Κατηγορία: ΤΕΧΝΗ Σελίδα 2 από 6

«Κάποιες φορές ακόμη σκέφτομαι εκείνο το χαμένο ον. Ειδικά τις στιγμές που ανεπαίσθητα αντιλαμβάνομαι πλάι μου κάτι που δεν ταιριάζει με το περιβάλλον. Ξέρετε, κάτι κάπως περίεργο, θλιμμένο, χαμένο. Τις τελευταίες μέρες βλέπω όλο και λιγότερα τέτοια όντα. Ίσως να μην υπάρχουν πλέον χαμένα όντα. Ή ίσως, ίσως να έχω πάψει να τα προσέχω, όντας πολύ απασχολημένος κάνοντας άλλα πράγματα υποθέτω!»

Έτσι τελειώνει το καταπληκτικό ανιμέισον «Το χαμένο πράγμα / ον», που θυμίζει το Μπραζίλ, αλλά και τον πίνακα του Κλέε «Έξω ο κόσμος είναι πολύχρωμος» (ή κάπως έτσι). Δυστυχώς δεν το βρήκα με ελληνικούς υπότιτλους, όμως εσείς παιδιά μπορείτε να καταλάβετε την υπόθεση από τις κινήσεις και τις εκφράσεις των ηρώων.

Ο πρωταγωνιστής, ένα αγόρι, βρίσκει στην παραλία ένα ‘χαμένο ον’. Ρωτάει όποιον συναντάει, αλλά κανένας δεν το ξέρει ούτε ξέρει τι είναι. Πηγαίνει στο φίλο του τον επιστήμονα αλλά ούτε κι εκείνος μπορεί να τον βοηθήσει. Παίρνει λοιπόν το ον στο σπίτι του αλλά οι γονείς του αρνούνται να το φιλοξενήσουν. Καταλήγει στο γραφείο ευρέσεως χαμένων πραγμάτων (εδώ είναι το σκηνικό τελείως Μπραζίλ) όπου του δίνουν να συμπληρώσει ένα πακέτο από χαρτιά. Για καλή του τύχη ο καθαριστής του χώρου τον πληροφορεί ότι υπάρχει και ένας άλλος κόσμος, η ουτοπία. Το αγόρι βρίσκει την ουτοπία, έναν κόσμο όμορφο και πολύχρωμο, αφήνει εκεί το χαμένο ον, και επιστρέφει στην μουντή και γκρίζα καθημερινότητά του.

«The Lost Thing», 2010, by Shaun Tan & Andrew Ruhemann, Passion Pictures & Screen Australia
OSCAR winner – best short animated film at the 83rd Academy Awards

Δείτε το κείμενο των ελληνικών υπότιτλων εδώ (lexilogia.gr).

Σύνδεσμοι:

http://www.shauntan.net/film1.html

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_civ_1_02/02/2011_430974

Σταγόνα δροσιάς μες στον καύσωνα, έκρηξη χρωμάτων μέσα στο μουντό γκρίζο της πόλης μας, έκφραση αγάπης και αλληλεγγύης.

Παραγωγή: Gobelins, l’ecole de l’image

Ένα παραμύθι για τον σκίουρο και τους συγκάτοικούς του στο δέντρο, από το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Καστοριάς.

Ένα παραμύθι που αναδεικνύει τις σχέσεις αλληλεξάρτησης και αλληλεπίδρασης που συνδέουν όλους τους ‘κατοίκους’ ενός δέντρου, και σε προβολή, όλους τους κατοίκους του ‘δέντρου της Γης’.

Ο σκίουρος και οι συγκάτοικοί του

Το παραμύθι αυτό είναι τμήμα του εκπαιδευτικού προγράμματος “Τα Μυστικά του Δάσους”. Το πρόγραμμα απευθύνεται σε παιδιά προσχολικής και πρώτης σχολικής ηλικίας. Όλο το ψηφιοποιημένο εκπαιδευτικό υλικό του ΚΠΕ Καστοριάς που περιλαμβάνει Οδηγό του εκπαιδευτικού με πλήρη περιγραφή δραστηριοτήτων, 30 φύλλα εργασίας και το ως άνω παραμύθι, θα το βρείτε στο

http://kpe-kastor.kas.sch.gr/secrets_forest/contents.htm

Τίποτε δεν είναι πιο ευχάριστο και όμορφο, από την ελεύθερη δημιουργία των παιδιών.

