Ηλεκτροστατική μηχανή RAMSDEN

Ηλεκτροστατική μηχανή RAMSDEN

Electrostatic machine RAMSDEN

Ηλεκτροστατική μηχανή. Διαχωρίζονται ηλεκτρικά φορτία, λόγω τριβής, και μετά συσσωρεύονται λόγω επαγωγής.

Από τα παλαιότερα όργανα φυσικής. Μια συσκευή κόσμημα για οποιοδήποτε μουσείο επιστημονικών οργάνων, από τις ελάχιστες που υπάρχουν στον ελληνικό χώρο.

Η ονομασία οφείλεται στον πρώτο κατασκευαστή τέτοιων μηχανών,  Άγγλο Τζέσι  Ράμσντεν. Το 1768 σχεδίασε μια ηλεκτροστατική μηχανή, η οποία δέχτηκε τροποποιήσεις στα επόμενα χρόνια.

Είναι ιστορικά σημαντικό για την εκπαίδευση στην Ελλάδα ότι υπάρχει αναφορά από τον Ρήγα Βελεστινλή. Στο διδακτικό βιβλίο του «Φυσικής Απάνθισμα» (Βιέννη, 1790) περιγράφει με κάθε λεπτομέρεια μία ηλεκτροστατική μηχανή Ramsden που χρησιμοποιούσε ο Ηλιάδης στο Βουκουρέστι. Υπάρχει αναλυτική αναφορά σε μονογραφία της κ. Ν. Ζυγούρη του Εθνικού  Ιστορικού Μουσείου.

Electrostatic machine. Electrical loads are first separated due to friction and then accumulated due to induction .

One of the oldest apparatuses on physics. A precious device for any museum of scientific instruments, one of the few that exist in the Greek area.

The name is attributed to the British Jesse Ramsnten, the first manufacturer of such machines. In 1768 he designed an electrostatic machine, which went under many alterations in the years to follow.

It is historically significant for education in Greece that a reference to the apparatus can be found in Rigas’ Velestinlis  teaching book “Physics Apanthisma” (Vienna, 1790) which provides a detailed description of Ramsden’s  electrostatic machine  used by Iliadis in Bucharest. Furthermore, there is a detailed reference to it in  the monograph by  Ms. N. Zygouri  (National Historical Museum).

Περιγραφή

Ο μεγάλος γυάλινος δίσκος στερεώνεται στο κέντρο οριζόντιου άξονα και περιστρέφεται με τη βοήθεια χειρολαβής. Ο δίσκος συμπιέζεται από τέσσερις ακροδέκτες-μαξιλαράκια. Ο δίσκος περνά μέσω δύο αγωγών σε ένα τμήμα  σχήματος U με δόντια από ορείχαλκο που μοιάζει με χτένα.

Αυτοί οι δύο αγωγοί συνδέονται με δύο οριζόντιους σωλήνες από ορείχαλκο. Οι  τελευταίοι είναι συνδεδεμένοι σε σειρά με ένα σύνολο σωλήνων ορειχάλκου στους οποίους συγκεντρώνεται ηλεκτρικά φορτία για να χρησιμοποιηθούν σε πειράματα .

Αυτό το σύστημα αγωγών-σωλήνων ορειχάλκου υποστηρίζεται από τέσσερις μονωμένες γυάλινες στήλες.Πάνω από την ετικέτα με την ονομασία υπάρχει μια μικρή αφαιρούμενη καρφίτσα από ορείχαλκο που χρησιμοποιείται για να απο-ηλεκτρίσει τη μηχανή στο τέλος του πειράματος (από την καρφίτσα στο σώμα και από το σώμα στη γη). Η όλη κατασκευή υποστηρίζεται από ένα τραπέζι με τέσσερα πόδια.

Η παρακάτω αναφορά είναι από την «ΦΥΣΙΚΗ» ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟΝ του Μ.ΡΑΛΛΗ 1887 (ΧΑΛΚΗ)

Description

A large glass disc is adjusted to the horizontal central axis and is rotated by a handle. The disc is compressed  by four end pads. The disc passes through two pipes in a U-shaped section of the apparatus with comb shaped brass teeth.

These two conductors are connected via two horizontal brass tubes. The tubes are connected in series with a set of brass tubes in which electric charges are concentrated to be used in experiments.

This conductor-brass pipe system is supported by four insulated glass poles. Over the naming label there is a small removable brass pin used to de-electrify the machine at the end of the experiment (from pin to body and from body to earth). The entire structure is supported by a table with four legs.

The following statement is from “PHYSICS” PART ONE by  M.RALLI 1887 (CHALKI)

 Η παρακάτω αναφορά είναι από τα  «Μαθήματα Φυσικής»   του Δ. ΧΟΝΔΡΟΥ, Αθήνα 1925

The following statement is from ” Courses on Physics ” by D. CARTILAGE , (Athens 1925)

Λειτουργία 

Η μηχανή Ramsden παράγει ηλεκτρικό φορτίο μέσω τριβής . Καθώς ο δίσκος περιστρέφεται γύρω από τους δερμάτινους ακροδέκτες φορτίζεται θετικά και οι ακροδέκτες φορτίζονται αρνητικά. Το αρνητικό φορτίο μεταφέρεται από το σύρμα γείωσης , ενώ το θετικό προκαλεί  την εμφάνιση θετικής φόρτισης στο άλλο άκρο του αγωγού.

