Στο λαϊκό εορτολόγιο η περίοδος από την παραμονή των Χριστουγέννων έως τα Θεοφάνια ονομάζεται «Δωδεκαήμερο» ή «Δωδεκάμερο». Τρεις μεγάλες γιορτές γιορτάζονται εκείνες τις μέρες. Τα Χριστούγεννα, η Πρωτοχρονιά και τα Φώτα. Η Ελλάδα μια χώρα πλούσια σε πολιτιστική κληρονομιά βρίθει από έθιμα τις εορταστικές περιόδους. Ας γνωρίσουμε κάποια από αυτά…..
Σε όλο αυτό το διάστημα, σε κάθε περιοχή της Ελλάδας, υπήρχαν διάφορα έθιμα που είχαν ως σκοπό τους να προαναγγείλουν τον ερχομό της άνοιξης, για να εξασφαλίζουν για όλους την ευτυχία και να τονώσουν το αίσθημα της θρησκείας και της οικογένειας. Για να δώσουν το χαρμόσυνο μήνυμα ότι η φύση θα προχωρήσει από την περίοδο του χειμώνα και το σκοτάδι στο ανοιξιάτικο φως και τη βλάστηση, στόλιζαν κάθε γωνιά του σπιτιού τους με κλαδιά από μυρτιά, μυρσίνη, δάφνη και ελιά. Στα τζάκια των σπιτιών, νύχτα μέρα, είχαν συνέχεια αναμμένη τη φωτιά, για να μην πλησιάζουν οι Καλικάντζαροι, τα περίεργα ξωτικά, που πίστευαν πως κυκλοφορούσαν και πείραζαν τους ανθρώπους μιας και τα «νερά ήταν αβάπτιστα», ο Χριστός, δηλαδή, δεν είχε βαπτισθεί ακόμη. Τα παιδιά έλεγαν κάλαντα με ευχές για τους νυκοκυραίους, ενώ οι νοικοκυρές έφτιαχναν γλυκίσματα. Νυχτερινές ακολουθίες στην εκκλησία και οικογενειακές συγκεντρώσεις ενίσχυαν τους δεσμούς με τη θρησκεία και την οικογένεια.
Κατά τους πρώιμους εκκλησιαστικούς χρόνους η προσέλευση στη Θεία Κοινωνία απαιτούσε ολιγοήμερη νηστεία. Από τον έκτο αιώνα στα μοναστήρια είχε καθιερωθεί νηστεία σαράντα ημερών, η οποία κατά τον 12ο αιώνα επεκτάθηκε σε όλους τους Χριστιανούς της Ανατολής. Έτσι, η νηστεία των Χριστουγέννων ξεκινά από την εορτή του Αγίου Φιλίππου στις 14 Νοεμβρίου.
Η εκκλησιαστική ακολουθία των Χριστουγέννων ψάλλεται στις εκκλησίες νωρίς το πρωί, κατά το ξημέρωμα. Είναι πανηγυρική και γεμάτη λαμπρούς ύμνους των μεγάλων υμνογράφων της εκκλησίας, όπως του Ιωάννου Δαμασκηνού, του Ρωμανού του Μελωδού και του Κοσμά Μαϊουμά.
Υπάρχουν πολλά έθιμα ανά την χώρα μας που ίσως είναι λιγότερο γνωστά ή πρέπει να ταξιδέψουμε σε αυτά τα μέρη για να τα βιώσουμε από κοντά και να μάθουμε για τις παραδόσεις της κάθε περιοχής Ακολουθούμε τον σύνδεσμο για να γνωρίσουμε τα περισσότερα από αυτά σε όλες τις γωνιές της χώρας μας. Μέσα στην διαδραστική εικόνα υπάρχουν σύνδεσμοι με παιχνίδια και πληροφορίες όχι μόνο για την χώρα μας αλλά και για τις άλλες χώρες της Ευρώπης.