Σήμερα, κατά τη διάρκεια των ελεύθερων δραστηριοτήτων, μια ομάδα παιδιών, αντί να παίξει στις γωνιές, αποφάσισε να ανοίξει ένα «δημιουργικό εργαστήρι», όπως το ονομάσαμε.

Με δική τους πρωτοβουλία, πήρανε την κούτα της «Ανακύκλωσης» (μέσα στην κούτα αποθηκεύουμε συσκευασίες τροφίμων, ζελατίνες, χαρτιά περιτυλίγματος, αυγοθήκες, ρολά χαρτιού υγείας και γενικά διάφορα ‘άχρηστα υλικά’, για να τα ανακυκλώσουμε, δημιουργώντας με αυτά διάφορες κατασκευές), χρώματα, ψαλίδια, πινέλα, υφάσματα και κόλλες, και φτιάξανε τις δικές τους δημιουργίες.

Η απόλαυση και η χαρά των παιδιών ήταν ζωγραφισμένη στα πρόσωπά τους καθ’ όλη τη διάρκεια των κατασκευών.

Δούλευαν αδιάκοπα, χωρίς να σηκώσουν κεφάλι. Αντάλλασσαν ιδέες, επηρεάζονταν και εμπνέονταν ο ένας από τον άλλον.

Aυτό που έκαναν σήμερα τα παιδιά είναι τέχνη: ελεύθερη δημιουργία που σε γεμίζει χαρά.

Σημείωση: Δεν είχα το χρόνο να τα φωτογραφίσω όλα τα έργα και έτσι παρουσιάζω μόνο ένα δείγμα.

Και μια και μιλάμε για ποίηση…

Ένα ζεστό πρωινό του Μάη του 438 π.Χ. έχουμε συγκεντρωθεί όλοι στην Πνύκα για να αποφασίσουμε σχετικά με ένα θέμα που μας πρότεινε η ομάδα αρχιτεκτόνων και γλυπτών, την κατασκευή του Παρθενώνα.

Σχεδιασμός και κατασκευή της ζωφόρου, σχέδιο του Μ. Κορρέ

Πρώτη μας πράξη ήταν να ορίσουμε πρόεδρο της συνέλευσης. Ορίσαμε την Αναστασία (αφού η δική μας συνέλευση ήταν υποθετική, υποθέσαμε ότι μπορούσαν να συμμετέχουν όλοι οι πολίτες, γυναίκες και άνδρες). Η Αναστασία έδινε το λόγο σε όποιον ήθελε να μιλήσει και να υπερασπιστεί με επιχειρήματα την κάθε πρόταση. Συζητήσαμε για το χρόνο που θα είχε στη διάθεσή του ο κάθε ομιλητής. Αποφασίσαμε να θέσουμε ένα χρονικό όριο για να προλάβουν να μιλήσουν όσοι θέλουν. Επί τη ευκαιρία αναφερθήκαμε στην κλεψύδρα (= κλέφτης του ύδατος, μια και οι πρώτες κλεψύδρες ήταν με νερό) που είχαν στην εκκλησία του δήμου.

Τα θέματα που ετέθησαν ήταν τα ακόλουθα:
Σε ποιο σημείο της πόλης θα κατασκευάσουμε το έργο;
Θα ξεκινήσουμε να χτίζουμε τον Παρθενώνα και ό,τι βγει ή θα κάνουμε πρώτα σχέδια και μετά θα τον χτίσουμε βασισμένοι στα σχέδια αυτά;
Ποιοι θα κάνουν τα σχέδια;
Θα θέσουμε κάποιον υπεύθυνο για την επίβλεψη του έργου, και εάν ναι, ποιον;

Οι ομιλητές ανέπτυξαν τα επιχειρήματά τους και πρότειναν αρχιτέκτονες και γλύπτες (γνώριζαν από τις προηγούμενες μέρες για τον Ικτίνο, τον Καλλικράτη και τον Φειδία).
Στη συνέχεια η συνέλευση ψήφισε την κάθε πρόταση.

