«Όταν οι τοίχοι μιλάνε…»
Στο κέντρο της Αθήνας, στην οδό Κοραή 4, έξι μέτρα κάτω από την επιφάνεια της γης, βρίσκονται τα κρατητήρια των γερμανών κατακτητών την περίοδο της Κατοχής. Εκεί στεγαζόταν το κτήριο της Εθνικής Ασφαλιστικής και στα υπόγεια του κτηρίου είχαν κατασκευαστεί τα πιο σύγχρονα αντιαεροπορικά καταφύγια, τα οποία χρησιμοποίησαν οι γερμανοί ως κέντρα μεταγωγών. Πολλοί Έλληνες και Γερμανοί και Ιταλοί αντιφασίστες πέρασαν από εκεί προτού μεταβούν στις φυλακές Αβέρωφ ή στα στρατόπεδα συγκέντρωσης ή στους τόπους εκτελέσεων ή σε καταναγκαστικά έργα. Λίγοι μόνο από αυτούς αφέθηκαν ελεύθεροι μετά την κράτησή τους.
Οι μαθητές της Α΄ Λυκείου είχαν μία πρωτόγνωρη εμπειρία, γιατί επισκέφτηκαν ένα χώρο στον οποίο δεν έβλεπαν πίνακες, αντικείμενα ή μνημεία, όπως έχουν συνηθίσει, αλλά τοίχους και άδειους χώρους παγωμένους, ψυχρούς, που βρίθουν όμως από ιστορίες ανθρώπων. Οι κρατούμενοι σκάλιζαν τους τοίχους αφήνοντας με αυτό τον τρόπο το αποτύπωμά τους. Σκέψεις, διαμαρτυρίες, ονόματα, παράπονα, ευχές, γυναίκες, σεξουαλικά σκίτσα, όλα τα ανθρώπινα στους τοίχους σκαλισμένα. Οι συνθήκες διαβίωσής τους ήταν άθλιες και δε γνώριζαν την τύχη τους – ίσως βέβαια να την υπέθεταν ή και να ήλπιζαν. Σε αυτούς τους τοίχους κάποιος κρατούμενος έγραψε: «24 ώρες χωρίς φαγητό, χωρίς νερό μυρίζοντας γιασεμί». Ένας ρομαντικός ανάμεσά τους. Η μυρωδιά του γιασεμιού τον κρατούσε ζωντανό και χαμογελάσαμε όλοι όταν μας είπε η ξεναγός μας ότι αυτός ο ρομαντικός ζει. Σίγουρα έχει πολλές ιστορίες να πει. Μία από αυτές διαβάσαμε και εμείς.
Ο.Β.
20 Νοεμβρίου 2015
