Ετικέτα: δημιουργία Σελίδα 2 από 3

Διαβάζοντας την προηγούμενη ανάρτηση, θα παρατηρήσετε ότι για τις δημιουργίες και τις κατασκευές των παιδιών, επιμένω να λέω ότι είναι «δικές τους» δημιουργίες. Δεν το κάνω τυχαία. Εμείς μπορούμε να δίνουμε τις γενικές οδηγίες και ιδέες για το κάθε έργο, αλλά το έργο πρέπει να είναι δημιούργημα του παιδιού. Θα μου πείτε ότι λέω το αυτονόητο; Και όμως, δεν είναι τόσο αυτονόητο.

Ας πάρουμε ένα παράδειγμα. Υποθέτουμε ότι θέλουμε να κατασκευάσουμε μία απλή κάρτα με κοτοπουλάκια. Για να το κάνουμε πιο συγκεκριμένο, η κάρτα θα είναι από κανσόν χαρτί και επάνω θα είναι κολλημένα τα κοτοπουλάκια, που θα έχουν φτιαχτεί από άλλο χαρτί. Αυτή η κάρτα μπορεί να γίνει με τους ακόλουθους τρόπους:

1) Το κοτοπουλάκια είναι κομμένα από τη νηπιαγωγό και τα παιδιά έχουν για μοναδικό έργο να τα κολλήσουν.
2) Τα κοτοπουλάκια είναι όμοια ζωγραφισμένα από την νηπιαγωγό στο χαρτί και τα παιδιά έχουν ως έργο να τα κόψουν και να τα κολλήσουν.
3) Το κάθε παιδί ζωγραφίζει τα κοτοπουλάκια του σε ένα χαρτί, τα κόβει και τα κολλάει επάνω στην κάρτα.

Φυσικά και η τρίτη εκδοχή είναι αυτή που επιλέγουμε:

α) Είναι δημιουργία (αισθητικός τομέας)

β) Κάνοντάς την τα παιδιά αποκτούν αυτοπεποίθηση  – «μπορώ και εγώ να το κάνω», «η δασκάλα μου πιστεύει σε εμένα και θεωρεί ωραίο αυτό που κάνω» (συναισθηματικός τομέας)

γ) Αποτυπώνουν μορφές που ίσως και να μην είχαν ξαναδοκιμάσει, π.χ. κοτόπουλο, και έτσι αναγκάζονται να σκεφτούν πώς είναι, ή να το αναζητήσουν στα βιβλία μας για να το παρατηρήσουν (νοητικός τομέας)

δ) Ασκούν τη λεπτή κινητικότητα, και στο σχέδιο, και στο κόψιμο, και στο κόλλημα (νοητική και σωματική άσκηση)

ε) Μαθαίνουν ότι η διαφορά μας είναι η ομορφιά μας, ενώ αντίθετα η ομοιότητα είναι στοιχείο του ολοκληρωτισμού (κοινωνικός τομέας)

Αλλά ακόμη και εάν δεν υπήρχαν όλα τα προηγούμενα που συνηγορούν υπέρ του τρίτου τρόπου δουλειάς, θα ήταν αρκετό το ακόλουθο: Η τρίτη κάρτα είναι πιο ωραία! Τα έργα των παιδιών είναι πάντα πιο ωραία από τα έργα των νηπιαγωγών, ακόμη και αν τα κρίνουμε με καθαρά εικαστικά κριτήρια (εξαιρούνται μόνο οι νηπιαγωγοί που τυγχάνει να είναι και σπουδαίες/οι δημιουργοί).

Άσχημο στην τέχνη είναι το αντίγραφο. Η καθαρή σχέση με την τέχνη που έχουν τα παιδιά, η αδιαμεσολάβητη από τους, τις περισσότερες φορές, στρεβλούς κανόνες περί ωραίου που έχουμε υιοθετήσει, και η αγάπη τους για αυτό που κάνουν, είναι στοιχεία που εγγυώνται ένα ουσιαστικά όμορφο και ενδιαφέρον αποτέλεσμα.

Σημείωση:

Αναφέροντας αυτό το παράδειγμα, δεν εννοώ ότι ποτέ δεν δίνουμε όμοιες, κομμένες από εμάς μορφές. Εάν έχουμε ως στόχο να δουλέψουμε τη ζωγραφική των παιδιών πάνω στην ίδια φόρμα, τότε μπορεί να τους δώσουμε την ίδια μορφή κομμένη από εμάς και πάνω σε αυτήν να ζωγραφίσει το παιδί με το δικό του τρόπο. Μπορεί ακόμη να κολλήσουν όμοιες μορφές (στο παράδειγμά μας κοτοπουλάκια) πάνω σε ένα χαρτί και στη συνέχεια να παρέμβουν με τη δική τους ζωγραφική (ζωγραφίζοντας είτε τις ίδιες τις κότες, είτε το τοπίο εντός του οποίου κινούνται) και να έχουμε ένα πολύ ενδιαφέρον αποτέλεσμα. Σε κάθε άσκηση, σε κάθε οργανωμένη εικαστική πράξη, αναλόγως του στόχου μας, η παρέμβαση των παιδιών ποικίλει. Πάντα όμως το έργο του ίδιου του παιδιού πρέπει να είναι καθοριστικό στο τελικό αποτέλεσμα.