Μιλήσαμε με τα παιδιά για το έργο ενός αρχιτέκτονα. Αναλύσαμε τους όρους:
Πρόσοψη, Πλάγια όψη, Κάτοψη. Αποτυπώσαμε στο χαρτί τις τρεις όψεις διαφόρων αντικειμένων που είχαμε στην αίθουσα: του χελιδονόσπιτου, ενός μικρού κουκλόσπιτου, μια μπάλας και μιας καρέκλας.

Στη συνέχεια μελετήσαμε εικόνες, σχέδια, φωτογραφίες και μακέτες, και επισκεφτήκαμε (μέσω του διαδικτύου) τον Παρθενώνα. Συγκρίναμε τον Παρθενώνα, όπως είναι σήμερα, με τα σχέδια που δείχνουν πώς ήταν στα χρόνια του Περικλή, όταν χτίστηκε. Μετρήσαμε τους κίονες (κολόνες) της πρόσοψης και της πλάγιας όψης. Παρατηρήσαμε τα αετώματα, τη ζωφόρο και τις εναλλαγές από μετόπες και τρίγλυφα.

Διαβάσαμε τους μύθους που αναπαριστούν τα δύο αετώματα του Παρθενώνα:
α) Το ανατολικό αέτωμα είχε ως θέμα τη γέννηση της Αθηνάς από το κεφάλι του Δία. Κεντρική μορφή είναι ο μεγαλοπρεπής Δίας καθισμένος στο θρόνο του. Η Αθηνά πάνοπλη εμπρός από τον Δία, βηματίζει προς τα δεξιά.
β) Το δυτικό αέτωμα είχε ως θέμα την έριδα μεταξύ Αθηνάς και Ποσειδώνα για την Αττική γη. Ο Ποσειδώνας με την τρίαινά του ανοίγει μία πηγή, ενώ η Αθηνά με το δόρυ της εμφανίζει το δέντρο της ιερής ελιάς στη μέση του αετώματος. Ο Ποσειδώνας οπισθοχωρεί, ενώ πίσω από την Αθηνά τα άλογα αφηνιάζουν από το θόρυβο της διαμάχης.

Τέλος, κάθε παιδί σχεδίασε την ανατολική πλευρά του Παρθενώνα.

Σημείωση: Στην ιστορία του Παρθενώνα και την κλοπή των μαρμάρων από τον Έλγιν είχαμε αναφερθεί σε προηγούμενη συζήτηση (βλέπε εδώ)

το χρυσελεφάντινο άγαλμα της Αθηνάς Παρθένου εντός του σηκού

Λεξικό:

Ζωφόρος (η φέρουσα ζωή):  όρος της αρχιτεκτονικής που αφορά στο τμήμα (το διάζωμα, τη ζώνη) που βρίσκεται συνήθως στο εξωτερικό μέρος των κτηρίων, περιμετρικά, μεταξύ της οροφής και του κυρίως κτηρίου, και το οποίο φέρει ανάγλυφες παραστάσεις από τη ζωή και προς τούτο ονομάστηκε και ζωφόρος.
Η ζωφόρος του Παρθενώνα περιτρέχει εξωτερικά το σηκό (το κυρίως κτήριο), είναι ιωνικού ρυθμού, και  αναπαριστά τα Παναθήναια, τη γιορτή προς τιμήν της Αθηνάς (ο Γιώργος Α. μας είπε ότι τα Παναθήναια θυμίζουν τον Παναθηναϊκό και έτσι βρήκαμε και την ετοιμολογία του Παναθηναϊκού και του Ολυμπιακού).

