Λήψη αρχείου

Λήψη αρχείου

Λήψη αρχείου

Εκροή με θέμα «Άτυπη Περιγραφική Φυσικοθεραπευτική Αξιολόγηση ΣΜΕΑΕ» (επισυνάπτεται) της Ο.Ε. ΠΕ 28 – Συντονίστριες Ομάδας Εργασίας ΠΕ 28 Βλιαγκόφτη Ολ., Πολυχρονοπούλου Μ., Πτση Ελ., Χαλκιοπούλου Σ. υπό την εποπτεία των Συμβούλων Εκπαίδευσης ΠΕ 28 κας Θηλυκού Αικατερίνης και κα. Σαλβαρά Μαρίνας

Λήψη αρχείου

Εκροή με θέμα «Διερεύνηση και Χαρτογράφηση Έγκυρων Ανιχνευτικών Εργαλείων Φυσικοθεραπευτικής Αξιολόγησης» (επισυνάπτεται) της Ο.Ε. ΠΕ 28 – Συντονίστριες Ομάδας Εργασίας ΠΕ 28 Βλιαγκόφτη Ολ., Πολυχρονοπούλου Μ., Πτση Ελ., Χαλκιοπούλου Σ. υπό την εποπτεία των Συμβούλων Εκπαίδευσης ΠΕ 28 κας Θηλυκού Αικατερίνης  και κα. Σαλβαρά Μαρίνας

Λήψη αρχείου

Οι επιτελικές λειτουργίες αφορούν ένα σύνολο γνωστικών λειτουργιών οι οποίες είναι απαραίτητες για την προσαρμοστική συμπεριφορά, όπως είναι η επίλυση προβλημάτων και η κοινωνική συμπεριφορά. Επομένως, είναι υπεύθυνες για την φυσιολογική προσαρμογή του παιδιού σε περιβάλλοντα και κανόνες, όπως και στα σχολικά πλαίσια. Ελλείμματα στις λειτουργίες αυτές έχουν ως αποτέλεσμα δυσκολίες προσοχής και συγκέντρωσης, ανεπαρκή ανταπόκριση, αφηρημένη σκέψη ή/και αδυναμία αυτορρύθμισης και αυτοελέγχου.

Βασικοί τομείς των επιτελικών λειτουργιών είναι:

Εργασιακή Μνήμη

•Λαμβάνει νέες πληροφορίες και τις χρησιμοποιεί κατάλληλα με σκοπό να ολοκληρωθεί μια δραστηριότητα π.χ. ακολουθεί απλές οδηγίες που έχουν δοθεί από έναν ενήλικα χωρίς υπενθυμίσεις

•Θυμάται και οργανώνει βασικές πληροφορίες με σκοπό την επίτευξη μιας δραστηριότητας π.χ. παίζει ένα επιτραπέζιο παιχνίδι χρησιμοποιώντας τους κανόνες.

Αυτοέλεγχος

•Σκέφτεται πριν ενεργήσει και διατηρεί υπό έλεγχο τα συναισθήματά του π.χ. μέσα στην τάξη σηκώνει το χέρι του αντί να φωνάξει την απάντηση.

•Διαχειρίζεται σωστά τον χρόνο ξεκινώντας και τελειώνοντας τις δραστηριότητες όταν χρειάζεται π.χ. αρχίζει την πρωινή ρουτίνα, να ντυθεί για το σχολείο, χωρίς να διασπαστεί.

Γνωστική Ευελιξία

•Προσαρμόζεται σε μεταβαλλόμενες καταστάσεις, ειδικά όταν τα πράγματα δεν έχουν πάει όπως έχουν προγραμματιστεί π.χ. μεταβαίνει ομαλά από την ώρα του παιχνιδιού στην ώρα  του βραδινού γεύματος. 

•Παρατηρεί μια συνθήκη ή μια κατάσταση από διαφορετικές οπτικές π.χ. κάνει επίλυση

Ενδεικτικές δραστηριότητες ενίσχυσης επιτελικών λειτουργιών

Λήψη αρχείου

Η ανάπτυξη του εγκεφάλου εξαρτάται από συγκεκριμένους τύπους ασκήσεων για την ενίσχυση της μάθησης από τη γέννηση του παιδιού μέχρι τουλάχιστον τα 12 έτη ηλικίας του. Αναφέρεται πως η φτωχή μυϊκή δύναμη ή/και η ελλιπής ανάπτυξη δεξιοτήτων αδρής κινητικότητας μπορεί να οδηγήσει σε μαθησιακές δυσκολίες και σε περιορισμένη ανάπτυξη της συμπεριφοράς, της προσοχής, του οπτικο- κινητικού συντονισμού, της ανάγνωσης και της κατανόησης. Σημειώνεται η ευεργετική σημασία συγκεκριμένων ασκήσεων στην οργάνωση του εγκεφάλου στοχεύοντας σε εγκεφαλικές περιοχές. Αναφορικά με την εστίαση και τη προσοχή, απαιτείται ο συντονισμός των πρόσθιων και οπίσθιων περιοχών του εγκεφάλου και τυχόν αδυναμία μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα κατανόησης πχ κειμένου ή οδηγιών, με δυσκολία στην ανάκτηση πληροφοριών και έκφρασης τους.

