Σχολική Μονάδα: 17ο ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΝΙΚΑΙΑΣ
Σχολικό Έτος: 2024 – 2025
Σχέδιο Δράσης: ” Τα βιβλία είναι πουλιά που πετάνε και καράβια που ταξιδεύουν”
Άξονας: Διδασκαλία, μάθηση και αξιολόγηση
Συντονιστής Δράσης: ΑΧΛΑΔΗ ΕΙΡΗΝΗ
Στόχος Βελτίωσης:
Ο βασικός στόχος του Σχεδίου Δράσης που θα υλοποιηθεί τη σχολική χρονιά 2024-2025 στη σχολική μονάδα αφορά την αναβάθμιση της λειτουργίας της δανειστικής βιβλιοθήκης και τη σύνδεση της διαδικασίας δανεισμού βιβλίων με την εκπαιδευτική πράξη (καλλιέργεια φιλομάθειας και φιλαναγνωσίας, γραμματισμού και αναγνωστικής διαδικασίας στο πλαίσιο της προσχολικής αγωγής και εντός του σχολικού περιβάλλοντος). Μέσα από τις δράσεις που θα σχεδιαστούν και θα υλοποιηθούν θα δοθεί έμφαση σε θέματα που σχετίζονται με την πρόληψη και αντιμετώπιση περιστατικών ενδοσχολικής βίας και εκφοβισμού (αναγνώριση και διαχείριση συναισθημάτων, καλλιέργεια αξιών, βήματα επίλυσης συγκρούσεων).
Α. Σχεδιασμός της Δράσης
Αναγκαιότητα – Στόχοι
Οι λόγοι επιλογής του ΣΔ από το Σύλλογο Διδασκόντων του 17ου Νηπιαγωγείου Νίκαιας αφορούν:
– την ανάγκη αναβάθμισης της λειτουργίας της υπάρχουσας δανειστικής βιβλιοθήκης στις δύο τάξεις της
σχολικής μονάδας καθώς και τη σύνδεσή της με την
καθημερινή εκπαιδευτική πράξη, με στόχο την καλλιέργεια φιλαναγνωσίας,
αναγνωστικών δεξιοτήτων και φιλομάθειας για όλους τους μαθητές, διεύρυνσης
του λεξιλογίου και βελτίωσης του προφορικού λόγου και της έκφρασης,
– τη σύνδεση της επεξεργασίας των κειμένων με βιωματικές δράσεις και θέματα
που σχετίζονται με τη βελτίωση των δεξιοτήτων επικοινωνίας μεταξύ των μελών
κάθε σχολικής ομάδας, την καλύτερη διαχείριση των δυσκολιών στις σχέσεις
μεταξύ τους καθώς και της διαχείρισης των καταστάσεων πίεσης στη διάρκεια της
σχολικής καθημερινότητας με στόχο την αποφυγή συγκρούσεων,
– τη σύνδεση των δράσεων με την καλλιέργεια δημιουργικής και κριτικής σκέψης,
ενεργοποίηση της φαντασίας, του αναδυόμενου γραμματισμού, με τρόπο απλό και
αβίαστο, μέσα από απολαυστικές δραστηριότητες που «ανοίγουν» στα παιδιά
καινούργιους κόσμους, πραγματικούς ή φανταστικούς,
– την εκμάθηση τρόπων ορθής χρήσης των βιβλίων με σεβασμό, προσοχή και
κατανόηση της αξίας τους για όλους τους μαθητές που τα χρησιμοποιούν κάθε
χρόνο,
– την καλύτερη οργάνωση των υπαρχουσών βιβλιοθηκών: κατηγοροποίηση βιβλίων
με τρόπο κατανοητό από τα νήπια, εμπλουτισμός των θεματικών, απόσυρση
φθαρμένων βιβλίων από το ΣΔ και σύνταξη νέου κανονισμού λειτουργίας της
δανειστικής βιβλιοθήκης,
– συνεργασία με τους γονείς των μαθητών για την επίτευξη των στόχων καθώς και
άμεση και συχνή εμπλοκή τους στην εκπαιδευτική διαδικασία με την καθιέρωση της «Ημέρας ανάγνωσης/ αφήγησης ιστοριών/παραμυθιών/λαϊκών μύθων από τους γονείς/γιαγιάδες/παππούδες», κάθε βδομάδα ή 15μερο και συνακόλουθων δράσεων διδακτικής αξιοποίησης.
