Κατηγορία: ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ Ε΄

Τι είναι και πώς δημιουργούνται τα Ηφαίστεια;

Το ηφαίστειο είναι ένα άνοιγμα του φλοιού της Γης απ’ όπου βγαίνουν αέρια και λιωμένα πετρώματα (μάγμα, η πυκνόρρευστη μάζα που βρίσκεται στο εσωτερικό της γης κάτω από το στερεό φλοιό της) από τα βαθιά καυτά στρώματα.

Η αιτία της δημιουργίας ηφαιστείων πρέπει να αναζητηθεί στην κίνηση των λιθοσφαιρικών πλακών .

Όταν δύο πλάκες πλησιάζουν μεταξύ τους, η μία βυθίζεται κάτω από την άλλη, λιώνει και μετατρέπεται σε μάγμα.

Από το εσωτερικό της γης ανεβαίνει το μάγμα, που συγκεντρώνεται στους μαγματικούς θαλάμους.

Οι μαγματικοί θάλαμοι μπορεί να παραμείνουν σφραγισμένοι για εκατοντάδες χρόνια, ώσπου η πίεση να αυξηθεί αρκετά ώστε να δημιουργηθεί ένα άνοιγμα (μια ρωγμή). Τότε το μάγμα βρίσκει διέξοδο προς την επιφάνεια, βγαίνοντας είτε ήπια είτε βίαια. Το μάγμα βγαίνει με τη μορφή λάβας σταδιακά, ψύχεται και στερεοποιείται. Έτσι δημιουργούνται τα ηφαίστεια.

Τα ηφαίστεια εκτοξεύουν ακόμη και στάχτες.

Λάβα και στάχτη παγώνουν και στοιβάζονται γύρω από το άνοιγμα κι έτσι το ηφαίστειο παίρνει το σχήμα κώνου (χωνιού).

Tα ηφαίστεια διακρίνονται σε:

• ενεργά
• ανενεργά ή σβησμένα

Ενεργά ονομάζουμε τα ηφαίστεια που δρουν και σήμερα ή έδρασαν κατά τους ιστορικούς χρόνους (ιστορικά χρόνια: τα χρόνια για τα οποία υπάρχουν ιστορικές μαρτυρίες).

Ανενεργά ή σβησμένα ονομάζουμε εκείνα που δεν έδρασαν ποτέ κατά τους ιστορικούς χρόνους.

Στην Ελλάδα υπάρχουν σήμερα 39 ηφαίστεια με μεγαλύτερα της Σαντορίνης, της Νισύρου, της Μήλου και των Μεθάνων.

ΠΑΤΗΣΤΕ ΠΑΝΩ ΣΤΗΝ ΕΙΚΟΝΑ

Η ιστορία του Ηφαιστείου της Σαντορίνης

Το ηφαίστειο της Σαντορίνης ξεκινάει τη δραστηριότητα του πριν από 2,5 εκατομμύρια χρόνια και συνεχίζεται μέχρι σήμερα.

Το ηφαίστειο που αποτελεί μέρος του ηφαιστειακού τόξου του Αιγαίου, ευθύνεται για την καταστροφή του Μινωικού πολιτισμού. (1650 π. Χ.)

Το τσουνάμι που δημιουργήθηκε τότε έφτασε στην Αφρική. Μάλιστα παρουσιάζει και την μεγαλύτερη καλντέρα του κόσμου (κρατήρας που δημιουργήθηκε από την κατάρρευση του θαλάμου του μάγματος), ύψους 300 μέτρων και διαμέτρου 11 χλμ.

ΠΑΤΗΣΤΕ ΠΑΝΩ ΣΤΗΝ ΕΙΚΟΝΑ

Εντυπωσιακές εικόνες από το ηφαίστειο  Κιλαουέα της Χαβάης. 

