Το πρωί της Μεγάλης Παρασκευής γίνεται η αποκαθήλωση, όπου ο ιερέας κατεβάζει τον Εσταυρωμένο από το Σταυρό και τον τυλίγει σε καθαρό σεντόνι και τοποθετεί το Άγιο Σώμα του Χριστού στον επιτάφιο, που έχει στολιστεί από το βράδυ της Μεγάλης Πέμπτης με λουλούδια.
Η Μ. Παρασκευή αποτελεί την κορύφωση του Θείου Δράματος και είναι η μέρα του μεγάλου πένθους. Όλοι ζουν την ημέρα με μεγάλη κατάνυξη και σε πολλά μέρη δεν στρώνουν καθόλου τραπέζι. Είναι η μέρα που όλοι νηστεύουν ακόμα και το λάδι, με τιμητικό πιάτο τις νερόβραστες φακές και το μαρουλι με ξύδι, στοιχεία που συνδέονται με το Θείο Δράμα.
Το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής γίνεται η περιφορά του Επιταφίου.
Ο Επιτάφιος περνάει από τις γειτονιές της ενορίας και κατά την επιστροφή του στο ναό, το έθιμο του περάσματος, κατά το οποίο όλοι περνούν κάτω από τον επιτάφιο, προκειμένου να μπουν μέσα στην εκκλησία.
Πολύ γνωστά είναι τα κατανυκτικά εγκώμια του επιταφίου.
Tο πρωί της Μεγάλης Τετάρτης γίνεται Προηγιασμένη Θεία Λειτουργία, δηλαδή ο ιερέας έχει αγιάσει την Θεία Κοινωνία από την προηγούμενη φορά και έχει κρατήσει για τη σημερινή ημέρα.
Δύο μέρες πριν το Πάσχα, καθώς ο Χριστός ανέβαινε προς τα Ιεροσόλυμα, κι ενώ βρισκόταν στο σπίτι στου λεπρού Σίμωνα, τον πλησίασε μια πόρνη γυναίκα κι άλειψε το κεφάλι Του με πολύτιμο μύρο.
Η τιμή του ήταν γύρω στα τριακόσια δηνάρια, πολύτιμο άρωμα και γι’ αυτό οι μαθητές την επέκριναν και περισσότερο απ’ όλους ο Ιούδας. Γνώριζαν οι μαθητές καλά πόσο μεγάλο ζήλο έδειχνε πάντοτε ο Χριστός για την ελεημοσύνη προς τους φτωχούς.
Ο Χριστός όμως την υπερασπίσθηκε, για να μην αποτραπεί απ’ το καλό της σκοπό. Ανέφερε μάλιστα και τον ενταφιασμό Του, προσπαθώντας να αποτρέψει τον Ιούδα από τη προδοσία, αλλά μάταια.
Το απόγευμα της Μεγάλης Τετάρτης γίνεται η Ακολουθία του Ευχελαίου. Αμέσως μετά η Ακολουθία του Νιπτήρος. Ο Χριστός πλένει τα πόδια στους μαθητές του λίγο πριν το Μυστικό Δείπνο.
Σήμερα κυριαρχούν τα γεγονότα της νίψεως των ποδών των αποστόλων υπό του Κυρίου, του Μυστικού Δείπνου, της προσευχής του Κυρίου προς τον πατέρα του στην Γεθσημανή πριν από την σύλληψή του και της προδοσίας του Κυρίου από τον Ιούδα.
Με το ποίημα αυτό που χρόνια τώρα θυμόμαστε κάθε Πάσχα, αποτυπώνει ο λαός εύκολα και απλά τα γεγονότα που συνδέονται με το Μαρτύριο του Χριστού.
Η Μεγάλη Δευτέρα είναι αφιερωμένη στη ζωή του Ιωσήφ, γιου του Ιακώβ και στην άκαρπη συκιά, που την καταράστηκε ο Χριστός, γιατί δεν έβγαζε καρπούς.
