ΤΟ ΠΑΠΑΚΙ ΠΑΕΙ …….
Ένα πρόγραμμα ευαισθητοποίησης παιδιών σε θέματα εξαφανίσεων και αρπαγών .
Σκοπός του Προγράμματος
Το Πρόγραμμα «Το Παπάκι Πάει…» είναι ένα πρόγραμμα αγωγής υγείας με στόχο την ενίσχυση
των γνώσεων και δεξιοτήτων των παιδιών σε περίπτωση που βρεθούν σε συνθήκες εξαφάνισης μη
προσδιοριζόμενης αλλιώς, δηλαδή σε συνθήκες που χάνουν τον προσανατολισμό τους ή για
κάποιον λόγο δεν βρίσκονται κοντά στο άτομο που νομίμως ασκεί την επιμέλειά τους. Συνοπτικά,
στόχος είναι τα παιδιά να έχουν αυξημένη επίγνωση των κινδύνων και να είναι σε ετοιμότητα
(increase awareness). Το Πρόγραμμα υλοποιείται από τους/τις νηπιαγωγούς και τους/τις
δασκάλους/ες, αφού πρώτα λάβουν σχετική επιμόρφωση από το επιστημονικό προσωπικό του
Οργανισμού «Το Χαμόγελο του Παιδιού».
1ο Εργαστήριο
Σκοπός
Εισαγωγή στην έννοια της κούκλας και της εξαφάνισης. Εξηγήσαμε στα παιδιά
ότι θα ξεκινήσουμε μία δραστηριότητα, ένα παιχνίδι με στόχο να βοηθήσουν ένα παιδί αλλά και
ένα παπάκι να βρουν τον δρόμο για το σπίτι τους. Προκειμένου να το καταφέρουν αυτό το κάθε
παιδί θα χρειαστεί μία κούκλα βοηθό, την οποία θα φτιάξουν στη συγκεκριμένη συνάντηση.
1η Δραστηριότητα Φτιάξε τον Βοηθό Σου
Αποφασίσαμε να φτιάξουμε τις κούκλες βοηθούς μας από σφουγγάρια . Τα παιδιά πήραν υλικά και κατασκεύασαν από μία κούκλα βοηθό που θα τον συμβουλεύονται σε όλη τη διάρκεια του προγράμματος.
2ο Εργαστήριο
Σκοπός
Μέσα από την αφήγηση του παραμυθιού καλούνται οι μαθητές/μαθήτριες να κατανοήσουν
βασικά μηνύματα σε περίπτωση που κάποιο παιδί βρεθεί στη θέση να έχει χάσει τη μαμά, τον
μπαμπά του ή τον άνθρωπο που το επιβλέπει. Μέσω του παραμυθιού τα παιδιά θα έρθουν σε
επαφή με την εμπειρία της εξαφάνισης και θα αποκτήσουν γνώσεις, οι οποίες αν και δουλεύονται
σε έναν υποθετικό κόσμο, θα μπορέσουν να ανακληθούν και να εφαρμοστούν σε αντίστοιχες
πραγματικές περιπτώσεις (Αναγνωστόπουλος, 1997).
1η Δραστηριότητα : Ο Δρόμος για το Σπίτι
Ένα παπάκι έκανε την εμφάνισή του στο σχολείο μας κλαίγοντας …… μας είπε ότι είχε χάσει τη μαμά του και ήταν πολύ στεναχωρημένο.
Εκείνη την ώρα τους αφηγήθηκα μία ιστορία που αφορά ένα περιστατικό που έγινε στην λαϊκή αγορά , με πρωταγωνιστή ένα παιδί τον Αλέξανδρο.
https://online.fliphtml5.com/rthyx/afop/
Αφού τελείωσε η αφήγηση είδαμε εικόνες από την ιστορία και τις συζητήσαμε : 
2η Δραστηριότητα: Αναγνώριση συναισθημάτων
περιλαμβάνει τη δημιουργία κύβων με εικόνες. Αυτή η δραστηριότητα
ενισχύει, με τη βοήθεια της οπτικοποίησης, την αναγνώριση συναισθημάτων (χαρά, λύπη, φόβος),
τη λογική σύνδεση των πληροφοριών για τη δημιουργία μίας ιστορίας, τη δημιουργία
εναλλακτικών σεναρίων αλλά και τη φαντασία.