Σχετικά άρθρα:

Πάμπλο Πικάσο, ο ανατρεπτικός

Επηρεασμένα και εμπνευσμένα από τον Θεόφιλο τα παιδιά μας, έφτιαξαν το σκηνικό της παράστασης για την επέτειο της Επανάστασης.

Το σκηνικό αυτό είχε δύο μέρη. Πίσω υπήρχε ένα μεγάλο έργο ζωγραφισμένο σε χαρτί του μέτρου (με μαρκαδόρους και νερομπογιές) εμπνευσμένο από το έργο του Θεόφιλου «Ελαιώνας». Το έργο αυτό το ζωγράφισαν όλα τα παιδιά.

Σε ένα δεύτερο επίπεδο μπροστά από αυτό, έπεφταν από ψηλά 7 λάβαρα (έμοιαζαν βέβαια και με κουρτίνες αλλά εμείς τα ονομάσαμε λάβαρα και τα πράγματα είναι ό,τι τα ονομάζεις).
Κάθε λάβαρο (ζωγραφική με μαρκαδόρους και νερομπογιές πάνω σε φόδρα) είχε ως θέμα ένα κομμάτι της παράστασης. Τα παιδιά χωρίστηκαν σε 7 ομάδες και επέλεξαν το θέμα που θα αναπαραστήσουν.

Είχαμε λοιπόν τα ακόλουθα λάβαρα:

Η παράσταση ξεκινούσε με τον Θεόφιλο, και έκανε μία αναδρομή στην ιστορική πορεία από την έκρηξη της Επανάστασης, μέχρι τις 3 του Σεπτέμβρη και τη διεκδίκηση του συντάγματος από τον Όθωνα.

Εκτός από το σκηνικό, τα παιδιά έφτιαξαν και αφίσες, προσκλήσεις, όπως και την κλασική πινακίδα με το θέμα μας, που βάζουμε πάντα στις ανακοινώσεις έξω από την αίθουσα.

Φτιάξαμε τους δικούς μας αετούς από χαρτί (=χαρταετούς). Άλλους εξάγωνους και άλλους τετράπλευρους.  Άλλους από χαρτόνι για να τους πετάμε οι ίδιοι, κι άλλους ζωγραφισμένους σε χαρτί μαζί με το τοπίο στο οποίο πετάνε.

Αυτές τις μέρες κάναμε διάφορες μάσκες. Αυτές είναι οι πιο αγαπημένες μας.

Δεν μπορούσαμε βέβαια να μη ζωγραφίσουμε τον Πάμπλο, τον ήρωα του παραμυθιού μας.

Μέσα από το παραμύθι μας γνωρίσαμε το έργο της ροζ περιόδου του Πικάσο. Τα παιδιά ζωγράφισαν δύο από τα μοντέλα της σκηνής των Σαλτιμπάγκων. Και ιδού τα έργα!

Υλικά: χαρτί κανσόν, ξυλομπογιές, μαρκαδόροι.

 

Ο Πάμπλο Πικάσο (Pablo Picasso) είναι από τους σπουδαιότερους ζωγράφους στην ιστορία της ζωγραφικής. Γεννήθηκε το 1881 στην Ισπανία και από το 1900 μέχρι το τέλος (1973) του, ζούσε στη Γαλλία.

Στο παραμύθι μας, ο μπαμπάς του Πάμπλο, λέει πως η ζωή είναι αλλαγή και κίνηση. Τα λόγια του μπαμπά θα μπορούσε να τα έχει πει ο ίδιος ο Πικάσο. Καθοριστικό στοιχείο του έργου του Πικάσο είναι η αλλαγή και η κίνηση.

Ο Πικάσο ήταν ένας ανατρεπτικός ζωγράφος που δεν αμφισβήτησε μόνο την κυρίαρχη τεχνοτροπία, αλλά δεν δίστασε να ανατρέψει και να αλλάξει ακόμη και το δικό του έργο. Έτσι, μπορούμε να περιγράψουμε τη ζωγραφική του Πικάσο, μόνο αν τη χωρίσουμε σε περιόδους.

