Υδρόσφαιρα
Όπως είδαμε η υδρόσφαιρα περιλαμβάνει το νερό σε όλες του τις μορφές (Ωκεανούς, λίμνες, ποτάμια, πάγο, υδρατμούς, υπόγεια ύδατα κ.τ.λ.)
Ο κύκλος του νερού (Υδρολογικός κύκλος)
Υδρολογικός κύκλος
Με τον όρο υδρολογικός κύκλος περιγράφουμε την σταθερή και αδιάκοπη κίνηση του νερού από την ατμόσφαιρα στην επιφάνεια της Γης, στο υπέδαφος και πάλι στην ατμόσφαιρα.
Κατά τη διάρκεια του κύκλου του νερού εμφανίζονται οι παρακάτω έννοιες :
- Εξάτμιση: Η μεταβολή του νερού της επιφάνειας της Γης σε ατμό με την επίδραση της θερμότητας.
- Εξάτμιση-διαπνοή: Η μετατροπή του νερού του εδάφους σε ατμό μέσω των φυτών τα οποία παίρνουν το νερό από το έδαφος και το απελευθερώνουν στην ατμόσφαιρα μέσα από τα στόματα των φύλλων.
- Ατμοσφαιρικά κατακρημνίσματα ή Υετός: Οι μορφές με τις οποίες το νερό πέφτει στη Γη (χιόνι, χαλάζι, βροχή, δροσιά κτλ).
- Απορροή: Η κίνηση του νερού στην επιφάνεια του εδάφους (ρυάκια, ποτάμια, χείμαρροι).
- Κατείσδυση: Η κίνηση του νερού προς το εσωτερικό της Γης από πόρους, ρωγμές ή ρήγματα. Τα νερά αυτά που υπάρχουν και κάτω από το έδαφος ονομάζονται υπόγεια ύδατα.
Το μεγαλύτερο μέρος του νερού που υπάρχει στη Γη, είναι αλμυρό και βρίσκεται στους ωκεανούς, ενώ από το υπόλοιπο το μεγαλύτερο μέρος είναι με τη μορφή πάγου.
Κατανομή του νερού στη Γη
Παγετώνες
Παγετώνας
Παγετώνας
Οι παγετώνες είναι μεγάλες μάζες πάγων μου δημιουργούνται σε περιοχές όπου το χιόνι που πέφτει είναι πολύ περισσότερο από αυτό που προλαβαίνει να λιώσει. Ο παγετώνας κινείται λόγω της βαρύτητας προς χαμηλότερες περιοχές. Σε κάποιες περιπτώσεις που φτάνει μέχρι τη θάλασσα, κάποια κομμάτια του κόβονται κι έτσι δημιουργούνται τα παγόβουνα.
Ωκεανοί και Θάλασσες
Όπως είπαμε και παραπάνω, το μεγαλύτερο μέρος του νερού που υπάρχει στη Γη (97%) βρίσκεται στους ωκεανούς. Το βόρειο ημισφαίριο καλύπτεται κατά 60% από νερό ενώ το νότιο κατά 80%. Συνολικά λοιπόν η επιφάνεια της Γης καλύπτεται κατά 70% από αλμυρό νερό το οποίο και ονομάζουμε Παγκόσμιο ωκεανό.
Ο παγκόσμιος ωκεανός χωρίζεται σε 5 μικρότερα τμήματα:
- Ειρηνικός Ωκεανός
- Ατλαντικός Ωκεανός
- Ινδικός Ωκεανός
- Βόρειος Παγωμένος ή ΑρκτικόςΩκεανός
- Νότιος Παγωμένος Ωκεανός
Οι ωκεανοί της Γης
Οι θάλασσες είναι μικρότερες από τους ωκεανούς και βρίσκονται συνήθως ανάμεσα σε στεριές και θεωρούνται κομμάτια κάποιου ωκεανού.
Ο βυθός των ωκεανών
Ο βυθός των ωκεανών δεν είναι ομοιόμορφος. Έτσι έχουμε διάφορους σχηματισμούς όπως και στην επιφάνεια της Γης, βουνά, πεδιάδες, χαράδρες κτλ που προκαλούνται από διεργασίες που γίνονται στο εσωτερικό της Γης καθώς και από ιζήματα, υλικά δηλαδή που προέρχονται από την ξηρά και κατακάθονται στην θάλασσα.