Παρουσιάστηκαν στα παιδιά τρεις κύβοι 
Ο κύβος με τους ήρωες (κίτρινος): η κάθε πλευρά αυτού του κύβου απεικονίζει μία
φιγούρα (Παιδί, Αστυνόμος, Μαμά, Ξένη Γυναίκα,)
Ο κύβος με τις αντιδράσεις (φουξ) : αντίστοιχα η κάθε πλευρά απεικονίζει αντιδράσεις (φωνάζω, μένω
σταθερός, μιλάω σε κάποιον, παίρνω τηλέφωνο)
Ο κύβος των συναισθημάτων (πράσινος) : φόβος, χαρά, λύπη
Το κάθε παιδί ρίχνει τον κάθε κύβο μία φορά και φτιάχνει τη δική του ιστορία έχοντας ως βάση τα
τρία στοιχεία που θα του φανερώσουν οι κύβοι.
3ο Εργαστήριο
Σκοπός
Στη δραστηριότητα αυτή τα παιδιά με τις κούκλες τους θα βοηθήσουν τον Πάκο να βρει τη μαμά του. Στην πραγματικότητα αυτά που έμαθαν στην προηγούμενη συνάντηση, θα τα
χρησιμοποιήσουν για να βοηθήσουν τον Πάκο να βρει τη μαμά του. Κατά τη διάρκεια του θεατρικού, ο Πάκο, σε κάποια σημεία, θα απευθύνεται στις κούκλες των παιδιών προκειμένου να του δώσουν τη σωστή
κατεύθυνση. Στόχος αυτής της διαδικασίας είναι η αναπαραγωγή της γνώσης που έχει αποκτηθεί μέχρι στιγμής από τα παιδιά και η διαδραστική επικοινωνία και μάθηση
(νηπιαγωγός/δάσκαλος/δασκάλα-μαθητής/μαθήτρια).
1η Δραστηριότητα Το παπάκι πάει.
Ο Πάκο το παπάκι που είχε έρθει στην τάξη μας αποφασίζει να διηγηθεί στα παιδιά πως έχασε τη μαμά του . Τα παιδιά είδαν σε κουκλοθέατρο την περιπέτεια του Πάκο και παράλληλα τον συμβούλεψαν πώς έπρεπε να φερθεί. Με τις συμβουλές και την βοήθεια των παιδιών ο Πάκο βρήκε τη μαμά του και πανηγυρίσαμε όλοι μαζί. 
Το κουκλοθέατρο :
Αφήγηση: Τι όμορφη μέρα που είναι σήμερα! Ο ήλιος λάμπει και τα
κρυστάλλινα νερά της λίμνης είναι ήρεμα. Σήμερα ο Πάκο το μικρό
παπάκι έχει τα γενέθλιά του, το ξέρατε; Το απόγευμα στη λίμνη θα
στηθεί μεγάλο πάρτι και είστε όλοι καλεσμένοι! Θα τραγουδήσουμε και
θα χορέψουμε και στο τέλος θα βοηθήσουμε τον Πάκο να σβήσει τα κεράκια. Όμως από την
κουζίνα της μαμάς πάπιας λείπουν πολλά υλικά για την τούρτα. Γι’ αυτό και θέλει να πάει στο
Πάπι-μάρκετ στην πόλη. Ο Πάκο ποτέ δεν έχει πάει σε παπιμάρκετ. Θα είναι η πρώτη του φορά. Μα πού είναι όμως ;
(Βγαίνει μόνο η Μαμά Πάπια, ο Πάκο είναι ακόμα πίσω)
Μαμά Πάπια: Πάκο, Πάκο ξύπνα καλό μου έχουμε δουλειές σήμερα.
Πάκο: Λίγο ακόμα μανούλα, νυστάζω πολύ!