Ενέργειες & χρονοδιάγραμμα υλοποίησης
Για την υλοποίηση προγραμματίζονται οι παρακάτω δράσεις:
-Επαναπροσδιορισμός των κανόνων λειτουργίας της δανειστικής βιβλιοθήκης και των διαδικασιών δανεισμού. Εκμάθηση στα παιδιά σωστών τρόπων διαχείρισης των βιβλίων. Σχετική ανάρτηση στο σχολικό ιστολόγιο και ενημέρωση των γονέων.
-Αναβάθμιση των σχολικών βιβλιοθηκών, απόσυρση φθαρμένων βιβλίων, οργάνωση με τρόπο κατανοητό στα παιδιά, προσπάθεια εμπλουτισμού με νέα βιβλία (πιθανή αγορά ή δωρεές από γονείς βιβλίων καινούριων ή σε καλή κατάσταση, επικοινωνία με το libraryforall για πιθανή δωρεά).
-Λειτουργία δανειστικής βιβλιοθήκης με βιβλία που σχετίζονται με την σχολική βία: συναισθήματα, ενσυναίσθηση, αξίες ζωής, τρόποι επίλυσης προβλημάτων κλπ.
– Διδακτική αξιοποίηση παραμυθιών και παιδικών βιβλίων μέσα στην
τάξη σε όλη τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς με αφορμή τη θεματική ενότητα που θα
διαπραγματευόμαστε κάθε φορά, τις Παγκόσμιες Ημέρες, την Παγκόσμια Ημέρα Παιδικού
Βιβλίου και ανάρτηση των εξωφύλλων σε εμφανές σημείο της τάξης.
-Έκδοση μηνιαίας σχολικής εφημερίδας με τα νέα του μήνα, διαμοιρασμός στους γονείς.
– Δημιουργία γωνιάς ανάγνωσης/ παιδικής βιβλιοθήκης :μια ειδικά διαμορφωμένη γωνία
στην τάξη με μαξιλάρια και βιβλιοθήκη με βιβλία κατάλληλα για την ηλικία των παιδιών. Απασχόληση των
παιδιών ξεφυλλίζοντας βιβλία ή ακούγοντας ιστορίες.
-Κατασκευή ομαδικού βιβλίου με αφορμή ένα παραμύθι/ιστορία. Κάθε παιδί σχεδιάζει μια σελίδα, εμπνευσμένη από την ιστορία, και στο τέλος, δένουμε τις σελίδες και φτιάχνουμε το δικό μας παραμύθι.
-Σύνθεση παιδικής ιστορίας/παραμυθιού με ήρωες τα ίδια τα παιδιά. Η ομάδα της κάθε τάξης αποφασίζει από κοινού την πλοκή, την μέση και το τέλος μιας ιστορίας με πρωταγωνιστές τους ίδιους. Έπειτα την αποτυπώνουν σαν κόμικς ζωγραφίζοντας σκηνές της ιστορίας.
-Επισκέψεις από συγγραφείς ή εικονογράφους (παρουσίαση των βιβλίων τους ή πραγματοποίηση συνέντευξης από τα παιδιά).
-Θεατρική παράσταση με βάση ένα παραμύθι. Πρόσκληση θεατρικής ομάδας με σκοπό την παρουσίαση στο σχολείο παραστάσεων εμπνευσμένων από παραμύθια.
-Αξιοποίηση βιβλίων για την πραγματοποίηση θεατρικών παραστάσεων από τα παιδιά με αφορμή τις σχολικές γιορτές (εθνικές, Χριστουγέννων).
-Χριστουγεννιάτικη βιβλιοπρόκληση: Μηνιαία δράση με βιβλιοαποστολές για το σπίτι σε συνεργασία με τους γονείς.
– Ημέρα βιβλίων: Τα παιδιά φέρνουν από το σπίτι τους αγαπημένα
βιβλία, τα παρουσιάζουν στην τάξη και τα διαβάζουν με την βοήθεια της εκπαιδευτικού. -Ημέρα ανάγνωσης βιβλίου από γονείς που θα έρχονται στην τάξη και συνακόλουθες δράσεις.
– Δράση: Η βαλίτσα της δανειστικής. Μια βαλίτσα με διαφορά υλικά που συνοδεύει ένα βιβλίο δανειστικής για
ελεύθερη δημιουργία κατασκευής μαζί με τους γονείς, σχετιζόμενη με το βιβλίο. Έκθεση των δημιουργιών στο
τέλος του χρόνου.
– Επίσκεψη παιδιού/ων πρώτης δημοτικού, παλιών μαθητών του
νηπιαγωγείου και ανάγνωση του παραμυθιού από αυτόν/ους στα παιδιά του
Νηπιαγωγείου.
