
❖ Συζήτηση στην ολομέλεια, αναζήτηση πληροφοριών, παρατήρηση. Ανταλλαγή απόψεων/εμπειριών σχετικών με την προσφορά του δάσους (οξυγόνο/σωματική υγεία, επαφή με τη φύση/ψυχική υγεία, παροχή ξυλείας, χαρτιού, φρούτων, βοτάνων, φαρμακευτικών φυτών).

K

Α

4
❖ Αναφορά στην ευεργετική επίδραση των δασών στη βελτίωση του κλίματος της περιοχής, στην προστασία από πλημμύρες, στη στέγαση ζώων.

ΔΑΣΗ 1

ΔΑΣΗ 2
❖ Αναφορά στους κινδύνους που απειλούν το δάσος (υπερβολική υλοτόμηση για ξυλεία/θέρμανση, πυρκαγιές από υψηλή θερμοκρασία, γυαλιά, εμπρησμό, ανθρώπινη απροσεξία/ανευθυνότητα).

ΚΑΜΜΕΝΑ 2

ΚΑΜΜΕΝΑ 2 1
❖ Εύρεση τρόπων προστασίας του δάσους (ανακύκλωση, συμμετοχή σε αναδασώσεις, ευαισθητοποίηση της κοινωνίας, κλήση άμεσης δράσης σε περίπτωση πυρκαγιάς).

Π

Δ

I

Οι εικαστικές δημιουργίες είναι έργα των μαθητών/μαθητριών με μαρκαδόρους και κηροπαστέλ. Το δίπτυχο αποδίδει την ευεργετική αξία του δάσους (αριστερή απεικόνιση) και τους κινδύνους/φυσικές καταστροφές (δεξιά απεικόνιση).