Μάπα Πάπια: Πάκο σήκω είναι μεγάλη μέρα σήμερα. Έχεις γενέθλια το ξέχασες; Πρέπει να
πάμε στο σουπερμάρκετ να αγοράσουμε υλικά για την τούρτα.
Πάκο: αααα Τα γενέθλια μου γιούπιιιιιι!!! Μισό λεπτό μανούλα να ρίξω νερό στο πρόσωπό
μου, να πλύνω δοντάκια (ακούγεται ένας ήχος….) και
(ο Πάκο εμφανίζεται) Ωπ να’ μαι και εγώ!
Μαμά Πάπια: Πιες το γάλα σου και φεύγουμε. Το πάπιμαρκετ είναι στην πόλη. Είναι πολύ
μεγάλο και έχει πολύ κόσμο που ψωνίζει. Γι’ αυτό να είσαι κοντά μου, εντάξει;
Πάκο: Εντάξει! Φύγαμε!
Αφήγηση: Ο Πάκο και η μαμά του άφησαν πίσω τους τη λίμνη και κατευθυνθηκαν προς την
πόλη. Σε λίγο το μεγάλο κτίριο του πάπιμαρκετ ήταν μπροστά τους. Πλησίασαν την πόρτα που άνοιξε μόνη της.
Από τα μεγάφωνα ακούγονταν μηνύματα και είχε
πολύ κόσμο. Η μαμά Πάπια πήρε ένα καλάθι και
προχώρησαν ανάμεσα στους διαδρόμους. Κάθε τόσο σταματούσε, έπαιρνε κάτι και το έβαζε στο καλάθι. Ο Πάκο κοίταζε εδώ και εκεί. Τόσα πολλά χρώματα, τόσα πολλά παιχνίδια…
Πάκο: Ααααα μα τι ωραία παιχνιδάκια είναι αυτά!
Αφήγηση: Ο Πάκο άφησε για λίγο το φτερό της μαμάς του και πλησίασε να τα δει καλύτερα.
Πάκο: Πόσο αστεία είναι!!! Και αυτά τα χρωματιστά μπαλόνια θα είναι τέλεια για το πάρτι! Τι
λες μαμά; Μαμά πού είσαι;
Αφήγηση: Ο Πάκο κοιτάζει δεξιά και αριστερά, αλλά η μαμά του δεν ήταν εκεί. Ο διάδρομος ήταν άδειος.
Διάλογος με τα παιδιά:
Πάκο: Τι πρέπει να κάνω τώρα παιδιά;;
Να πάω να την βρω; Και αν χαθώ και άλλο;
Να κρυφτώ; Μα πώς θα με βρουν;
Να μείνω εδώ που είμαι γιατί η μαμά μου θα με αναζητήσει ; (σωστή επιλογή)
Ο Πάκο φοβάται πολύ και κλαίει σιωπηλά. Ξαφνικά ακούει μια φωνή.
Ξένος: Τι έχεις παπάκι; Γιατί κλαις;
Πάκο: Έχασα τη μαμά μου.
Ξένος: Μην στεναχωριέσαι. Εγώ την ξέρω τη μαμά σου.
Πάκο: Αλήθεια;
Ξένος: Μα βέβαια γιατί η μαμά σου είναι μια…. Πάπια!
(Ο Πάκο προβληματίζεται..)
Πάκο: Μα φυσικά είναι Πάπια, τι θα ήταν ελέφαντας, αφού και εγώ Παπί είμαι!
Ξένος: Ναι βέβαια, έχεις δίκιο. Η μαμά σου φοράει όμως και ένα σάλι !
(ο Πάκο προβληματίζεται γιατί η μαμά του όντως φοράει ένα σάλι αλλά δεν είναι σίγουρος ότι
μπορεί να τον εμπιστευτεί)
Πάκο: Ναι φοράει ένα σάλι!
Ξένος: Ένα σάλι με ροζ ελεφαντάκια και γκλίτερ! Έλα λοιπόν μαζί μου!
(η μαμά Πάπια φοράει κάτι άλλο)
Πάκο: Η μαμά μου δεν θα φορούσε ποτέ κάτι τέτοιο! Δεν σε πιστεύω. Θα μείνω εδώ να την
περιμένω.