Ο κυριότερες από τις περιόδους αυτές είναι:

Μπλε ή Γαλάζια περίοδος (1901 – 1904): Το όνομά της το πήρε από το μπλε χρώμα που κυριαρχεί στους πίνακες αυτής της περιόδου. Κατά την μπλε περίοδο ο Πικάσο ζωγραφίζει φτωχούς και περιθωριοποιημένους ανθρώπους της εποχής του. Οι λεπτές και όρθιες (δείγμα της επιρροής του Θεοτοκόπουλου) μορφές του, κινούμενες σε ένα κλειστό και κρύο τοπίο (λόγω της ψυχρότητας του μπλε), με την ένταση και τη σκληρότητα των γραμμών τους, καταγγέλλουν την εξαθλίωση και την εγκατάλειψη της κοινωνίας.

Ροζ ή Ρόδινη περίοδος (1905 – 1907): Το όνομά της το πήρε και πάλι από τους ρόδινους-γήινους (ώχρα, κεραμιδί, καφέ, κίτρινα, κόκκινα, πορτοκαλί κλπ) τόνους που κυριαρχούν στα έργα. Οι πίνακες αυτής της περιόδου είναι πιο φωτεινοί και χαρούμενοι από τους προηγούμενους, οι μορφές συνεχίζουν να είναι ισχνές αλλά είναι και αιθέριες, έχουν λεπτή κίνηση και αποπνέουν έντονο συναίσθημα. Αν τα έργα της πρώτης περιόδου είναι καταγγελτικά (καταγγέλλουν μία κατάσταση), τώρα γίνονται λυρικά (γεμάτα συναίσθημα). Θέμα των έργων του είναι οι εργαζόμενοι στο τσίρκο, οι αρλεκίνοι, οι χορεύτριες και οι ακροβάτες του. Κάποια από τα έργα αυτής της περιόδου ενέπνευσαν και εικονογραφούν το παραμύθι μας.

Αναλυτικός κυβισμός (1907 – 1912): Μαζί με τον ζωγράφο Ζωρζ Μπρακ (Georges Braque), ο Πικάσο αναπτύσσει την τεχνοτροπία του Κυβισμού. Σύμφωνα με τον Κυβισμό, ο ζωγράφος, δεν ζωγραφίζει μόνο τη μία όψη του αντικειμένου του, αλλά όλες τις όψεις του, από κάθε οπτική γωνία. Είναι σαν να παίρνουμε πολλές φωτογραφίες γύρω από ένα αντικείμενο και μετά να τις κόβουμε, να τις ενώνουμε και να τις συνθέτουμε σε ένα έργο. Ο Πικάσο ήθελε μέσω του κυβισμού να αποδράσει από το ένα επίπεδο του πίνακα αποδίδοντας τον όγκο του αντικειμένου, όχι όμως ξεγελώντας το μάτι, αλλά δίνοντας του ό,τι θα έβλεπε σε ένα γλυπτό. Ταυτοχρόνως, ήθελε μέσω του κυβισμού να απελευθερωθεί από τα στενά όρια της πιστής απόδοσης, ανασυνθέτοντας με ελεύθερο τρόπο, αναδημιουργώντας το αντικείμενο.

Συνθετικός κυβισμός (1912 – 1915): Η περίοδος κατά την οποία ο Πικάσο και ο Μπρακ εξέλιξαν τον κυβισμό, χρησιμοποιώντας την τεχνική του κολάζ (μικτή τεχνική κατά την οποία επάνω στο έργο κολλάμε διάφορα υλικά, με συνηθέστερο το χαρτί).

Παρά το γεγονός ότι ο κυβισμός τον έκανε γνωστό σε όλο τον κόσμο, ο Πικάσο άλλαξε και πάλι την τεχνική του, αναζητώντας νέους τρόπους έκφρασης μέσω της τέχνης του.

Στο ύστερο έργο του επηρεάστηκε από την πριμιτίβ (πρωτόγονη) τέχνη αφρικανικών φυλών, από την ναΐφ (φυσική, αδιαμεσολάβητη, απλή) ζωγραφική ζωγράφων όπως ο Ρουσώ, αλλά και από τα πιο ανατρεπτικά έργα των σύγχρονών του ζωγράφων, δημιουργώντας πάντα νέες φόρμες, αναζητώντας νέες μορφές έκφρασης.

Το έργο του Πικάσο δεν περιγράφεται μέσα σε μία σελίδα, και αυτό γιατί ήταν ο ορισμός του επαναστάτη στην τέχνη.

Σύνδεσμοι:

http://www.e-telescope.gr/el/arts-and-culture/211-picasso

http://www.all-art.org/art_20th_century/picasso5.html

http://www.abcgallery.com/P/picasso/picasso.html

Σχετικά άρθρα:

τα έργα των παιδιών ή “τρία πουλάκια κάθονταν…”, οι σαλτιμπάγκοι

 

Κλείνω τα μάτια. Βλέπω μπλε. Μπλε σε όλους τους τόνους, σε όλες τις αποχρώσεις: από το πράσινο μέχρι το μοβ. Ανοίγω τα μάτια. Βλέπω το νερό στην παλέτα του Μονέ.

