« Πως γεννήθηκε το σύμπαν: Μύθοι ~ Δοξασίες ~ Θεωρίες από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα »
ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ: ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΥΛΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ
Α΄ ΤΕΤΡΑΜΗΝΟ
ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2017~ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2018
Ε Ι Σ Α Γ Ω Γ Η
Η επιλογή του θέματος έγινε, γιατί διαχρονικά ο άνθρωπος αναζητά να εξηγήσει την αρχή της ύπαρξής του μιας και συνδέεται άρρηκτα με την προέλευσή του και την εξελικτική του πορεία.
Η δίψα αυτή του ανθρώπου για την κατανόηση του Σύμπαντος είναι ίσως τόσο παλαιά, όσο και η παρουσία του πάνω στη Γή, καθώς προσπαθεί να δώσει απαντήσεις στο προαιώνιο ερώτημα, που αφορά στη δημιουργία του Σύμπαντος. Το ερώτημα αυτό απασχόλησε, όχι μόνο την Αστρονομία αλλά και την Φιλοσοφία, τις αρχαίες θρησκείες και τις μυθολογίες όλων των λαών.
Η εργασία αυτή αποβλέπει στο να ανιχνεύσουν οι μαθητές/τριες τις απόψεις που επικράτησαν στις ανθρώπινες κοινωνίες, σε σχέση με την γένεση του σύμπαντος στην πορεία της ανθρώπινης ιστορίας. Μέσα από την έρευνα αυτή είχαν τη δυνατότητα να έρθουν σε επαφή με τις επιστημονικές θεωρίες της αστρονομίας, τους μύθους και τις δοξασίες των διαφόρων λαών για τη δημιουργία του σύμπαντος από την αρχαιότητα έως σήμερα και να γίνουν κοινωνοί του θαυμαστού κόσμου του σύμπαντος.
Κι επίσης μπορεί να συσχετισθεί και με άλλα διδασκόμενα μαθήματα, όπως :
– Φυσική,
– Αστρονομία,
– Φιλοσοφία,
– Ιστορία Φυσικών Επιστημών ,
– Θεολογία,
– Πληροφορική,
– Λογοτεχνία – Μυθολογία.
Οι επιμέρους ερευνητικοί άξονες – κεφάλαια του θέματος καθώς και οι μαθητές/τριες που μετείχαν στις ομάδες εργασίας είναι :
1 ) Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΚΑΤΑ ΤΟΥΣ ΑΡΧΑΙΟΥΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥΣ
Ομάδα Α : – ΓΕΩΡΓΑ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ
– ΓΚΑΤΖΙΟΥ ΜΑΡΙΑ
– ΚΑΤΣΑΡΟΥ ΟΛΓΑ
2 ) Η ΓΕΝΕΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΠΑΝΤΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΑΡΧΑΙΟΙ ΈΛΛΗΝΕΣ ΦΙΛΟΣΟΦΟΙ
Ομάδα Β : – ΞΥΠΟΛΙΑ ΕΛΕΝΗ
– ΛΙΛΛΟΣ ΧΡΗΣΤΟΣ
– ΜΕΝΤΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ
– ΜΠΑΤΖΑΒΑΛΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ
3 ) Η δημιουργία του κόσμου στην Π. Διαθήκη- Μύθοι για τη Δημιουργία
του κόσμου από την Βόρεια Ευρώπη (Σκανδιναβία, Γερμανία).
Ομάδα Γ : – ΓΚΟΓΚΑΚΗ ΒΑΣΙΛΙΚΗ
– ΚΟΛΛΙΑ ΔΗΜΗΤΡΑ
– ΟΥΡΟΥΤΣΗ ΑΝΕΣΤ
4 ) ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΘΕΩΡΙΕΣ ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ
Ομάδα Δ : – ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ
– ΔΟΥΡΑΝΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ
– ΠΛΑΚΟΥ ΝΤΕΝΙΣ
– ΠΟΡΣΟΥΛ ΡΟΑΝ-ΓΙΑΝΙΚ
Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΚΑΤΑ ΤΟΥΣ ΑΡΧΑΙΟΥΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥΣ
ΟΙ ΑΡΧΑΙΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ
Οι αρχαίοι Έλληνες προσπάθησαν να εξηγήσουν όλα τα φυσικά φαινόμενα με μύθους και εξιστορούσαν πολλές κοσμογονίες. Αυτή που έχει διατηρηθεί καλύτερα είναι η Θεογονία του Ησιόδου. Πρώτα υπήρχε το χάος, ένα άδειο διάστημα («ἤτοι μὲν πρώτιστα Χάος γένετο»). Από το χάος γεννήθηκαν η Γη, η νύχτα και η μέρα. Από την Γη γεννήθηκαν τα βουνά, η θάλασσα, και ο Ουρανός ο πρώτος θεός. Από τον Ουρανό και την Γη γεννήθηκε μια ολόκληρη στρατιά θεών και τεράτων, ανάμεσα στους οποίους ήταν οι Εκατόγχειρες, 3 τέρατα με 50 κεφάλια και 100 χέρια που ονομαζόντουσαν Βριάρεως (στιβαρός), Κόττος (μανιώδης) και Γύης (αυτός που έχει ανίκητα μέλη) και οι Κύκλωπες που είχαν μόνο ένα μάτι στο κέντρο του μετώπου τους. Μετά ήρθαν οι Τιτάνες, 6 γιοι και 6 κόρες.
Επειδή ο Ουρανός φοβόταν πως μια μέρα, ένα από τα παιδιά του θα του πάρει τον θρόνο, τα φυλάκισε στα Τάρταρα, τα σπλάχνα της Γης. Ένα από τα παιδιά του ο Κρόνος, ο νεώτερος, ήταν πολύ έξυπνος και αποφασιστικός. Δραπέτευσε και με την βοήθεια της μητέρας του πήρε τον θρόνο από τον Ουρανό. Παντρεύτηκε τη Ρέα και γέννησαν τρεις θεές και τρεις θεούς: την Ήρα, την Εστία και τη Δήµητρα, τον Πλούτωνα, τον Ποσειδώνα και το Δία. Μα κι ο Κρόνος φοβόταν πως κάποιο απ’ τα παιδιά του θα έπαιρνε το θρόνο του. Γι’ αυτό, όταν γεννιόνταν, τα κατάπινε. Απελπισµένη η Ρέα πήγε και γέννησε το έκτο της παιδί, το Δία, σε µια σπηλιά, σ’ ένα βουνό της Κρήτης. Έκρυψε το παιδί εκεί. Το φρόντιζαν οι Νύµφες κι έπινε το γάλα µιας κατσίκας, της Αµάλθειας. Στον Κρόνο έδωσε να καταπιεί µια φασκιωµένη πέτρα.
Όταν ο Δίας μεγάλωσε, πάλεψε με τον Κρόνο και τον ανάγκασε να βγάλει τα πέντε αδέρφια του που είχε καταπιεί. Άρχισε τότε ένας πόλεµος. Από τη µια οι Τιτάνες κι από την άλλη οι θεοί. Δέκα χρόνια κράτησε η Τιτανοµαχία. Νίκησαν οι θεοί και τους Τιτάνες τους έριξαν στα Τάρταρα. Μετά οι θεοί πάλεψαν µε τους Γίγαντες. Η Γιγαντοµαχία κράτησε πολύ καιρό. Νίκησαν όμως και πάλι οι θεοί. Έτσι ο Δίας έγινε κυρίαρχος όλου του κόσµου. Παντρεύτηκε την Ήρα και μαζί µε τα παιδιά του και τ’ αδέρφια του εγκαταστάθηκε στον Όλυμπο.
