Την Τετάρτη 17 Μαΐου 2023 η Γ’ τάξη του σχολείου μας επισκέφτηκε δύο από τους αρχαιότερους οικισμούς στην Ευρώπη, το Σέσκλο και το Διμήνι.
ΣΕΣΚΛΟ
Ο προϊστορικός οικισμός του Σέσκλου αναπτύχθηκε πάνω στο λόφο Καστράκι. Οι πρώτες ανασκαφές στο νεολιθικό οικισμό του Σέσκλου έγιναν το 1901-1902 από τον Χρ. Τσούντα. Αργότερα το 1956 ο Δ.Ρ. Θεοχάρης άρχισε νέα ανασκαφική έρευνα στο λόφο και στη γύρω περιοχή, που κράτησε μέχρι το 1977. Το Σέσκλο κατοικήθηκε για πρώτη φορά στα μέσα της 7ης χιλιετίας. Στη μέση νεολιθική εποχή (6η χιλιετία) ο οικισμός αποκτά μεγάλη έκταση. Η περίοδος αυτή ταυτίζεται με το γνωστό πολιτισμό του Σέσκλου και χαρακτηρίζεται από την γραπτή κεραμική, τη βελτίωση της τεχνικής του ψησίματος των πήλινων αντικειμένων και την μεγάλη χρήση των λίθινων εργαλείων. Ο οικισμός ερημώθηκε λίγο πριν το τέλος της 6ης χιλιετίας ίσως εξαιτίας κάποιας πυρκαγιάς και κατοικήθηκε μετά από 500 χρόνια σε περιορισμένη έκταση και μόνο στο λόφο Καστράκι. Το πλέον εντυπωσιακό οικοδόμημα του αρχαιολογικού χώρου του Σέσκλου είναι το λεγόμενο «μέγαρο», που οικοδομήθηκε κατά τη Νεότερη Νεολιθική Περίοδο στο ψηλότερο σημείο του λόφου και περιβαλλόταν από ένα σύστημα κυκλικών λίθινων περιβόλων. Το δεύτερο που είδαμε ήταν «το σπίτι του κεραμέα», με το χαρακτηριστικό κιτρινωπό χρώμα, που ονομάστηκε έτσι εξαιτίας των πολλών κεραμικών που βρέθηκαν σ’ αυτό.
ΔΙΜΗΝΙ
Λίγο αργότερα πήγαμε στο Διμήνι, που είναι πολύ κοντά. Η πρώτη εγκατάσταση στο λόφο χρονολογείται στο τέλος της 5ης χιλιετίας π.Χ., στη Νεότερη Νεολιθική περίοδο. Ήταν μία οργανωμένη κοινότητα 200-300 κατοίκων, που ζούσαν σε 30-40
σπίτια και ασχολούνταν κυρίως με τη γεωργία και την κτηνοτροφία, αλλά και με την αλιεία, λόγω της μικρής απόστασης από τη θάλασσα. Το Διμήνι ξεχωρίζει από τους άλλους νεολιθικούς οικισμούς γιατί παρουσιάζει ένα μοναδικό αρχιτεκτονικό στοιχείο, τους έξι λιθόκτιστους περιβόλους, που είχαν οικοδομηθεί γύρω από τον οικισμό κατά ζεύγη, με σκοπό πιθανότατα να στηρίζουν το έδαφος και να ορίζουν το χώρο. Ανάμεσά τους ήταν κτισμένα τα σπίτια, ενώ στο κέντρο βρισκόταν μία ευρύχωρη αυλή. Εκεί είδαμε την «οικία Ν», ένα από τα πιο καλοδιατηρημένα σπίτια του νεολιθικού οικισμού. Ονομάστηκε έτσι από τα οστά ενός νηπίου που βρέθηκαν εκεί. Αποτελείται από ένα μεγάλο μονόχωρο δωμάτιο με είσοδο στα ανατολικά. Οι μικρές διαφορές των θεμελίων κατά μήκος των μακριών πλευρών του κτιρίου, καθώς και τα τρία διαφορετικά επίπεδα στα οποία σώζονται τρεις διαφορετικές εστίες, δείχνουν ότι η οικία αυτή ανακαινίστηκε τρεις τουλάχιστον φορές. Το πιο εντυπωσιακό βέβαια ήταν ο θολωτός τάφος «Τούμπα». Ανασκάφηκε το 1901 από το Β. Στάη και βρέθηκε συλημένος. Δε διατηρείται σε καλή κατάσταση, αφού η θόλος του έχει καταρρεύσει μέχρι το ύψος του υπερθύρου. Οι τοίχοι στη συμβολή
τους με τη θόλο έχουν ύψος 4,00μ. και σώζονται σε αρίστη κατάσταση. Στο δυτικό άκρο του δρόμου σώζεται ο τοίχος της τελευταίας φραγής του τάφου. Αποτελεί ένα γνήσιο μνημείο της μυκηναϊκής περιόδου, εφάμιλλο των τάφων των Μυκηνών.
Σίγουρα ήταν ένα εντυπωσιακό ταξίδι στον χρόνο και νιώθεις δέος όταν περπατάς σε μέρη που έζησαν κάποιοι άνθρωποι πριν από χιλιάδες χρόνια και άφησαν ανεξίτηλα το στίγμα τους στο πέρασμα των αιώνων.