τμήμα της ανατολικής ζωφόρου

Δείτε τη ζωφόρο του Παρθενώνα εδώ – Παίξτε με τη ζωφόρο εδώ

Δείτε τη νότια ζωφόρο εδώ, την ανατολική εδώ, τη βόρεια εδώ και τη δυτική εδώ

Μετόπη (αρχ. ελλ. ενδιάμεσο κενό): είναι στοιχείο της αρχαίας ελληνικής αρχιτεκτονικής που διακοσμεί με ανάγλυφα περιμετρικά το διάζωμα του κτηρίου. Πλαισιώνεται πάντα από τρίγλυφα, δεξιά και αριστερά, σχηματίζοντας εν σειρά τη ζωφόρο. Οι μετόπες είναι κατασκευασμένες ως αυτόνομα οικοδομικά υλικά σε σχήμα τετράγωνο ή ορθογώνιο. Στον Παρθενώνα υπήρχε το εξωτερικό διάζωμα (δωρικού ρυθμού) με 92 μετόπες και τρίγλυφα, και η ζωφόρος (στο εξωτερικό τμήμα του σηκού). Οι μετόπες διακοσμήθηκαν με ανάγλυφες μυθολογικές παραστάσεις από σπουδαίους γλύπτες της εποχής και εικονίζουν: στην ανατολική πλευρά την Γιγαντομαχία, στη δυτική την Αμαζονομαχία, στη νότια την Κενταυρομαχία, και στη βόρεια σκηνές από τον Τρωικό πόλεμο.

Δείτε τις μετόπες του Παρθενώνα εδώ

μετόπες και τρίγλυφα δυτικού διαζώματος

Τρίγλυφο (ή τρίγλυφος, πληθ. τρίγλυφα): είναι στοιχείο της αρχαίας ελληνικής αρχιτεκτονικής. Ονομάζεται τρίγλυφο από την χαρακτηριστική του εμφάνιση, η οποία επιτυγχάνεται όταν επάνω στην τετράπλευρη πλάκα ή επιφάνεια σκαλιστούν δύο μεσαία αυλάκια, που ονομάζονται γλυφές, και δύο λεπτότερα ακραία αυλάκια, οι ημιγλυφές.  Όταν έχουμε τις δύο γλυφές, λείπουν όμως οι ημιγλυφές, τότε το ίδιο σχέδιο ονομάζεται δίγλυφο.

Αέτωμα: η αρχιτεκτονική κατασκευή στις ακραίες πλευρές των αρχαίων ελληνικών ναών, που ονομαζόταν και ‘αετός’ λόγω της ομοιότητάς της με τον αετό όταν έχει ανοιχτά τα φτερά του (τα παιδιά βρήκαν μόνα τους την ετυμολογία της λέξης). Είναι το ισοσκελές τριγωνικό τμήμα που βρίσκεται πάνω από το διάζωμα. Κύριος λόγος της κατασκευής αυτής ήταν η αποστράγγιση του νερού της βροχής (όμβρια ύδατα) από τις στέγες των ναών, για αυτό και ήταν αμφικλινής (είχε κλίση και προς τις δύο πλευρές). Οι αρχαιότεροι ναοί είχαν μία μόνο πρόσοψη, συνεπώς και ένα μόνο αέτωμα. Όταν οι ναοί έγιναν ‘περίπτεροι’ (όπως ο Παρθενώνας), διαμορφώθηκε και στην άλλη στενή πλευρά ομοιόμορφη προς τη πρώτη πρόσοψη με δεύτερο αέτωμα.

Δείτε τα δύο αετώματα του Παρθενώνα εδώ

Σηκός: ο κύριος, εσωτερικός χώρος στους αρχαίους ελληνικούς ναούς. Εκεί φυλάσσονταν το άγαλμα της θεάς ή του θεού και ήταν κλειστός για το κοινό.

Περίπτερος ναός: είναι τύπος αρχιτεκτονικής ναών στην αρχαία Ελλάδα. Χαρακτηριστικό του είναι ότι ο σηκός περικλείεται από μια σειρά κίονες (κολόνες).

«Ο Φειδίας δείχνει τη ζωφόρο του Παρθενώνα στους φίλους του», πίνακας του ολλανδού ζωγράφου Λώρενς Άλμα-Ταντέμα (Lawrence Alma – Tadema), 1868

Σύνδεσμοι:

Διαδικτυακός τόπος για τον Παρθενώνα από το Υπουργείο Πολιτισμού: http://www.parthenonfrieze.gr/#/read

Αρχαιολογία της πόλης των Αθηνών: http://www.eie.gr/archaeologia/gr/02_DELTIA/Parthenon.aspx

Επιβλητικά βράχια, πηγές, ποτάμια, μοναχικά δέντρα, ηλιοκαμένα αγριόχορτα, ασημένια αγκάθια, αμμουδιές, παραλίες, απέραντη θάλασσα, το λιακωτό στα σπίτια, γκρεμισμένα τείχη, στενά πλακόστρωτα στα νησιά, λευκά ξωκλήσια, άνθρωποι, κίνηση, ζωή και ένας ήλιος που ταξιδεύει.