ΠΕΡΣΙΚΗ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ
Σύμφωνα με τις δοξασίες της μέσης εποχής της Περσίας ο κόσμος δημιουργήθηκε από τη θεότητα Ahura Mazda. Το μεγάλο βουνό Alburz μεγάλωνε για 800 χρόνια μέχρι που άγγιξε τον ουρανό. Τότε έπεσε βροχή που σχημάτισε τη θάλασσα Vourukasha και δύο μεγάλους ποταμούς. Το πρώτο ζώο που ήταν ένας λευκός ταύρος έζησε στις όχθες του ποταμού Veh Rod. Όμως το κακό πνεύμα Angra Mainyu τον σκότωσε. Το σπέρμα του μεταφέρθηκε στη Σελήνη και εξαγνίστηκε κι έτσι δημιουργήθηκαν πολλά ζώα και φυτά. Δίπλα στον ποταμό ζούσε ο πρώτος άνθρωπος ο Gayomard, που ήταν φωτεινός σαν τον Ήλιο. Ο Angra Mainyu τον σκότωσε και εκείνον. Ο Ήλιος όμως εξάγνισε το σπέρμα του για 40 χρόνια απ’ όπου μετά βλάστησε το φυτό ραβέντι. Το φυτό μεγάλωσε και μεταμορφώθηκε στους Mashya και Mashyanag, τους πρώτους θνητούς. Αντί να τους σκοτώσει όμως ο Angra Mainyu τους ξεγέλασε και τους έκανε να τον λατρεύουν. Μετά από 50 χρόνια γέννησαν δίδυμα, αλλά τα δίδυμα αυτά κουβαλούν τις αμαρτίες των γονέων τους. Μετά από πολύ καιρό γεννήθηκαν άλλα δύο δίδυμα και από αυτά προήλθαν όλοι οι άνθρωποι και ιδιαίτερα οι Πέρσες.
ΝΟΡΒΗΓΙΑ
Σύμφωνα με τις νορβηγικές παραδόσεις πριν από την ύπαρξη της Γης (Midgard) υπήρχε η Muspell, μια φλεγόμενη χώρα με φύλακες που κράδαιναν πύρινα σπαθιά, το αχανές κενό διάστημα (Ginnungagap) και το Niflheim που ήταν μια περιοχή σκεπασμένη με πάγο. Όταν το ψύχος του Niflheim άγγιξε τις φλόγες του Muspell ο γιγάντιος Ymir και η αγελάδα μεγαθήριο Auehumla αναδύθηκαν από τους λιωμένους πάγους. Στη συνέχεια η αγελάδα έγλειψε τον θεό Bor και τη γυναίκα του και τους έφερε στη ζωή. Το ζευγάρι γέννησε τον Buri που έκανε τρεις γιους, τους Odin, Vili και Ve. Οι γιοι μεγάλωσαν και σκότωσαν τον Ymir και από το σώμα του δημιούργησαν: από τη σάρκα του τη Γη, από τα οστά του τα βουνά, από τις τρίχες του τα δέντρα και από το αίμα του τα ποτάμια, τις λίμνες και τη θάλασσα. Τέλος, από το κρανίο του οι θεοί δημιούργησαν τον ουρανό με τα αστέρια.
ΒΑΒΥΛΩΝΑ
Ο βαβυλωνιακός δημιουργικός μύθος, το Enuma Elish, ξεκινά με τους θεούς των νερών, τον Apsu (φρεσκάδα) και την Tiamat (αλμύρα), που δημιούργησαν διάφορες γενιές θεών με αρχηγό τον Ea και τους πολλούς του αδελφούς. Αλλά αυτοί οι νέοι θεοί έκαναν τόσο θόρυβο που οι Apsu και Tiamat δεν μπορούσαν να κοιμηθούν. Έτσι ο Apsu σχεδίασε να τους σκοτώσει αλλά πρόλαβε και τον σκότωσε ο Ea. Η Tiamat ορκίστηκε εκδίκηση και δημιούργησε μια σειρά από τέρατα, μεταξύ των οποίων ήταν ο τρελός σκύλος και ο άνθρωπος σκορπιός. Ο Ea και η θεά Damkina έκαναν τον Marduk, έναν γιγάντιο θεό με τέσσερα μάτια και τέσσερα αυτιά για να τους προστατεύει. Παλεύοντας με την Tiamat ο Marduk χρησιμοποίησε τους ανέμους σαν όπλα του και εκτόξευσε έναν κακό άνεμο στο λαιμό της με αποτέλεσμα να την εξουδετερώσει. Τότε τη σκότωσε με ένα μοναδικό βέλος που της έριξε στην καρδιά. Χώρισε στη συνέχεια το σώμα της στα δύο και το χρησιμοποίησε για να φτιάξει τους ουρανούς και τη Γη. Αργότερα έφτιαξε τον άνθρωπο για να κάνει τις σκληρές δουλειές που οι θεοί αρνούνταν να κάνουν, όπως την καλλιέργεια της γης και την κτηνοτροφία.
ΑΡΧΑΙΑ ΑΙΓΥΠΤΟΣ
Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι είχαν διάφορους μύθους δημιουργίας. Όλοι ξεκινούν με τα στροβιλώδη, χαοτικά νερά της Nun. Ο Atum ήρθε στη ζωή και στη συνέχεια δημιούργησε ένα βουνό, ώστε να υπάρχει ένα μέρος για να σταθεί. Δεν είχε φύλο και διέθετε ένα μάτι που μπορούσε να δει τα πάντα. Γέννησε έναν γιο τον Shu που ήταν ο θεός του αέρα. Στη συνέχεια έκανε εμετό μια κόρη την Tefnut, που ήταν η θεά της υγρασίας. Ο ρόλος τους ήταν να δημιουργήσουν τάξη από το χάος. Ο Shu και η Tefnut δημιούργησαν τον Geb και τη Nut που ήταν αντίστοιχα η γη και ο ουρανός. Στην αρχή ήταν ενωμένοι αλλά στη συνέχεια ο Geb άφησε τη Nut να υψωθεί πάνω από αυτόν. Σταδιακά σχηματίστηκε η κοσμική τάξη, αλλά ο Shu και η Tefnut χάθηκαν στο σκοτάδι που είχε απομείνει. Ο Atum έβγαλε το μάτι του που έβλεπε τα πάντα και το έστειλε για να τους ψάξει. Όταν ο Shu και η Tefnut γύρισαν εξαιτίας του ματιού, ο Atum δάκρυσε από χαρά. Στα σημεία που έπεσαν τα δάκρυα ξεφύτρωσαν οι άνθρωποι.
ΚΙΝΑ
Ένα κοσμικό αυγό επέπλεε στο άχρονο διάστημα και περιείχε τις αντίθετες δυνάμεις του yin και του yang. Μετά από αιώνες επώασης το πρώτο ον, ο Pan Gu ήρθε στη ζωή. Τα βαριά τμήματα του αυγού (yin) παρασύρθηκαν προς τα κάτω σχηματίζοντας τη Γη. Τα ελαφρύτερα τμήματα (yang) υψώθηκαν και σχημάτισαν τον ουρανό. Ο Pan Gu φοβούμενος ότι τα τμήματα του αυγού θα επανενωθούν, στάθηκε επάνω Ψήλωνε 3 μέτρα κάθε μέρα για 18.000 χρόνια μέχρι που ο ουρανός έφτασε σε απόσταση 30.000 μιλίων ψηλά. Όταν τελείωσε η αποστολή του, πέθανε. Τα μέλη του μεταμορφώθηκαν σε στοιχεία του κόσμου, κάποια από αυτά έγιναν ζώα, κάποια έγιναν καιρικά φαινόμενα ή ουράνια σώματα.
Κάποιοι λένε ότι οι ψύλλοι που κάθονταν πάνω του έγιναν άνθρωποι, αλλά υπάρχει και μια δεύτερη εκδοχή. Η θεά Nuwa ένιωθε μοναξιά και έτσι έφτιαξε τους ανθρώπους από λάσπη που βρήκε στον Κίτρινο Ποταμό. Αυτοί οι πρώτοι άνθρωποι τη γοήτευσαν αλλά επειδή έπαιρνε πολύ χρόνο για να τους φτιάξει, σκόρπισε σταγόνες λάσπης σε όλη τη Γη και κάθε μία από αυτές έγινε ένας νέο άνθρωπος. Αυτοί οι βιαστικά φτιαγμένοι άνθρωποι έγιναν οι κοινοί άνθρωποι, ενώ οι προηγούμενοι ήταν οι εκλεκτοί.
ΙΝΔΙΑ
Η ινδική κοσμολογία περιλαμβάνει πολλούς μύθους δημιουργίας και οι αρχικοί πρωταγωνιστές έχουν ανεβεί και κατεβεί σε σημαντικότητα κατά τη διάρκεια των αιώνων. Το αρχαίο βεδικό κείμενο, η Rig Veda, αναφέρεται σε ένα γιγάντιο ον, το Purusha, που είχε χίλια κεφάλια, μάτια και πόδια και μπορούσε να αγκαλιάσει τη Γη. Όταν οι θεοί το θυσίασαν, το σώμα του παρήγαγε καθαρό βούτυρο από το οποίο δημιουργήθηκαν τα πουλιά και τα ζώα. Τα μέλη του σώματός του μεταμορφώθηκαν στα στοιχεία του κόσμου και στους θεούς Agni, Vayu και Indra.
