Τις προηγούμενες ημέρες είχαμε την τιμή να φιλοξενήσουμε για δύο ημέρες στο σχολείο μας τον κ. Στέλιο Γκαδρή, ο οποίος μοιράστηκε μαζί μας αλλά και με τα παιδιά τεχνικές διδασκαλίας που αφορούν τη φιλοσοφία για παιδιά.
Ο Στέλιος Γκαδρής υπηρέτησε ως εκπαιδευτικός Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, ως νηπιαγωγός από το 2010 έως το 2020. Για πάρα πολλά χρόνια δούλεψε στο Νηπιαγωγείο του Καλού Χωριού και η επαφή καθώς και η συνεργασία μας όλα αυτά τα χρόνια ήταν άψογη. Τα παιδιά τον λάτρευαν, όπως κι εκείνος αυτά. Εντύπωση μας έκανε το ότι θυμόταν τα ονόματα όλων των μαθητών μας.
Η εκπαίδευσή του δεν σταμάτησε στο πτυχίο του Παιδαγωγικού Τμήματος της Σχολής των Νηπιαγωγών. Το 2002 έλαβε το πτυχίο του Τμήματος Φιλοσοφίας και Παιδαγωγικής του Α.Π.Θ., ενώ το 2005 έλαβε τον Μεταπτυχιακό του τίτλο στον Κλάδο της Συστηματικής Φιλοσοφίας, του Τμήματος Φιλοσοφίας και Παιδαγωγικής του Α.Π.Θ. Το 2013 απέκτησε τον τίτλο του Διδάκτορα της Φιλοσοφίας του Τμήματος Φιλοσοφίας και Παιδαγωγικής του Α.Π.Θ.
Από το 2020 και εξής διδάσκει στο Πανεπιστήμιο Κρήτης στο τμήμα Φιλοσοφικών και Κοινωνικών Σπουδών.
Η Φιλοσοφία για Παιδιά (P4C) είναι μια μεθοδολογία διδασκαλίας που βοηθά στην ανάπτυξη της κριτικής σκέψης των μαθητών, δίνοντας τους τη δυνατότητα να καταπιαστούν με αρκετά πολύπλοκα παγκόσμια ζητήματα. Η πρόθεση πίσω από την P4C είναι να χρησιμοποιήσει φιλοσοφικές προσεγγίσεις για την ενίσχυση της συνολικής εκπαιδευτικής εμπειρίας των μαθητών, και να τους κάνει να σκέφτονται τόσο δημιουργικά όσο και κριτικά.
Οι μαθητές μας λοιπόν, αφού κάθισαν σε κύκλο, συστήθηκαν με τη χρήση μιας μπάλας. Μιλούσε μόνο αυτός που κρατούσε την μπάλα. Ο Διαμεσολαβητής – εκπαιδευτικός αφηγήθηκε μια ιστορία, απ΄ όπου προέκυψε ένα ερώτημα σχετικό με τη φιλία.
Ένα ρομπότ προγραμματίζεται να γίνει φίλος με τον πρωταγωνιστή της ιστορίας μας. “Ποια λοιπόν χαρακτηριστικά θα θέλαμε να έχει αυτός ο φίλος;” Οι μαθητές περίγραψαν ως φίλο, αυτόν που τους προσφέρει αγάπη, στοργή, βοήθεια, φροντίδα, παιχνίδι και κατανόηση. Ένας ένας μαθητής έγραφε τη λεξούλα του στον πίνακα προσδιορίζοντας το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό, που θα ήθελε να έχει ο φίλος του.
Η ιστορία συνεχίστηκε με σκανδαλιές που έκαναν οι πρωταγωνιστές της ιστορίας μας και τα παιδιά βρέθηκαν μπροστά σε ένα δίλλημα: το ρομπότ φίλος είναι προγραμματισμένο να λέει πάντα την αλήθεια, «Τι λοιπόν πρέπει να κάνουμε; πρέπει πάντα να λέμε την αλήθεια;».
