Το παράπονο ενός γκριζομάλλη
Αναστάσιος Αγ. Τασινός
Ιωάννινα 8 Μαρτίου 2023
Υπάρχουν μερικές φράσεις που διαβάζουμε ή ακούμε στη ζωή μας που δύσκολα ξεχνιούνται. Ίσως γιατί αποκαλύπτουν με λιτό τρόπο αλήθειες που αγγίζουν τα δικά μας βιώματα. Η φράση που άκουσα: «έγινα γκριζομάλλης για να μάθω τα οφέλη της Μεσογειακής διατροφής, ενώ θα έπρεπε να τα ξέρω απ` το Δημοτικό σχολείο,», ανήκει σ` αυτή την κατηγορία.
Είναι σημαντικό η Μεσογειακή διατροφή να μπαίνει έγκαιρα στη ζωή μας, καθώς και η σωματική άσκηση. Έτσι, δεν θα υπάρχει «χαμένος χρόνος», με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Ο συνδυασμός υγιεινής διατροφής και άθλησης συμβάλλει στη σωματική και ψυχική υγεία. Κι αυτό πρέπει να το μάθουν καλά οι μαθητές, όχι με κηρύγματα, αλλά με καλές πρακτικές.
Με το παρόν άρθρο θα ήθελα να εστιάσω στη Μεσογειακή διατροφή. Για το σχολικό αθλητισμό έχω αναφερθεί σε παλαιότερα άρθρα μου.
Εξαρχής να γράψω ότι πρέπει να υπάρχει στη διδακτέα ύλη των Φυσικών και της Μελέτης Περιβάλλοντος ένα κεφάλαιο για τη Μεσογειακή διατροφή. Επιπλέον, η Μεσογειακή διατροφή μπορεί να αποτελέσει ένα θέμα για σχέδιο εργασίας (project), στο «μάθημα» της Ευέλικτης Ζώνης. Πριν γράψω μερικές δραστηριότητες που μπορούν να γίνουν στην τάξη, θα ήθελα να μεταφέρω από την εγκυκλοπαίδεια «Βικιπαίδεια» μια μικρή παράγραφο για τη Μεσογειακή διατροφή:
«Η Μεσογειακή διατροφή είναι μια σύγχρονη δίαιτα, εμπνευσμένη απ` τις διατροφικές συνήθειες της Ελλάδας, της νότιας Ιταλίας, της Γαλλίας, της Ισπανίας, της Αλβανίας, της Αιγύπτου, της Αλγερίας , του Ισραήλ, στη δεκαετία του 1940 και του 1950. Τα κύρια χαρακτηριστικά αυτής της διατροφής περιλαμβάνει αναλογικά υψηλή κατανάλωση ελαιόλαδου, όσπρια, ανεπεξέργαστα δημητριακά, φρούτα και λαχανικά, μέτρια προς υψηλή κατανάλωση ψαριού, μέτρια κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων καθημερινά (κυρίως τυρί και γιαούρτι), μέτρια κατανάλωση κρασιού και χαμηλή κατανάλωση κρέατος.»
Από επιστημονικές έρευνες που έγιναν στις αρχές της δεκαετίας του 1960 στην Κρήτη και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας, καθώς και στη νότια Ιταλία, παρατηρήθηκε ότι οι κάτοικοι που σιτίζονταν με τη Μεσογειακή διατροφή, εκδήλωναν τις λιγότερες χρόνιες ασθένειες και ο μέσος όρος ζωής ήταν από τους πιο υψηλούς στον κόσμο. Κατόπιν αυτών των ερευνών, η Μεσογειακή διατροφή χαρακτηρίστηκε ως «φάρμακο» από ειδικούς γιατρούς και διατροφολόγους κι έγινε γνωστή στο ευρύ κοινό.
