“Άραγε χάνεται ο πόνος;”

Η αυγουστιάτικη ηλιαχτίδα ενός όμορφου πρωινού του 2015 μπήκε στο δωμάτιο και με ξύπνησε. Αν ήταν μια οποιαδήποτε άλλη μέρα θα με γέμιζε ελπίδα και όρεξη για να ζήσω. Όμως αυτή η ηλιαχτίδα με γέμισε άγχος, φόβο και άρνηση.

Σηκώθηκα για να φτιάξω καφέ αλλά, πριν προλάβω να πιάσω την κούπα από το ντουλάπι, χτύπησε το τηλέφωνό μου και σήμερα, όπως κάθε μέρα. Από την άλλη μεριά της γραμμής ήταν η Ναταλία, η κόρη μου. Προσπάθησα να της μιλήσω όσο πιο φυσικά και ήρεμα γινόταν (όπως θα έκανα οποιαδήποτε άλλη μέρα). Δεν ήθελα να ξέρει… Με μεγάλη προσπάθεια μπόρεσα να συγκρατηθώ, ώστε να μην αρχίσω να κλαίω με λυγμούς και της είπα “Όλα καλά. Σε λίγο θα βγω για κάνα δύο πράγματα που θέλω για το σπίτι”.

Ετοιμάστηκα μηχανικά και σχεδόν δεν ένιωθα τα πόδια μου. Τα χέρια μου να είχαν μουδιάσει καθώς η ανάμνηση ήταν εκεί πιο ζωντανή από ποτέ. Τόσος πόνος, τόσα ερωτήματα που είχαν μείνει αναπάντητα.

Θυμάμαι τη μέρα που ήρθε το “χαρτί”. Αυτό το χαρτί που μου στιγμάτισε όλη την ζωή. Εκείνος άνοιξε τον φάκελο, το ξεδίπλωσε και το διάβασε σιωπηλός. Αμέσως μετά με αγκάλιασε, έσκυψε να φιλήσει την κοιλιά μου και προχώρησε στην κρεβατοκάμαρά μας. Εγώ έμεινα σαστισμένη, να τον κοιτώ χωρίς να καταλαβαίνω τι είχε συμβεί. Όμως το βλέμμα του που είχε σκοτεινιάσει, σαν το σήκωσε για να με αντικρίσει, με έκανε να καταλάβω ότι θα μας έφερνε πολύ πόνο. Στην αρχή δίστασα να το διαβάσω, αλλά τελικά το ξεδίπλωσα: «Καλείσθε πρός κατάταξιν εις Α’ Μοίραν Καταδρομέων, εις τήν Σούδαν Χανίων…».

Έκανα δύο βήματα πίσω και σωριάστηκα στην ξύλινη σκαλιστή πολυθρόνα με το βελούδινο πράσινο μαξιλαράκι, όπου πάντα μου άρεσε να κάθομαι και να κοιτάω τα ξύλα να καίγονται στο τζάκι. Το βλέμμα μου στάθηκε πάνω στο σκαλιστό τραπέζι από ξύλο συκιάς, το οποίο μου θύμισε το γάμο μας· το ‘χε παραγγείλει ο πατέρας μου για δώρο γάμου. Δεν ήταν διόλου όμορφο, δεν ήταν καν στο ύφος του σπιτιού μας. Μας το έφερε μια μέρα μετά τον γάμο, γεμάτος χαρά για το δώρο του. Κοίταξα τον Νίκο με απορία και αμηχανία και εκείνος μου ανταπέδωσε το ίδιο βλέμμα. Μίλησε, πριν προλάβω εγώ: «Ευχαριστούμε πατέρα, είναι πολύ όμορφο και ταιριάζει τέλεια με το σαλονάκι μας. Έλα να το μεταφέρουμε!». Ήταν  καλόψυχος και δεν ήθελε να στενοχωρεί κανέναν.

Πέντε χρόνια μετά, το τραπεζάκι ήταν στην θέση που το τοποθέτησαν τότε και μου θύμιζε την χαρά εκείνης της μέρας. Το βαρύ περπάτημα που άκουσα πίσω μου διέκοψε τη θύελλα των σκέψεών μου. Σήκωσα το βλέμμα και τον αναζήτησα. Τον είδα να σηκώνει τον χακί σάκο με το σήμα των Καταδρομέων. Κι άλλες αναμνήσεις. Την τελευταία φορά που κρατούσε αυτόν τον σάκο, ήταν τόσο χαρούμενος και τόσο υπερήφανος. Υπερήφανος που είχε υπηρετήσει τη θητεία του. Χαρούμενος που θα ξεκινούσαμε την ζωή μας. Την ημέρα εκείνη όμως, η χαρά δεν υπήρχε και είχε αντικατασταθεί από αγωνία για την οικογένεια που άφηνε πίσω του. Ωστόσο, διέκρινα ανέγγιχτη την υπερηφάνεια να τον κατακλύζει καθώς πίστευε ότι είχε έρθει η ώρα να υπηρετήσει την πατρίδα του και πάλι.

– Πήρες ό,τι σου χρειάζεται; Ρώτησα και προσπάθησα ν’ ακουστώ ψύχραιμη.