Λίγα λόγια για τον Ιωσήφ
Ο Ιωσήφ ήταν ο μικρότερος υιός του Ιακώβ ο οποίος όμως διώχθηκε από τα αδέλφια του, λόγω της ενάρετης ζωής του και αρχικά τον έριξαν σ’ ένα λάκκο και προσπάθησαν να εξαπατήσουν το πατέρα τους, χρησιμοποιώντας ένα ματωμένο ρούχο ότι δήθεν τον κατασπάραξε κάποιο θηρίο. Αφού δεν μπόρεσαν να εξαπατήσουν τον πατέρα τους, τον πούλησαν σε εμπόρους, οι οποίοι με την σειρά τους τον πούλησαν στον αρχιμάγειρα του βασιλιά της Αιγύπτου, τον Φαραώ Πετεφρή. Εκεί ο Ιωσήφ αφού δεν ενέδωσε στις επιθυμίες της συζύγου του Πετεφρή, συκοφαντήθηκε από την ίδια και ο Φαραώ τον φυλάκισε. Κάποτε όμως ο Φαραώ είδε ένα παράξενο όνειρο και ζήτησε έναν ερμηνευτή. Ο Ιωσήφ ερμήνευσε ότι θα έλθουν στη χώρα επτά χρόνια ευφορίας και επτά ακαρπίας και λιμού. Ο Φαραώ ευχαριστημένος και ενθουσιασμένος από τη σοφία του, έδωσε στον Ιωσήφ αξιώματα. Ο Ιωσήφ διαχειρίσθηκε άριστα την εξουσία και φρόντισε στα δύσκολα χρόνια του λιμού τον λαό. Στα πρόθυρα του λιμού τα αδέρφια του που τον είχαν φθονήσει φανερώθηκαν μπροστά του ζητώντας βοήθεια. Εκείνος όχι μόνο δεν τους κρατούσε κακία, αλλά αντιθέτως τα συγχώρεσε και τα προσκάλεσε μόνιμα στην Αίγυπτο μαζί με τους γονείς του
( το κείμενο αντλήθηκε από το Wikipedia).
Στα βίντεο που ακολουθούν μπορούν να παρακολουθήσουμε και τις δυο ιστορίες για να θυμηθούμε τα γεγονότα, που συνδέονται με τη Μεγάλη Δευτέρα.
Σε ένα παιδικό βίντεο από γνωστό ηλεκτρονικό παιχνίδι, παρουσιάζονται όμορφα και συνοπτικά με πολύ απλά λόγια και εύκολα κατανοητό από παιδιά τα γεγονότα της Μεγάλης Εβδομάδας.
Μια εβδομάδα πριν τη Μεγάλη Εορτή της Αναστάσεως. Κυριακή των Βαΐων, εορτάζουμε την είσοδο του Χριστού στην Ιερουσαλήμ. Επιστρέφοντας από τη Βηθανία ύστερα από την Ανάσταση του Λαζάρου, ζήτησε ένα γαϊδουράκι. Μπήκε στην πόλη τόσο απλά και τόσο λιτά, πάνω σε ένα γαϊδουράκι με ταπείνωση. Ο κόσμος όμως τον υποδέχτηκε όπως αρμόζει σε βασιλιά, στρώνοντας βάγια (κλαδιά από φοίνικες) για να πατήσει και πολλοί τα ρούχα τους για να τον υποδεχτούν.Και όλοι μαζί, ακόμα και τα παιδιά φώναζαν: “Ωσαννά, ευλογημένος ο ερχόμενος εν ονόματι Κυρίου, ο βασιλεύς του Ισραήλ” (δηλαδή ας είναι δοξασμένος αυτός που έρχεται στο όνομα του Θεού).