ΠΑΤΗΣΤΕ ΠΑΝΩ ΣΤΗΝ ΕΙΚΟΝΑ

Με τον όρο τεχνητή λίμνη αποκαλούμε κάθε λίμνη που σχηματίστηκε με κατασκευή φράγματος, συνήθως στη ροή ποταμού. Ο σκοπός της δημιουργίας τέτοιων λιμνών είναι η παραγωγή ενέργειας, η άρδευση, η ύδρευση και ο έλεγχος των πλημμυρών του ποταμού. Ο τεχνικός όρος που χρησιμοποιείται για την αναφορά στις τεχνητές λίμνες για άρδευση και ύδρευση είναι ταμιευτήρας (αγγλ. reservoir). Στην Ελλάδα υπάρχουν, μέχρι σήμερα, 25 τέτοιες λίμνες με συνολική επιφάνεια 358,235 τ.χλμ. Η χρησιμότητα των τεχνητών λιμνών είναι ανεκτίμητη.  Καλύπτουν σημαντική έκταση και έχουν συμβάλλει στη δημιουργία σημαντικών οικοσυστημάτων. Οι σπουδαιότερες τεχνητές λίμνες είναι: 

Τεχνητές λίμνες (για άρδευση και για ύδρευση)
Κερκίνη	Σερρών	46,089 στρέμματα
Λίμνη Μαραθώνα	Αττικής	2,982 στρέμματα
Τεχνητή Λίμνη Φενεού (Δόξα)	Κορινθία	503 στρέμματα
Λίμνη Αγιάς	Χανιά	450 στρέμματα
Λίμνη Νάση (Λίμνη Πάρκου Άρτας)	Άρτας	145 στρέμματα
Τεχνητή Λίμνη Αμουργελλών	Ηρακλείου	137 στρέμματα
Τεχνητή Λίμνη Άγρα-Βρυτών -Νησίου	Πέλλας	5,800 στρέμματα
Στεφανιάδα	Καρδίτσας	100 στρέμματα
Τεχνητή λίμνη Τυχερού	Έβρου	70 στρέμματα
Φράγμα Θέρμης	Θεσσαλονίκη	28 στρέμματα
Τεχνητή Λίμνη Ζαρού	Ηρακλείου	7 στρέμματα
Λίμνες μεγάλων φραγμάτων
Τεχνητή Λίμνη Κρεμαστών	Αιτωλοακαρνανίας	71,705 στρέμματα
Τεχνητή Λίμνη Πολυφύτου	Κοζάνης	64,365 στρέμματα
Τεχνητή Λίμνη Καστρακίου	Αιτωλοακαρνανίας	26,919 στρέμματα
Λίμνη Πλαστήρα	Καρδίτσας	23,561 στρέμματα
Τεχνητή Λίμνη Πουρναρίου	Άρτας	22,022 στρέμματα
Τεχνητή Λίμνη Πηνειού	Ηλεία	19,848 στρέμματα
Τεχνητή Λίμνη Μόρνου	Αιτωλοακαρνανίας	14,801 στρέμματα
Τεχνητή Λίμνη Πηγών Αώου	Ιωαννίνων	8,214 στρέμματα
Τεχνητή Λίμνη Στράτου	Αιτωλοακαρνανίας	7,822 στρέμματα
Τεχνητή Λίμνη Λάδωνα	Αρκαδίας	3,027 στρέμματα
Τεχνητή Λίμνη Ευήνου	Αιτωλοακαρνανίας	2,892 στρέμματα
Τεχνητή Λίμνη Ασωμάτων	Ημαθίας	2,198 στρέμματα

