Ένα από τα θέματα που απασχολούν τους γονείς είναι ο τρόπος μελέτης των παιδιών στο σπίτι. Συχνά λοιπόν ρωτούν για το ποιος είναι ο πιο αποτελεσματικός και πιο αποδοτικός τρόπος μελέτης. Σίγουρα η απάντηση δεν είναι απλή και σίγουρα δεν υπάρχει μία και μόνο απάντηση. Αυτό που είναι σημαντικό να έχουμε κατά νου είναι πως κάθε οικογένεια (όπως και κάθε παιδί) έχει διαφορετικές ανάγκες και διαφορετικά θέλω. Αυτό όμως στο οποίο όλοι μπορούμε να συμφωνήσουμε είναι ότι χρειάζεται μία ρουτίνα, δηλαδή αφού δούμε ποιος τρόπος διευκολύνει το παιδί μας και ταιριάζει στους ρυθμούς της οικογένειάς μας, να τον ακολουθούμε πιστά.

Στη συνέχεια αναφέρονται κάποιες γενικές παρατηρήσεις και προτάσεις σχετικά με τον τρόπο μελέτης και κυρίως με το περιβάλλον όπου μελετά ένα παιδί. Επιλέγουμε να ακολουθήσουμε αυτές που πιστεύουμε ότι θα βοηθήσουν το παιδί μας να μελετά όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματικά.

Μελέτη σε συγκεκριμένο χώρο. Ένα παιδί μπορεί να διαβάζει στο δωμάτιό του, άλλο παιδί μπορεί να διαβάζει στο σαλόνι. Είναι σημαντικό όμως το παιδί να ξέρει πού μπορεί να διαβάζει. Ο χώρος που θα επιλεγεί πρέπει να είναι καθαρός και συμμαζεμένος, να έχει καλό φωτισμό, καλό εξαερισμό και σταθερή θερμοκρασία. Φανταστείτε να είστε σε ένα μέρος όπου όλα είναι ανακατεμένα, έχει πολλή ζέστη και δεν έχει πολύ φως. Πιστεύετε ότι μπορείτε να διαβάσετε με άνεση;

Σωστή στάση και θέση του σώματος. Καλό είναι το παιδί να μην διαβάζει ξαπλωμένο στο κρεβάτι ή στον καναπέ. Είναι σημαντικό να είναι σε εγρήγορση και να μην νυστάζει. Επίσης, πρέπει να κάθεται ίσια, να μην καμπουριάζει και να μην βάζει το κεφάλι του πολύ κοντά στο βιβλίο.

Όχι ενοχλήσεις. Καλό είναι να επικρατεί (όσο γίνεται βέβαια) ησυχία. Θόρυβοι και ήχοι, όπως από την τηλεόραση, το ραδιόφωνο ή από μικρότερα αδέρφια που παίζουν και τραβάνε τα βιβλία και τα τετράδια των μεγαλύτερων αδερφών, μπορεί να διασπάσουν την προσοχή τους και να μειώσουν το ενδιαφέρον τους.

Πρόγραμμα – Διαλείμματα – Διαχείριση χρόνου. Το παιδί ανοίγει την τσάντα του, βλέπει τι έχει να κάνει και βάζει τις εργασίες του σε μία σειρά. Καλό είναι να τελειώνει ένα μάθημα και μετά να πηγαίνει σε κάποιο άλλο (και όχι να κάνει μία άσκηση από τη γλώσσα, μετά μία άσκηση από τα μαθηματικά και μετά να επιστρέφει στη γλώσσα κ.τ.λ.). Αφού τελειώσει ένα μάθημα μπορεί να κάνει κάποιο διάλειμμα σύντομο για να ξεκουραστεί. Συνεχίζει με το επόμενο  μάθημα.

Κατάλληλη ώρα. Το παιδί θα πρέπει να διαβάζει αρκετή ώρα μετά το φαγητό και όχι αμέσως μετά το φαγητό. Κάποια παιδιά διαβάζουν γύρω στις τρεις, άλλα παιδιά προτιμούν να κοιμηθούν και μετά να διαβάσουν. Αυτό έχει να κάνει με τους ρυθμούς του κάθε παιδιού. Καλό θα ήταν να κάνει μία μικρή επανάληψη προτού το βραδινό ύπνο. Υπάρχουν μελέτες που δείχνουν ότι αν διαβάσουμε κάτι και μετά κοιμηθούμε, τότε έχουμε πολλές πιθανότητες να το θυμόμαστε καλύτερα.

Επανάληψη. Δεν είναι καθόλου τυχαία η φράση ‘επανάληψη μήτηρ πάσης μαθήσεως’. Ο εγκέφαλός μας βομβαρδίζεται με πληροφορίες. Δεν είναι λοιπόν εύκολο να θυμόμαστε πολλά πράγματα. Είναι σημαντικό το παιδί να κάνει συχνές επαναλήψεις των κεντρικών σημείων κάθε ενότητας. Επίσης, δεν θα δυσκολεύεται όταν πρέπει να διαβάσει τα μαθήματα μιας ενότητας για κάποιο διαγώνισμα.

Διατροφή – ύπνος – καλή φυσική και συναισθηματική κατάσταση. Αυτός είναι ένας πολύ  σημαντικός παράγοντας. Φανταστείτε ότι θέλετε να ολοκληρώσετε μία εργασία, αλλά πεινάτε ή έχετε φάει πάρα πολύ, νυστάζετε ή σκέφτεστε κάτι που έγινε και σας στενοχώρησε. Πόσο εύκολα μπορείτε να συγκεντρωθείτε;

Βοήθεια – υποστήριξη από τους γονείς. Είναι καίριας σημασίας οι γονείς να επιβραβεύουν την προσπάθεια που καταβάλλει το παιδί, να του δείχνουν ότι χαίρονται για το ότι είναι μελετηρό και ότι κάνει τις εργασίες του. Αν το παιδί δεν είναι τυπικό στις υποχρεώσεις του, χρειάζεται οι γονείς να του εξηγούν το όφελος που έχει η μάθηση για το ίδιο το παιδί και να το βοηθούν να οργανώνει το διάβασμά του. Σε καμία περίπτωση οι γονείς δεν πρέπει να λύνουν τις ασκήσεις του παιδιού.

Καζάρα Ελένη

Ειδική παιδαγωγός