Είσοδος στα Ιεροσόλυμα Κυριακή των Βαΐων
Η είσοδος του Χριστού στα Ιεροσόλυμα είναι τελικά η είσοδος του μαρτυρίου στην επίγεια ζωή του Κυρίου. Σε λίγες ημέρες θα μαρτυρήσει και θα θανατωθεί στο σταυρό, για να θανατώσει το θάνατο και να χαρίσει τη ζωή.
Την Κυριακή των Βαϊων επιτρέπεται η κατανάλωση ψαριού, παρόλο που βρισκόμαστε σε νηστεία, καθώς και η κατανάλωση οίνου. Γι΄αυτό συνηθίζουμε να μαγειρεύουμε ψαράκι και είναι σε όλους μας γνωστό το ποίημα για την ημέρα αυτή:
“Βάγια, Βάγια των βαγιών, τρώνε ψάρι και κολιό, κι ως την άλλη Κυριακή με το κόκκινο αυγό ! ”
“Βάγια, Βάγια των βαγιών, τρώνε ψάρι και κολιό, κι ως την άλλη Κυριακή τρώμε το ψητό αρνί”
Με την ημέρα αυτή συνδέονται και άλλα έθιμα που ξεκίνησαν χρόνια πριν σε διάφορες περιοχές της πατρίδας μας (το υλικό αντλήσαμε από την ιστοσελίδα laografia.gr (http://www.laografika.gr/el/topics/giortes/vaion/)
Θράκη – Βαγιοχτυπήματα
Την Κυριακή των Βαΐων στη Θράκη όπως και σε άλλα μέρη της πατρίδας μας συνηθίζονται τα «βαγιοχτυπήματα». Οι γυναίκες χτυπούν με βάγια τις έγκυες για να λευτερωθούν πιο εύκολα . Ο λαός αποδίδει γονιμοποιό δύναμη στα βάγια. Επίσης σε άλλα χωριά της Θράκης τα κορίτσια έκαναν στεφάνια από βάγια, που τους έδινε ο παπάς στην εκκλησία, και τα έριχναν στο ρέμα. Όποιας το στεφάνι έφτανε πρώτο στη ρεματιά φίλευε τις υπόλοιπες στο σπίτι της και διασκέδαζαν με χορό και τραγούδια.
Τήνος – την Κυριακή των Βαίων
Στην Τήνο, τα παιδιά τριγύριζαν στους δρόμους κρατώντας μαζί με το στεφάνι τους την «αργινάρα», μια ξύλινη ή και σιδερένια ροκάνα που τη στριφογύριζαν με δύναμη. Όταν έφταναν στη θάλασσα πετούσαν στο στεφάνι στο νερό.
Λέσβος – Κυριακή των Βαίων
Την Κυριακή των Βαΐων , στη Λέσβο τα παιδιά, μετά την εκκλησία, στόλιζαν ένα δεμάτι από κλαδιά δάφνης με κόκκινα ή πράσινα κομματάκια από ύφασμα, κρεμούσαν κι ένα κουδούνι και καθώς πήγαιναν από σπίτι σε σπίτι ψάλλοντας και λέγοντας εξορκισμούς για τους ψύλλους και τα ποντίκια, έδιναν και ένα κλαράκι δάφνης στη νοικοκυρά, η οποία τα κερνούσε κάτι.
Η Κυριακή των Βαϊων είναι η αρχή της Μεγάλης Εβδομάδας. Το απόγευμα στην εκκλησία ψάλλεται ο Όρθρος της Μεγάλης Δευτέρας, η ακολουθία του Νυμφίου.
Όσα χρόνια ο Χριστός ήταν στη γη, έκανε πολλά θαύματα δίνοντας την ευκαιρία στους ανθρώπους να πιστέψουν. Παρακάτω στο βίντεο που ακολουθεί μπορούμε να δούμε κάποια από αυτά.