– Ναι, απάντησε κοφτά και αυτό το “ναι” αντήχησε σαν βροντή στο μέχρι πριν λίγο ήρεμο σαλόνι μας.

– Θα τα καταφέρεις Νίκο μου… Θα γυρίσεις πίσω και θα μεγαλώσουμε την κορούλα μας δεν, δεν…Είπα και κύλησε ένα δάκρυ στο μάγουλό μου.

– Μην κλαις…. Αφού είπαμε, θα πάνε όλα καλά. Θα γυρίσω. Θα το δεις…

Λίγες ώρες μετά είχε έρθει η στιγμή να τον αποχαιρετήσω. Σηκώθηκε και πλησίασε  προς το μέρος μου, αγκαλιαστήκαμε για τελευταία φορά και ακούγοντας τον χτύπο της καρδιάς του ένιωσα ό,τι ένιωθε: φόβο, αγωνία, θάρρος, υπερηφάνεια, δύναμη και αγάπη.  Έσκυψε και φίλησε την κοιλιά μου, το μικρό μας κοριτσάκι. Έπειτα σηκώθηκε, έκανε δύο βήματα πίσω κοιτώντας με στα μάτια και μετά γύρισε και βάδισε αποφασιστικά κατά μήκος του διαδρόμου. Το επόμενο λεπτό, έκλεισε πίσω του την πόρτα και μαζί και την ζωή μας. Τα όνειρά μας έφυγαν μαζί του και η ελπίδα μου να τον ξαναδώ καταρρίφθηκε μαζί με το Noratlas. Τρεις μέρες μετά, σε ένα άλλο “χαρτί”, αυτή τη φορά -φύλλο εφημερίδας- διάβασα «Καταρρίφθηκε το ‘Νίκη 4’ από φίλια πυρά». Και όλη η ζωή μου σκόρπισε στον άνεμο…

Πέρασαν 42 χρόνια από τότε… Μεγάλωσα την κόρη μου με θυσίες και κόπο, χωρίς να μπορώ να της απαντήσω που ήταν ο πατέρας της. Στην μεγαλούπολη χανόμασταν στο πλήθος και ήμουν πάντα μια “κακομοίρα μάνα” που μεγάλωνε μόνη της την κόρη της. Όσοι μας ήξεραν μας αντιμετώπιζαν πάντα με οίκτο “Κρίμα, έχασε τον άντρα της τόσο νωρίς”. Προσπαθούσαν να μας βοηθήσουν αλλά εγώ ήμουν πολύ υπερήφανη για να δεχτώ οποιαδήποτε βοήθεια. Μέρα με τη μέρα γινόμουν  και πιο σκληρή. Ίσως γιατί είχα μόνο ερωτήσεις, ερωτήσεις όχι μόνο της κόρης μου μα και δικές μου. Όλες ξεκινούσαν με ένα “γιατί”. Στην αρχή: “γιατί να φύγει;, γιατί να συμβεί αυτό σε εμένα;”… Στην πορεία: “γιατί να είμαι μόνη μου;” “γιατί να μην έχει ο πόνος ένα “τέλος” ή έστω ένα μνήμα που να μπορώ πάνω του να κλάψω;”

Και τότε, 42 χρόνια μετά ένα πρωί χτύπησε το τηλέφωνο:

– Κυρία Παπαδάκη, μετά από εκταφή στην περιοχή Μακεδονίτισσας, εντοπίσαμε μεταξύ και άλλων σορών, τα οστά του συζύγου σας. Πρέπει να έρθετε για αναγνώριση και παραλαβή των οστών ώστε να προχωρήσετε σε ταφή.

– Καλώς. Ήταν το μόνο που μπόρεσα να αρθρώσω.

Έκλεισα το τηλέφωνο «Αυτό ήταν λοιπόν; Με ένα τόσο ψυχρό τηλεφώνημα δόθηκαν οι απαντήσεις στα ερωτήματά μου;»

Ένα ακόμα ταξίδι προς τη Λευκωσία. Ένα ταξίδι που ήλπιζα αυτή την φορά να δώσει απαντήσεις. Δεν είπα τίποτα στην Ναταλία. Μπήκα στο αεροπλάνο χωρίς να το ξέρει κανείς, με μόνη αποσκευή κάποια έγγραφα και την ανάμνηση από τις τελευταίες ώρες πριν τον Αποχωρισμό. Σκεφτόμουν ότι ίσως τώρα να λυτρωθώ.

Οκτώβριος 2016: βρίσκομαι στo C-130. Γύρω μου όλα είναι τόσο γνωστά, αλλά και τόσο άγνωστα. Κοιτώ απ’ το παραθυράκι του αεροπλάνου την θάλασσα και συλλογίζομαι. Συλλογίζομαι, όσα ζήσαμε, όσα δεν ζήσαμε, όσα χάσαμε και μετράω… Μετράω πληγές και πόνο. Μέσα στην αντάρα των συναισθημάτων μου όμως, υπάρχει μια γεύση λύτρωσης. Επιτέλους, μετά από τόσα χρόνια είμαι πάλι κοντά με τον άντρα μου.

«Θα γυρίσω, θα το δεις…», είχε πει.

Και έστω και έτσι, σε λειψανοθήκη, με την ελληνική σημαία σκεπασμένος, τήρησε την υπόσχεσή του.