Και οι απαντήσεις των μαθητών ποικίλες και ενδιαφέρουσες. Πολλοί είναι οι μαθητές που είπαν πως θα προτιμήσουν την αλήθεια, γιατί «αυτό είναι το σωστό» ή γιατί αλλιώς «θα μας τιμωρήσει η μαμά». Κάποιοι άλλοι είπαν, πως θα έλεγαν ακόμα και ψέματα, αν με αυτόν τον τρόπο προστάτευαν τα μέλη της ομάδας τους ή το φίλο τους.
Και η ιστορία συνεχίζεται, καταλήγοντας πάλι σε δίλλημα, αν θα προτιμούσαν τα παιδιά ένα φίλο ρομπότ ή ένα πραγματικό φίλο. Άλλοι επέλεξαν έναν πραγματικό φίλο, γιατί αυτός έχει πραγματικά συναισθήματα, ενώ άλλοι πολλοί επέλεξαν σαν φίλο το ρομπότ, καθώς αυτό δεν φέρνει και πολλές αντιρρήσεις και θα τους πρόσφερε τα πάντα (από τις εργασίες του σχολείου μέχρι το στρώσιμο του κρεβατιού και το μαγείρεμα).
Οι μαθητές μας λοιπόν χωρίστηκαν σε 3 ομάδες, συζήτησε η κάθε ομάδα το πρόβλημα που της τέθηκε μέσα από μια προφορική ιστορία. Μοιράστηκαν τις σκέψεις τους, άκουσαν ο ένας τον άλλο, σεβάστηκαν τις απόψεις του άλλου, και ενώ αρχικά αντιπαρατέθηκαν, στο τέλος οικοδόμησαν πάνω σε αυτές.
Η P4C είναι ένα ισχυρό εργαλείο για να κάνει τους μαθητές να σκέφτονται ως πολίτες του κόσμου, καθώς ενθαρρύνει τα παιδιά να αμφισβητούν και να εξετάζουν τα θέματα της παγκόσμιας σημασίας, όπως η χρήση της τεχνολογίας, η ταυτότητα, η διαφορετικότητα, η αειφόρος ανάπτυξη και η φτώχεια.
Ωστόσο, το πιο σημαντικό, είναι ότι η μεθοδολογία της P4C μπορεί να αξιοποιηθεί για να βοηθήσει τους μαθητές να αναπτύξουν την απαραίτητη αυτογνωσία, τις αξίες και τις συμπεριφορές για να γίνουν τελικά ενεργοί πολίτες στις τοπικές, εθνικές, παγκόσμιες και διεθνείς κοινότητες. Με έμφαση στη δημιουργία ενός περιβάλλοντος που επιτρέπει στα παιδιά να ακουστούν, τα σέβεται και τους δίνει αξία, η P4C μπορεί να διδάξει τα παιδιά να ακούν, να επιχειρηματολογούν, να συνεργάζονται, να κατανοούν και να ταυτίζονται, και πάνω απ ‘όλα, να σκέφτονται ανεξάρτητα για τα παγκόσμια ζητήματα.
Αυτό, φυσικά, δεν είναι απλό ζήτημα. Τα παγκόσμια θέματα είναι πολύπλοκα και δεν έχουν εύκολες απαντήσεις. Ως εκ τούτου, αντί να παρέχει απαντήσεις, ή να αποδέχεται μια απλουστευμένη προσέγγιση, ο ρόλος του δασκάλου είναι να ενθαρρύνει τους μαθητές να αναγνωρίσουν την ύπαρξη πολλαπλών προοπτικών, ενώ προσεγγίζουν τέτοια θέματα.
Η δράση μας αυτή εντάχθηκε στο σχέδιο για την εσωτερική αξιολόγηση της σχολικής μας μονάδας, που έχει ως θέμα τις συγκρούσεις μαθητών και μέτρα πρόληψης μέσα από τη συνεργασία των παιδιών. Ακολούθησε συζήτηση και αναστοχασμός με τους εκπαιδευτικούς και κατάθεση των απόψεων τους μετά από το διήμερο αυτό σεμινάριο που παρακολούθησαν με την παρουσία των μαθητών τους.
Ευχαριστούμε πολύ το συνάδελφο για την παρουσίαση του αυτή. Ήταν τιμή και χαρά για το σχολείο μας να τον έχουμε κοντά μας και να συνεργαστούμε ξανά μαζί του.