Ένα ταξίδι στα ελληνικά πρωτοχρονιάτικα ήθη, έθιμα και παραδόσεις…
«Ελληνικά Ήθη – Έθιμα του δωδεκαήμερου»
«Χριστουγεννιάτικα έθιμα της Ελλάδας»
«Ελληνικά Κάλαντα Χριστουγέννων»
«ΕΘΙΜΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΓΕΝΩΝ ΚΑΙ ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑΣ»
«Χριστούγεννα στην Ευρώπη _ΕΘΙΜΑ ΚΑΙ ΚΑΛΑΝΤΑ «
Αν όλα ήταν εντάξει και δεν ήμασταν σε καραντίνα ,ανήμερα των μεγάλων εορτών , όλες οι γειτονιές θα γέμιζαν με τις χαρούμενες φωνές των παιδιών. Εμείς όμως δεν θα το βάλουμε μαράζι!!!! Θα τραγουδήσουμε τα κάλαντα διαδικτυακά και θα μάθουμε πολλά για το έθιμο αυτό. Ετοιμαστείτε να κάνουμε ένα ταξίδι στην Ελληνική Παράδοση με το Νο 1 έθιμο αυτών των ημερών
«Να τα πούμε;» ελληνικά χριστουγεννιάτικα & πρωτοχρονιάτικα κάλαντα
Κύρια παραδοσιακά μουσικά όργανα που συνοδεύουν τα κάλαντα είναι το τρίγωνο, το λαούτο, το νταούλι, η τσαμπούνα, η φλογέρα κ.ά. Οι τραγουδιστές – οργανοπαίκτες των καλάντων ονομάζονται «καλαντιστές». Τα κάλαντα πήραν το όνομά τους από τις καλένδες του Ιανουαρίου. Οι καλένδες ήταν οι πρώτες ημέρες των ρωμαϊκών μηνών και συγγενείς και φίλοι αντάλλασσαν επισκέψεις και δώρα, που ήταν μέλι, ξερά σύκα, χουρμάδες, χυλός και μικρά νομίσματα.
Τα κάλαντα είναι μείγμα θρησκευτικού και κοσμικού περιεχομένου. Στην αρχή εξαγγέλλεται και περιγράφεται το θρησκευτικό γεγονός και μετά ακολουθούν τα εγκώμια για τα διάφορα πρόσωπα της οικογένειας, ανάλογα με τα χαρίσματά τους, την ηλικία τους, το επάγγελμά τους ή την κοινωνική τους θέση.
Η ιστορία τους συνδέεται με την αρχαία Ελλάδα. Έχουν βρεθεί αρχαία γραπτά κομμάτια παρόμοια με τα σημερινά κάλαντα (Ειρεσιώνη στην αρχαιότητα). Τα παιδιά της εποχής εκείνης κρατούσαν ομοίωμα καραβιού που παρίστανε τον ερχομό του θεού Διόνυσου. Άλλοτε κρατούσαν κλαδί ελιάς ή δάφνης στολισμένο με καρπούς και άσπρο μαλλί (η λεγόμενη ειρεσιώνη, από το έριο = μαλλί), γύριζαν και τραγουδούσαν και τους έδιναν δώρα. Στις κλωστές έδεναν τις προσφορές των νοικοκύρηδων.
Το τραγούδι της Ειρεσιώνης της εποχής του Ομήρου, συναντάμε σήμερα με μικρές παραλλαγές στα κάλαντα της Θράκης: «Στο σπίτι ετούτο πού ‘ρθαμε του πλουσιονοικοκύρη ν’ ανοίξουνε οι πόρτες του να μπει ο πλούτος μέσα να μπει ο πλούτος κι η χαρά κι η ποθητή ειρήνη και να γεμίσουν τα σταμνιά μέλι, κρασί και λάδι κι η σκάφη του ζυμώματος με φουσκωτό ζυμάρι». Με το τριγωνάκι μου στο χέρι ρωτώ: «Να τα πούμε;». Σαν ακούσω «Να τα πείτε» από τον νοικοκύρη του σπιτιού να τραγουδάω ξεκινώ και σαν τελειώσω λέω δυνατά «Και του χρόνου! Χρόνια Πολλά!», συνοδεύοντάς το με ένα «Ευχαριστώ» για το κέρασμα ή το φιλοδώρημα που θα μου δώσουν!
Υπό την πίεση των μεγάλων χριστιανικών εορτών, οι αρχαίες ειδωλολατρικές γιορτές εξαλείφθηκαν με την πάροδο των αιώνων. Έμειναν, όμως, μέχρι τις μέρες μας, οι δοξασίες, οι θρύλοι και ο μεταφυσικός φόβος για τα δαιμονικά των Χριστουγέννων: τους δικούς μας καλικάντζαρους και τους λυκάνθρωπους στη Γαλλία.
Ακολουθήστε τον παρακάτω σύνδεσμο για να μάθετε περισσότερα…
Ας μάθουμε για τα Θεοφάνεια ή Φώτα και τι πιστεύει ο λαός για τους καλικάντζαρους
Η γιορτή των Θεοφανίων , που εορτάζεται στις 6 Ιανουαρίου, είναι μία από τις λαμπρότερες του έτους, καθώς γιορτάζεται στην αρχή της νέας χρονιάς. Τα Θεοφάνεια ή Φώτα κλείνουν το Δωδεκαήμερο…
Αυτή η εργασία έχει άδεια χρήσης Creative Commons Αναφορά δημιουργού4.0.