Μα το νερό είναι διάφανο. Πώς να το ζωγραφίσεις; Έτσι, όπως ο Μονέ!

Τα νερά του Μονέ έχουν όλες τις αποχρώσεις του μπλε και όχι μόνο. Το νερό είναι καθρέφτης. Καθρεφτίζει ό,τι το περιβάλλει. Έτσι τα νερά του Μονέ δεν είναι μόνο μπλε, αλλά και κόκκινα, και κίτρινα και …

Ο Κλοντ Μονέ ήταν ένας σπουδαίος Γάλλος ιμπρεσιονιστής ζωγράφος. Μάλιστα εικάζεται ότι ο Ιμπρεσιονισμός (Impressionism) πήρε το όνομά του από το έργο του Μονέ «Εντύπωση, Ηλιοβασίλεμα» (Impression, Sunrise).

«Το ζήτημα είναι να γνωρίζεις πώς να χρησιμοποιήσεις τα χρώματα» λέει ο Μονέ. «Εγώ στην παλέτα μου έχω μόνο λίγα χρώματα: άσπρο, κίτρινο (καδμίου), κόκκινο (βερμιγιόν), βαθύ κόκκινο (μάντερ), μπλε (κοβαλτίου) και πράσινο (έμεραλντ, σμαραγδί).»

Συνθέτοντας τα λίγα χρώματα της παλέτας του, ο Μονέ μας δίνει αυτό τον απερίγραπτο πλούτο των χρωμάτων.

Μα δεν έχει μαύρο στην παλέτα του; Όχι. Το μαύρο είναι η απουσία του φωτός, και ο Μονέ ζωγραφίζει το φως.

Ο Μονέ είχε φτιάξει ένα εργαστήριο μέσα στον μεγάλο κήπο του. Εκεί περνούσε τις ώρες, τις μέρες, τα χρόνια της ζωής του ζωγραφίζοντας.

Από το 1890 μέχρι το 1926 ο Μονέ ζωγράφιζε ‘υδάτινα κρίνα’ (έτσι λένε στα αγγλικά τα νούφαρα, water lilies).

«Είχα κάποτε την ιδέα να ζωγραφίσω μόνο νούφαρα σε ένα ολόκληρο δωμάτιο. Η λιτότητα του ενός μοτίβου σε όλους τους τοίχους θα δημιουργούσε την εντύπωση μιας ολότητας νερού δίχως τέλος, χωρίς ορίζοντα και ακτή. Στο χώρο αυτό θα μπορούσαν να χαλαρώσουν τα τεντωμένα νεύρα, καθησυχασμένα από το θέαμα των γαλήνιων νερών. Για όποιον ζούσε εκεί, το δωμάτιο θα λειτουργούσε ως καταφύγιο ηρεμίας, στο κέντρο ενός ανθισμένου ενυδρείου. Φανταστείτε ένα κυκλικό δωμάτιο νερού διάσπαρτου με νούφαρα, διαφανείς οθόνες άλλοτε πράσινες κι άλλοτε μοβ. Ήρεμα γαλήνια νερά και διάσπαρτα λουλούδια, μια γεύση ονείρου.»

Μπορεί ο Μονέ να μην ζωγράφισε το δωμάτιο των ονείρων του, έφτιαξε όμως πίνακες μεγάλων διαστάσεων. Στην φωτογραφία που ακολουθεί βλέπουμε τον Μονέ σε μεγάλη ηλικία δίπλα στα νούφαρά του.

Κάποια από αυτά τα νούφαρα εκτίθενται στο μουσείο Ορανζερί (Musee de l‘Orangerie), στο Παρίσι. Πατώντας το σύνδεσμο θα δείτε οχτώ από τα έργα του.

Αλλά τα νούφαρα του Μονέ δεν θα τα βρείτε μόνο εκεί. Το αγαπημένο μου μουσείο Ορσέ (Musée d’Orsay) στο Παρίσι έχει πολλά έργα του Μονέ, όπως και το Μουσείο μοντέρνας τέχνης της Νέας Υόρκης (MOMA), ή εθνική πινακοθήκη του Λονδίνου. Σε όλα τα μεγάλα μουσεία σε όλο τον κόσμο έχουν έργα του Μονέ. Πατώντας στον σύνδεσμο θα βρείτε έναν κατάλογο με τα μουσεία αυτά.

Στο άρθρο μας παρουσιάζουμε μόνο κάποια από τα νούφαρα του Μονέ (ζωγράφισε περισσότερους από 200 πίνακες με νούφαρα). Θα επανέλθουμε λοιπόν σε αυτόν τον σπουδαίο ζωγράφο σε κάποιο επόμενο άρθρο, για να γνωρίσουμε όλο το έργο του.  

