Στις 15 Δεκεμβρίου 2023, η Άλκη Ζέη θα γινόταν 100 χρονών. Γεννήθηκε στις 15 Δεκεμβρίου του 1923.
Με αφορμή το Λογοτεχνικό Έτος Άλκης Ζέη, παρακολουθήσαμε με τους μαθητές της Δ΄ τάξης μία εκδήλωση προς τιμή της συγγραφέως, μέσω της πλατφόρμας ΖΟΟΜ των εκδόσεων ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ. Η εκπαιδευτικός – συγγραφέας και κριτικός παιδικής λογοτεχνίας Μαρίζα Ντεκάστρο μέσα από τις σελίδες του νέου της βιβλίου “Αλκη Ζέη: Μάτια σαν γαλάζια θάλασσα” μας σύστησε την πολυτάραχη ζωή και το βραβευμένο έργο της σπουδαίας συγγραφέως.
Τα παιδιά της Δ΄ τάξης για 2 συνεχόμενα χρόνια παίρνουν μέρος στο διαγωνισμό των εκδόσεων ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ, που είναι αφιερωμένος στη ζωή και το έργο της Άλκης Ζέη. Έχουν διαβάσει βιβλία της και ενημερωθεί για τη ζωή της.
Η σπουδαία συγγραφέας άφησε βαθύ το στίγμα της στην παιδική λογοτεχνία, όμως η ίδια ήταν ενάντια στον όρο αυτόν: «Τι θα πει για παιδιά και για μεγάλους», είχε πει στο «ΒΗΜΑ» και τη Σ. Μπακογιαννοπούλου στις 31 Μαΐου 1987, «Όταν έγραφα το πρώτο μου μυθιστόρημα, “Το καπλάνι της βιτρίνας”, δεν σκεφτόμουν ότι γράφω για παιδιά».
«Από μικρή ήξερα ότι μια μέρα θα γίνω συγγραφέας και σε αυτό βοήθησε η ενθάρρυνση που είχα από το σχολείο. Αρχικά έγραφα διηγήματα για ορισμένα ελληνικά περιοδικά, ενώ το πρώτο μου μυθιστόρημα, σχεδόν αυτοβιογραφικό, ήρθε το 1963 και αναφερόταν ουσιαστικά στα παιδικά μου χρόνια στη Σάμο».
Μακριά από την Ελλάδα
Από τη δεκαετία του ’50 η Άλκη Ζέη και ο σύζυγος της Γιώργος Σεβαστίκογλου ζουν για μακρές περιόδους στο εξωτερικό. Πολιτικοί πρόσφυγες στη Σοβιετική Ένωση από το 1952 ως το 1964 και από το 1967 λόγω Χούντας στη Γαλλία.
«Όταν πήγαμε στη Σοβιετική Ένωση, νέοι ακόμη, δεν είχαμε προβλήματα οικονομικά, ήμασταν όμως αποκομμένοι από την Ελλάδα. Αντίθετα στο Παρίσι τα πρώτα χρόνια ήταν δύσκολα από οικονομικής πλευράς. Είχαμε φτάσει από την Αθήνα με τα δυο μας παιδιά και με δύο βαλίτσες.
»Το καλό ήταν ότι εκεί ήμασταν όλοι οι Έλληνες ενωμένοι. Θυμάμαι που μαζευόμασταν όλοι στο σπίτι της Μελίνας, στη Rue de la Seine. Και ποιος δεν πέρασε απ’ αυτό το σπίτι!
»Τα χρόνια αυτά με επηρέασαν πολύ, με βοήθησαν να πλουτίσω τον εαυτό μου και τις γνώσεις μου και να γράψω πολλά για την Ελλάδα.
Αυτά κι άλλα πολλά μας εκμυστηρεύτηκε η φίλη της Μαρίζα, που πάντα συναντιόντουσαν στην κουζίνα του σπιτιού της Άλκης και συζητούσαν.
Η Άλκη Ζέη είναι μια σταθερή αξία για τη σύγχρονη λογοτεχνία μας. Ανήκει στους σημαντικότερους Έλληνες συγγραφείς, ενώ τα βιβλία της θεωρούνται σταθμός στην ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας, καθώς έχουν αγαπηθεί τόσο από το νεανικό όσο και από το ενήλικο κοινό, έχουν μεταφραστεί σε πάνω από είκοσι γλώσσες και προτείνονται επίσης για ανάγνωση και για μελέτη σε πολλά σχολεία άλλων κρατών. Τα σημερινά παιδιά έχουν πλέον την ευκαιρία να γνωρίσουν κείμενά της και μέσα στα σχολικά τους βιβλία, όπου είναι ανθολογημένα έργα της.
Η Άλκη Ζέη είναι διεθνώς αναγνωρισμένη, πολυβραβευμένη τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό με τα πιο σημαντικά βραβεία. Στα έργα της η συγγραφέας μετατρέπει προσωπικά της βιώματα σε μυθιστορηματικές καταστάσεις, επιτρέποντας στους ήρωές της να βλέπουν τα πράγματα με τη δική της ματιά. Χωρίς ίχνος διδακτισμού, αλλά με διάθεση να προβληματίσουν τον αναγνώστη, τα βιβλία της ξεχωρίζουν για την εξαιρετική λογοτεχνικότητα, τη γλωσσική αρτιότητα, την καλοδουλεμένη πλοκή και το διάσπαρτο χιούμορ.
Ως «πρύτανης» της παιδικής λογοτεχνίας αλλά και πεζογράφος σημαντικών έργων για ενήλικες, ως συγγραφέας που παρέμεινε ενεργή μέχρι το τέλος της ζωής της και άνθρωπος που συμμετείχε στα κοινά και συνομιλούσε τακτικά με τους αναγνώστες της, η Άλκη Ζέη αποτελεί ένα σημαντικό κεφάλαιο του πολιτισμού μας.