Υδροβιότοπος Άγρα – Νησιού – Βρυτών

Ένας από τους ωραιότερους υγροβιότοπους της Ελλάδας που χαρακτηρίζεται από πολλά διαφορετικά στοιχεία (κανάλια, υγρολίβαδα, πηγές, καλαμιώνες) και φιλοξενεί έναν μεγάλο πλούτο από σπάνια είδη της ορνιθοπανίδας. Πρόκειται για μια τεχνητή λίμνη που δημιουργήθηκε το 1953, στα δυτικά του νομού Πέλλας, για τις ανάγκες του Υδροηλεκτρικού Σταθμού της ΔΕΗ, πάνω στην κοίτη του ποταμού Εδεσσαίου (Βόδα) στο σημείο που παλιότερα υπήρχε ένα έλος. Στα βόρεια της σηκώνεται επιβλητικά το Καϊμάκτσαλαν και στα νότια το όρος Βέρμιο. Στα δυτικά της βρίσκεται η λίμνη Βεγορίτιδα, από την οποία ήταν υδατικά εξαρτημένη μέχρι το 1990, και στα ανατολικά, σε απόσταση έξι χιλιομέτρων βρίσκεται η πόλη της Έδεσσας με τον κάμπο της. Η λίμνη βρίσκεται σε υψόμετρο 470 μέτρων, η έκταση της, μαζί με τις γύρω γεωργικές και δασικές περιοχές φτάνει τα 12.000 στρέμματα, ενώ η περίμετρος της είναι περίπου 18 χλμ. Το βάθος της φτάνει μέχρι τα έξι μέτρα και η έκταση του λιμναίου μέρους της, φτάνει μέχρι τα 7.000 στρέμματα. Πρόκειται για ένα πανέμορφο υγροβιότοπο με πολλές διαφορετικές εικόνες. Στα δυτικά της βρίσκονται οι «Πηγές» με κρυστάλλινα νερά που εκβάλλουν στη λίμνη και όμορφα αυτοσχέδια ξύλινα γεφυράκια. Οι μεγάλες εκτάσεις από καλαμιώνες, οι δαίδαλοι με τα κανάλια, τα μεγάλα υγρολίβαδα και το απροσπέλαστο εσωτερικό της, την διαφοροποιούν από πολλούς άλλους υγροβιότοπους.

H λίμνη παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον εξαιτίας της υδρόβιας και ελόβιας χλωρίδας που φιλοξενεί. Η κυρίαρχη βλάστηση είναι οι καλαμιώνες του είδους Phragmites australis που καλύπτουν το 50% της περιοχής. Yπάρχουν επίσης λειμώνες με βούρλα  και μεγάλες εκτάσεις με υδρόβια φυτά. Η  δενδρώδης βλάστηση περιλαμβάνει λεύκες, ιτιές, πλατάνια και σκλήθρα, ενώ στους γύρω λόφους αναπτύσσονται όμορφα μεικτά δάση από βελανιδιές, καστανιές, φτελιές,κερασιές, κ.ά.
Άλλα σημαντικά φυτά που απαντώνται γύρω και μέσα στη λίμνη είναι ο ενδημικός αστράγαλος Astragalus physocalyx, το νούφαρο Nymphea αlba, η κίτρινη ίριδα Iris pseudacorus, η σπάνια Utricularia vulgaris, η Mentha aquatica, το γαϊδουράγκαθο Cirsium palustre, η κενταύρια Centaurea grisebachii, ο κρόκος Crocus cancellatus, η Aristolochia clematitis, το γεράνι Geranium robertianum, το Lythrum salicaria, το Alisma plantago aquatica και οι ορχιδέες Cephalanthera longifolia, Epipactis palustris, Orchis palustris, D. incarnata, Neotinea maculata, Ophrys helenae, κ.ά.

Η λίμνη είναι ένας παράδεισος για την ορνιθοπανίδα, καθώς στα δυσπρόσιτα σημεία της φωλιάζουν πολλά σπάνια είδη. Πάνω από 250 διαφορετικά είδη πτηνών ζουν περιοδικά μέσα στον υδροβιότοπο. Μια άλλη ονομασία της λίμνης είναι η «λίμνη των κύκνων», καθώς εδώ αναπαράγονται οι όμορφοι βουβόκυκνοι.