Σύνδεσμοι:

http://www.sedefscorner.com/2011/05/claude-monet-water-lilies-series.html

http://www.intermonet.com/

http://roadartist.blogspot.com/2009/11/blog-post_14.html

http://lykeio6o.blogspot.com/2008/04/blog-post_22.html

«Ήταν μια ήσυχη καλοκαιρινή νύχτα σε μια επαρχιακή πόλη της Ισπανίας. Αν και από το σούρουπο ο καύσωνας άρχισε να καταλαγιάζει, ο ιδρώτας δεν έπαψε να ταλαιπωρεί τον Σαλβαντόρ. Μια σταγόνα κύλισε από το μέτωπό του, πέρασε το πρόσωπο, κι αφού έφτασε στο σαγόνι, έπεσε αθόρυβα στο τραπέζι.

Ο Σαλβαντόρ έμεινε μαγνητισμένος να παρακολουθεί την κίνηση. Πόσο αργά κυλούσε, πόσο αθόρυβα. Κοίταξε τη σταγόνα στο τραπέζι. Κι εκείνη έπαψε να είναι σταγόνα. Έγινε ένα κυρτό κάτοπτρο μέσα στο οποίο φυλακίστηκε για να απελευθερωθεί ο χρόνος. Πόσο αργά κυλούσε ο χρόνος εκείνη τη νύχτα. Ναι, καλά ακούσατε! Ο χρόνος κυλούσε!»

Ένας από τους σημαντικότερους πίνακες του Σαλβαντόρ Νταλί είναι «Η εμμονή της μνήμης» (The persistence of memory), πιο γνωστός με τον τίτλο «Τα λιωμένα ρολόγια», 1931 (είναι ο πρώτος πίνακας του άρθρου μας).

Το εισαγωγικό μας κείμενο δεν έχει καμία σχέση με την πραγματική ιστορία του πίνακα (είναι γέννημα της φαντασίας μας). Η πραγματική ιστορία λέει πως ο Νταλί αποτύπωσε στον καμβά το όνειρο που είχε δει το προηγούμενο βράδυ.

Ήδη, από το 1905 ο Αϊνστάιν είχε δημοσιεύσει τη θεωρία της σχετικότητας που αφορούσε στη σχετικότητα του χώρου και του χρόνου. Τα λιωμένα ρολόγια του Νταλί ήταν φυσικό να παραπέμπουν στη νέα θεωρία (ο χρόνος καμπυλώνεται, συνεπώς και τα ρολόγια, τα σύμβολα του χρόνου, κυλάνε). Έτσι ο πίνακας έγινε πολύ γρήγορα γνωστός (από το 1934 βρίσκεται στο ΜΟΜΑ, Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης).

Όμως τα λιωμένα ρολόγια δεν ‘μάγεψαν’ μόνο το κοινό της τέχνης, αλλά και τον ίδιο το δημιουργό τους. Ο Νταλί δεν έπαψε να επανέρχεται στον πίνακα με νέες ζωγραφιές, σκίτσα, γλυπτά.

 

Παιδιά, τι θα λέγατε να ‘καμπυλώναμε’ τα ρολόγια που φτιάξαμε για τη χρονομηχανή μας;

Πώς φτιάχνεις μία μηχανή;

Α. Πρέπει πρώτα να σκεφτείς τι θέλεις να κάνεις με αυτήν, και πώς θα επιτυγχάνει αυτό το σκοπό (από τι υλικό θα είναι, πόσο μεγάλη, πώς θα κινείται ή θα κινεί, τι χώρους θα έχει, τι ανάγκες θα εξυπηρετεί κλπ).

Β. Αφού σκεφτείς πρέπει να σχεδιάσεις σε ένα χαρτί τη μηχανή σου.

Το σχέδιο προαπαιτείται της κατασκευής, γιατί εάν αρχίσεις να την κατασκευάζεις και διαπιστώσεις ότι της λείπει κάτι, είναι πολύ αργά. Θα πρέπει να πετάξεις την κατασκευή και να αρχίσεις από την αρχή. Και αυτό σημαίνει ότι θα σπαταλήσεις χρόνο, ενέργεια και υλικά.

Το σχέδιο στο χαρτί σου δίνει τη δυνατότητα να κάνεις όσες αλλαγές χρειάζονται, μέχρι να καταλήξεις στο τελικό σχέδιο.

Έτσι τα παιδιά, μετά από τη συζήτηση, την καταγραφή των αναγκών που πρέπει να εξυπηρετεί και την περιγραφή της μηχανής, προχώρησαν στο σχεδιασμό των χρονομηχανών. Και ιδού τα έργα τους.