Επιπλέον, θα πραγματοποιούνται κατά τη διάρκεια του έτους:
-Σύλλογοι Διδασκόντων ανά τακτά χρονικά διαστήματα για τον προγραμματισμό, την οργάνωση, την ανατροφοδότηση, την αξιολόγηση και τον επαναπρογραμματισμό δράσεων και την αντιμετώπιση δυσκολιών. – Συναντήσεις ατομικές και ομαδικές με τους γονείς με στόχο την ενημέρωση τους, την ανταλλαγή απόψεων και τη συμμετοχή τους σε δράσεις. -Καταγραφή από τους εκπαιδευτικούς των απαραίτητων για την διαδικασία της συνεχούς αξιολόγησης και του επαναπρογραμματισμού δράσεων (καταγράφονται στα ερευνητικά εργαλεία και στις διαδικασίες αξιολόγησης).
Οι παραπάνω δράσεις θα λάβουν χώρα καθ’ όλη την διάρκεια του σχολικού έτους, από τον Οκτώβριο 2024 μέχρι τον Μάιο του 2025.
Πόροι – μέσα – ερευνητικά εργαλεία
Για την υλοποίηση του ΣΔ της σχολικής μονάδας θα χρησιμοποιηθούν τα παρακάτω μέσα- πόροι: – Ο υλικοτεχνικός εξοπλισμός του σχολείου (υπολογιστές, φωτοτυπικό μηχάνημα, σαρωτής εκτυπωτές), αναλώσιμα υλικά (γραφική ύλη και υλικά κατασκευών) – Το ανθρώπινο δυναμικό (εκπαιδευτικοί, ειδικότητες, γονείς/γιαγιάδες/παππούδες των μαθητών του σχολείου) και ίσως εξωτερικοί συνεργάτες (συγγραφείς παιδικών βιβλίων)
– Το χρονοδιάγραμμα σχεδιασμού και υλοποίησης των δράσεων από το ΣΔ
-Η Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης του προηγούμενου έτους, η ανατροφοδότηση και οι προτάσεις του ΣΕΕ στον αρχικό προγραμματισμό του σχεδίου.
– Ενδεχομένως, αν υπάρχει η δυνατότητα να αγοραστούν καινούργια βιβλία από τους οικονομικούς πόρους του σχολείου ή από τη συνδρομή του ΣΓ, στην περίπτωση που θα χρειαστεί. Ως προς τα ερευνητικά εργαλεία θα χρησιμοποιηθούν:
– Οι καταγραφές των εκπαιδευτικών. Οι εκπαιδευτικοί καταγράφουν στοιχεία σχετικά με τους μαθητές, τις
συμπεριφορές και τις σχέσεις μεταξύ τους, τους τρόπους που διαχειρίζονται τα βιβλία και την σχολική
βιβλιοθήκη, τον χρόνου που επιλέγουν να περάσουν με ένα βιβλίο ή στην γωνιά ανάγνωσης, την ανταπόκρισή
τους στις διάφορες δράσεις κλπ. Επιπλέον καταγράφονται στοιχεία που σχετίζονται με τις ίδιες τις δράσεις, την
πραγματοποίησή τους, τυχόν δυσκολίες καθώς και οι απόψεις των γονέων για τις δράσεις και τα αποτελέσματά
τους, η ανταπόκριση, η συνεργασία και η άμεση- έμμεση εμπλοκή τους στις διαδικασίες.
