Αυτή είναι μία σελίδα από το σημειωματάριο του Δαρβίνου (Ιούλιος 1837) στην οποία ο Δαρβίνος κάνει το πρώτο γνωστό σκίτσο του δέντρου της εξέλιξης που αποτυπώνει τις σχέσεις μεταξύ ειδών έμβιων όντων. Είναι η πρώτη φορά που ο Δαρβίνος καταγράφει την ιδέα του για την καταγωγή των ειδών, ένα μήνα αφότου άρχισε να κρατάει οργανωμένες σημειώσεις. Πάνω από το δέντρο έγραψε: «Σκέφτομαι».
«Σκέφτομαι άρα υπάρχω» είχε πει ο Ντακάρτ, ένας μεγάλος φιλόσοφος και επιστήμονας.
«Σκέφτομαι, για αυτό και συνεχίζω να υπάρχω» θα μπορούσε να έχει πει ο Δαρβίνος. Ποιος ήταν όμως ο Δαρβίνος;
Ο Κάρολος Δαρβίνος (αγγλ. Charles Robert Darwin) (1809 – 1882) ήταν Βρετανός φυσιοδίφης, συλλέκτης και γεωλόγος ο οποίος έμεινε διάσημος στην ιστορία ως ο θεμελιωτής της θεωρίας της εξέλιξης, καθώς και ως εισηγητής του μηχανισμού της φυσικής επιλογής μέσω του οποίου συντελείται η εξέλιξη. Η θεωρία της εξέλιξης αποτελεί σήμερα αναπόσπαστο μέρος της βιολογίας.
από μικρός ο Δαρβίνος έκανε συλλογές από σκαθάρια, αχιβάδες, πεταλούδες κ.ά.
Ο Δαρβίνος, που ήταν πέμπτο από έξι παιδιά στην οικογένεια, ήθελε να γίνει χημικός (σήμερα θα λέγαμε βιολόγος). Άρχισε να σπουδάζει Ιατρική σε ηλικία 16 ετών, λόγω επιμονής του πατέρα του, αλλά μετά από 2 χρόνια την εγκατέλειψε, για να σπουδάσει τελικά Θεολογία στο Κέμπριτζ, πάλι με πίεση του πατέρα του.
Ο Δαρβίνος σε ηλικία επτά ετών
Κατά τη διάρκεια των σπουδών του μελετούσε γεωλογία και βιολογία που τον ενδιέφεραν από τα σχολικά του χρόνια. Όταν ήταν τελειόφοιτος του δόθηκε η ευκαιρία να συνοδεύσει μια διετή εξερευνητική αποστολή στη νότια Αμερική που είχε στόχο να καταγράψει τα ζωικά είδη αυτής της ηπείρου. Το 1831 ξεκίνησε το ταξίδι με το πλοίο «Beagle» και πρώτος σταθμός ήταν η Βραζιλία. Ο Δαρβίνος συγκέντρωσε με μεθοδικότητα τεράστιο αριθμό δειγμάτων, πολλά από τα οποία ήταν καινούρια για την επιστήμη. Κρατούσε συστηματικά ημερολόγιο για κάθε μέρα έρευνας και έστελνε γράμματα σε φίλους του για την πορεία του ταξιδιού του, ώστε να μην χάνονταν οι μελέτες του αν συνέβαινε κάποιο ατύχημα.
Το ταξίδι που είχε προγραμματιστεί για δύο κράτησε τελικά πέντε χρόνια και έφερε τους ερευνητές, μέσω του στενού του Μαγγελάνου στον Ειρηνικό, στη Νέα Ζηλανδία και την Αυστραλία. Στα νησιά του Αρχιπελάγους Γκαλαπάγκος ο Δαρβίνος κατέγραψε τα ζωικά είδη που είχαν απομονωθεί από τις ηπείρους και διαπίστωσε ότι υπήρχαν γιγάντιες χελώνες, ήρεμα και φιλικά προς τον άνθρωπο πτηνά, με διαφορετικά διαμορφωμένα ράμφη κ.ά. Μελέτησε επίσης τα πετρώματα από σχετικά πρόσφατες εκρήξεις ηφαιστείων και τις ιδιομορφίες στη μορφή και τη συμπεριφορά διάφορων ζώων. Η σημασία αυτών των μελετών ήταν θεμελιώδης για τα μεταγενέστερη θεωρία του. Όταν το 1836 (με διαδρομή νότια της Αφρικής και πάλι μέσω Βραζιλίας) η αποστολή επέστρεψε στην Αγγλία, ο Δαρβίνος είχε μαζί του έναν τεράστιο όγκο υλικού για μελέτη.
Το 1859 δημοσίευσε τη μελέτη και τα πορίσματά του από το υλικό που συνέλεξε, στο βιβλίο «Η προέλευση των ειδών» (The Origin of Species). Εκεί ο Δαρβίνος υποστηρίζει ότι τα είδη του ζωικού βασιλείου δεν παραμένουν αμετάβλητα, όπως υποστήριζε ο Αριστοτέλης, αλλά έχουν κοινή καταγωγή και εξελίσσονται με την πάροδο των χιλιετιών. Στη φύση επιβιώνουν μόνο εκείνα τα είδη του ζωικού και φυτικού βασιλείου, τα οποία προσαρμόζονται στο εκάστοτε περιβάλλον, όπως αυτό διαμορφώνεται από γεωλογικά, φυσικοχημικά και άλλα φαινόμενα.
Αυτή η θέση δημιούργησε αμέσως έντονες συζητήσεις μεταξύ των επιστημόνων αλλά και των θεολόγων, δεδομένου ότι προεκτάσεις των σκέψεων του Δαρβίνου οδηγούσαν στο συμπέρασμα ότι ο άνθρωπος αποτελεί εξέλιξη κάποιων ειδών πιθήκου.
Ο Δαρβίνος παίρνει μια θέση ισότιμα δίπλα στους Κοπέρνικο και Γαλιλαίο. Εκείνοι έδειξαν ότι η Γη είναι ένα κοινός πλανήτης μέσα σε ένα σύνολο άλλων πολλών. Ο Δαρβίνος έδειξε ότι ο άνθρωπος είναι ένα ακόμη είδος του ζωικού βασιλείου, που μέσω της εξέλιξης απέκτησε εξελιγμένο εγκέφαλο.
Παρά τις πολλαπλές αντιδράσεις, το βιβλίο του Δαρβίνου έγινε ανάρπαστο σε μερικές μέρες και ακολούθησαν πολλές επανεκδόσεις και μεταφράσεις σε όλες τις γλώσσες του κόσμου.
«Ένα ζουζούνι παραπάνω. H ζωή και οι περιπέτειες του Δαρβίνου», Συγ.: Κ. Λάσκι, Εικ.: Μ. Τρούμαν, εκδ. Μεταίχμιο
Σήμερα, πάνω από ένα αιώνα μετά το θάνατο του Δαρβίνου, η επιστημονική κοινότητα έχει αποδεχτεί, με διάφορες βελτιώσεις και προσαρμογές, τις θέσεις αυτού του μεγάλου διανοητή, οι οποίες επιβεβαιώθηκαν από πλήθος παρατηρήσεων και νεότερων ανακαλύψεων, αλλά και από σύγχρονες αναλύσεις και μελέτες του DNA των ζώων και του ανθρώπου.
το γραφείο του Δαρβίνου
Σύνδεσμοι:
http://www.alfavita.gr/epistimonikaartra/ep8_2_9_1031.php
http://www.tovima.gr/opinions/article/?aid=114246
http://portal.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathciv_1_25/11/2009_309915
Αφήστε μια απάντηση