Η Ευρωπαϊκή Ημέρα Προστασίας των Προσωπικών Δεδομένων γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 28 Ιανουαρίου, με πρωτοβουλία του Συμβουλίου της Ευρώπης και την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο εορτασμός της ημέρας αυτής αποσκοπεί στην ευαισθητοποίηση των πολιτών σε θέματα προστασίας προσωπικών δεδομένων καθώς αποτελούν προϋπόθεση για την άσκηση άλλων θεμελιωδών δικαιωμάτων, όπως της ελευθερίας του λόγου και της συνείδησης.
Οι ραγδαίες τεχνολογικές εξελίξεις δημιουργούν νέες προκλήσεις για την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα καθώς στο διαδίκτυο δεν υφίστανται σύνορα.Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με το νέο κανονισμό (οι περισσότεροι πλέον αναφέρονται σε αυτόν με το ακρωνύμιο GDPR) που από τις 25 Μαΐου 2018 θα ισχύει σε όλα τα κράτη μέλη επιχειρεί να «θωρακίσει» το δικαίωμα προστασίας των προσωπικών μας δεδομένων.
Ο GDPR καθορίζει σε ποιες περιπτώσεις επιτρέπεται να χρησιμοποιούνται, αποθηκεύονται, διαγράφονται, μεταβιβάζονται και εν γένει επεξεργάζονται τα προσωπικά μας δεδομένα και κυρίως, με ποιον τρόπο μπορούμε να τα προστατεύουμε.
Είναι επιτακτική ανάγκη σήμερα, ίσως περισσότερο από ποτέ, να συνειδητοποιήσουμε όλοι μας, μικροί μεγάλοι, τη σημασία προστασίας των προσωπικών μας δεδομένων. Είμαστε σχεδόν αδιάφοροι πάνω σε αυτό το θέμα γιατί δεν έχουμε αντιληφθεί τους κινδύνους που μπορούν να δημιουργηθούν. Αυτοί οι κίνδυνοι μπορεί να προέλθουν είτε από λάθος χρήση, είτε από κακή πρόθεση κάποιου τρίτου, είτε και τα δύο μαζί.
ΤΙ ΑΛΛΑΓΕΣ ΘΑ ΙΣΧΥΣΟΥΝ:
- Προστασία των δικαιωμάτων των παιδιών: Από τις 25 Μαΐου, το τοπίο στα social media αλλάζει. Όλες οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης υποχρεούνται να εφαρμόσουν τον ευρωπαϊκό Κανονισμό 679/2016, ο οποίος απαγορεύει τη χρήση των social media σε παιδιά έως 13 ετών και επιτρέπει τη χρήση τους για τις ηλικίες από 13 έως 16 μόνο με τη συγκατάθεση των γονέων.
- Δικαίωμα στη λήθη: όταν εκλείπει ο λόγος της επεξεργασίας των δεδομένων ή το υποκείμενο αίρει την συγκατάθεσή του (σε περίπτωση που αυτή είναι αναγκαία), ή όταν τα δεδομένα υποβλήθηκαν σε παράνομη επεξεργασία κ.τ.λ. το υποκείμενο έχει δικαίωμα να ζητήσει την διαγραφή των δεδομένων και ο υπεύθυνος επεξεργασίας έχει υποχρέωση άμεσα να τα διαγράψει και, αν τα έχει δημοσιοποιήσει, να ενημερώσει και όλους τους άλλους που τα έχουν αναδημοσιεύσει ότι το υποκείμενο ζήτησε την διαγραφή τους.
- Δικαίωμα ενημέρωσης και πρόσβασης στα δεδομένα: Πλέον ο πολίτης θα έχει περισσότερη και σαφέστερη ενημέρωση κατά τη συλλογή των δεδομένων για την επεξεργασία τους και το δικαίωμα πρόσβασης σε αυτά.
- Δικαίωμα διόρθωσης: Ο πολίτης/χρήστης θα έχει το δικαίωμα να απαιτήσει από τον υπεύθυνο επεξεργασίας τη διόρθωση ανακριβών δεδομένων καθώς και τη συμπλήρωση ελλιπών δεδομένων που τον αφορούν.
- Δικαίωμα εναντίωσης στην επεξεργασία: Θα έχει το δικαίωμα νααντιταχθεί στην επεξεργασία των δεδομένων του υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, ιδίως όταν πρόκειται για κατάρτιση «προφίλ» ή για σκοπούς απευθείας εμπορικής προώθησης.