Πολλή σημαντική είναι η περιοχή και για την αναπαραγωγή του μουστακογλάρονου και του σπανιότατου στην χώρα μας μαυρογλάρονου. Στην λίμνη ζούνε πολλά ακόμα σπάνια είδη, όπως αργυροπελεκάνοι, λαγγόνες, βαλτόπαπιες, μαυροπελαργοί, χρυσογέρακα, φερεντίνια, στικτοπουλάδες, μαυροβουτηχτάρια, βαλτόμπουφοι, κ.ά. Εδώ απαντώνται τα περισσότερα είδη ερωδιών, όπως σταχτοτσικνιάδες, αργυροτσικνιάδες, λευκοτσικνιάδες, πορφυροτσικνιάδες, νυχτοκόρακες, κρυπτοτσικνιάδες, μικροτσικνιάδες και σπάνιοι ήταυροι. Από τα αρπακτικά συναντώνται σπάνιοι τσίφτηδες, φιδαετοί, καλαμόκιρκοι, βαλτόκιρκοι, λιβαδόκιρκοι, γερακίνες, πετρίτες, μαυροκιρκίνεζα, βραχοκιρκίνεζα και κουκουβάγιες. Άλλα πουλιά είναι οι αλκυόνες, τα γκισάρια, οι φαλαρίδες, τα νανοβουτχτάρια, τα ποταμογλάρονα, οι πελαργοί, τα τρυγόνια, οι θαμνοτσιροβάκοι, οι μουστακαλήδες, τα ψευταηδόνια και τα χαβαρόνια. Οι ουρανοί πάνω από τη λίμνη κατακλύζονται από τεράστια κοπάδια που αριθμούν χιλιάδες κάργιες.

Η πανίδα των αμφιβίων της λίμνης περιλαμβάνει λοφιοφόρους τρίτωνες, πρασινόφρυνους, κιτρινομπομπίνες, δεντροβάτραχους, γραικοβάτραχους και λιμνοβάτραχους. Η ερπετοπανίδα αποτελείται από ποταμοχελώνες, βαλτοχελώνες, μεσογειακές χελώνες, πρασινόσαυρες, λαφιάτες, τυφλίτες, σαπίτες, νερόφιδα, λιμνόφιδα και οχιές. Η πανίδα των θηλαστικών ξεχωρίζει με τη παρουσία τριών πολύ σημαντικών ειδών: της βίδρας και του μυοκάστορα που ζούνε μέσα στη λίμνη και του λαγόγυρου που ζει στα γύρω χωράφια. Άλλα είδη είναι ο λύκος, η αγριόγατα, η αλεπού, ο ασβός, το κουνάβι, η νυφίτσα, ο δασομυωξός, ο κρικοποντικός και ο σκαντζόχοιρος. Παλιότερα είχε αναφερθεί η παρουσία σπάνιων τσακαλιών, ενώ στους γύρω δασωμένους λόφους συχνά εμφανίζονται αρκούδες.

Η ιχθυοπανίδα περιλαμβάνει πολλά είδη, όπως γλήνια , τσιρώνια , γριβάδια , τούρνες ,), γουλιανούς , κοκκινόφτερες , μουρμουρίτσες και κουτσουράδες . Στο σημείο αυτό πρέπει να επισημανθεί η διαχρονική παρουσία της καραβίδας του γλυκού νερού  στη λίμνη και στα γύρω ποταμάκια.

Στις 2 Φεβρουαρίου του 1971, στην πόλη Ramsar του Ιράν, υπογράφηκε η Διεθνής Σύμβαση για την προστασία και διατήρηση των υγροτόπων. Άρχισε να ισχύει στις 21 Δεκεμβρίου του 1975.  Η Ελλάδα έχει υπογράψει τη συγκεκριμένη σύμβαση . Η ημέρα αυτή έχει καθιερωθεί και ως Παγκόσμια Ημέρα Υγροτόπων, με σκοπό την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών του κόσμου για την ανάγκη προστασίας τους

 

Η προσφορά των υγροτόπων.