Oeration 

The Ramsden machine produces electric charges through friction. As the disc rotates around the leather probes it is positively charged and  the probes are negatively charged. The negative charge is transferred through the earthing  wire,  while the positive charge invokes  the appearance of a positive charge at the other end of the conductor.

 Ένα αξιόλογο βίντεο για τον τρόπο λειτουργίας είναι εδώ.

A good video on the operation mode is  here .

Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά

Υλικά:

Ξύλο, γυαλί, δέρμα, ορείχαλκος.

Διαστάσεις:

Μήκος: 100cm, Ύψος: 80cm, Πλάτος: 60cm, Διάμετρος δίσκου: 60cm

Η μηχανή κατασκευάστηκε από τον Γαλλικό οίκο  E. Ducretet,  όπως και πολλά όργανα της συλλογής του σχολείου.

Σε κατάλογο του Γαλλικού οίκου του 1870 (αριθμός προϊόντος 1075) φαίνεται να υπάρχει  προϊόν με τα χαρακτηριστικά του, και τιμή 1200  FF  .

Special features

Materials:

Wood, glass, leather, brass.

Dimensions:

Length: 100cm, Height: 80cm, Width: 60cm, Disc diameter: 60cm

The engine was manufactured  by the French firm  E . Ducretet ,  like many other instruments of the school collection.

There seems to be a product of the same features in a  catalogue of the  French firm of 1870 (product number 1075), priced at 1200 FF.

Η μορφολογία της πινακίδας οδηγεί για χρονολογία 1864 ως 1877 στην πρώτη περίοδο λειτουργίας του καταστήματος του Eugenius  Ducretet, στην αρχική διεύθυνση. Σε αυτό συνηγορεί η ποιότητα κατασκευής από άποψη σχεδιασμού και υλικών. Τα μεταλλικά μέρη είναι ορειχάλκινα, ενώ μετά το 1893 αρκετά είναι χάλκινα ή σιδερένια.

The morphology of the plate leads to a dating between 1864 – 1877 when the first store of Eugenius  Ducretet was operating  at its original address. This opinion  is also supported by the  quality of the apparatus in terms of design and materials. The metal parts are made of  brass  while, after 1893, most were  made of  copper or iron.

Το σχολείο της Μυτιλήνης ιδρύθηκε το 1840.

Το νέο κτήριο  ολοκληρώθηκε το 1891. Είναι πιθανόν η μηχανή να αποκτήθηκε από το 1870 που το σχολείο φαίνεται να είναι σε ανάπτυξη όπως και η οικονομία του νησιού ως το 1894 όπου αναφέρεται ότι έγινε αγορά οργάνων φυσικής και χημείας.

Το αρχείο του σχολείου δεν είναι ενιαίο. Σε τμήματα που βρίσκονται στα Φιλανθρωπικά καταστήματα και στα Γενικά Αρχεία του Κράτους δεν βρέθηκε αναφορά αγοράς  οργάνων από την Γαλλία.

Σε κατάλογο οργάνων φυσικής-Χημείας του 1925 που βρίσκεται στα Γενικά Αρχεία του Κράτους δεν υπάρχει αναφορά στη μηχανή .

Όμως σε κατάλογο οργάνων φυσικής-Χημείας του Α Αρρένων πιθανόν της δεκαετίας του 70 αναφέρεται «…μηχανή RAMSDEN»  με την σημείωση «…κατεστραμμένη και μισοσπασμένη».

Η μηχανή ανασύρθηκε τον Ιούνιο του 2013  από τα υπόγεια του σχολείου.

Στη φωτογραφία φαίνεται πως ήταν, στην αρχική της μορφή.

The school of Mytilene was founded in 1840.

The new building was completed in 1891. It is more likely that the machine was obtained between 1870 and 1694 along with other instruments for physics and chemistry. This was a thriving period both for the school and for the island’s economy.

The school’s archive is not uniform.  No references have been  found about purchasing the machine from France either in the archives of the Charity Foundation or in the General Archives of State.

There is no reference to the machine in a list of 1935 on  physics-chemistry instruments   which is located in the General Archives of State.

There is a reference to it in a list of ‘70s about instruments for  physics and chemistry   which stated “… machine RAMSDEN» with the note “… damaged and partially broken”.

The engine was retrieved in June 2013 from the basement/storage area of the school.

The following  photo shows how the apparatus was before restoration

Η επισκευή-συντήρηση έγινε έτσι ώστε να είναι εμφανής και περιορισμένη δηλαδή με μουσειακά κριτήρια από τον Βλάσιο Ταμβακέρα.

Repair and maintenance was done according to museum criteria by Vlasis Tamvakeras