Επίσης, από το σώμα του δημιουργήθηκαν οι τέσσερις κάστες της ινδικής κοινωνίας: οι ιερείς, οι πολεμιστές, οι πολίτες και οι υπηρέτες. Αργότερα στην ιστορία η τριάδα των Brahma (δημιουργός), Vishnu (διατηρητής) και του Shiva (καταστροφέας) απέκτησαν εξέχουσα θέση στην ινδική κοσμολογία. Ο Brahma εμφανίζεται επάνω σε έναν λωτό που ξεφυτρώνει από τον αφαλό του κοιμούμενου Vishnu. Ο Brahma είναι ο δημιουργός του σύμπαντος που διαρκεί για μια μέρα του Brahma, ή 4,32 δισεκατομμύρια χρόνια. Μετά ο Shiva καταστρέφει το σύμπαν και ο κύκλος αρχίζει ξανά.
ΙΑΠΩΝΙΑ
Οι θεοί δημιούργησαν δύο θεϊκά αδέλφια τον Izanagi και την αδελφή του την Izanami που στάθηκαν πάνω σε μια γέφυρα που έπλεε στον αρχέγονο ωκεανό. Χρησιμοποιώντας την χρυσοποίκιλτη λόγχη των θεών τάραξαν τα νερά και αναδύθηκε το πρώτο νησί, το Onogoro. Τα δύο αδέλφια παντρεύτηκαν επάνω στο νησί και έκαναν τέσσερις απογόνους που ήταν παραμορφωμένοι.
Οι θεοί το απέδωσαν σε κάποια παράβαση ενός πρωτοκόλλου. Κατά τη διάρκεια της τελετής του γάμου, η Izanami μίλησε πρώτη. Στην τελετή του γάμου τους τα δύο αδέλφια διεκδίκησαν τον σχηματισμό των νησιών της Ιαπωνίας καθώς και τη δημιουργία μερικών ακόμα θεοτήτων. Ωστόσο, στη γέννα του Kagutsuchi Kami, του θεού της φωτιάς, η Izanami πέθανε.
Συντετριμμένος ο Izanagi την ακολούθησε στο Yomi, τη χώρα των νεκρών. Η Izanami που είχε φάει την τροφή του Yomi δεν μπορούσε να γυρίσει πίσω. Όταν ο Izanagi είδε ξαφνικά το σώμα της να αποσυντίθεται ένιωσε τρόμο και απομακρύνθηκε τρέχοντας. Η Izanami εξοργίστηκε και τον καταδίωξε παρέα με αποκρουστικές γυναίκες. Ο Izanagi πέταξε κατά πάνω τους προσωπικά αντικείμενα, τα οποία μετατράπηκαν σε διαστροφές.
Διαφεύγοντας από τη σπηλιά που ήταν η είσοδος του Yomi την έφραξε με έναν ογκόλιθο και έτσι διαχώρισε για πάντα τη ζωή από το θάνατο.
INKAΣ
Στη μυθολογία των Ίνκας, ο Κον Τίκι Βιρακότσα, ή απλά Βιρακότσα ή Ουιρακότσα (η «Αόρατη Φωτιά, αυτός που γεννιέται από τον αφρό της θάλασσας») , θεωρείται ο δημιουργός του σύμπαντος, του χρόνου και του πολιτισμού κι ένας από τους σημαντικότερους θεούς των Ίνκας. Είχε ένα γιο, τον Ίντι, και δυο κόρες, τη Μάμα Κίγια και την Πατσαμάμα.
Σύμφωνα με ένα μύθο, ο Βιρακότσα προκάλεσε ένα μεγάλο κατακλυσμό, που ονομάζεται Unu Pachakuti, γύρω από τη λίμνη Τιτικάκα. Αφανίστηκαν όλοι οι άνθρωποι εκτός από δυο, που επέλεξε να σώσει: το Μάνκο Κάπακ, γιο του Ίντι ή του ίδιου του Βιρακότσα σε διάφορους μύθους, και τη Μάμα Όκλιο. Αυτοί οι δυο ίδρυσαν τον πολιτισμό των Ίνκας..
Ο Βιρακότσα έφτιαξε τον κόσμο με χώμα και ουρανό και τον άφησε στο σκοτάδι. Έφτιαξε τους ανθρώπους-γίγαντες για να κατοικήσουν αυτό τον κόσμο, αλλά δεν έμεινε ευχαριστημένος μαζί τους γιατί ήταν ανυπάκουοι. Τότε, πέτρωσε πολλούς από αυτούς και τους κατέστρεψε με μια μεγάλη πλημμύρα, απ’ την οποία μόνο δύο γλίτωσαν. Έπειτα δημιούργησε μια νέα φυλή ανθρώπων, μικρότερων σε μέγεθος, έφτιαξε τον ήλιο και τη μέρα, τη σελήνη και τα αστέρια.
Σύμφωνα με τον Χουάν ντε Μπετάνζος (χρονικογράφος του 16ου αιώνα) ο μύθος της Δημιουργίας έλεγε:
Από τη λίμνη Κολλασούγιο βγήκε ο Kon Tiki Viracocha, Παντοδύναμος Κύριος, που δημιούργησε τον Ουρανό, τη Γη και τα ανθρώπινα όντα, αφήνοντας τα όλα στο σκοτάδι. Με την ανυπακοή τους αυτοί οι άνθρωποι προκάλεσαν το θυμό του Θεού που τους μεταμόρφωσε σε πέτρες. Αυτή η περίοδος ονομάζεται «Πουρούμ Πάτσα». Στη συνέχεια ,ο Kon Tiki Viracocha βγήκε για δεύτερη φορά από τη λίμνη Τιτικάκα και κατευθύνθηκε κατά μήκος της λίμνης προς τον τόπο που ονομάζεται Τιαχουανάκο.
Εκεί έφτιαξε τον ήλιο και την ημέρα και διέταξε τον ήλιο να ξεκινήσει την πορεία του, που ακόμα ακολουθεί.
Έφτιαξε έπειτα τη σελήνη και τα αστέρια και κατεργάστηκε τους ανθρώπους – πέτρες σαν πρίγκιπας για να τους κυβερνήσει. Οι αγγελιοφόροι του Viracocha διέτρεξαν τη χώρα και ζωντάνεψαν τους ανθρώπους-πέτρες, διατάζοντας τους να βγουν από τις σπηλιές, τους ποταμούς και τις πηγές όπου είχαν γεννηθεί για να πάνε να κατοικήσουν την περιοχή και να εγκατασταθούν σε διάφορα εδάφη. Έτσι, σιγά-σιγά κατοικήθηκε η χώρα μετά τον κατακλυσμό Χούνο Παρατσούτι, που είχε καταστρέψει την πρώτη ανθρωπότητα.
Σταλμένος για να εκπολιτίσει τους ανθρώπους, τους μετέδωσε τους δίκαιους νόμους, νίκησε θριαμβευτικά τους εχθρούς του, διέτρεξε τη χώρα των Άνδεων μέχρι την ακτή και περπατώντας πάνω στα κύματα εξαφανίστηκε στη θάλασσα. Επειδή περπατούσε πάνω στα νερά, όπως ο αφρός, ονομάστηκε Viracocha: «αφρός της θάλασσας».
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ – ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
ΑΡΧΑΙΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ, ΑΡΧΑΙΑ ΑΙΓΥΠΤΟΣ, ΠΕΡΣΙΑ, ΝΟΡΒΗΓΙΑ, ΒΑΒΥΛΩΝΑ:
ΓΚΑΤΖΙΟΥ ΜΑΡΙΑ
www.otherside.gr
http://ebooks.edu.gr
http://e-mythologia.blogspot.gr
ΚΙΝΑ, ΙΝΔΙΑ, ΙΑΠΩΝΙΑ: ΚΑΤΣΑΡΟΥ ΟΛΓΑ
http://historyreport.gr
el.wikipedia.org
ΙΝΚΑΣ: ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΓΕΩΡΓΑ
Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟΥΣ ΑΡΧΑΙΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΦΙΛΟΣΟΦΟΥΣ
ΗΣΙΟΔΟΣ
Στην Θεογονία του Ησίοδου προϋπάρχουν τρία στοιχεία, το Χάος, η Γαία και ο Έρως. Αυτές οι τρεις μορφές δεν έχουν γεννηθεί η μία από την άλλη. Είναι αυτογέννητες κι απέχουν μόνο χρονικά στη σειρά της γέννησής τους. Από τους τρεις πρώτους θεούς μόνο ο Έρως δε γεννά απογόνους. Αυτός ενώνει και ωθεί τις άλλες δυνάμεις σε δημιουργία.