Τα οφέλη που προσφέρουν οι υγρότοποι στον άνθρωπο και στο περιβάλλον είναι ποικίλα, και θεωρούνται  πολύ σημαντικά για την ισορροπία των οικοσυστημάτων. Κι αυτό γιατί:

 

• Συμβάλλουν στην αποθήκευση και βελτίωση της ποιότητας του νερού,
• Αποτελούν κύριες πηγές ύδρευσης και άρδευσης, εμπλουτίζουν τους υπόγειους υδροφορείς, ενεργούν ως φίλτρα καθαρισμού ρύπων,
• Παράγουν αλιεύματα, συντηρούν θηράματα, δίνουν πλούσια τροφή σε αγροτικά ζώα,
• Προστατεύουν από τις πλημμύρες,
• Συμβάλλουν στη διατήρηση της άγριας ζωής αποτελώντας σταθμούς ξεκούρασης, καταφυγίου και τροφής, τόπους διαχείμασης και αναπαραγωγής,
• Προσφέρουν στον άνθρωπο πολλές ευκαιρίες για άσκηση, αναψυχή, εναλλακτικές μορφές τουρισμού τονώνοντας την οικονομική ζωή  των γύρω περιοχών,  
• Προστατεύουν το μικροκλίμα από τις επιπτώσεις της αλλαγής του κλίματος, οι οποίες αυξάνονται σε ένταση και συχνότητα, δημιουργώντας ηπιότερο κλίμα (ηπιότερους χειμώνες και πιο δροσερά καλοκαίρια),
• Φιλτράρουν το πόσιμο νερό και αναβαθμίζουν την ποιότητά του,
• Βελτιώνουν την ποιότητα του αέρα μέσω της δέσμευσης του άνθρακα,
• Συνδέονται με την ιστορία, τη μυθολογία και την πολιτιστική παράδοση του τόπου.

Προστατευόμενοι υγροβιότοποι στην Ελλάδα

Όπως καταχωρήθηκαν στις 21 Αυγούστου 1975:

1. Δέλτα Έβρου
2. Λίμνη Βιστωνίδα, Πόρτο Λάγος, Λίμνη Ισμαρίδα
3. Δέλτα Νέστουκαι παρακείμενη λιμνοθάλασσα
4. Λίμνες Βόλβηκαι Κορώνεια
5.  Τεχνητή λίμνη Κερκίνη
6.  Αξιός, Λουδίας, Δέλτα Αλιάκμονα
7.  Λίμνη Μικρή Πρέσπα
8.  Αμβρακικός κόλπος
9.  Λιμνοθάλασσα Μεσολογγίου
10.  Λιμνοθάλασσα Κοτυχίου

Λίμνη λέμε…μια κοιλότητα του εδάφους η οποία είναι γεμάτη με νερό.Οι λίμνες στην  Ελλάδας είναι μικρές, αλλά με μεγάλη φυσική ομορφιά. 

ΠΑΤΗΣΤΕ ΠΑΝΩ ΣΤΗΝ ΕΙΚΟΝΑ ΓΙΑ ΝΑ ΓΝΩΡΙΣΕΤΕ ΤΙΣ ΛΙΜΝΕΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ . 