Ο βυθός των ωκεανών
- Υφαλοκρηπίδα: Είναι η προέκταση της ξηράς μέσα στη θάλασσα που εκτείνεται με μικρή κλίση μέχρι το βάθος των 150-200 m. Έχει μεγάλη οικονομική σημασία επειδή σχετίζεται με τις ανθρώπινες δραστηριότητες όπως η αλιεία, η άντληση πετρελαίου κ.α.
- Ηπειρωτική κατωφέρεια: Αρχίζει από εκεί που τελειώνει η υφαλοκρηπίδα και φτάνει σε μεγάλα βάθη (> 1.000 m) και είναι απότομη με μεγάλες κλίσεις.
- Αβυσσική πεδιάδα: Είναι ο επίπεδος πυθμένας που ακολουθεί την ηπειρωτική κατωφέρεια σε βάθη μεγαλύτερα των 4.000 m. Το ομαλό ανάγλυφο, διακόπτεται από ανυψώσεις (σαν οροσειρές) τις μεσοωκεάνιες ράχες που το συνολικό τους μήκος φτάνει τα 6.500 km σε όλους τους ωκεανούς.
- Υποθαλάσσια όρη: Είναι υψώματα το ύψος των οποίων μπορεί να ξεπεράσει τα 1.000 m. Δημιουργούνται στη ζώνη των μεσοωκεάνιων ραχών και είναι συνήθως ηφαιστειακής προέλευσης.
- Τάφρος: Είναι το βύθισμα του πυθμένα με σχετικά απότομες πλευρές. Η βαθύτερη τάφρος βρίσκεται στον Ειρηνικό ωκεανό και ονομάζεται Τάφρος των Μαριανών με βάθος 11.843 m.
Το σημείο όπου βρίσκεται η τάφρος των Μαριανών.
Τα ποτάμια του κόσμου
Για να μελετήσουμε και να συγκρίνουμε τα ποτάμια που υπάρχουν στον κόσμο βασιζόμαστε σε διαφορετικά κριτήρια ανάλογα με τα χαρακτηριστικά που έχουν.
- Μήκος: Δείχνει πόσο μακρύ είναι ένα ποτάμι.
- Παροχή: Δείχνει τον όγκο του νερού που περνά από μια διατομή του του ποταμού κάθε δευτερόλεπτο. Μετριέται σε κυβικά μέτρα ανα δευτερόλεπτο (m3/s)
- Λεκάνη απορροής: Είναι η περιοχή από την οποία το νερό καταλήγει στο ποτάμι.
-
- Υδρογραφικό δίκτυο: Είναι τα ρυάκια, τα ποτάμια, οι χείμαρροι κτλ που διοχετεύουν το νερό από την λεκάνη απορροής στο ποτάμι.
- Υδροκρίτης: Τα όρια της λεκάνης απορροής που ορίζονται από μια φανταστική γραμμή που ενώνει τα ψηλότερα σημεία της λεκάνης απορροής.
- Εκβολές: Είναι το μέρος όπου το ποτάμι χύνεται στη θάλασσα.
- Δέλτα: Είναι οι αποθέσεις του ποταμού στις εκβολές του. Χωρίζεται στην δελταϊκή πεδιάδα που είναι το τμήμα που βρίσκεται πάνω από την επιφάνεια του νερού και το προδέλτα που βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας.
- Πηγές: Είναι το μέρος απ’ όπου ξεκινάει το νερό του ποταμού.
- Κυρίως ροή ή κοίτη: Είναι το βασικό μέρος του ποταμού και στο οποίο καταλήγουν όλοι οι παραπόταμοι.
- Μαίανδροι: Είναι οι “στροφές” που σχηματίζει το ποτάμι καθώς κινείται.
Το δέλτα του ποταμού Νείλου είναι σε μέγεθος συγκρίσιμο με το νησί της Σικελίας.
Αυτή η εργασία έχει άδεια χρήσης Creative Commons -Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση – Παρόμοια Διανομή4.0.
Άρθρα (RSS)