Τα παιδιά με Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ) δυσκολεύονται να ανταποκριθούν σε καταστάσεις στις οποίες τα περισσότεροι από τους συνομηλίκους τα καταφέρνουν πολύ εύκολα. Διαφέρουν από τα περισσότερα παιδιά του ίδιου αναπτυξιακού επιπέδου ως προς την ικανότητα : να εστιάσουν την προσοχή του, να ελέγξουν τις παρορμήσεις τους και σε μερικές περιπτώσεις να ελέγξουν την κινητικότητά τους.

Ενώ οι γνωστικές – νοητικές δεξιότητες είναι, αντίστοιχες του μέσου όρου ή ακόμα και υψηλές, η σχολική απόδοση παρουσιάζει διακυμάνσεις και είναι συνήθως  χαμηλότερη από το αναμενόμενο. Έχουμε εικόνα ενός αφηρημένου παιδιού που μοιάζει να τεμπελιάζει, να βαριέται και ο νους του να ταξιδεύει κάπου μακριά. Αν μάλιστα η διάσπαση συνοδεύεται και από υπερκινητικότητα, τότε έχουμε ένα παιδί που δεν κάθεται στη θέση του, σηκώνεται συνεχώς, κουνιέται, σπρώχνει την καρέκλα ή το θρανίο, ίσως ενοχλεί τους συμμαθητές του και δεν ολοκληρώνει τα καθήκοντά του.

Δυσκολίες Προσοχής: Η προσοχή τους διασπάται πολύ εύκολα, ακόμα και με έναν μικρό ήχο που μπορεί να ακουστεί από την αυλή και γενικότερα με κάποιο εξωτερικό ερέθισμα. Δεν μπορούν να διατηρήσουν την προσοχή τους όπως τα υπόλοιπα παιδιά. Δυσκολεύονται  να αρχίσουν και να ολοκληρώσουν τη σχολική εργασία ή άλλες δραστηριότητες και να διαχειριστούν σωστά το χρόνο.

Η έκταση του προβλήματος διαφέρει ανάλογα με το παιδί. Συχνά αγνοούν τις οδηγίες, πάνε να λύσουν μια άσκηση χωρίς καν να διαβάζουν την εκφώνηση, αφήνουν κενά και «χάνονται» μέσα στην άσκηση. Συχνά αφήνουν τις εργασίες τους ημιτελείς ή τις ξεχνούν ολοκληρωτικά! Συνήθως παρουσιάζουν δυσκολία οργάνωσης στα μαθήματα αλλά και γενικότερα. Κλασικό επίσης φαινόμενο να ξεχνούν επανειλημμένα τα πράγματά τους στο σχολείο.

Υπερκινητικότητα : Παρουσιάζουν υπερβολική νευρικότητα και κινητικότητα, ενοχλούν το σύνολο της τάξης κάνοντας φασαρία ή επειδή θέλουν να κινούνται και να σηκώνονται από τη θέση τους. Μπορεί ένα παιδί καθώς γράφει ή διαβάζει να σηκώνεται από τη θέση του χωρίς καν να το  καταλαβαίνει! Μερικές φορές γίνονται ο «κλόουν» της τάξης. Έχουν την τάση να πετάγονται χωρίς να πάρουν το λόγο, να διακόπτουν τους άλλους, να μην περιμένουν τη σειρά τους. Παρουσιάζουν δηλαδή παρορμητικότητα.

Πολλοί εκπαιδευτικοί προβληματίζονται έντονα όταν έχουν στην τάξη τους κάποιο μαθητή με διάσπαση προσοχής. Η αλήθεια είναι ότι μέσα στο γενικό χαμό μιας σχολικής τάξης, ένας τέτοιος μαθητής προσδίδει μια επιπλέον δυσκολία. Όμως δε χρειάζεται πανικός, υπάρχουν κάποια πράγματα που μπορεί να κάνει ο εκπαιδευτικός που βοηθούν αποτελεσματικά τον μαθητή και προωθούν ένα καλό κλίμα μέσα στην τάξη.

Μερικές βασικές συμβουλές για το δάσκαλο που έχει στην τάξη του μαθητή με ΔΕΠΥ είναι οι εξής:

– Επιλέξτε την κατάλληλη θέση για το μαθητή σας. Μακριά από παράθυρο ή πόρτα που μπορεί να διασπά την προσοχή και μακριά από τους ζωηρούς μαθητές! Καλό είναι να κάθεται σε κάποιο από τα μπροστινά θρανία.

– Δημιουργήστε ευκαιρίες για να κινείται και να σηκώνεται από τη θέση θετικά. π.χ. να μοιράσει φωτοτυπίες, να βρέξει το σφουγγάρι, να σβήσει τον πίνακα, να αδειάσει το καλάθι κ.λ.π. Έτσι το παιδί θα έχει ευκαιρία να σηκώνεται από τη θέση του αλλά όχι χωρίς λόγο!

– Δώστε σαφείς οδηγίες για αυτό που ζητάτε να κάνει. Βεβαιωθείτε ότι το παιδί κατάλαβε αυτό που ζητήσατε. Αν δυσκολεύεται, δώστε ένα παράδειγμα.

– Εξηγήστε τους κανόνες τις τάξης και βάλτε τους σε εμφανές σημείο σαν υπενθύμιση στα παιδιά.

– Οργανώστε την αίθουσα, το μάθημα, τις ασκήσεις…όλα! Η οργάνωση βοηθά πολύ τους μαθητές με ΔΕΠΥ. π.χ. χρησιμοποιήστε σχεδιαγράμματα.

– Ενισχύστε την αυτοεκτίμηση του παιδιού, δημιουργώντας ευκαιρίες να δείξει σε τι είναι καλό για να επιβραβευθεί.

– Κάντε το μάθημα ενδιαφέρον, χρησιμοποιώντας εποπτικό υλικό, μουσική, θέατρο, αστεία, χρωματιστή φωνή κ.λ.π.

– Κοιτάξτε αν έχει ολοκληρώσει την αντιγραφή. Αν όχι, δώστε φωτοτυπία.

– Βεβαιωθείτε ότι έχει καταλάβει και έχει σημειώσει κάποια αλλαγή στο πρόγραμμα, κάποια σημαντική ενημέρωση ή κάποια ημερομηνία για διαγώνισμα.

Γενικά οι εκπαιδευτικοί μπορούν εύκολα να προσεγγίσουν το παιδί με ΔΕΠΥ και να συνεργαστούν μαζί του. Χρειάζεται απλά λίγη περισσότερη προσπάθεια, θέληση και αγάπη!

Αναδημοσίευση από το Ιστολόγιο του 11ου Δημ. Σχολείου Περιστερίου.