«Η ευγενέστερη απόλαυση είναι η χαρά της κατανόησης», Λεονάρντο Ντα Βίντσι

«Το φως λάμπει περισσότερο στο πιο σκοτεινό σημείο», Λεονάρντο Ντα Βίντσι

Ίσως αναρωτιέστε γιατί θα πάρουμε τον Λεονάρντο Ντα Βίντσι στη Χρονομηχανή μας. Τι ζητάει ένας ζωγράφος στην παρέα κάποιων από τους σημαντικότερους επιστήμονες;

Ο Λεονάρντο δεν είναι μόνο ένας από τους πιο αγαπημένους μου ζωγράφους. Ο Λεονάρντο είναι σύμβολο: Συμβολίζει τον άνθρωπο που διψάει για γνώση και δημιουργία, τον ακούραστο, ευφάνταστο, ευφυή παρατηρητή, αναλυτή, εργάτη, καλλιτέχνη, επιστήμονα, ερευνητή, εφευρέτη, δημιουργό, μηχανικό, αρχιτέκτονα, κατασκευαστή.

 

Ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι ήταν ζωγράφος, γλύπτης, αρχιτέκτονας, εφευρέτης, ανατόμος, βοτανολόγος, ζωολόγος, μηχανικός, γεωμέτρης, φυσικός επιστήμονας. Γεννήθηκε το 1452 στο μικρό χωριό Ανκιάνο, κοντά στο Βίντσι, στην Τοσκάνη της Ιταλίας.

Θεωρείται αρχετυπική μορφή (εξιδανικευμένο πρότυπο) του Αναγεννησιακού καλλιτέχνη, ή όπως αποκαλείται «χόμο γιουνιβερσάλις’ (Homo Universalis), που σημαίνει, πλήρης άνθρωπος, άνθρωπος με εύρος ενδιαφερόντων και γνώσεων, ερευνητικό και κριτικό πνεύμα, φιλοπεριέργεια, και κυρίως μία τάση για ενασχόληση με κάθε αντικείμενο της τέχνης και της επιστήμης.

Από τα έργα του Λεονάρντο επιλέξαμε και παρουσιάζουμε εδώ μόνο κάποια από τα σχέδια και τις μελέτες που αφορούν στη μηχανική και την αεροδυναμική.

Παιδιά, παρατηρήστε τα έργα, ένα ένα. Δείτε την κάθε σελίδα από τις σημειώσεις του, ακολουθείστε την κάθε γραμμή, κυλήστε στις καμπύλες, χαθείτε στις σκιές του, ακούστε τον ήχο των μηχανών του, φορέστε τα φτερά του, και ξεκινήστε τα δικά σας ταξίδια στη χώρα της δημιουργίας. Καλή διασκέδαση!

Δείτε το χειμωνιάτικο τοπίο που έφτιαξαν τα παιδιά μας.

Υλικά: λευκό και μπλε χαρτί, μαρκαδόροι, χρυσός μαρκαδόρος.

Τα σπίτια τα ζωγράφισαν και τα έκοψαν μόνοι τους. Αφού τα κόλλησαν, ζωγράφισαν αστέρια και διακόσμησαν το πλαίσιο. Τα παιδιά δούλεψαν χωρίς τη δική μας παρέμβαση, εκτός βέβαια από την επίδειξη ενός προτύπου, το οποίο αντέγραψε το κάθε παιδί με το δικό του τρόπο.

«Νύχτα γιομάτη θάματα, νύχτα σπαρμένη μάγια…»

 

Υπάρχουν ζωγράφοι που μας έχουν μάθει να βλέπουμε. Υπάρχουν ποιητές που άρθρωσαν το λόγο μας.

Διονύσιε και Βίνσεντ, σας ευχαριστούμε!

Σημειώσεις:

1. Απόσπασμα από το ποίημα του Διονυσίου Σολωμού «Ελεύθεροι Πολιορκημένοι» – 3^ο σχεδίασμα.

2. Πίνακας του Βίνσεντ βαν Γκογκ (Vincent Willem van Gogh) με τίτλο «Έναστρη Νύχτα», 1889, λάδι σε καμβά, 73 × 92 εκ.

Σύνδεσμοι:

Διονύσιος Σολωμός: http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%94%CE%B9%CE%BF%CE%BD%CF%8D%CF%83%CE%B9%CE%BF%CF%82_%CE%A3%CE%BF%CE%BB%CF%89%CE%BC%CF%8C%CF%82

«Ελεύθεροι Πολιορκημένοι»: http://users.uoa.gr/~nektar/arts/tributes/dionysios_solwmos/

Βίνσεντ βαν Γκογκ: http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%92%CE%AF%CE%BD%CF%83%CE%B5%CE%BD%CF%84_%CE%B2%CE%B1%CE%BD_%CE%93%CE%BA%CE%BF%CE%B3%CE%BA

http://www.artmag.gr/art-history/artists-faces/1789-vincent-van-gogh-and-his-art-wort

«Δεν κάνουμε Θέατρο για το Θέατρο. Δεν κάνουμε Θέατρο για να ζήσουμε. Κάνουμε Θέατρο για να πλουτίσουμε τους εαυτούς μας, το κοινό που μας παρακολουθεί κι όλοι μαζί να βοηθήσουμε να δημιουργηθεί ένας πλατύς, ψυχικά πλούσιος και ακέραιος πολιτισμός στον τόπο μας.»  