Ξένος: Καλά… όπως νομίζεις!
(Ο Ξένος φεύγει…)
Αφήγηση: Μετά από λίγο εμφανίζεται ένας αστυνομικός. Ο Πάκο θυμάται ότι η μαμά του είχε πει να εμπιστεύεται την αστυνομία και να μην τη φοβάται.
Αστυνομικός: Τι έχεις μικρό Παπάκι;
Πάκο: Δεν βρίσκω τη μαμά μου. Ήταν διπλά μου και μετά…. την έχασα.
Αστυνομικός: Δεν πειράζει, μην στεναχωριέσαι. Έλα να πάμε μαζί σε ένα ταμείο και από εκεί θα ζητήσουμε να την φωνάξουν από τα μεγάφωνα.
Ο Πάκο ηρεμεί και ακολουθεί τον Αστυνομικό.
Περιμένουν μαζί στο ταμείο και σε λίγο εμφανίζεται η μαμά.
Μαμά Πάπια: Πάκο!!!! Ανησύχησα τόσο πολύ! Τι έγινε;
Πάκο: Μανούλαα!!! Συγγνώμη που έφυγα από δίπλα σου. Απλά είδα κάτι ωραία παιχνίδια για το πάρτι και… χάθηκα. Και μετά ήρθε κάποιος άγνωστος και μου μίλησε και μου είπε ότι σε ξέρει αλλά εγώ δεν τον πίστεψα.
Μαμά Πάπια: Μην στεναχωριέσαι. Πάει πέρασε. Απλά να θυμάσαι ότι σε μεγάλους χώρους
όπως είναι τα σουπερμάρκετ και τα μαγαζιά, πρέπει να είσαι πάντα δίπλα μου. Πάμε τώρα
σπίτι γιατί έχουμε πολλή δουλειά!
Και εσείς παιδιά είστε όλοι καλεσμένοι!!
4ο Εργαστήριο
Σκοπός
Στη συνάντηση αυτή τα παιδιά βιωματικά εφαρμόζουν την προηγούμενη γνώση με διάφορα
προτεινόμενα σενάρια μέσο της δραματοποίησης . Ο στόχος είναι η επανάληψη των «βασικών μηνυμάτων» πρόληψης της
εξαφάνισης.
1η Δραστηριότητα : Τι θα έκανες αν…..
Τα παιδιά χωρίστηκαν σε τέσσερις ομάδες , η κάθε ομάδα ζωγράφισε από μία αντίδραση που σχετίζεται με το χάσιμο του γονέα . έτσι φτιάξαμε μία αφίσα με τις αντιδράσεις μας.
2η Δραστηριότητα :
Τα παιδιά με τον βοηθό τους δραματοποίησαν διάφορες καταστάσεις στις οποίες έχασαν τον γονέα τους : Στο λόυνα – πάρκ , στο πάρκο , στην λαϊκή αγορά 
. Κάθε φορά άφηναν κάπου την κούκλα – βοηθό -γονέα 
και όταν επέστρεφαν δεν ήταν εκεί σε κάποια παιδιά. Τα παιδιά έπρεπε να εφαρμόσουν κάποια από τις αντιδράσεις , στη συνέχεια τα υπόλοιπα 
5ο Εργαστήριο
Σκοπός
Να εκπαιδεύσουν τα παιδιά τους γονείς τους σε αυτά που έμαθαν. Τα παιδιά μαθαίνουν σε μορφή
ποιήματος απαντήσεις σε κάποιες ερωτήσεις.
1η Δραστηριότητα :
Βλέπουμε τις παρακάτω εικόνες , ρωτάμε τα παιδιά και μαθαίνουμε το ποιηματάκι :
- Ένα παιδάκι έκανε κούνια στην παιδική χαρά και όταν σταματάει δεν βλέπει την μαμά του.