Ενδεικτικές δραστηριότητες ενίσχυσης αυτών των εγκεφαλικών περιοχών είναι:

Κινητικά χαρακτηριστικά της Α.Δ.Σ

• Προβλήματα στην αδρή & λεπτή κίνηση
• Καθυστέρηση στην απόκτηση κινητικών προτύπων σε κάθε ηλικία
• Προβλήματα στην εκμάθηση νέων κινητικών δεξιοτήτων
• Χαμηλή φυσική κατάσταση (αερόβια ικανότητα, δύναμη)
• Δυσκολία σε δραστηριότητες της καθημερινής ζωής
• Φτωχό κινητικό σχεδιασμό
• Μειωμένη συμμετοχή στο παιχνίδι

Οι κινητικές δυσκολίες εμφανίζονται στη νηπιακή ηλικία ως δυσκολία του νηπίου στην εκμάθηση νέων κινητικών δεξιοτήτων. Κύρια στοιχεία είναι :

• καθυστέρηση στην απόκτηση νέων δεξιοτήτων
• αδεξιότητα/δυσκολία σε κινητικές δραστηριότητες (π.χ. παιχνίδι με μπάλα, τρέξιμο, ισορροπία),
• δυσκολία στον συντονισμό των κινήσεων,
• καθυστέρηση στην εδραίωση της πλευρίωση (επικράτηση αριστερού ή δεξιού χεριού/ποδιού),
• δυσκολία στη λεπτή κινητικότητα (π.χ. παζλ, κύβοι, σύλληψη μολυβιού για ζωγραφική/σχέδιο),
• ακόμα και καθυστέρηση στην ομιλία παρά την καλή κατανόηση λόγου.

Οι κινητικές δυσκολίες στη δημοτική ηλικία εκδηλώνονται ως:

• δυσκολία στην επίδοση σε αθλήματα που απαιτούν κινητικό συντονισμό (π.χ. αθλήματα με μπάλα, εναλλαγές κατεύθυνσης με ταχύτητα),
• δυσκολία στη διάκριση της κατεύθυνσης αριστερά/δεξιά (ευθεία & καθρεπτική αντίληψη),
• δυσκολία στην αντίληψη του χώρου και του χρόνου
• δυσκολία σε δραστηριότητες που περιλαμβάνουν κατασκευές με αντικείμενα και σχέδιο/ζωγραφική.
• φτωχή απόδοση στη Φυσική Αγωγή
• δυσκολία στην αντίληψη του χώρου
• ελλιπείς κατασκευαστικές ικανότητες
• αργή εκτέλεση δραστηριοτήτων με τα χέρια, όταν δεν τα βλέπει
• φτωχή εικόνα σώματος, δυσκολία στη διάκριση δεξιά/αριστερά
• δυσκολία σε δραστηριότητες γραφής (δυσανάγνωστα γράμματα, αργός ρυθμός, κακή οργάνωση)
• δυσκολία να αντιγράψει από απόσταση/από τον πίνακα
• προβληματική εργονομία στην καθιστή θέση
• μικρή διάρκεια προσοχής ή διάσπασή της

Προσαρμοσμένη κινητική αγωγή και Α.Δ.Σ

προσαρμοσμένη κινητική δραστηριότητα στηρίζεται σε διδακτικές αρχές όπως :

• παρεμβάσεις συμπεριφοράς (ενίσχυση, ενδυνάμωση)
• διαδικαστική ανάλυση έργου (τμηματικά εκπαίδευση της δραστηριότητας)
• αισθητηριακή ολοκλήρωση
• προσαρμογές υλικού
• επιλογή δραστηριοτήτων με μικρό ποσοστό αποτυχίας εκτέλεσης
• σταδιακή εκμάθηση νέων δεξιοτήτων
• επαρκής χρόνος εξάσκησης- επαναλήψεις
• ενθάρρυνση της συμμετοχής και όχι του ανταγωνισμού
• προαγωγή οργανωτικών δεξιοτήτων

και προτείνονται δραστηριότητες: οπτικο-κινητικού συντονισμού, ασκήσεις νευρομυϊκής συναρμογής, ψυχοκινητικές δραστηριότητες, δραστηριότητες με  θεμελιώδη κινητικά πρότυπα και ισορροπιστικές ασκήσεις.