Οι μεγαλύτερες  φυσικές λίμνες είναι οι παρακάτω :

Α/Α	Ονομασία	Γεωγραφικό διαμέρισμα (Νομός)	Επιφάνεια (τ.χμ.)
1	Τριχωνίδα	Στερεά Ελλάδα (Αιτωλοακαρνανία)	95,840
2	Βόλβη	Μακεδονία (Θεσσαλονίκη)	75,456
3	Βεγορίτιδα (Οστρόβου)	Μακεδονία (Φλώρινα & Πέλλα)	54,310
4	Βιστωνίδα	Θράκη (Ξάνθη & Ροδόπη)	45,030
5	Κορώνεια (Λαγκαδά)	Μακεδονία (Θεσσαλονίκη)	42,823
6	Μικρή Πρέσπα	Μακεδονία (Φλώρινα) 99% Αλβανία 1%	42,541
7	Μεγάλη Πρέσπα	Μακεδονία (Φλώρινα) 22% Αλβανία 18% Π.Γ.Δ.Μ 60%	39,400
8	Ορεστιάδα (Καστοριάς)	Μακεδονία (Καστοριά)	28,655
9	Παμβώτιδα (Ιωαννίνων)	Ήπειρος (Ιωάννινα)	19,470
10	Υλίκη	Στερεά Ελλάδα (Βοιωτία)	19,118
11	Δοϊράνη	Μακεδονία (Κιλκίς) Π.Γ.Δ.Μ.	15,350
12	Αμβρακία	Στερεά Ελλάδα (Αιτωλοακαρνανία)	14,477
13	Λυσιμαχία	Στερεά Ελλάδα (Αιτωλοακαρνανία)	13,085
14	Πετρών	Μακεδονία (Φλώρινα)	12,294

Η Τριχωνίδα 

Η Τριχωνίδα είναι η μεγαλύτερη λίμνη της Ελλάδας με επιφάνεια σχεδόν 96 τ.χμ. και με  μεγαλύτερο βάθος τα 58 μ.

Η Βόλβη

Η Βεγορίτιδα

Η Ελλάδα έχει πολλούς ορμητικούς ποταμούς, οι περισσότεροι από τους οποίους έχουν μικρό μήκος. Η ορμητικότητά τους οφείλεται στο γεγονός ότι διασχίζουν μικρή απόσταση ξεκινώντας από το βουνό μέχρι να φθάσουν χαμηλότερα στο επίπεδο της θάλασσας. Η ποσότητα νερού που μεταφέρουν είναι διαφορετική από εποχή σε εποχή. Πολύ νερό μεταφέρουν κυρίως το φθινόπωρο και το χειμώνα, όταν παρατηρούνται έντονες βροχοπτώσεις. Οι πηγές των μεγαλύτερων ποταμών βρίσκονται στην οροσειρά της Πίνδου, η οποία καθορίζει την κατεύθυνση της ροής τους προς το Αιγαίο και το Ιόνιο πέλαγος.

Τα μέρη ενός ποταμού

Πηγές: Από εδώ ξεκινά το ποτάμι. Το τμήμα αυτό του ποταμού βρίσκεται ψηλά στα βουνά, στα οποία πέφτουν περισσότερες βροχές και χιόνια. Σ΄ αυτό το σημείο το ποτάμι είναι ορμητικό, γιατί το έδαφος έχει μεγάλη κλίση.

Η κυρίως ροή είναι το πιο μεγάλο μέρος του ποταμού που ξεκινά από τις πηγές και φθάνει μέχρι τη θάλασσα. Συνήθως βρίσκεται σε κάποια πεδιάδα. Το ποτάμι ρέει πιο αργά. Το πλάτος του μεγαλώνει πολύ, γιατί συγκεντρώνει τα νερά πολλών παραποτάμων.

Το μέρος που ενώνονται δυο ποταμοί λέγεται συμβολή.

 

 

 

Μαίανδροι λέγονται οι συνεχείς κλειστές στροφές του ποταμού

 

 

Η εκβολή ενός ποταμού είναι το τελικό του τμήμα, εκεί που τα νερά του καταλήγουν στη θάλασσα. Στις εκβολές το αλμυρό νερό της θάλασσας αναμιγνύεται με το γλυκό νερό του ποταμού. Τα διάφορα υλικά που μεταφέρονται με τα νερά του ποταμού και καταλήγουν στις εκβολές δημιουργούν αμμώδεις «γλώσσες» ξηράς που εισέρχονται στη θάλασσα και σχηματίζουν τα δέλτα των ποταμών. 