Η ομορφιά αυτού του τόπου που αρνείται να γίνει εμπόρευμα.

Ένα εξαιρετικό βίντεο που παρήγαγαν οι Κώστας Γκολέμης (Media offline) και Φώτης Τραγανουδάκης (Public eye Studio). Τη μουσική που δημιουργήθηκε ειδικά για το συγκεκριμένο βίντεο επιμελήθηκε η Τάνια Γιαννούλη.

Στο βίντεο ακολούθησαν την τεχνική του τάιμ-λάπς (timelapse = πάροδος του χρόνου ή κινούμενη εικόνα). Δηλαδή παιδιά, αυτό το ντοκιμαντέρ τέχνης που το βλέπουμε εμείς σαν ταινία, δεν γυρίστηκε με τις μηχανές που γυρίζουν τις ταινίες (κινηματογραφική μηχανή ή βίντεο κάμερα), αλλά με φωτογραφική μηχανή. Οι δημιουργοί στήσανε τις μηχανές τους στα σημεία που επέλεξαν και τράβηξαν χιλιάδες καρέ (= φωτογραφίες), για πολλές ώρες. Μετά, ένωσαν αυτά τα καρέ σε ένα ενιαίο έργο.

Επειδή ο χρόνος που περνούσε από το κάθε καρέ στο επόμενο, ήταν ελάχιστος, το μάτι μας δεν προλαβαίνει να δει τη διαφορά, και έχουμε την ψευδαίσθηση ότι η λήψη έγινε συνεχόμενη και όχι καρέ καρέ. Στην ίδια λογική βασίζεται και το κινούμενο σχέδιο, για αυτό και ονόμασαν την τεχνική ‘κινούμενη εικόνα’.

Πηγή:

The insider

Σήμερα παιδιά θα ήθελα να σας γνωρίσω ένα φίλο μου, τον Ματίας Άντολφσον. Ο Ματίας είναι εικονογράφος / σκιτσογράφος / σχεδιαστής, ξέρετε, κάτι σαν τον Ουντερζό από τον Αστερίξ. Ζει σε ένα προάστιο της Στοκχόλμης, στη Σουηδία. Πιθανότατα να ζει σε ένα διαμέρισμα από τα ακόλουθα:

Τώρα που το σκέφτομαι καλύτερα, η ακόλουθη περιοχή ίσως του ταιριάζει περισσότερο:

Θα μου πείτε «είναι φίλος σου και δεν ξέρεις πού μένει»; Λογική απορία, αλλά ο Ματίας αλλάζει συνεχώς σπίτια και έχω μπερδευτεί.
Μια μέρα του είπα για το ταξίδι μας με τη χρονομηχανή. Από την επόμενη μέρα άρχισε να μου στέλνει σχέδια για χρονομηχανές: μία, δύο, τρεις, τέσσερις, …δέκα, …είκοσι…

«Φτάνει Ματίας», του είπα.  «Εμείς μόνο μία μπορούμε να φτιάξουμε!»
«Δεν πειράζει, πάρτε περισσότερες για να έχετε και εφεδρικές», μου απάντησε.

Μάλιστα, μαζί με τις χρονομηχανές, μου έστειλε και ένα χαλασμένο διαστημόπλοιο.
«Τι να το κάνουμε αυτό Ματίας;» τον ρώτησα.
«Να το διαλύσετε για να χρησιμοποιήσετε τα εξαρτήματά του στη χρονομηχανή σας», μου είπε.

Περιττό να πω ότι το ταξίδι μας με τη χρονομηχανή τον ενθουσίασε. Διάβαζε την ιστοσελίδα μας και αναλόγως με το θέμα, μου έστελνε τα σχέδιά του. Όταν μιλούσαμε για τους δεινόσαυρους μου έστειλε ένα δικό του, φανταστικό δεινόσαυρο.

Όταν μιλούσαμε για τα πρώτα εργαλεία, μου έστειλε τα δικά του εργαλεία, τις πένες του.
«Πολύ ωραίο σκάλισμα!» του είπα. «Λίγο εξεζητημένες, λίγο ροκοκό, λίγο άβολες για πένες, αλλά… κατά τα άλλα… εξαιρετικές!»