Βιβλιογραφία

Missiuna C, Rivard L, & Pollock N, 2011; CanChild Centre for Childhood Disability research, Mc Master University.

Missiuna C., Gaines R., Soucie H.,& McLean J. Parental guestions about developmental coordination disorder: A synopsis of Current evidence. Paediart Child Health Vol 11 No 8 October 2006: 507-512

Ορίζεται η κατάσταση κατά την οποία τα παιδιά έχουν καθυστερημένες κινητικές δεξιότητες για την ηλικία τους, χωρίς όμως να υπάρχει νευρολογική διαταραχή που να επηρεάζει την κινητικότητα τους π.χ. εγκεφαλική παράλυση, μυϊκή δυστροφία. Το νευρολογικό υπόστρωμα της διαταραχής είναι άγνωστο. Σημειώνεται μια ενδογενής διαταραχή στον κινητικό προγραμματισμό, έλλειψη συντονισμού στο χρονισμό και στην ένταση (δύναμη) για την επίτευξη της κίνησης, καθώς και αδυναμία επεξεργασίας των κινητικοαισθητικών πληροφοριών από το περιβάλλον και ενσωμάτωσής τους στο κινητικό σύστημα.

Διαγνωστικά κριτήρια της αναπτυξιακής διαταραχής του κινητικού συντονισμού είναι:

Α. Η εκτέλεση καθημερινών πράξεων που απαιτούν κινητικό συντονισμό είναι σημαντικά κατώτερη του αναμενόμενου για την ηλικία και το γνωστικό επίπεδο του παιδιού. Χαρακτηρίζεται από:

• καθυστέρηση στην κατάκτηση των κινητικών αναπτυξιακών οροσήμων
• αδεξιότητα (πτώση αντικειμένων, δυσκολία στη σίτιση, στο ντύσιμο κλπ.)
• κακή επίδοση σε αθλήματα
• δυσκολίες στο γράψιμο, ζωγραφική

Β. Η διαταραχή επηρεάζει τη λειτουργικότητα (σχολείο ή καθημερινές δραστηριότητες).

Γ. Η διαταραχή δεν οφείλεται σε άλλο νόσημα και δεν πληρούνται τα κριτήρια της Διάχυτης Αναπτυξιακής Διαταραχής.

Δ. Απουσία νοητικής υστέρησης.

Διαφοροδιάγνωση έγκειται αναφορικά με στοιχεία αυξημένου ή αυξομειωμένου μυϊκού τόνου, ολόπλευρης κινητικής καθυστέρησης και εξέλιξης ελλείψεων συντονισμού δλδ αν αυξάνονται με το πέρας της ηλικίας ή/και απώλεια κατεκτημένων κινητικών δεξιοτήτων.

Χαρακτηριστικά της αναπτυξιακής διαταραχής κινητικού συντονισμού

• Απουσία νευρολογικών ενδείξεων
• Φυσιολογική νοημοσύνη
• Διαταραγμένη κινητικότητα σε δραστηριότητες καθημερινής ζωής
• Διαταραχές στην κινητική απόδοση
• Προβλήματα σε: ανάγνωση, μαθηματικά, ορθογραφία και προφορικό λόγο

Ως δευτερεύον χαρακτηριστικά:

• Αντίθετη πλευρίωση
• Έλλειψη προσανατολισμού
• Διαταραγμένη αυτοεικόνα
• Υπερκινητικές τάσεις, διάσπαση προσοχής
• Συναισθηματικά, ψυχολογικά, συμπεριφορικά προβλήματα

Το παιδί χαρακτηρίζεται «αδέξιο», «ακατάστατο», «απρόσεκτο» ή/και «άτσαλο» καθώς παρουσιάζει σοβαρά ελλείμματα στην ανάπτυξη του συντονισμού των κινήσεων, που εμποδίζουν την καθημερινή λειτουργικότητα του παιδιού και την σχολική του επίδοση και επηρεάζουν την αυτοεκτίμηση του.

Βιβλιογραφία

Cantin N, Polatajko HJ, Thach WT, Jaglal S. Developmental coordination disorder: exploration of a cerebellar hypothesis. Hum Mov Sci 2007; 26:491–509

Cermak, Sharon A., and Dawne Larkin. Developmental coordination disorder. Cengage Learning, 2002.

Geuze, Reint H., et al. Clinical and research diagnostic criteria for developmental coordination disorder: a review and discussion. Human movement science 20.1 (2001): 7-47.

Ivry RB. Cerebellar involvement in clumsiness and other developmental disorders. Neural Plast 2003; 10:141–53.

Sigmundsson H. Disorders of motor development (clumsy child syndrome). J Neural Transm Suppl 2005; 51–68.