Το δέλτα έχει μεγάλο οικολογικό ενδιαφέρον, γιατί συγκεντρώνονται σπάνια πουλιά και πολλά είδη φυτών.Το νερό στις διάφορες τοποθεσίες ενός δέλτα μπορεί να είναι γλυκό, υφάλμυρο ή αλμυρό. Για να σχηματιστεί ένα δέλτα, πρέπει να υπάρχει ευνοϊκός συνδυασμός παραγόντων που σχετίζονται με τα γνωρίσματα του ποταμού και της θαλάσσιας ακτής. Δέλτα, για παράδειγμα, μπορεί να σχηματίσουν και ποταμοί που εκβάλλουν σε λίμνες.

Τα  κυριότερα ποτάμια της Ελλάδας

Ένας σημαντικός αριθμός μεγάλων ποταμών της Ελλάδας είναι διασυνοριακοί όπως ο Αξιός, ο Νέστος, ο Στρυμόνας και ο Έβρος οι οποίοι πηγάζουν στις γειτονικές βαλκανικές χώρες, ενώ ο Αώος πηγάζει στην Ελλάδα και καταλήγει στην Αδριατική. Ο μεγαλύτερος ποταμός της χώρας είναι ο Έβρος, ενώ από τους ποταμούς που βρίσκονται εξολοκλήρου στην Ελλάδα μεγαλύτεροι είναι  ο Αλιάκμονας, ο Αχελώος και ο Πηνειός (Θεσσαλίας).

Α/Α	ΠΟΤΑΜΙΑ	ΧΙΛΙΟΜΕΤΡΑ	ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΟ  ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑ
1	Αλιάκμονας	299	Μακεδονία
2	Αχελώος	220	Στερεά Ελλάδα
3	Πηνειός (Θεσσαλικός)	205	Θεσσαλία
4	Έβρος	204 (480)	Θράκη
5	Νέστος	130 (243)	Θράκη – Μακεδονία
6	Στρυμόνας	118 (392)	Μακεδονία
7	Θύαμις (Καλαμάς)	115	Ήπειρος
8	Αλφειός	110	Πελοπόννησος
8	Άραχθος	110	Ήπειρος
10	Ενιπέας (Θεσσαλικός)	84	Θεσσαλία
11	Ευρώτας	82	Πελοπόννησος
12	Λούρος	80	Ήπειρος
13	Σπερχειός	80	Στερεά Ελλάδα
14	Εύηνος	80	Στερεά Ελλάδα
15	Ταυρωπός (Μέγδοβας)	78	Θεσσαλία- Στερεά Ελλάδα
16	Αξιός	76 (380)	Μακεδονία
17	Αώος	70 (260)	Ήπειρος
18	Εχέδωρος ( Γαλλικός )	70	Μακεδονία
19	Λάδωνας	70	Πελοπόννησος
20	Μόρνος	70	Στερεά Ελλάδα

Ας ξεκινήσουμε το ταξίδι ! Για να δούμε που βρίσκονται τα μεγαλύτερα ποτάμια της Ελλάδας .

ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΕΝΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΒΙΝΤΕΟ  .

Επίσης μπορείτε να δείτε  ΕΔΩ    και  ΕΔΩ εκπαιδευτικά βίντεο με τα μεγαλύτερα ποτάμια μας . 

ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΠΟΤΑΜΟΙ 

Οι ποταμοί, σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία  ήταν ποτάμιοι θεοί, γιοι του Ωκεανού και της Τηθύος. Αποτελούν θέμα των λαϊκών μας παραδόσεων. Θρύλοι θέλουν αλλόκοτα πλάσματα να ζωντανεύουν στα νερά των ποταμών.

