Terra Computerata

Ο «γυαλάκιας». Ο χοντρός. Το «φυτό». Ο ξένος. Ο κοντός. Ο μουσουλμάνος. Ο άσχημος. Ο ήσυχος.

Το χαρακτηριστικό που μπορεί να οδηγήσει έναν μαθητή να πέσει θύμα ψυχολογικής ή και σωματικής βίας από τους συμμαθητές του μπορεί να είναι κυριολεκτικά οτιδήποτε -αρκεί να τον διαφοροποιεί έστω και ελάχιστα από τη μάζα. Γιατί, όπως όλα δείχνουν, εάν υπάρχει ένας χώρος στον οποίο δεν επιδεικνύεται ουδεμία ανοχή στο «διαφορετικό», αυτός δυστυχώς είναι το σχολείο. Ναι, και το ελληνικό σχολείο. Τα σχετικά ποσοστά που αφορούν τη χώρα μας πλησιάζουν ανησυχητικά εκείνα της διεθνούς πραγματικότητας. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της Εταιρείας Ψυχοκοινωνικής Υγείας του Παιδιού και του Εφήβου, το 22,5% των Ελλήνων μαθητών έχει υποστεί κάποιας μορφής λεκτικό, σωματικό ή σεξουαλικό εκφοβισμό από συμμαθητές του -φαινόμενο γνωστό και με τον διεθνή όρο bullying. Μπορεί να συμβεί στην τάξη, στο διάλειμμα ή ακόμα και από απόσταση -μέσω Ιντερνετ. Από έρευνα της Μονάδας Εφηβικής Υγείας της Β΄ Παιδιατρικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών προέκυψε ότι το 5% των παιδιών δέχεται απειλητικά μηνύματα μέσω Διαδικτύου, αναφέροντας ως πιο πιθανούς θύτες τους συμμαθητές του.

«Πράγματι, όταν πριν από μερικά χρόνια όσοι ασχολούμασταν με το φαινόμενο της σχολικής βίας πιστεύαμε ότι δεν θα “φτάσει” σε μας, σήμερα έχουμε διαψευστεί», λέει στην «Κ» ο διδάκτωρ Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου του Μάντσεστερ κ. Στ. Αντωνίου. «Ο εκφοβισμός στον χώρο του σχολείου, που μπορεί να εκφράζεται με λεκτική ή και σωματική επιθετικότητα, έχει ήδη κάνει την εμφάνισή του και στα ελληνικά σχολεία, επηρεάζοντας εκατοντάδες παιδιά». Ποια παιδιά; Σύμφωνα με τον ίδιο, θύματα εκφοβισμού πέφτουν συνήθως παιδιά συνεσταλμένα, που παρουσιάζουν κάποιας μορφής καταθλιπτική συμπεριφορά, που έχουν χαμηλή αυτοπεποίθηση, που δεν είναι κοινωνικά. «Και που βέβαια ανήκουν σε κάποια “μειονότητα” -θρησκευτική, εθνοτική ή μειονότητα που έχει σχέση με κάποιο εμφανές εξωτερικό χαρακτηριστικό. Εχει βρεθεί, επίσης, ότι πολύ συχνά τα παιδιά αυτά έχουν δεχθεί κάποιας μορφής κακοποίηση και στο οικογενειακό τους περιβάλλον», εξηγεί. Σύμφωνα με το «τελετουργικό», το παιδί στοχοποιείται από έναν ή ομάδα συμμαθητών του, οι οποίοι σταδιακά το απομονώνουν.

Στρες και προβλήματα

«Το παιδί αυτό υφίσταται έντονο στρες, το οποίο με τη σειρά του μπορεί να οδηγήσει σε άλλα προβλήματα. Μπορεί για παράδειγμα να εξελιχθεί σε μετατραυματική διαταραχή ή σε αντικοινωνική συμπεριφορά ή ακόμα και να βάλει το παιδί σε διαδικασία εκδίκησης. Επίσης, είναι συχνό το φαινόμενο τα θύματα εκφοβισμού να μετατρέπονται αργότερα σε θύτες. Και κάπως έτσι η βία ανακυκλώνεται». Γι’ αυτό είναι απαραίτητο η επέμβαση να είναι έγκαιρη.

Η ιδανική πρόληψη δεν αφορά ούτε τα υποψήφια θύματα ούτε τους υποψήφιους θύτες. «Η καλύτερη παρέμβαση θα πρέπει να είναι στη λεγόμενη ομάδα των “παρατηρητών”. Στα παιδιά, δηλαδή, που ενώ αισθάνονται ότι γίνεται κάτι ανάρμοστο, φοβούνται, διστάζουν να εμπλακούν μην τυχόν στοχοποιηθούν και αποβληθούν από την παρέα», λέει ο κ. Αντωνίου. «Πρέπει να τα ενθαρρύνουμε να επικοινωνούν με τους διδάσκοντες, έτσι ώστε να μη μένει η κατάσταση κρυφή, σε έναν κλειστό κύκλο σιωπής».

Άρθρο της Λίτσας Γιάνναρου στην Καθημερινή

Το άρθρο δημοσιεύτηκε Κυριακή 19 Απριλίου 2009 στις 06:01 στην κατηγορία παιδαγωγικά, σχολείο. Μπορείς να παρακολουθείς τα σχόλια χρησιμοποιώντας το RSS 2.0 feed. Μπορείς να πας στο τέλος του άθρου και να αφήσεις σχόλιο. Τα pings προσωρινά δεν επιτρέπονται.