Κάρολος Κουν

Το έργο που ανεβάζουμε για τα Χριστούγεννα, μπορεί να γίνει η αφορμή για να συζητήσουμε με τα παιδιά για το θέατρο.

Γιατί κάνουμε θέατρο; Μας αρέσει να παίζουμε ή να το παρακολουθούμε; Ποια η διαφορά του θεάτρου από τη ζωή; Ποια η διαφορά της αναπαράστασης πράξης, από την ίδια την πράξη; Μας αρέσει να μιμούμαστε πράξεις και καταστάσεις; Γιατί να μπούμε στη θέση του άλλου (του ήρωα του έργου); Γιατί να γίνουμε κάτι που δεν είμαστε (π.χ. ποντίκια, στρατιώτες, κούκλες); Γιατί να αναπαραστήσουμε την πράξη κάποιου άλλου; 

Τι είναι θέατρο; Θέατρο είναι η μίμηση, η ενεργητική αναπαράσταση μιας πράξης.

Ποιας πράξης; Μιας πράξης σημαντικής που μας αφηγείται με όμορφο λόγο ένας μύθος, μύθος ο οποίος έχει αρχή μέση και τέλος (είναι ολοκληρωμένος).

Και γιατί γίνεται αυτή η αναπαράσταση;

α) Για να παίξουμε (το παιχνίδι έχει αυταξία)

β) Με το θέατρο μαθαίνουμε ότι δεν είμαστε μόνοι – με το θέατρο νικάμε τη μοναξιά αλλά και την υπεροψία μας. Σε κάθε ήρωα (σε κάθε ρόλο) ο καθένας μας βλέπει στοιχεία του εαυτού του. Αυτό μας φέρνει πιο κοντά, μας αποδεικνύει ότι όλοι οι άνθρωποι μοιάζουμε, έχουμε τις ίδιες αγωνίες, τους ίδιους φόβους, ότι χαιρόμαστε ή λυπόμαστε με τα ίδια πράγματα.

γ) Γιατί με το θέατρο μαθαίνουμε να πιστεύουμε στον εαυτό μας. Μέσω ενός ρόλου μπορούμε να γίνουμε εκείνος που δεν ήμαστε, εκείνος που θα θέλαμε να είμαστε, εκείνος που θαυμάζουμε. Μήπως όμως με το να ‘παίξουμε’ ότι είμαστε εκείνοι που θαυμάζουμε, διαπιστώσουμε ότι δεν διαφέρουμε πολύ από αυτούς; Μήπως υπάρχει ένα κομμάτι του εαυτού μας που τους μοιάζει (για αυτό μπορούμε και παίζουμε τόσο καλά το ρόλο τους); Και μήπως αυτό σημαίνει ότι μπορούμε (είμαστε ικανοί) να γίνουμε σαν εκείνους που θαυμάζουμε, ή ότι εκείνοι που θαυμάζουμε είναι απλώς το καλύτερο κομμάτι του εαυτού μας;

δ) Με το θέατρο γνωρίζουμε νέους τρόπους να αντιμετωπίζουμε καταστάσεις και προβλήματα. Όλοι οι ήρωες των έργων, όλοι οι άνθρωποι, έχουμε παρόμοια προβλήματα. Ό,τι πρόβλημα έχουμε εμείς, το ίδιο είχαν, έχουν και θα έχουν και οι άλλοι άνθρωποι. Συνεπώς μπαίνοντας στη θέση των ηρώων μπορούμε να βιώσουμε νέους τρόπους αντιμετώπισης των δικών μας καταστάσεων και προβλημάτων.

ε) Γιατί κάθε έργο μπορεί να γίνει η αφορμή για να συζητήσουμε για την πράξη που περιγράφει ο μύθος και μέσω αυτής της συζήτησης να γνωρίσουμε και να βοηθήσουμε ο ένας τον άλλον.

στ) Γιατί το θέατρο είναι δημιουργία. Σκηνοθετώντας, κάνοντας τα σκηνικά και τα κοστούμια, αλλά και (το σημαντικότερο) ζωντανεύοντας ένα ρόλο, δημιουργούμε κάτι που δεν υπήρχε. Χωρίς όλους εμάς το έργο ήταν απλώς ένα κείμενο. Εμείς ζωντανεύουμε το κείμενο, δίνουμε ψυχή στους ήρωες, κάνουμε πραγματικό επί σκηνής το μύθο.