Μια μέρα πάλι του μιλούσα για την τάξη μας και μου έστειλε το ακόλουθο σχέδιο. Είναι λέει η αίθουσα της επιστήμης, της φαντασίας και της ανακάλυψης, που είχε σχεδιάσει πριν κάποια χρόνια και μου την έστειλε, γιατί έτσι φαντάζεται πως είναι η αίθουσά μας.

«Υπέροχη αίθουσα!» του είπα. «Ψηλοτάβανη, μεγάλη, γεμάτη εποπτικά μέσα και αναρτήσεις που εξάπτουν την περιέργεια… αλλά αυτή, δεν μπορεί να είναι η αίθουσά μας!»
«Γιατί;» με ρώτησε κάπως ενοχλημένος.
«Εδώ υπάρχει δάσκαλος που διδάσκει πάνω σε μία έδρα και οι μαθητές κάθονται στη σειρά, γυρισμένοι όλοι προς το δάσκαλο. Εμείς καθόμαστε γύρω γύρω και όλοι βλέπουμε όλους. Και εγώ δεν κάθομαι πιο ψηλά από τα παιδιά. Τις περισσότερες φορές κάθομαι χαμηλότερα, ή δίπλα τους.»

Τώρα πάλι που φτάσαμε στην αρχαία Αίγυπτο μου έστειλε το προηγούμενο σχέδιο.
«Τι είναι αυτό;» τον ρώτησα.
«Η δική μου πυραμίδα» μου είπε.
«Μα αυτή δεν μπορεί να είναι πυραμίδα γιατί είναι κύβος!» του είπα.
«Καλά. Είναι ο δικός μου κύβος, που εμπνεύστηκα από τις πυραμίδες!» μου απάντησε και μου έστειλε και το ακόλουθο:

«Α, κατάλαβα, αυτή είναι η δική σου σφαίρα που εμπνεύστηκες από τις πυραμίδες» του είπα.
«Όχι, αυτή είναι η δική μου σφαίρα, που εμπνεύστηκα από το δικό μου κύβο, τον οποίο είχα εμπνευστεί από τις πυραμίδες» μου απάντησε.

Το τελευταίο σχέδιο που μου έστειλε ήταν το ακόλουθο:

«Τι σχέση έχει με την εξέλιξη του ανθρώπινου πολιτισμού αυτό το σχέδιο;» τον ρώτησα.
«Είναι το σύγχρονο στάδιο της εξέλιξης του Χόμο Σάπιενς» μου είπε. «Λέγεται Χόμο Κονσούμεν (ή Κονσουμέρικους ή Κονσούμους: διεθνείς νεολογισμοί για τον άνθρωπο Καταναλωτή) ή Χόμο Τηλεθεατής, ή Χόμο Καναπές» μου είπε.
«Χόμο Καναπές; Δηλαδή;»
«Ο Χόμο Καναπές» μου είπε «είναι ο άνθρωπος που δε σκέφτεται, δε δημιουργεί, δε συζητάει, δεν πράττει. Κάθεται σε έναν καναπέ, τρώει γρήγορες αλμυρές τροφές (φαστ φουντ) πίνει γλυκά ροφήματα με ανθρακικό και παρακολουθεί τη ζωή του στην τηλεόραση».
Και αρχίσαμε να συζητάμε, και μιλούσαμε, και μιλούσαμε, και τελειωμό δεν είχαμε…
Κάποια μέρα ελπίζω ότι θα βρούμε το χρόνο (αχ αυτός ο χρόνος!) να σας μεταφέρω τη συζήτηση στο νηπιαγωγείο, γιατί πολύ θα ενδιέφερε τον Ματίας να ακούσει τη δική σας γνώμη.

Δείτε τον Ματίας να ζωγραφίζει ένα από τα φανταστικά του σχέδια!

Σύνδεσμος:

Η ιστοσελίδα του Ματίας: http://mattiasa.blogspot.com/

ΛΕΞΙΚΟ:

Εξεζητημένος: αυτός που ξεφεύγει από το συνηθισμένο

Νεολογισμός: (= νέος + λόγος = νέα λέξη) είναι μια λέξη, ένας όρος, ή μια φράση που έχουν δημιουργηθεί πρόσφατα για να ονομάσουν νέες ανακαλύψεις ή νέες ανάγκες επικοινωνίας (περισσότερα εδώ).