Αυτό το Πάσχα καλούμαστε να «μείνουμε σπίτι», λόγω των συνθηκών και να γιορτάσουμε ένα «Πάσχα», διαφορετικό από τα άλλα, ένα Πάσχα, έτσι όπως δεν το έχουμε συνηθίσει και δεν το έχουμε αντιμετωπίσει ξανά μέχρι σήμερα.
Ωστόσο, οι μέρες πλησίασαν και το Πάσχα πλησιάζει.
Στις σχολικές μας μονάδες, το Πάσχα, όπως και κάθε άλλη γιορτή, είναι ένα ιδιαίτερο γεγονός και καταλαμβάνει μεγάλο μέρος του προγράμματος και για καιρό πριν, κατά το οποίο τα παιδιά με ποικίλες δραστηριότητες έρχονται πιο κοντά στη σημασία της γιορτής και βιώνουν με το δικό τους τρόπο τα ήθη και τα έθιμα, τις παραδόσεις, την ιστορία του Μεγάλου αυτού Γεγονότος της Αναστάσεως.
Μπορεί το Πάσχα φέτος να είναι διαφορετικό, ωστόσο ένα πράγμα το καθιστά τόσο ίδιο και τόσο ξεχωριστό στη ζωή μας και στη ζωή όλων των ανθρώπων. Η Ανάσταση. Δεν νοείται Πάσχα, χωρίς την προσδοκία της Ανάστασης. Και η Ανάσταση φέτος μπορεί να αποκτήσει για καθέναν από εμάς ένα πιο ιδιαίτερο και ξεχωριστό νόημα.
Πάμε, λοιπόν, να μάθουμε για τα γεγονότα αυτά, ένα προς ένα.
Η Μεγάλη Εβδομάδα τυπικά ξεκινά από την Κυριακή των Βαϊων, όπου το βράδυ διαβάζεται στην εκκλησία, ο όρθρος της Μεγάλης Δευτέρας. Ωστόσο, και το Σάββατο του Λαζάρου, μια μέρα πριν, το γεγονός της Ανάστασης του Λαζάρου, αποτελεί το προμήνυμα της Ανάστασης του Χριστού και μας προετοιμάζει για την Εβδομάδα των Παθών, που πρόκειται να ακολουθήσει.
ΣΑΒΒΑΤΟ ΤΟΥ ΛΑΖΑΡΟΥ
Η ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΛΑΖΑΡΟΥ
Το Σάββατο του Λαζάρου γιορτάζουμε το γεγονός της Ανάστασης του Λαζάρου.
Ο Λάζαρος ήταν φίλος του Χριστού και οι αδελφές του Μάρθα και Μαρία τον φιλοξένησαν πολλές φορές στη Βηθανία κοντά στα Ιεροσόλυμα. Λίγες μέρες πριν από τα πάθη του Χριστού ο Λάζαρος ασθένησε και οι αδελφές του ενημέρωσαν σχετικά τον Ιησού, που τότε ήταν στη Γαλιλαία, να τον επισκεφθεί. Ο Ιησούς όμως επίτηδες καθυστέρησε, μέχρι που πέθανε ο Λάζαρος. Έπειτα, είπε στους μαθητές του: «Πάμε τώρα να τον ξυπνήσω». Όταν έφθασε στη Βηθανία παρηγόρησε τις αδελφές του Λάζαρου που ήδη ήταν πεθαμένος τέσσερις μέρες και ζήτησε να δει το τάφο του.
Όταν έφθασε στο μνημείο, δάκρυσε και διέταξε να βγάλουν την ταφόπλακα. Τότε ύψωσε τα μάτια του στον ουρανό, ευχαρίστησε τον Θεό και Πατέρα και με μεγάλη φωνή είπε: Λάζαρε, βγές έξω. Αμέσως βγήκε έξω τυλιγμένος με τα σάβανα ο τετραήμερος νεκρός μπροστά στο πλήθος που παρακολουθούσε και ο Ιησούς ζήτησε να του λύσουν τα σάβανα και να πάει σπίτι του.