ΠΟΙΑ ΕΙΝΑ ΤΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ ΜΑΣ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΚΑΙ ΠΟΙΑ ΤΑ ΕΥΑΙΣΘΗΤΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ ΜΑΣ ΔΕΔΟΜΕΝΑ
Τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα συνίστανται σε οποιαδήποτε πληροφορία σχετίζεται με ένα φυσικό πρόσωπο, χωρίς να έχει σημασία αν η πληροφορία αναφέρεται στον ιδιωτικό, τον επαγγελματικό ή τον δημόσιο βίο του εκάστοτε προσώπου. Τα προσωπικά δεδομένα ποικίλλουν και μπορούν, επί παραδείγματι, να είναι ένα ονοματεπώνυμο, μια φωτογραφία, μια διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, τα στοιχεία ενός τραπεζικού λογαριασμού, στοιχεία που έχουν αναρτηθεί σε ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης, πληροφορίες σχετικά με το ιατρικό ιστορικό ή η διεύθυνση IP ενός ηλεκτρονικού υπολογιστή.
Ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα είναι τα δεδομένα που αφορούν στη φυλετική ή εθνική προέλευση, στα πολιτικά φρονήματα, στις θρησκευτικές ή φιλοσοφικές πεποιθήσεις, στη συμμετοχή σε συνδικαλιστική οργάνωση, στην υγεία, στην κοινωνική πρόνοια και στην ερωτική ζωή καθώς και σε σχετικές πληροφορίες για ποινικές διώξεις ή καταδίκες.
ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
- Προσπαθήστε να έχετε υπό έλεγχο τα προσωπικά σας δεδομένα.
- Ρωτήστε όσους σας τα ζητούν γιατί είναι απαραίτητα τα δεδομένα σας – Σκεφτείτε ποιος είναι αυτός που τα ζητάει. Είναι κάποιος που εμπιστεύεστε; Πώς πρόκειται να τα χρησιμοποιήσει; Θα τα αποστείλει σε άλλους και, αν ναι, σε ποιους;
- Σκεφτείτε πριν αποκαλύψετε δεδομένα – Αν λαμβάνετε γράμματα, e-mails, μηνύματα στο κινητό ή στο Facebook που σας ζητούν πληροφορίες, μην απαντήσετε αν δεν είστε σίγουροι από ποιον προέρχονται.
- Να διαβάζετε προσεκτικά τα «ψιλά γράμματα» – Κάποιες εταιρείες μπορεί να γράφουν εκεί όρους για την χρησιμοποίηση των δεδομένων σας π.χ. για διαφημιστικούς σκοπούς. Θυμηθείτε ότι είναι απαραίτητη η συγκατάθεσή σας γι’ αυτό.
- Να διαβάζετε την πολιτική ιδιωτικότητας στις ιστοσελίδες που επισκέπτεστε – μάθετε πώς χρησιμοποιούν τα δεδομένα σας π.χ. αν εγκαθιστούν αρχεία cookies και αν προωθούν τις πληροφορίες που σας αφορούν σε διαφημιστικές εταιρείες.
- Εμπιστευτείτε το ένστικτό σας – Αν δεν είστε σίγουροι για την ασφάλεια μιας ιστοσελίδας ή δεν νιώθετε άνετα με τον τρόπο που πρόκειται να χρησιμοποιηθούν τα προσωπικά σας δεδομένα, προτιμήστε σε κάποια άλλη.
- Χρησιμοποιήστε διαφορετικά συνθηματικά στους λογαριασμούς σας (π.χ. email, Facebook, Twitter). Επιλέξτε συνθηματικά που είναι εύκολο να θυμάστε, αλλά δύσκολο για τους άλλους να μαντέψουν.
- Σκεφτείτε ποιος μπορεί να βλέπει τα δεδομένα σας – Μην επισκέπτεστε ιστοσελίδες που δεν θα θέλατε οι άλλοι να γνωρίζουν όταν χρησιμοποιείτε «κοινόχρηστους» υπολογιστές.
- Θυμηθείτε να αποσυνδέεστε από τις ιστοσελίδες, στις οποίες έχετε εισέλθει/συνδεθεί με χρήση συνθηματικών (π.χ. όταν κάνετε αγορές από το διαδίκτυο ή την ιστοσελίδα κοινωνικής δικτύωσης).
- Κρατήστε τον υπολογιστή σας ασφαλή – Χρησιμοποιήστε προγράμματα τείχους ασφαλείας (firewall) και προστασίας από ιούς (antivirus). Φροντίστε τα προγράμματα αυτά να είναι ενημερωμένα.
Αν ανακαλύψετε ότι κάποιος παραβιάζει τα προσωπικά σας δεδομένα, όπως π.χ. ότι τα συλλέγει ή τα δημοσιοποιεί (π.χ. «ανεβάζει» φωτογραφίες σας στο διαδίκτυο) χωρίς τη συγκατάθεσή σας, μπορείτε να απευθυνθείτε στην Αρχή Προστασίας Δεδομένων για να σας βοηθήσει.