Από το Χάος γεννήθηκαν το Έρεβος και η Νύχτα. Κι από την ένωση των δυο τους γεννήθηκαν ο Αιθέρας και η Ημέρα.
Η Γαία χωρίς ερωτική ένωση γεννά μόνη της τον Ουρανό, που έχει όση έκταση έχει κι εκείνη. Γέννησε επίσης τα Όρη και τον Πόντο. Έτσι όλη η διαμόρφωση του κόσμου ξεκινά από εκείνη. Η Γαία δημιουργεί το σύμπαν γεννώντας τα συστατικά του.
Παραχωρεί μέρος από τις εξουσίες της στον Ουρανό και τεκνοποιεί από το σπέρμα του τον Ωκεανό, τον Κοίο, τον Κρείο, τον Υπερίονα, τη Θεία, τη Ρέα, τη Θέμιδα, τη Μνημοσύνη, τη Φοίβη, την Τηθύα, τον Κρόνο. Εκτός από τους Τιτάνες γέννησε τους Κύκλωπες και τους Εκατόγχειρες.
ΘΑΛΗΣ
Ο Θαλής ο Μιλήσιος, (περ 630/635 π.Χ. – 543 π.Χ.) είναι ο αρχαιότερος προσωκρατικός φιλόσοφος, ο πρώτος των επτά σοφών της αρχαιότητας, μαθηματικός, φυσικός, αστρονόμος, μηχανικός, μετεωρολόγος και ιδρυτής της Μιλησιακής σχολής της φυσικής φιλοσοφίας.
Ο Θαλής ο Μιλήσιος ανακάλυψε τις τροπές (ηλιοστάσια), το ετερόφωτο της Σελήνης, καθώς και τον ηλεκτρισμό και τον μαγνητισμό, από τις ελκτικές ιδιότητες του ορυκτού μαγνητίτη και του ήλεκτρου (κεχριμπάρι).
Αναξίμανδρος ( 610-547 π.X. )
Ο Αναξίμανδρος ήταν ένας από τους σημαντικότερους φυσικούς φιλοσόφους. Καταγόταν από τη Μίλητο της Ιωνίας και έζησε μεταξύ του 610 και 547 π.Χ. Ως φυσικός φιλόσοφος, ο Αναξίμανδρος ασχολήθηκε με ζητήματα όπως η δημιουργία του σύμπαντος, η εμφάνιση της ζωής κ.λ.π.
Ο Αναξίμανδρος, εξήγησε την δημιουργία του κόσμου εκκινώντας από το άπειρο. Από το άπειρο ξεχώρισε μια φλόγα και ο νεφελώδης αέρας. Στον πυρήνα του νεφελώματος συμπυκνώθηκε η Γη, ενώ φλόγα έζωνε τον αέρα.
Κατόπιν η πύρινη σφαίρα εξερράγη και διαλύθηκε σε κύκλους τυλιγμένους από νεφελώδη αέρα. Οι κύκλοι απλώθηκαν και σχημάτισαν τα ουράνια σώματα.
Ο Αναξίμανδρος θεωρεί πως τα άστρα είναι συμπυκνώσεις αερίων και πυρός, που δημιουργήθηκαν από περιδινήσεις. Τελευταίο στάδιο της κοσμογονίας του φιλόσοφου, είναι η αποξήρανση τμημάτων της Γης υπό την επίδραση του Ήλιου. Ό,τι απέμεινε από αυτή την αρχική αποξήρανση διαμόρφωσε τη θάλασσα. Τούτη η βαθμιαία αποξήρανση είναι τμήμα μιας κυκλικής διαδικασίας που δεν οδηγεί, όμως, στην επαναπορρόφηση της γης από το άπειρο.
Ο Αναξίμανδρος διατύπωσε επίσης και μια πρώιμη εξελικτική θεωρία, βάσει της οποίας η ζωή εμφανίστηκε -μέσω προφανώς της αυτόματης γένεσης εξαιτίας της ηλιακής θερμότητας- στον πηλό ή τη λάσπη.
Συμπερασματικά, οι θεωρίες του Αναξίμανδρου έχουν πολλά κοινά σημεία με σημερινές ισχύουσες θεωρίες σχετικά με τη δημιουργία και εξέλιξη του σύμπαντος. Οι σκέψεις του, αν και ακόμα σε πολύ πρώιμο στάδιο, βρίσκονταν στο σωστό μονοπάτι.
Αναξιμένης ( 585-528 π.Χ. )
Αναζήτησε την αρχή του κόσμου στον αέρα, τον οποίο όρισε ως μοναδική και άπειρη αρχή. Ο αέρας είναι ποσοτικά άπειρος και αυτό τον καθιστά ανεξάντλητη πηγή του γίγνεσθαι. Με την θεωρία της πύκνωσης και της αραίωσης ερμήνευσε όλα όσα δεν είναι αέρας, προκειμένου να γίνουν αντιληπτά ως καταστάσεις που προέκυψαν από τις μεταβολές του αέρα. (Από τον αέρα μέσω της αραίωσης δημιουργείται το πυρ, ενώ μέσω της συμπύκνωσης δημιουργείται η γη και το ύδωρ).
Θεωρούσε ως προϋπόθεση των μεταβολών του αέρα τη συνεχή κινητικότητά του. Καθοριστικός παράγοντας για την επιλογή του αέρα ως βασικού στοιχείου για την κοσμογονία του, είναι η ταύτιση της ψυχής με τον αέρα. “Όπως η ψυχή μας ,όντας αέρας, μας συγκρατεί, έτσι και το πνεύμα και ο αέρας περιέχουν ολόκληρο τον κόσμο”. Πρόκειται ουσιαστικά για την πρώτη προσωκρατική ψυχολογική θέση.
Ηράκλειτος ( 540-480 π.Χ. )
Ο κόσμος για τον Ηράκλειτο δεν είναι αποτέλεσμα δημιουργίας ή γένεσης, αλλά προϋπάρχει προαιώνια και περιγράφεται ως ζωντανή φωτιά, η οποία εναλλάξ δυναμώνει και εξασθενεί, χωρίς ποτέ να σβήνει εντελώς. Το αείζωον πυρ διανύει μια κυκλική τροχιά κατά την οποία μεταλλάσσεται σε θάλασσα, κατόπιν σε γη, για να ακολουθήσει η αντίστροφη διαδικασία μεταλλαγής της γης σε θάλασσα και της θάλασσας σε φωτιά.
Το πυρ του Ηράκλειτου είναι μια κοσμολογική σταθερά που αέναα κινείται και μεταμορφώνεται. Η διαρκής κίνηση και μεταβολή αποτελεί το θεμελιώδες χαρακτηριστικό της πραγματικότητας, το οποίο εξέφρασε ο φιλόσοφος με την εικόνα ενός ποταμού που παραμένει ίδιος, ενώ το νερό που κυλάει μέσα του αλλάζει διαρκώς.
Ο φιλόσοφος μάλλον δεν πίστευε σε μια καθολική ροή και μεταβολή, αλλά επέμενε στη σύνδεση αυτής της μεταβολής με σταθερές παραμέτρους. Η παροιμιώδης φράση που χαρακτηρίζει τη φιλοσοφία του Ηρακλείτου: “Τα πάντα ρει, μηδέποτε κατά τ’αυτό μένειν”.
ΟΜΗΡΟΣ
Σύμφωνα με την αρχαιότερη παράδοση που μας αφηγείται ο Όμηρος, πατέρας των θεών ήταν ο Ωκεανός, που περικύκλωνε ολόκληρο το σύμπαν. Από το σμίξιμό του με τη σύζυγό του Τηθύ προήλθαν όλοι οι υπόλοιποι θεοί.
Ο Ωκεανός παρουσιάζεται από τον Όμηρο σαν ένας ηλικιωμένος, ασπρομάλλης γέροντας, με γλυκό χαμόγελο, ήσυχος, που ποτέ δεν παίρνει μέρος στους καβγάδες των θεών και κατοικεί μακριά από τη γη και τον Όλυμπο. Δυστυχώς όμως ο Όμηρος δε μας απαριθμεί τους απογόνους του Ωκεανού και της Τηθύος.
ΟΜΟΙΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΣΥΓΚΡΙΣΗ
Αρχικά εξετάζοντας τις θεωρίες των ελλήνων φιλοσόφων και σε αυτούς υπάρχει το στοιχείο της θεότητας, δηλαδή μιας ανώτερης δύναμης που πλάθει τον κόσμο αλλά κυρίως προσπαθούν να ερμηνεύσουν τη δημιουργία του κόσμου με έναν πιο επιστημονικό τρόπο γι αυτό και χρησιμοποιούν πολύ τα στοιχεία της ύλης (νερό, φωτιά, αέρας).
Συγκρίνοντας τους λοιπόν με την επιστημονική θεωρία βλέπουμε ότι παρουσιάζουν ομοιότητες καθώς ισχυριζόμενοι ότι ο κόσμος φτιάχτηκε από το νερό , τον αέρα, και τη φωτιά ή τη μείξη τους πλησιάζουν πιο πολύ στην επιστημονική θεωρία, σύμφωνα με την οποία αρχικά υπήρχε η λάβα που κάλυπτε τα πάντα μετά εμφανίστηκε το νερό και δημιουργήθηκε η ατμόσφαιρα.
Μάλιστα συγκεκριμένα στον Αναξίμανδρο συναντάμε την ιδέα για ένα περιστρεφόμενο νεφέλωμα από το οποίο δημιουργήθηκε ο κόσμος και η γη. Αυτός ο ισχυρισμός υποστηρίζεται και επιστημονικά αφού ο γαλαξίας μας δημιουργήθηκε σύμφωνα με τη θεωρία του νεφελώματος. Παράλληλα στη θεωρία του Ηράκλειτου συναντάμε μία πρώιμη μορφή της εξελικτικής θεωρίας που υπάρχει και στην επιστημονική θεωρία.
Όσον αφορά το στοιχείο της θεότητας παρατηρούμε ότι είναι κυρίαρχη στη μυθολογία της εποχής όπου συναντούμε τις θεότητες της Γης και του Ουρανού και των απογόνων τους κάτι που έρχεται σε αντίθεση με την επιστημονική θεωρία.
Ο Αναξίμανδρος είναι μάλλον ο πρώτος που χρησιμοποίησε το ουσιαστικό «το άπειρο». Επίθετα όμως από την ίδια ρίζα είναι γνωστά από την επική ποίηση.
Ο Όμηρος αποκαλεί συχνά «άπειρη» τη γη και τη θάλασσα, λόγω της πολύ μεγάλης τους έκτασης, αλλά και ένα μεγάλο κοπάδι με κατσίκες, ένα πολυάριθμο πλήθος ανθρώπων, ακόμη και τα άλυτα δεσμά ή τον βαθύ ύπνο του Οδυσσέα (Οδύσσεια ι 118, Ιλιάδα Ω 776, Οδύσσεια τ 174, θ 340, η 286).
«Άπειρο» λοιπόν χαρακτηρίζεται αυτό που καταλαμβάνει μια τεράστια, απέραντη έκταση, κάτι που είναι τόσο πολυπληθές ώστε να μοιάζει αμέτρητο, και γενικά κάτι που δεν μπορούμε να διατρέξουμε από το ένα άκρο ως το άλλο. Το επίθετο «άπειρος» δεν αναφέρεται σε ένα αντικείμενο χωρίς κανένα πέρας, όριο ή αριθμό, αλλά σε μια οντότητα ή κατάσταση την οποία κανείς δεν μπορεί να διαβεί, να εξαντλήσει, να γνωρίσει.
Δημιουργία του Κόσμου – Κοσμογονία
• Δημιουργία του Κόσμου κατά την
Παλαιά Διαθήκη – «Γένεσις»
Σύμφωνα με το πρώτο βιβλίο της Παλαιάς Διαθήκης, τη «Γένεση», η δημιουργία του κόσμου και του ανθρώπου έγινε σε έξι μέρες, οι οποίες, όπως λένε οι Πατέρες της Εκκλησίας, δεν πρέπει να λογίζονται ως 24ωρα, αλλά ως πολύ μεγάλα χρονικά διαστήματα.
Να λοιπόν, τι αναφέρεται στα δύο πρώτα κεφάλαια του βιβλίου αυτού:
Στην αρχή ο Θεός δημιούργησε τον ουρανό και τη γη. Η γη όμως ήταν έρημη και ασχημάτιστη και παντού βασίλευε πυκνό σκοτάδι. Το Πνεύμα του Θεού περιφερόταν πάνω στην επιφάνεια των υδάτων.
Και είπε ο Θεός: «Να γίνει φως». Και έγινε φως. Και είδε ο Θεός ότι το φως ήταν καλό και το χώρισε από το σκοτάδι. Και ονόμασε το φως «Ημέρα» και το σκοτάδι το ονόμασε «Νύχτα». Και έγινε βράδυ και έγινε πρωί «Πρώτη ημέρα».
Μετά είπε ο Θεός: «Να γίνει το στερέωμα ανάμεσα στα νερά για να ξεχωρίζει νερά από νερά». Και έκαμε ο Θεός το στερέωμα και ξεχώρισε τα νερά που ήταν κάτω από το στερέωμα από εκείνα που ήταν πάνω από το στερέωμα. Και ονόμασε ο Θεός το στερέωμα «Ουρανό». Και έγινε βράδυ και έγινε πρωί «Δεύτερη ημέρα».
Τότε είπε ο Θεός: «Να συγκεντρωθούν τα νερά που βρίσκονται κάτω από τον Ουρανό σ’ ένα μέρος και να φανεί η στεριά». Έτσι κι έγινε. Και ονόμασε ο Θεός τη στεριά «Γη» και τα συγκεντρωμένα νερά «Θάλασσα». Και είδε ο Θεός ότι αυτό ήταν καλό. Τότε είπε ο Θεός: «Να πρασινίσει η γη. Να βλαστήσουν πάνω σ’ αυτήν χορτάρια που να βγάζουν σπόρους και καρποφόρα δέντρα που ανάλογα με το είδος τους να κάνουν καρπούς που να περιέχουν τους σπόρους τους». Έτσι κι έγινε. Και είδε ο Θεός ότι αυτό ήταν καλό. Και έγινε βράδυ και έγινε πρωί «Τρίτη ημέρα».
Τότε είπε ο Θεός: «Να γίνουν φωτεινά σώματα στον ουρανό για να χωρίζουν την ημέρα από τη νύχτα, για να είναι σημάδια για τις εποχές, τις ημέρες και τα έτη και για να φωτίζουν τη γη από το στερέωμα του ουρανού». Έτσι και έγινε. Δημιούργησε ο Θεός τα δυο μεγάλα φωτεινά σώματα, το μεγαλύτερο για να εξουσιάζει την ημέρα και το μικρότερο για να εξουσιάζει τη νύχτα. Δημιούργησε και τα άλλα αστέρια. Και είδε ο Θεός ότι αυτό ήταν καλό. Και έγινε βράδυ και έγινε πρωί «Τέταρτη ημέρα».
Και είπε ο Θεός: «Να γεμίσουν τα νερά με άφθονα ψάρια και πλήθος πουλιών να πετούν πάνω από τη γη προς το στερέωμα του ουρανού». Έτσι δημιούργησε ο Θεός τα μεγάλα κήτη και κάθε λογής ψάρια που κολυμπούν και γεμίζουν τα νερά. Επίσης δημιούργησε και όλα τα είδη των πτηνών. Και είδε ο Θεός ότι αυτό ήταν καλό. Τα ευλόγησε λοιπόν και είπε: «Να αυξάνεσθε και να πληθύνεστε. Τα ψάρια ας γεμίσουν τις θάλασσες και τα πουλιά ας πληθαίνουν πάνω από τη γη». Και έγινε βράδυ και έγινε πρωί «Πέμπτη ημέρα».
Και είπε ο Θεός: «Να γεννήσει η γη διάφορα είδη ζώων, θηρία και ερπετά». Και έγινε έτσι. Και είδε ο Θεός ότι αυτό ήταν καλό.
Τότε είπε ο Θεός: «Ας φτιάξουμε τον άνθρωπο σύμφωνα με την εικόνα τη δική μας και την ομοίωση και ας εξουσιάζει αυτός στης θάλασσας τα ψάρια, στου ουρανού τα πτηνά, στα ζώα και γενικά σε όλη τη γη και στα ερπετά που σέρνονται πάνω σ’ αυτήν». Δημιούργησε λοιπόν ο Θεός τον άνθρωπο σύμφωνα με τη δική Του εικόνα. Τον έκανε όμοιο με τον εαυτό Του.
