Την Τρίτη 6 Μαΐου 2025, στο πλαίσιο διάχυσης των πρακτικών του Ευρωπαϊκού Προγράμματος, Erasmus+ KA121, η φιλόλογος κα Κατσούλη Γεωργία παρουσίασε, με τη συνδρομή του τμήματος Β2, δειγματική διδασκαλία με ετεροπαρατήρηση από εκπαιδευτικούς του Λυκείου της Ευαγγελικής Σχολής Σμύρνης, στο μάθημα της Φιλοσοφίας. Το διδακτικό σενάριο είχε ως θεματικό του άξονα «τη δημοκρατική ταυτότητα και την ανάγκη διαμόρφωσής της μέσα από τη Φιλοσοφία».
Αρχικά, στους μαθητές/τριες δόθηκαν οι πρώτες πληροφορίες για τη σύνθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και τα κόμματα που το συναποτελούν. Παρουσιάστηκε με συντομία ο ρόλος των δύο μεγάλων πολιτικών συνασπισμών-κομμάτων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Στη συνέχεια, έγιναν συζητήσεις με τους μαθητές/τριες σχετικά με την πρόσληψη των πληροφοριών, οι οποίοι/ες με καταιγισμό ιδεών τοποθετήθηκαν και εξέφρασαν τις απόψεις και τους προβληματισμούς τους για τις θέσεις που μπορεί να υποστηρίζουν οι εκπρόσωποι των κομμάτων, ανάλογα προς την πολιτική τους τοποθέτηση. Αυτό το πρώτο στάδιο βοήθησε τους μαθητές/τριες να προχωρήσουν στην παραγωγή κριτικού λόγου, να σκεφτούν και να καταγράψουν επιχειρήματα, εφόσον ο σκοπός της δειγματικής διδασκαλίας ήταν η πραγματοποίηση Λογομαχίας/debate. Ακολουθώντας τις οδηγίες του Αναλυτικού Προγράμματος για το μάθημα της Φιλοσοφίας και την ενότητα «Πολιτική-Δημοκρατία και Θεσμοί», επιδιώχθηκε η ενεργή συμμετοχή των μαθητών/τριων για την επίλυση ενός πραγματικού πολιτικού-κοινωνικού προβλήματος.
Πιο συγκεκριμένα, αναλύθηκε ένα πρόβλημα που καλείται να αντιμετωπίσει η Ευρωπαϊκή Ένωση τα τελευταία χρόνια. Αυτό είναι το πρόβλημα της ανεργίας. Έγινε η ανάγνωση ενός κειμένου όπου φαίνεται πως Ισπανία και Ελλάδα αντιμετωπίζουν τα μεγαλύτερα ποσοστά ανεργίας στην Ευρώπη. Υπενθυμίζεται πως την τρέχουσα σχολική χρονιά, οι περισσότεροι εκπαιδευτικοί του σχολείου μας, που συμμετέχουν στο πρόγραμμα ERASMUS+, επισκέφθηκαν πόλεις της Ισπανίας και παρακολούθησαν μαθήματα σε ισπανικά σχολεία. Ακολούθως, έγινε συζήτηση στην Ολομέλεια για το κείμενο που προβλήθηκε και οι μαθητές/τριες εξέφρασαν τις θέσεις τους για την ανεργία σε Ελλάδα και Ισπανία. Στη συνέχεια, η ολομέλεια των μαθητών/τριων χωρίστηκε σε τέσσερις ομάδες. Οι δύο ομάδες αντιπροσώπευαν τους Ισπανούς και οι άλλες δύο ομάδες τους Έλληνες. Ανάμεσα στις δύο ισπανικές ομάδες, η μία αντιπροσώπευε τους Χριστιανοδημοκράτες και η άλλη τους Σοσιαλιστές, σε αντιστοιχία προς τις πολιτικές ομάδες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Κάθε ομάδα αποτελείται από έξι άτομα περίπου. Ο ρόλος κάθε ομάδας ήταν να προτείνει μία ή δύο βασικές λύσεις για το πρόβλημα της ανεργίας, ανάλογα με τη χώρα που αντιπροσωπεύει, καθώς και το κόμμα που εκπροσωπεί. Σύμφωνα με τους κανόνες της Επιχειρηματολογίας, οι ομάδες μπορούσαν να αντικρούσουν τα επιχειρήματα των αντιπάλων τους και να βελτιώσουν τις προτάσεις των άλλων ομάδων. Σκοπός όλων των ομάδων ήταν η επίλυση του προβλήματος, ώστε να ενισχυθεί ο ρόλος της Νοτίου Ευρώπης στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Το παρόν διδακτικό σενάριο εναρμονίστηκε με το ισχύον Πρόγραμμα Σπουδών καθώς επιδίωξε την ανάπτυξη της κριτικής σκέψης των μαθητών/τριων με την αξιοποίηση των νοητικών δεξιοτήτων τους όπως είναι η σύγκριση, η αξιολόγηση, η αφαιρετική ικανότητα, η διερεύνηση και ιεράρχηση εννοιών καθώς επίσης η ορθολογική αμφισβήτηση. Οι μαθητές/τριες ανέπτυξαν μεταγνωστικές δεξιότητες και οδηγηθήκαν μέσα από την τεχνική των ρόλων και τις ρητορικές αντιλογίες στη βιωματική κατάκτηση της γνώσης. Το διδακτικό σενάριο ήταν επίσης σύμφωνο με τους στόχους του ευρωπαϊκού έργου καθώς εξυπηρετήθηκε ο κριτικός, κοινωνικός και πολιτειακός γραμματισμός των μαθητών και μαθητριών. Κατά συνέπεια, η παρούσα διδακτική πρόταση λειτούργησε ως έναυσμα για τη διαμόρφωση της πολιτικής τους ταυτότητας και της δημοκρατικής τους αγωγής, εφόσον έννοιες όπως «ελευθερία», «νόμος», «πολίτης», «δίκαιο», «δικαιώματα» κ.ά., προσεγγίστηκαν ως αξίες, κριτήρια αποτίμησης και σημεία αναφοράς της ανθρώπινης δράσης. Οι μαθητές/τριες κατανόησαν τη λειτουργία του Ευρωκοινοβουλίου και των κομμάτων του, αντιλήφθηκαν πως ένα πρόβλημα που παρουσιάζεται στα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης απαιτεί λεπτούς χειρισμούς επίλυσης, καθώς είναι απαραίτητη η συνεργασία όλων των κομμάτων και όλων των Ευρωπαϊκών Κρατών για να αντιμετωπισθούν μακροπρόθεσμα κοινά προβλήματα και κρίσεις.