Στο τέλος του άρθρου βλέπουμε την πυραμίδα της Μεσογειακής διατροφής, όπου υπάρχουν οι τροφές που πρέπει να καταναλώνουμε καθημερινά, εβδομαδιαία και μηνιαία. Παρατηρούμε ότι όσο ανεβαίνουμε την πυραμίδα, η ποσότητα και η συχνότητα μερικών τροφών μειώνεται. Αντίθετα, όσο κατεβαίνουμε την πυραμίδα, η ποσότητα και η συχνότητα άλλων τροφών αυξάνεται. Η κατανάλωση νερού είναι καθημερινή, το ίδιο και η κατανάλωση κρασιού αλλά σε λίγη ποσότητα και μόνον για τους ενήλικες. Επιπλέον, στη βάση της πυραμίδας βλέπουμε την καθημερινή σωματική άσκηση, που συνοδεύει τη Μεσογειακή διατροφή.
Περιληπτικά, θα ήθελα να αναφερθώ σε ένα σχέδιο εργασίας για τη Μεσογειακή διατροφή έξι διδακτικών ωρών, το οποίο μπορεί να υλοποιηθεί στο «μάθημα» της Ευέλικτης Ζώνης σε τρία συνεχόμενα δίωρα, ένα κάθε εβδομάδα.
Το πρώτο δίωρο ο δάσκαλος κάνει στους μαθητές μια μικρή εισήγηση για τη Μεσογειακή διατροφή. Στη συνέχεια σχεδιάζει στον πίνακα με έγχρωμες κιμωλίες την πυραμίδα της Μεσογειακής διατροφής. Το ίδιο κάνουν και οι μαθητές στα μπλοκ ζωγραφικής με έγχρωμες ξυλομπογιές.
Το δεύτερο δίωρο οι μαθητές με την τεχνική του κολλάζ, φτιάχνουν μια μεγάλη αφίσα με την πυραμίδα της Μεσογειακής διατροφής, την οποία κολλάνε στον τοίχο της τάξης, όπου θα παραμείνει εκεί μέχρι το τέλος της σχολικής χρονιάς. Στη συνέχεια, ο δάσκαλος ζητάει απ` τον κάθε μαθητή να του γράψει σε μια κόλλα χαρτί τις τροφές εκείνες, που θα ήθελε να έχει ένα τοστ Μεσογειακής διατροφής. Μετά τους ανακοινώνει ότι την επόμενη φορά, ο καθένας θα γευματίσει στην τάξη το τοστ της αρεσκείας του.
Το τρίτο δίωρο περιλαμβάνει το προαναγγελθέν γεύμα της Μεσογειακής διατροφής. Ο δάσκαλος φέρνει στην τάξη τα τρόφιμα που είχαν επιλέξει οι μαθητές και τα τοποθετεί σε έναν πρόχειρο μπουφέ, που φτιάχνει με τρία θρανία κι ένα τραπεζομάντηλο. Ο κάθε μαθητής περνάει απ` το μπουφέ και ετοιμάζει το δικό του τοστ. Η ετοιμασία των τοστ μπορεί να γίνει κι απ` το κυλικείο του σχολείου ή κι απ` τους γονείς. Η πρώτη επιλογή όμως, είναι η καλύτερη. Μετά το γεύμα ακολουθεί μια επαναληπτική συζήτηση για τη Μεσογειακή διατροφή και μ` αυτήν ολοκληρώνεται το σχέδιο εργασίας. Εξυπακούεται ότι η ευρηματικότητα του δασκάλου μπορεί να εισάγει περισσότερες δραστηριότητες στο σχέδιο εργασίας.
Κλείνοντας να πω ότι είναι ευθύνη του Δημοτικού σχολείου να μαθαίνει στους μαθητές τα οφέλη της Μεσογειακής διατροφής. Έτσι, συνειδητοποιούν έγκαιρα ότι πρέπει να αποφεύγουν τα πολλά σουβλάκια, τα γαριδάκια, τα πατατάκια, τα σαλάμια και τις λοιπές τυποποιημένες και επεξεργασμένες τροφές. Τους μαθαίνει την αξία των φαγητών της Μεσογειακής διατροφής, ώστε να μην δυσανασχετούν όταν τα βλέπουν στο τραπέζι.
Η υγιεινή διατροφή και ο αθλητισμός, όταν ξεκινάνε απ` την παιδική ηλικία – θα το γράψω άλλη μια φορά – έχουν τη δική τους συνεισφορά στη σωματική και ψυχική υγεία.
Πυραμίδα Μεσογειακής Διατροφής
Ιωάννινα 8 Μαρτίου 2023
Αφήστε μια απάντηση