Έπλασε τον άντρα και τη γυναίκα.
Τους ευλόγησε και τους είπε: «Να κάνετε πολλά παιδιά, ώστε να πολλαπλασιαστείτε, να γεμίσετε τη γη και να κυριαρχήσετε σ’ αυτήν. Να εξουσιάσετε στης θάλασσας τα ψάρια, στου ουρανού τα πτηνά και σε κάθε ζώο που κινείται πάνω στη γη». Είπε ακόμα ο Θεός: «Να, όλα τα φυτά πάνω στη γη που βγάζουν σπόρους σας τα δίνω καθώς και όλα τα δέντρα που έχουν καρπούς. Αυτά θα είναι η τροφή σας. Και όλα τα χλωρά χόρτα τα δίνω για τροφή στα ζώα της γης και τα πτηνά του ουρανού». Έτσι και έγινε.
Ο Θεός είδε τα δημιουργήματά Του και ήταν όλα πάρα πολύ καλά. Και έγινε βράδυ και έγινε πρωί «Έκτη ημέρα».
Έτσι ολοκληρώθηκε λοιπόν σταδιακά ο ουρανός και η γη και ό,τι υπάρχει σ’ αυτά. Μέχρι την έκτη ημέρα ο Θεός είχε τελειώσει το έργο Του και την έβδομη ημέρα σταμάτησε να δημιουργεί. Την έβδομη ημέρα την ευλόγησε και την καθαγίασε, γιατί αυτή την ημέρα ολοκλήρωσε τη δημιουργία Του και αναπαύθηκε.
• Αν και η ιστορία της δημιουργίας του κόσμου κατά την Βίβλο δεν είναι επιστημονικά βάσιμη, είναι συγκλονιστικό το γεγονός ότι η σειρά των γεγονότων που αφηγείται παραπέμπουν στις εξελικτικές φάσεις της διαμόρφωσης του πλανήτη Γη και της ζωής. Πιο συγκεκριμένα, κατά την δεύτερη και τρίτη μέρα η ιστορία μιλάει για διαχώριση του ουρανού από την γη, ύστερα για διαμόρφωση της στεριάς και της θάλασσας και έπειτα εμφανίζεται η ζωή των ζώων και μετά του ανθρώπου.
Αντίστοιχα και οι επιστήμες που αφορούν την κοσμογονία, αναφέρονται σε μια ανάλογη χρονική σειρά των γεγονότων. Δηλαδή, πρώτα η διαμόρφωση του πλανήτη, ύστερα ο σχηματισμός του φλοιού της γης και έπειτα η εμφάνιση της ζωής στα προϊστορικά ζώα, στην αρχή, και μετά του ανθρώπου. Συμπερασματικά, για αυτόν τον λόγο και οι Πατέρες της Εκκλησίας υποστηρίζουν πως κάθε μέρα αντιστοιχεί σε μια μεγάλη χρονική περίοδο.
Επιπλέον πρέπει να λάβουμε υπ’ όψιν μας ότι η περίοδος που πρωτοεμφανίστηκε η κοσμογονία κατά την Βίβλο, εκτός την θεολογικής σημασίας της, οι επιστήμες δεν είχαν αναπτυχθεί. Επομένως είναι πολύ πιθανό η “ιστορία” αυτή να έχει επινοηθεί λόγω της ανάγκης του ανθρώπου να κατανοήσει την φύση του και από που προήλθε.
• Μύθοι για την Δημιουργία του κόσμου από
την Βόρεια Ευρώπη (Σκανδιναβία, Γερμανία).
Οι λαοί της Σκανδιναβίας απλώθηκαν νότια κάποια στιγμή κι αναμίχτηκαν με τα γερμανικά φύλα, σκορπίστηκαν σε όλη την Ευρώπη και πέρασαν και στα νησιά. Μαζί τους μετέφεραν και πλήθος πανέμορφους μύθους για τη δημιουργία του κόσμου.
Πρώτα υπήρχε το Χάος. Στη μια του πλευρά αναπτύχθηκε το απέραντο κράτος του ψύχους και της ομίχλης. Στην άλλη του πλευρά δημιουργήθηκε το κράτος της φωτιάς. Το Ψύχος και η Φωτιά ενώθηκαν κι έτσι γεννήθηκε ο Ιμίρ, το πρώτο ον. Από τις σταγόνες της ομίχλης δημιουργήθηκε η αγελάδα, που πρόσφερε τροφή ώστε να μπορέσει ο Ιμίρ να μεγαλώσει.
Κάποια στιγμή, το πρώτο ον έπεσε να κοιμηθεί κι από τον ιδρώτα ή από την αναπνοή του γεννήθηκαν οι τρεις μεγάλοι θεοί με τον Όντιν μέγιστο ανάμεσά τους. Οι τρεις θεοί χώρισαν τη στεριά από τα νερά και ακινητοποίησαν τον Ήλιο, που έριξε τις ακτίνες του στη Γη κι έκανε να φυτρώσει η πρώτη χλόη.
Μετά, ο Χάιμδαλ, ο θεός του πολιτισμού, άρχισε να περιοδεύει την πλάση όλη. Φιλοξενήθηκε στην καλύβα του Άε και της Έδα, που έμεινε έγκυος. Γεννήθηκε ο Τρελ, γενάρχης των δούλων, παρ’ όλο που η Έδα είναι τόσο σεβαστή, ώστε να βαφτίσουν με το όνομά της τα ιερά κείμενα.
Ο Χάιμδαλ ενώθηκε, έπειτα, με την Άμα και γεννήθηκε ο Καρλ, γενάρχη όλων των ελεύθερων ανθρώπων. Τέλος, ο Χάιμδαλ ταίριαξε και με τη Μούδερ, που απέκτησε έτσι τον Σιέντλ, γενάρχη όλων των αριστοκρατών.
Historyreport.gr, www.pemptousia.gr
ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΘΕΩΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΣΥΜΠΑΝΤΟΣ
Η ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΕΚΡΗΞΗΣ (BIG BANG THEORY) :
Η Μεγάλη Έκρηξη είναι κοσμολογική θεωρία σύμφωνα με την οποία το Σύμπαν δημιουργήθηκε από μια υπερβολικά πυκνή και θερμή κατάσταση, πριν από περίπου 13,8 δισεκατομμύρια χρόνια. Η θεωρία αυτή για τη δημιουργία του Σύμπαντος είναι η πιο διαδεδομένη σήμερα στην επιστημονική κοινότητα.
Εισηγητής της θεωρίας υπήρξε ο Βέλγος Αββάς και αστρονόμος Ζωρζ Λεμαίτρ.
Ύστερα από τις διαπιστώσεις ότι:
Οι λύσεις της Θεωρίας της Σχετικότητας προέβλεπαν ως αρχή του Σύμπαντος μια μαθηματική ανωμαλία.
Εφόσον η εντροπία (το μέτρο της αταξίας) του Σύμπαντος ολοένα και αυξάνει θα υπήρχε στιγμή στο παρελθόν με ελάχιστη εντροπία όπου η ύλη θα είχε τη μέγιστη δυνατή πυκνότητα.
κι έχοντας ως βάση αυτές τις δύο παρατηρήσεις, πρότεινε ως αρχή του Σύμπαντος το «πρωταρχικό άτομο», όπου ολόκληρη η μάζα του Σύμπαντος είναι συγκεντρωμένη σε ένα και μοναδικό σημείο και ο χωρόχρονος δεν έχει ακόμα δημιουργηθεί. Το «άτομο» αυτό κάποτε εξερράγη και από την ύλη που εκτοξεύθηκε δημιουργήθηκαν οι γαλαξίες και οι αστέρες.
Το 1948 ο Τζορτζ Γκάμοφ μελετώντας θεωρητικά την υπερβολικά πυκνή κατάσταση του αρχικού ατόμου συμπέρανε ότι:
Το ήλιο και τα άλλα ελαφρά χημικά στοιχεία πρέπει να δημιουργήθηκαν εντός τεσσάρων δευτερολέπτων
Μια διάχυτη ισότροπη ακτινοβολία, απομεινάρι της μεγάλης έκρηξης, θα πρέπει να είναι ακόμα και σήμερα ανιχνεύσιμη.
ΤΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΕΚΡΗΞΗΣ
Το Μοντέλο της Μεγάλης Έκρηξη: Η θεωρία του Big Bang περιγράφει την πρώιμη εξέλιξη του Σύμπαντος. Σύμφωνα με αυτή τη θεωρία, η Μεγάλη Έκρηξη συνέβη περίπου 13,77 δισεκατομμύρια χρόνια πριν, η οποία ως εκ τούτου θεωρείται η ηλικία του σύμπαντος. Την εποχή αυτή, το Σύμπαν ήταν υπερβολικά πυκνό και θερμό και η ύλη βρισκόταν σε κατάσταση πλήρους ιονισμού. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την αρχή της διαστολής του και την ψύξη του σε τέτοιο σημείο ώστε η ενέργεια μετατραπεί σε διάφορα υποατομικά σωματίδια, συμπεριλαμβανομένων των πρωτονίων, νετρονίων και ηλεκτρονίων. Αν και απλοί ατομικοί πυρήνες θα μπορούσαν να έχουν σχηματιστεί γρήγορα, χρειάστηκαν χιλιάδες χρόνια πριν από την εμφάνιση των πρώτων ηλεκτρικά ουδετέρων ατόμων.
Το πρώτο στοιχείο που παράχθηκε ήταν το υδρογόνο, μαζί με το ηλίου και το λίθιο. Τα αρχέγονα αυτά στοιχεία συγχωνεύτηκαν σε γιγαντιαία σύννεφα και δημιούργησαν τους αστέρες και τους γαλαξίες. Γενικότερα, το Big Bang είναι μια θεωρία ευρέως αποδεκτή στην επιστημονική κοινότητα και προσφέρει μια πλήρη εξήγηση για ένα ευρύ φάσμα των παρατηρούμενων φαινομένων. Οι βασικές ιδέες του Big Bang είναι η διαστολή, η πρώιμη θερμή κατάσταση, ο σχηματισμός του ηλίου, καθώς και ο σχηματισμός των γαλαξιών. Δεδομένου ότι η απόσταση μεταξύ των γαλαξιακών σμηνών αυξάνεται σήμερα, συνάγεται ότι όλα ήταν πιο κοντά στο παρελθόν. Το Big Bang στηρίζεται στις θεωρίες της Φυσικής.
Η σχέση χώρου, χρόνου και ύλης απορρέουν από τη Γενική θεωρία της Σχετικότητας του Αϊνστάιν. Η συμπεριφορά της ύλης στις διαδοχικές φάσεις της ζωής του Σύμπαντος προβλέπεται από τη Κβαντική Φυσική των στοιχειωδών σωματιδίων. Επιπλέον πρέπει να αναφέρουμε ότι η επιστημονική κοινότητα ήταν κάποτε χωρισμένη μεταξύ των υποστηρικτών του Big Bang και αυτές της Θεωρία της Σταθερής Κατάστασης. Οι περισσότεροι επιστήμονες πείστηκαν ότι κάποια εκδοχή του Big Bang ταιριάζει καλύτερα με τις παρατηρήσεις μετά την ανακάλυψη της κοσμικής ακτινοβολίας των μικροκυμάτων το 1964 , και ειδικά όταν το φάσμα του (δηλαδή, η ποσότητα της ακτινοβολίας που μετράται σε κάθε μήκος κύματος) βρέθηκε να ταιριάζει με εκείνο της θερμικής ακτινοβολίας από ένα μαύρο σώμα.
Η ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΣΥΜΠΑΝΤΟΣ
Το Big Bang σύμφωνα με την κοσμολογία, περιγράφει την ιστορία και το μέλλον του σύμπαντος και αποτελεί το επιστημονικό μοντέλο του πώς το σύμπαν ήρθε στην ύπαρξη και αναπτυχθεί διαχρονικά.
Την εξέλιξη του σύμπαντος τη διακρίνουμε σε 4 φάσεις: α) Την περίοδο των αδρονίων (ή βαρέων σωματιδίων) β) Την περίοδο των λεπτονίων (ή ελαφρών σωματιδίων) γ) Την περίοδο του πλάσματος και δ) Την περίοδο της ύλης. Οι περίοδοι των αδρονίων , των λεπτονίων και η περίοδος του πλάσματος συνιστούν την εποχή της ακτινοβολίας, ενώ η περίοδο της ύλης την εποχή της ύλης. Κατά την εποχή της ακτινοβολίας το μεγαλύτερο μέρος της ενέργειας του Σύμπαντος βρίσκεται στα φωτόνια. Αντίθετα, την εποχή της ύλης η ενέργεια βρίσκεται κυρίως σε υλική μορφή.
Κοινό χαρακτηριστικό όλων αυτών των φάσεων της κοσμικής ιστορίας είναι η διαστολή του Σύμπαντος που ακολούθησε τη Μεγάλη Έκρηξη. Η διαστολή αυτή -που ήταν ταχύτατη στα αρχικά της στάδια- προκάλεσε συνεχή πτώση της θερμοκρασίας και της πυκνότητας του Σύμπαντος.
Ο ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ HUBBLE
Η σύγχρονη παρατηρησιακή κοσμολογία ξεκίνησε ουσιαστικά από μια ανακάλυψη του Edwin Hubble. Η ανακάλυψη δημοσιεύθηκε το 1929, σ’ ένα άρθρο με τίτλο «Μια σχέση ανάμεσα στην απόσταση και την ακτινική ταχύτητα των εξωγαλαξιακών νεφελωμάτων», στα Πρακτικά της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ. Εκείνο που ανακάλυψε ο Hubble προέκυψε μετά από πολυετή μελέτη των φασμάτων των γαλαξιών, την οποία είχε αρχίσει με τον V. M. Slipher το 1914. Στα φάσματα αυτά εμφανίζονται οι σκοτεινές γραμμές απορρόφησης. Ας ξεκαθαρίσουμε πρώτα, που οφείλονται αυτές οι σκοτεινές γραμμές. Οι γραμμές Fraunhofer, όπως ονομάζονται, ανακαλύφθηκαν το 1814 από τον Josheph von Fraunhofer και αποτελούσαν μυστήριο για περισσότερο από έναν αιώνα.
Αυτό το μυστήριο λύθηκε μόνο μετά τη θεμελίωση της κβαντικής θεωρίας, η οποία έφερε επανάσταση στο θεωρητικό πλαίσιο της φυσικής. Φανταστείτε ένα αέριο π.χ. ατόμων υδρογόνου, το οποίο παρεμβάλλεται στην πορεία της ηλιακής ακτινοβολίας. Τα άτομα του υδρογόνου, σύμφωνα με την κβαντική θεωρία, απορροφούν (και εκπέμπουν) φωτόνια συγκεκριμένης ενέργειας (άρα και μήκους κύματος).
Ως αποτέλεσμα της απορρόφησης δημιουργείται «τρύπα» σ’ αυτό το μήκος κύματος της ηλιακής ακτινοβολίας, η οποία θα εμφανιστεί ως σκοτεινή γραμμή στο φωτεινό φάσμα. Οι σκοτεινές γραμμές αυτές είναι οι γραμμές απορρόφησης. Το φως του ήλιου ή άλλων άστρων και γαλαξιών περιέχει γραμμές απορρόφησης που οφείλονται στην αέρια ύλη που βρίσκεται στην επιφάνειά τους. Οι γραμμές αυτές μας αποκαλύπτουν την χημική σύσταση των άστρων, διότι κάθε στοιχείο έχει – τα δικά του δακτυλικά αποτυπώματα – τις δικές του φασματικές γραμμές εκπομπής και απορρόφησης.
ΘΕΩΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΣΥΜΠΑΝΤΟΣ
Η θέση της επιστήμης αυτή την εποχή είναι ότι η ύπαρξη του σύμπαντος, στο οποίο ζούμε, αρχίζει με τη μεγάλη έκρηξη (big bang). Από καιρού ασχολούνται οι επιστήμονες με τη διερεύνηση των λεπτομερειών, πώς πραγματοποιήθηκε αυτή η έκρηξη, τι υπήρχε πριν, τι ακολούθησε μετά κ.ο.κ.
Μια από τις επιστημονικές αυτές απόψεις θεωρεί ότι πριν από την έκρηξη υπήρχε ένα άλλο σύμπαν, το οποίο συρρικνώθηκε και στη συνέχεια εξερράγη. Μια άλλη δέχεται ότι μπορεί το σύμπαν να προέκυψε από ένα κενό ύλης με πολύ υψηλή ενεργειακή πυκνότητα μέσω μιας κβαντικής διαταραχής.