Αυτοί και άλλοι τόσοι είναι οι λόγοι για τους οποίους εδώ και περίπου 26 αιώνες (δηλαδή 2.600 χρόνια) οι άνθρωποι γράφουν και παίζουν θέατρο.

Εσείς γιατί παίζετε θέατρο;

ΣΑΝ ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Έμπνευση και καθοδηγητικός άξονας για το άρθρο μας ήταν ο ορισμός που έδωσε για την τραγωδία, ο ένας από τους δύο σημαντικότερους αρχαίους έλληνες φιλοσόφους, ο Αριστοτέλης (ο άλλος ήταν ο Πλάτωνας, δάσκαλος του Αριστοτέλη).

Ο Αριστοτέλης λοιπόν στο έργο του «Περί Ποιητικής», έδωσε τον εξής ορισμό της τραγωδίας (η τραγωδία είναι το σπουδαιότερο είδος θεάτρου):

«Ἐστὶν οὖν τραγωδία μίμησις πράξεως σπουδαίας καὶ τελείας, μέγεθος ἐχούσης, ἡδυσμένῳ λόγῳ, χωρὶς ἑκάστῳ τῶν εἰδὼν ἐν τοῖς μορίοις, δρώντων καὶ οὐ δι’ ἀπαγγελίας, δι’ ἐλέου καὶ φόβου περαίνουσα τὴν τῶν τοιούτων παθημάτων κάθαρσιν»

Τραγωδία είναι η μίμηση (αναπαράσταση επί σκηνής) μιας σημαντικής και ολοκληρωμένης (με αρχή, μέση και τέλος) πράξης, που έχει διάρκεια, ποιητικό (‘γλυκό’) λόγο και διακριτά μέρη, που αναπαρίσταται ενεργά και δεν απαγγέλλεται, και η οποία μέσω της συμπάθειας (συν-πάσχω) και του φόβου οδηγεί (το θεατή) στην κάθαρση (ίαση, γιατρειά) από παρόμοια παθήματα.

Περισσότερα για τον Αριστοτέλη θα βρείτε εδώ.

 

Το έργο του Ευγένιου Τριβιζά  «Το ποντικάκι που ήθελε να αγγίξει ένα αστεράκι», ενέπνευσε τους σκηνοθέτες Παναγιώτη Ραππα και Άγγελο Ρουβα και την ομάδα τους και σε συνεργασία με τον ίδιο το συγγραφέα, δημιούργησαν ένα πολύ καλό ανιμέισον (‘άνιμα’ είναι η ψυχή στα λατινικά, συνεπώς ανιμέισον θα πει εμψύχωση) που προβλήθηκε από την ΕΡΤ.

Όπως έχουμε γράψει, εμείς ανεβάζουμε μία διασκευή της ιστορίας. Μέχρι όμως να δείτε την παράστασή μας, σας συστήνουμε να παρακολουθήσετε (παρακάτω έχουμε το σύνδεσμο) το συγκεκριμένο ανιμέισον, στο οποίο ακολουθούν πιστά το κείμενο του Τριβιζά.

Παιδιά, δείτε το βίντεο μέχρι το τέλος. Διαβάστε τα ονόματα όλων των συντελεστών του. Δείτε πόσοι δημιουργοί δούλεψαν για να γίνει ένα τέτοιο έργο (εκτός από το συγγραφέα και τους σκηνοθέτες): ηθοποιοί, μουσικοί, ανιμέιτορς και θριντι ανιμέιτορς, σχεδιαστές, γραφίστες, κινηματογραφιστές, φωτογράφοι, ηχολήπτες, φωτιστές, τεχνικοί. Όλοι αυτοί οι δημιουργοί συνεργάστηκαν σαν μια ενωμένη ομάδα, δούλεψαν πολλές μέρες, έβαλαν τις ιδέες, την τέχνη και τη φαντασία τους και κατάφεραν να φτιάξουν αυτό το πολύ όμορφο έργο. Μόνο μέσω της συνεργασίας και της δουλειάς όλων αυτών θα μπορούσε να βγει ένα τέτοιο αποτέλεσμα και για αυτό είναι σημαντικό να διαβάζουμε πάντα όλους τους συντελεστές ενός έργου, αφού χωρίς αυτούς, ακόμη και τον τελευταίο, έργο δεν θα υπήρχε.

Σας ευχόμαστε καλή διασκέδαση.

http://www.youtube.com/watch?v=mr9Ru_Kj5BY&feature=related

Ευγένιου Τριβιζά

«Το ποντικάκι που ήθελε να αγγίξει ένα αστεράκι»

Σκηνοθεσία: Παναγιώτης Ραππας & Άγγελος Ρουβας

Μια παραγωγή της ΕΡΤ και της “Time lapse pictures”