Προάστιο (= προ+άστυ): οικισμός λίγο έξω από την πόλη

Ροκοκό: τεχνοτροπία στην τέχνη (ζωγραφική, γλυπτική, αρχιτεκτονική) που αναπτύχθηκε στις αρχές του 18^ου αιώνα στη Γαλλία (δηλαδή λίγο πριν το Διαφωτισμό, μία από τις επόμενες στάσεις μας), με χαρακτηριστικά την εντυπωσιακή διακόσμηση, τα πολλά σκαλίσματα και το ανάλαφρο και εκλεπτυσμένο ύφος. Μελέτες ιστορικών που υποστηρίζουν ότι η κακόγουστη ροκοκό αισθητική της βασιλικής αυλής ήταν μία από τις αιτίες που οδήγησαν στη Γαλλική Επανάσταση του 1789, έχουν απορριφθεί από τη κυρίαρχη επιστημονική κοινότητα των ιστορικών (περισσότερα εδώ).

Σουηδία: χώρα της Βόρειας Ευρώπης, με διακοσμητικό μεν βασιλιά δε, πρώην μεγάλη αυτοκρατορία που εδώ και δύο αιώνες (200 χρόνια) είναι ουδέτερη στους πολέμους (γίνεται να είσαι ουδέτερος, ή τελικά με την ‘ουδετερότητα’ βοηθάς τον ισχυρότερο;), γεγονός που της επέτρεψε να αναπτύξει τη βιομηχανία, την επιστημονική και τεχνολογική έρευνα, αλλά και να προσφέρει στους πολίτες της υψηλό βιοτικό επίπεδο, κοινωνική πρόνοια και εκπαίδευση. Σουηδοί ήταν: ο σκηνοθέτης Ίνγκμαρ Μπέργκμαν, η συγγραφέας Άστριντ Λίντγκρεν (έγραψε την ‘Πίπη Φακιδομύτη’), ο αστρονόμος  Άντερς Κέλσιος (πρότεινε την κλίμακα για τη μέτρηση της θερμοκρασίας που φέρει το όνομά του), ο χημικός Άλφρεντ Νομπέλ (καθιέρωσε τα βραβεία Νομπέλ που δίνονται για την έρευνα σε Ιατρική, Φυσική, Χημεία, Λογοτεχνία, για την Ειρήνη, προσφάτως δε και στην Οικονομία) (περισσότερα για τη Σουηδία, εδώ).

Διαβάζοντας την προηγούμενη ανάρτηση, θα παρατηρήσετε ότι για τις δημιουργίες και τις κατασκευές των παιδιών, επιμένω να λέω ότι είναι «δικές τους» δημιουργίες. Δεν το κάνω τυχαία. Εμείς μπορούμε να δίνουμε τις γενικές οδηγίες και ιδέες για το κάθε έργο, αλλά το έργο πρέπει να είναι δημιούργημα του παιδιού. Θα μου πείτε ότι λέω το αυτονόητο; Και όμως, δεν είναι τόσο αυτονόητο.

Ας πάρουμε ένα παράδειγμα. Υποθέτουμε ότι θέλουμε να κατασκευάσουμε μία απλή κάρτα με κοτοπουλάκια. Για να το κάνουμε πιο συγκεκριμένο, η κάρτα θα είναι από κανσόν χαρτί και επάνω θα είναι κολλημένα τα κοτοπουλάκια, που θα έχουν φτιαχτεί από άλλο χαρτί. Αυτή η κάρτα μπορεί να γίνει με τους ακόλουθους τρόπους:

1) Το κοτοπουλάκια είναι κομμένα από τη νηπιαγωγό και τα παιδιά έχουν για μοναδικό έργο να τα κολλήσουν.
2) Τα κοτοπουλάκια είναι όμοια ζωγραφισμένα από την νηπιαγωγό στο χαρτί και τα παιδιά έχουν ως έργο να τα κόψουν και να τα κολλήσουν.
3) Το κάθε παιδί ζωγραφίζει τα κοτοπουλάκια του σε ένα χαρτί, τα κόβει και τα κολλάει επάνω στην κάρτα.