Τι θα το συμβούλευες;
Να μείνει σταθερό
Να μην κουνηθεί
Ούτε και να φοβηθεί
Η μαμά του θα το βρει
- Ένα παιδάκι περπατάει και το πλησιάζει ένας κύριος για να του δώσει παγωτό. Το παιδί τον
κοιτάει αλλά δεν τον ξέρει. Τι να κάνει;
Ένα ΟΧΙ θα του πει
Τόσο δυνατά, να κουφαθεί
ΟΧΙ ΟΧΙ δυνατά
Λένε στους ξένους τα παιδιά
- Και εκεί που κάνει μπάνιο ένα παιδί στην θάλασσα, βγαίνει και δεν βλέπει τη μαμά ή τον
μπαμπά. Τι να κάνει; 
Θα κοιτάξει αριστερά και δεξιά
Εάν δεν βλέπει τον μπαμπά ή την μαμά
Θα φωνάξει δυνατά
Να έρθουν άτομα πολλά
- Μία μέρα ο μπαμπάς και η μαμά λένε στο παιδί να κάτσει ήρεμα διαφορετικά θα έρθει ο
αστυνόμος να τον πάει φυλακή. Τι να κάνει; 
Τότε να πει με σιγουριά
Τι είναι αυτά που λες μαμά;
Οι αστυνόμοι βοηθάνε πάντα τα παιδιά
και τους φέρονται σωστά
2η Δραστηριότητα
Τα παιδιά δημιουργούν ένα βιβλιαράκι με εικόνες που σχετίζονται με τις ερωτήσεις, δίνουν τον τίτλο : Αν Χαθώ… . Πηγαίνουν το βιβλιαράκι στο σπίτι τους και παρακινούν τους γονείς τους να τους κάνουν τις ερωτήσεις , τα παιδιά απαντούν με τα ποιηματάκια που μάθαμε. Δημιουργήθηκε ένα Padlet με τις στιγμές , τα συναισθήματα και τις απόψεις των γονέων σε σχέση με τη δραστηριότητα.
6ο Εργαστήριο
Σκοπός: Με στόχο την αξιολόγηση του σεμιναριακού προγράμματος «Το Παπάκι Πάει…», του πρώτου
προγράμματος εκπαίδευσης και ευαισθητοποίησης παιδιών σε θέματα εξαφανίσεων,
κατασκευάστηκε από τους ψυχολόγους του Συλλόγου το παρακάτω ερωτηματολόγιο
απευθυνόμενο σε μαθητές νηπιαγωγείου (βλ. Παράρτημα Ι).
Σκοπός του ερωτηματολογίου είναι να διερευνήσει την αποτελεσματικότητα της παρέμβασης
αξιολογώντας την επίδρασή της στην αύξηση των γνώσεων των παιδιών, στη δυνατότητα λήψης
αποφάσεων των παιδιών, όπως επίσης και στη διατήρηση των αποτελεσμάτων έξι μήνες μετά την
ολοκλήρωση της παρέμβασης. Συγκεκριμένα, το ερωτηματολόγιο εστιάζει σε τρία βασικά
μηνύματα της παρέμβασης και καλεί τα παιδιά να απαντήσουν σε τρείς ερωτήσεις κλειστού τύπου
διπολικής και πολλαπλής επιλογής. Οι ερωτήσεις συνδυάζουν εικονογραφημένο και γραπτό υλικό.
Ο συνδυασμός του γραπτού κειμένου και της εικονικής αναπαράστασης υποστηρίζεται ως ο πιο
κατάλληλος για την αναπτυξιακή ηλικία των νηπίων, καθώς με αυτό τον τρόπο η πληροφορία
συνοψίζεται πιο γρήγορα (Imago, 2010).
1η Δραστηριότητα : Αξιολόγηση
Τα παιδιά συμπληρώνουν τα παρακάτω φύλλα εργασίας :
2η Δραστηριότητα
Παίξαμε ομαδικά τα παρακάτω διαδικτυακά παιχνίδια που ετοίμασαν συνάδελφοι , με τον τρόπο αυτό ανακεφαλαιώσαμε και είδαμε τι έμαθαν τα παιδιά .
και τους ζωγραφίσαμε στο ανοιξιάτικο σπιτάκι τους
, 