(Απόσπασμα από τον Ορθόδοξο Συναξαριστή_ saint.gr)
Ο Λάζαρος, ο «Φτωχολάζαρος» όπως ονομάζεται σε πολλές περιοχές της χώρας μας είναι μια μορφή ιδιαίτερα συμπαθητική στο λαό μας. Πάντα όμως είναι αγέλαστος, γιατί σύμφωνα με την παράδοση όταν κατέβηκε στον Άδη, είδε πράματα φοβερά και τρομερά. Φέρεται μάλιστα ότι γέλασε μόνο μια φορά όταν είδε κάποιον να κλέβει ένα πύλινο δοχείο. «Το ένα χώμα κλέβει το άλλο», είπε.
Τα έθιμα σε κάθε γωνιά της χώρας μας ποικίλουν ανήμερα του Λαζάρου.
Λαζαράκια:
Σε πολλές περιοχές την ημέρα αυτή ζυμώνουν «Λαζαράκια» αφράτα ψωμάκια που έχουν τη μορφή του Λάζαρου. Στη Μυτιλήνη, για παράδειγμα: «Κάνουν λαζαρέλλια στα νταβαδέλια με σταφίδα, καρύδια και μύγδαλο. Κάνουν με τη ζύμη ένα λουρέλλ’ και το σταυρώνουν, κάνουν και τη σταφίδα σταυρό. Τα παιδιά ανεβαίνουν σ’ένα βουνό, σε μία ράρχη και κυλούν τα λαζαρέλλια. Όπου σταματήσουν, ψάχνουν εκεί κοντά για να βρουν περδικοφωλιά».
Συνταγή για λαζαράκια, όπου μπορούμε να παρακολουθήσουμε σε βίντεο και τη διαδικασία, θα βρούμε εδώ
(Την εικόνα αντλήσαμε από το site mageirikesdiadromes.gr, όπου μπορείτε να βρείτε άλλη μια συνταγή για λαζαράκια εδώ)
Τα κάλαντα του Λαζάρου:
Τα παιδιά ανά ομάδες (ονομάζονται «Λάζαροι» επισκέπτονται τα σπίτια του χωριού ή της πόλης και τραγουδούν αφηγητικά μοιρολόγια, τα λεγόμενα Λαζάρικα. Σε κάποιες περιοχές της Ελλάδας τα κάλαντα τραγουδούν μόνο κορίτσια, που βγαίνουν με κοφίνια στολισμένα με λουλούδια, οι λεγόμενες «Λαζαρίνες». Μόλις τελειώσουν τα Λαζάρικα απευθύνουν ευχετικά παινέματα στους νοικοκύρηδες. Οι νοικοκύρηδες για να τους ανταμείψουν» τους δίδουν αβγά, τα οποία θα βάψουν ή θα στολίσουν μετά από λίγες ημέρες. Σπανιότερα τους δίνουν κουλούρια ή χρήματα.
Ας θυμηθούμε τα κάλαντα:
Ας ακούσουμε τα κάλαντα:
Σε κάποιες περιοχές όταν τραγουδούσαν τα κάλαντα του Λαζάρου, έφτιαχναν από κλαδιά δέντρου ομοίωμα λαζάρου και το κρατούσαν, καθώς πήγαιναν από σπίτι σε σπίτι.
Ομοίωμα Λαζάρου:
Υλικά κατασκευής: Μια ξύλινη κουτάλα, λίγο ύφασμα λευκό ή γάζα, διάφορα διακοσμητικά ανθάκια ή φύλλα.
Χρησιμοποιούμε cookies για να σας προσφέρουμε την καλύτερη δυνατή εμπειρία στη σελίδα μας. Εάν συνεχίσετε να χρησιμοποιείτε τη σελίδα, θα υποθέσουμε πως είστε ικανοποιημένοι με αυτό.ΕντάξειΔιαβάστε περισσότεραΜη αποδοχή