«Γαλάζιο πουλί και κολοκύθα», Πωλ Κλέε (Paul Klee), 1939

Φυσικά και η τρίτη εκδοχή είναι αυτή που επιλέγουμε:

α) Είναι δημιουργία (αισθητικός τομέας)

β) Κάνοντάς την τα παιδιά αποκτούν αυτοπεποίθηση  – «μπορώ και εγώ να το κάνω», «η δασκάλα μου πιστεύει σε εμένα και θεωρεί ωραίο αυτό που κάνω» (συναισθηματικός τομέας)

γ) Αποτυπώνουν μορφές που ίσως και να μην είχαν ξαναδοκιμάσει, π.χ. κοτόπουλο, και έτσι αναγκάζονται να σκεφτούν πώς είναι, ή να το αναζητήσουν στα βιβλία μας για να το παρατηρήσουν (νοητικός τομέας)

«Ο κυνηγός» (λεπτομέρεια), Χουάν Μιρό (Joan Miró), Paesaggio catalano (Il cacciatore), 1923-24, MoMA, New York

δ) Ασκούν τη λεπτή κινητικότητα, και στο σχέδιο, και στο κόψιμο, και στο κόλλημα (νοητική και σωματική άσκηση)

ε) Μαθαίνουν ότι η διαφορά μας είναι η ομορφιά μας, ενώ αντίθετα η ομοιότητα είναι στοιχείο του ολοκληρωτισμού (κοινωνικός τομέας)

«Μπλε τοπίο» λεπτομέρεια (Paysage bleu), Μαρκ Σαγκάλ (Marc Chagall), 1949

Αλλά ακόμη και εάν δεν υπήρχαν όλα τα προηγούμενα που συνηγορούν υπέρ του τρίτου τρόπου δουλειάς, θα ήταν αρκετό το ακόλουθο: Η τρίτη κάρτα είναι πιο ωραία! Τα έργα των παιδιών είναι πάντα πιο ωραία από τα έργα των νηπιαγωγών, ακόμη και αν τα κρίνουμε με καθαρά εικαστικά κριτήρια (εξαιρούνται μόνο οι νηπιαγωγοί που τυγχάνει να είναι και σπουδαίες/οι δημιουργοί).

«Ο κόκορας» (Le coq), Χουάν Μιρό (Joan Miró)

Άσχημο στην τέχνη είναι το αντίγραφο. Η καθαρή σχέση με την τέχνη που έχουν τα παιδιά, η αδιαμεσολάβητη από τους, τις περισσότερες φορές, στρεβλούς κανόνες περί ωραίου που έχουμε υιοθετήσει, και η αγάπη τους για αυτό που κάνουν, είναι στοιχεία που εγγυώνται ένα ουσιαστικά όμορφο και ενδιαφέρον αποτέλεσμα.

«Το σπουργίτι» (le moineau), Πάμπλο Πικάσο (Pablo Picasso), 1907

Σημείωση:

Αναφέροντας αυτό το παράδειγμα, δεν εννοώ ότι ποτέ δεν δίνουμε όμοιες, κομμένες από εμάς μορφές. Εάν έχουμε ως στόχο να δουλέψουμε τη ζωγραφική των παιδιών πάνω στην ίδια φόρμα, τότε μπορεί να τους δώσουμε την ίδια μορφή κομμένη από εμάς και πάνω σε αυτήν να ζωγραφίσει το παιδί με το δικό του τρόπο. Μπορεί ακόμη να κολλήσουν όμοιες μορφές (στο παράδειγμά μας κοτοπουλάκια) πάνω σε ένα χαρτί και στη συνέχεια να παρέμβουν με τη δική τους ζωγραφική (ζωγραφίζοντας είτε τις ίδιες τις κότες, είτε το τοπίο εντός του οποίου κινούνται) και να έχουμε ένα πολύ ενδιαφέρον αποτέλεσμα. Σε κάθε άσκηση, σε κάθε οργανωμένη εικαστική πράξη, αναλόγως του στόχου μας, η παρέμβαση των παιδιών ποικίλει. Πάντα όμως το έργο του ίδιου του παιδιού πρέπει να είναι καθοριστικό στο τελικό αποτέλεσμα.

Ματίας Άντολφσον (Mattias Adolfsson), σύγχρονος εικονογράφος, Στοκχόλμη, Σουηδία

Σχετικά άρθρα:

Πάμπλο Πικάσο, ο ανατρεπτικός