Model teaching in Philosophy
On Tuesday, May 6, 2025, as part of the dissemination of practices under the European Erasmus+ KA121 Program, the philologist Ms. Georgia Katsouli conducted a model lesson with peer observation, with class B2, in the subject of Philosophy. The teaching scenario focused on the theme of “democratic identity and the need for its formation through Philosophy.”
Initially, students were given introductory information about the composition of the European Parliament and the political parties that constitute it. A brief presentation followed, explaining the roles of the two major political coalitions/parties in the European Parliament. Then, discussions were held with the students regarding the reception and understanding of this information. Through brainstorming, students expressed their views and concerns about the possible positions of the political representatives, based on their ideological orientation. This first stage helped students to begin producing critical discourse, think independently, and record arguments, since the purpose of the demonstration lesson was to conduct a structured debate.
Following the guidelines of the Philosophy curriculum and the section “Politics – Democracy and Institutions,” the goal was the active participation of students in solving a real political-social issue. Specifically, a problem faced by the European Union in recent years was analyzed — the issue of unemployment. A text was read highlighting that Spain and Greece experience the highest unemployment rates in Europe. It is worth noting that during the current school year, most teachers of our school who participated in the ERASMUS program visited towns in Spain and attended classes in Spanish schools. A plenary discussion followed regarding the presented text, and students shared their views on unemployment in Greece and Spain.
The class was then divided into four groups. Two groups represented Spanish citizens and the other two represented Greek citizens. Among the Spanish groups, one represented the Christian Democrats and the other the Socialists, in line with the political groups of the European Parliament. Each group consisted of approximately six students. The role of each group was to propose one or two key solutions to the problem of unemployment, based on the country and political party they represented. According to the rules of argumentation, the groups could counter opposing arguments and improve the proposals of other groups. The aim of all groups was to resolve the problem in order to strengthen the role of Southern Europe within the European Union.
This teaching scenario was in full alignment with the current curriculum, aiming to develop students’ critical thinking by employing their cognitive skills such as comparison, evaluation, abstraction, inquiry, and conceptual hierarchy, as well as rational skepticism. Students developed metacognitive skills and, through the role-playing and rhetorical counterarguments, achieved experiential learning. The scenario also aligned with the objectives of the European project, as it fostered students’ critical, civic, and political literacy.
As a result, this teaching proposal served as a stimulus for shaping students’ political identity and democratic education, since concepts such as “freedom,” “law,” “citizen,” “justice,” “rights,” etc., were approached as values, evaluation criteria, and points of reference for human action. Students understood the functioning of the European Parliament and its parties, and realized that a problem present in member states of the European Union requires careful resolution strategies, as collaboration among all parties and all European states is essential to address long-term shared problems and crises.