Ίσως, βέβαια, να ήταν η μεγάλη έκρηξη μία από τις πολλές που συμβαίνουν σε ένα υπερσύμπαν και ακολουθούν νόμους που δεν γνωρίζουμε ακόμα. Σ’ αυτή την περίπτωση λειτουργεί η αντίληψη των φυσαλίδων: το υπερσύμπαν είναι δηλαδή ένας αιώνιος αφρός άπειρων διαστάσεων και κάθε φυσαλίδα του αποτελεί ένα αυτοτελές σύμπαν, όπως αντιλαμβανόμαστε εμείς το δικό μας.
Αν και δεν γνωρίζουμε τι ακριβώς συνέβη, ξέρουμε ότι αυτό πρέπει να έγινε πριν από περίπου 13,7 δισεκ. έτη. Αυτή η γνώση προκύπτει από τις μετρήσεις της ακτινοβολίας, η οποία διαχέεται στο σύμπαν που ζούμε.
Η γνωστή από την καθημερινή εμπειρία μας ύλη δεν είναι η μοναδική στο σύμπαν. Οι επιστήμονες θεωρούν ότι πρέπει να υπάρχει μια, ακόμα ανεξερεύνητη, «σκοτεινή ύλη», καθώς επίσης μια (επίσης ανεξερεύνητη) «σκοτεινή ενέργεια», μέσω των οποίων εξηγούνται διάφορα φαινόμενα στο σύμπαν.
Επειδή παραδοσιακά οι ερωτήσεις για το νόημα κάποιων γεγονότων υπάγονται στη θεολογική σφαίρα, η καθολική εκκλησία έχει δημιουργήσει ένα αστρονομικό παρατηρητήριο, μέσω του οποίου πραγματοποιούνται παρατηρήσεις και μελέτες της ουράνιας σφαίρας.
Στόχος είναι να φέρουν σε συμφωνία την επιστήμη με τη θρησκεία!
Βέβαια, η αστρονομική και κοσμολογική έρευνα δεν γίνεται σήμερα με εικασίες και τηλεσκόπια από την επιφάνεια της Γης, όπως έρευνα δεν γίνεται σήμερα με εικασίες και τηλεσκόπια από την επιφάνεια της Γης, όπως έκαναν οι αφορεσμένοι από τον εκκλησιαστικό μηχανισμό Κοπέρνικος και ο Γαλιλαίος πριν από μισή χιλιετία περίπου, αλλά με επιστημονικές θεωρίες από το χώρο της Φυσικής και με τα αναλυτικά εργαλεία των Μαθηματικών.
Έτσι, μια συμφωνία χριστιανικής θρησκείας και επιστήμης προϋποθέτει σύγκλιση των επιστημονικών θεωριών, της θεωρίας της Σχετικότητας και της Κβαντικής Φυσικής, της Θεωρίας της Εξέλιξης και της Βιολογίας με τα ιερά συγγράμματα, πράγμα που ήδη στα πρώτα βήματα αποδεικνύεται αδύνατον.
Μια προσπάθεια αποδέσμευσης από τις «γραφές», οι οποίες προέρχονται από λαούς της ερήμου, με τελείως διαφορετικές αντιλήψεις και διαφορετικά προβλήματα, όχι μόνο με τους σημερινούς ανθρώπους, αλλά και με εκείνους της παλιάς εποχής που ζούσαν στον ευρωπαϊκό χώρο, είναι εκείνη που αναφέρει (π.χ. Γιανναράς) ότι «Μια μετα-φυσική ερμηνευτική πρόταση δεν μπορεί να φιλοδοξήσει επιστημονική ερμηνεία των φυσικών γεγονότων.
Αφορά μόνο στο “νόημά” τους (ή στην απουσία “νοήματος”), μόνο στην υπαρκτική αιτία και στο υπαρκτικό τέλος-σκοπό τους…» Και ακόμα: « Το βιβλίο της Γένεσης, π.χ., στην Παλαιά Διαθήκη, είναι αμέσως φανερό ότι δεν γράφτηκε για να λειτουργήσει σαν επιστημονική ερμηνεία της καταγωγής του σύμπαντος. Ο στόχος του είναι, σαφέστατα, να προτείνει “νόημα” του κόσμου, να μιλήσει για την “αιτία” και τον “σκοπό” της λογικής ύπαρξης του ανθρώπου…» Έτσι ξεμπερδεύει από το άχθος της Παλαιάς Διαθήκης.
Μια άλλη προσπάθεια αποδέσμευσης (μητροπ. Ναυπακτίας Ιερόθεος) θεωρεί ότι «Πηγή της πίστεώς μας δεν είναι τα Ευαγγέλια… αλλά η αποκαλυπτική αλήθεια… όπως καθορίστηκε και οριοθετήθηκε από τις Οικουμενικές Συνόδους». Πάνε λοιπόν και τα ευαγγέλια, περνάνε κι αυτά στο περιθώριο! Επειδή όμως, εδώ και πάνω από 1.000 χρόνια, δεν γίνονται πλέον «οικουμενικές σύνοδοι» των ορθόδοξων εκκλησιών, έχει αυτοπαγιδευτεί η «ανατολική εκκλησία» και δεν υπάρχει περίπτωση να παρακολουθήσει τις επιστημονικές ανακαλύψεις και να συγχρονιστεί με την επιστήμη.
Αντίθετα, η καθολική εκκλησία μπορεί και πραγματοποιεί «οικουμενικές συνόδους», μόνο τον 20ο αιώνα έγιναν δύο. Έτσι αποδεσμεύτηκε από το ανάθεμα προς τον Κοπέρνικο, τον Γαλιλαίο και τους άλλους αστρονόμους, υιοθέτησε το big bang και θεωρεί της Εξέλιξη ως κάτι περισσότερο από μια απλή θεωρία – ουσιαστικά τρέχει δηλαδή ως ουραγός πίσω από την επιστήμη.
Στα επόμενα παραθέτουμε τις τρέχουσες επτά (7) θεωρίες για τη δημιουργία του κόσμου (σύμπαντος), οι οποίες είναι περίπου ισοδύναμες και αναμένουν επιβεβαίωση από πειραματικά αποτελέσματα. Το πιθανότερο είναι ότι κάποτε στο μέλλον θα αποδειχθεί ένας συνδυασμός μερικών εξ αυτών ως η σωστή λύση του προβλήματος. Κανείς δεν μπορεί να εικάσει, πότε θα συμβεί αυτό, όπως κανείς δεν μπόρεσε να προβλέψει άλλες ανακαλύψεις και επινοήσεις που προέκυψαν στην ιστορία της Επιστήμης και της Τεχνολογίας.
Οι θεωρίες για τη δημιουργία του σύμπαντος που έχουν διατυπωθεί μέχρι σήμερα, είναι οι εξής:
Ανυπαρξία αρχής και τέλους του σύμπαντος. Είναι τόσο παλιά αυτή η θεωρία όσο και οι άνθρωποι και είναι εξ ορισμού αποδεκτοί από τους πολιτισμούς της ανατολικής Ασίας (Ινδία, Κίνα κ.ά.) Μαθηματικοποιημένη μορφή της είναι η Κβαντική Θεωρία Βρόχων (LQG) που προτάθηκε από τους Bojowald, Ashtekar και άλλους. Δεν υπάρχει ακόμη καμία απόδειξη της. Σε επίπεδο εικασίας, την άποψη για αιώνιο σύμπαν είχε διατυπώσει στην Αρχαιότητα ο φιλόσοφος Επίκουρος.
Η εκπυρωτική θεωρία προτάθηκε το 2001 από τον Neil Turok και δεν υπάρχει καμία απόδειξη που να την επαληθεύει. Σε επίπεδο εικασίας, την άποψη για εκπυρωτικό σύμπαν είχε διατυπώσει στην Αρχαιότητα ο Ζήνων ο Κιτιεύς.
Το σύμπαν αποσπάστηκε από ένα μεγαλύτερο σύμπαν. Προτάθηκε από τον Cumrun Vafa το 1994 και προκύπτει από έμμεσα συμπεράσματα της αποστολής WMAP.
Το σύμπαν δημιουργήθηκε εκ του μηδενός. Υπάρχουν πολλοί που υποστηρίζουν τη θεωρία από το 1925, που αναπτύχθηκε η κβαντική θεωρία. Αποδείξεις υπάρχουν στην κβαντική θεωρία (π.χ. στο πείραμα της διπλής σχισμής).
Ημερ: 13 Απριλίου 2018 Κατηγορίες: ερευνητικές εργασίες.
Αφήστε μια απάντηση