– Ερωτηματολόγια προς τους γονείς (αρχικό και τελικό)
– Το υλικό από το παραγώμενο έργο που θα αναρτηθεί στο σχολικό ιστολόγιο καθώς
και – Τα έντυπα που θα δίνονται στους μαθητές στα πλαίσια της λειτουργίας της δανειστικής βιβλιοθήκης
Κριτήρια επιτυχίας της Δράσης
Η αναβάθμιση της λειτουργίας της δανειστικής βιβλιοθήκης απαιτεί την εξέταση ορισμένων βασικών κριτηρίων επιτυχίας. Η τήρηση του χρονοδιαγράμματος και ο σωστός επιμερισμός του έργου θα διευκολύνουν την επίτευξη των στόχων. Η οργάνωση των βιβλιοθηκών των τάξεων και η διεύρυνση των θεματικών των βιβλίων είναι σημαντική ώστε να καλύπτονται διάφορα ενδιαφέροντα και ανάγκες των παιδιών, συμπεριλαμβανομένων των διαφορετικών πολιτισμικών καταβολών. Εξίσου πολύτιμη είναι η διαμόρφωση ενός ελκυστικού και λειτουργικού χώρου, όπου τα παιδιά θα αισθάνονται άνετα και θα ενθαρρύνονται να εξερευνήσουν βιβλία. Ο χρόνος που τα παιδιά θα περνούν εκεί, ο τρόπος που θα διαχειρίζονται τα βιβλία, η αποδοχή και η εφαρμογή από όλους των ορθών τρόπων χρήσης βιβλίων, των κανόνων λειτουργίας των βιβλιοθηκών του σχολείου και της δανειστικής βιβλιοθήκης και η ανταπόκριση στα φύλλα εργασίας που την συνοδεύουν, συνεπώς, θεωρούνται κριτήρια επιτυχίας. Σημαντικός παράγοντας είναι η συνεργασία/δέσμευση όλου του προσωπικού του σχολείου. Οι εκπαιδευτικοί συμβάλουν σημαντικά στην ανάπτυξη της αναγνωστικής κουλτούρας, καθοδηγώντας τα παιδιά στην επιλογή βιβλίων που ανταποκρίνονται στα ενδιαφέροντά και την αναπτυξιακή τους φάση. Εξετάζεται ο βαθμός ενσωμάτωσης των βιβλίων στο καθημερινό πρόγραμμα και η χρήση τους ως αφορμή για δραστηριότητες που προάγουν τη μάθηση, τη δημιουργικότητα και αναπτύσσουν τις γλωσσικές και κοινωνικές δεξιότητες των παιδιών. Στον ποιοτικό έλεγχο του ΣΔ συμβάλλουν οι συστηματικές καταγραφές των εκπαιδευτικών και η δημιουργία εντύπων/ερωτηματολογίων για την καταγραφή των απόψεων των γονέων. Τέλος, κριτήριο επιτυχίας θεωρείται η συνεργασία εκπαιδευτικών-γονέων, η συχνή ενημέρωση των δεύτερων και η συμμετοχή τους στις δράσεις , στο σχολείο αλλά και στο σπίτι για την ενίσχυση της αναγνωστικής κουλτούρας.
Διαδικασίες αξιολόγησης της Δράσης
Η αξιολόγηση είναι μια δυναμική διαδικασία που πραγματοποιείται καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. Σε τακτικές συναντήσεις/συλλόγους διδασκόντων πραγματοποιείται εξέταση της τήρησης του αρχικού χρονοδιαγράμματος, αξιολόγηση των μεμονωμένων δράσεων που έχουν πραγματοποιηθεί, ανατροφοδότηση, διοργάνωση επόμενων δράσεων, διαχείριση τυχόν δυσκολιών και ενδεχόμενες αλλαγές σε σχέση με τον αρχικό προγραμματισμό. Λαμβάνονται υπ’ όψη οι καταγραφές των εκπαιδευτικών σχετικά με τους μαθητές, τις σχέσεις μεταξύ τους, την συμπεριφορά και την εξέλιξή τους στον τρόπο που αντιμετωπίζουν τα βιβλία, την ενεργό συμμετοχή τους στις δράσεις εντός του σχολικού προγράμματος αλλά και εκτός του σχολείου (π.χ. δανειστική βιβλιοθήκη) και την αύξηση ενασχόλησής τους με βιβλία κατά την ελεύθερη ώρα (γωνιά βιβλιοθήκης, “ανάγνωση” βιβλίων). Επιπλέον, λαμβάνεται υπ’ όψη η ανταπόκριση των γονέων στις δράσεις, η άμεση και έμμεση εμπλοκή τους στην εκπαιδευτική διαδικασία, η παρουσία τους στις συναντήσεις με τις εκπαιδευτικούς και οι απόψεις που εκφράζουν σχετικά με το ΣΔ (καταγράφονται από την εκπαιδευτικό ή τους ίδιους τους γονείς μέσα από τα ερωτηματολόγια). Η διάχυση των δράσεων καθώς και καλών πρακτικών σχετικά με την φιλαναγνωσία, την σωστή αναγνωστική συμπεριφορά και την πρόληψη σχολικής βίας θα πραγματοποιείται μέσα από την ιστοσελίδα του σχολείου και την μηνιαία εφημερίδα που εκδίδεται στα πλαίσια του σχεδίου δράσης.
Για την τελική αξιολόγηση, θα συνεκτιμηθούν τα παραπάνω καθώς και το ερωτηματολόγιο που θα απαντήσουν οι γονείς κατά την ολοκλήρωση, οι ατομικοί φάκελοι των μαθητών και τα φύλλα εργασίας της δανειστικής βιβλιοθήκης. Θα πραγματοποιηθεί καταγραφή, στην αποτίμηση, σχετικά με τα αποτελέσματα, τις καλές πρακτικές, τις δυσκολίες και την πιθανή συνέχιση του σχεδίου το επόμενο έτος.