Η έκφραση του συναισθήματος στη Μουσική.

Στόχος του μαθήματος: Σήμερα θα μάθουμε λίγα ακόμα από τα μυστικά της Μουσικής, πώς μας δίνει η μουσική τη δυνατότητα να νιώθουμε συναισθήματα κάθε φορά που την ακούμε.

 

 

Η Μουσική είναι μία τέχνη που έχει τα δικά της εργαλεία και τις δικές της τεχνικές, όπως έχουμε ξεκινήσει να μαθαίνουμε. Επίσης έχει τη δυνατότητα, όπως όλες οι τέχνες, να εκφράζει συναισθήματα. Αυτό πετυχαίνεται με τη χρήση όπως λέμε διαφορετικών “κλιμάκων”. Η κλίμακα είναι η διαδοχή των νοτών με συγκεκριμένες αποστάσεις μεταξύ των νοτών. Έχουμε δύο ειδών κλίμακες λοιπόν: τις μείζονες (μείζονα σημαίνει μεγάλη) τις ελάσσονες (ελάσσονα σημαίνει μικρή). Οι μείζονες κλίμακες είναι αυτές που ακούγονται ως χαρούμενες ενώ οι ελάσσονες ακούγονται ως λυπητερές. Αυτό φυσικά επιτυγχάνεται με όλα τα μουσικά όργανα.

Ακούστε μία μείζονα κλίμακα στο αρμόνιο:

Η συγκεκριμένη κλίμακα ξεκινάει από τη νότα ΝΤΟ, γι’ αυτό και λέγεται “ΝΤΟ ΜΕΙΖΟΝΑ”. Παρακάτω βλέπουμε πώς γράφεται.  Ποιες  νότες  λείπουν στο παρακάτω πεντάγραμμο;

Ακούστε τώρα μία ελάσσονα κλίμακα στο αρμόνιο:

Η συγκεκριμένη κλίμακα ξεκινάει από τη νότα ΛΑ, γι’ αυτό και λέγεται “ΛΑ ΕΛΑΣΣΟΝΑ”. Παρακάτω βλέπουμε πώς γράφεται.  Ποιες  νότες  λείπουν σε αυτό το πεντάγραμμο; Παρατηρείτε εδώ κάτι διαφορετικό;

 

Όπως παρατηρήσαμε στα δύο παραπάνω παραδείγματα, φαίνεται ξεκάθαρα ποια είναι η πιο φωτεινή-χαρούμενη κλίμακα και ποια είναι πιο σκοτεινή-λυπητερή κλίμακα…

ΑΣΚΗΣΗ ΑΚΡΟΑΣΗΣ

Παρακάτω ακούστε 5 διαφορετικά έργα για σόλο πιάνο και γράψτε για το καθένα αν είναι χαρούμενο (σε μείζονα κλίμακα) ή λυπητερό (σε ελάσσονα κλίμακα).

Επίσης μπορεί κάποιο από τα 5 να σας μεταδίδει κι άλλα συναισθήματα όπως νοσταλγία, θλίψη, ενθουσιασμό, αγάπη, ντροπή, φόβο κλπ. Μπορείτε να τα σημειώσετε και αυτά.

1. Συνθέτης: Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ (1756-1791)

Piano Sonata Aρ. 16

2. Συνθέτης : Φρειδερίκος Σοπέν (1810-1849)

Νυχτερινό Αρ. 20.

3. Συνθέτης: Ζακ Όφενμπαχ (1819-1880)

“Can- Can”

4. Συνθέτης: Μάνος Χατζιδάκις (1925-1994)

“Αρχόντισσα”

5. Συνθέτης: Σταύρος Ξαρχάκος (1939- εν ζωή)

“Σεβντάς και κόκκινα φανάρια”

Τώρα δώστε έναν δικό σας τίτλο στο κομμάτι με τον αριθμό 1.

Προσπαθήστε τώρα να παίξετε τις δύο παραπάνω κλίμακες στο εικονικό πιάνο μόνοι σας στο σπίτι.

 

Χαρακτηριστική εικόνα μαθήματος: Το τετράγραμμο του ύμνου “ut queant laxis” που ο Μοναχός Guido d’ Arezzo καθιέρωσε για τις ονομασίες των νοτών. Η μετάφραση του κειμένου:  “Για να μπορούν να υμνούν με όλη τη δύναμη των πνευμόνων τους τούτοι εδώ οι δούλοι σου, τα θαύματα των χειρονομιών σου, συγχώρεσε τα ακάθαρτα χείλη των δούλων Σου, Ω Άγιε Ιωάννη!”