Ποταμός Αχελώος

Ο Όμηρος τοποθετεί τον Αχελώο πριν από τον Ωκεανό. Οι θάλασσες, οι πηγές και τα νερά που πηγάζουν από την γη προέρχονται από αυτόν. Αντίθετα ο Ησίοδος συγκαταλέγει τον Αχελώο στα παιδιά της Τηθύος και του Ωκεανού, στις ποτάμιες θεότητες. Κόρες του ήταν οι Σειρήνες, οι Νύμφες και πολλές άλλες πηγές  (Κασταλία, Καλλιρρόη κλπ).

Ο Αχελώος είχε αρκετές μορφές. Συνήθως απεικονίζεται από την μέση και κάτω σαν ψάρι, γενειοφόρος με κέρατα στο κεφάλι του. Άλλες μορφές του ποτάμιου αυτού θεού ήταν σαν φίδι, σαν ταύρος και σαν ανθρωπόμορφο ον με κεφάλι ταύρου που από τα γένια του έτρεχαν πολλά νερά

Αχελώος και Ηρακλής

Γνωστός είναι ο μύθος της πάλης του με τον Ηρακλή για χάρη της Δηιάνειρας. Ο Ηρακλής όταν πήγε στον Άδη συνάντησε τον Μελέαγρος αδελφό της Δηιάνειρας και γιο του Οινέα. Αυτός του ζήτησε σαν χάρη να παντρευτεί την αδελφή του. Ο ήρωας δεν αθέτησε την υπόσχεση του και πήγε στην Καλυδώνα όπου βασίλευε ο Οινέας. Εκεί όμως ένας επίμονος μνηστήρας, ο Αχελώος, ζητούσε την κόρη του Οινέα παίρνοντας διάφορες μορφές. Έγινε μάχη και ο ποτάμιος θεός, παρά τις συνεχείς μεταμορφώσεις του, έχασε. Τότε ο Ηρακλής του απέκοψε το δεξί του κέρατο (έκλεισε τη μία εκβολή του ποταμού) και από το αίμα που έρρευσε γεννήθηκαν οι Σειρήνες. Το κέρατο αυτό δεν το κράτησε ο Ηρακλής. Ο Αχελώος σε αντάλλαγμα του έδωσε το κέρας της Αμάλθειας (το νέο πλούσιο γόνιμο έδαφος) που στην συνέχεια ο ήρωας δώρησε στον Οινέα. Ο ποταμός-Θεός είχε νικηθεί και ο Ηρακλής νυμφεύθηκε την Δηιάνειρα. Βέβαια ο μύθος αυτός και κατά τον Διόδωρο αλλά και τον Στράβωνα ερμηνεύει τις προσπάθειες των αρχαίων εκεί κατοίκων να τιθασεύσουν την ορμή του ποταμού (κέρας) περιφράσσοντάς τον με μεγάλα έργα (μεταμορφώσεις ποταμού) και να τον μετατρέψουν σε γόνιμο ποταμό (γάμος του Ηρακλή).

Αλιάκμονας

Ποταμός της δυτικής Μακεδονίας, ο μεγαλύτερος σε μήκος ποταμός της Ελλάδας, που πηγάζει σε ελληνικό έδαφος. Το όνομά του είναι σύνθετη λέξη και προέρχεται από τη λέξη “άλς” (άλας, θάλασσα) και “άκμων” (αμόνι).
Γιος του Ωκεανού και της Τηθύος, σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία. Σύμφωνα με άλλη εκδοχή ήταν γιος του Παλαιστίνου (βασιλιά της Θράκης) και της Πιερίδας (κόρης του Πίερρου, βασιλιά της Πιερίας ) και εγγονός του Ποσειδώνα.
Μια αρχαία παράδοση λέει ότι, όσα πρόβατα έπιναν νερό από τον Αλιάκμονα άλλαζαν χρώμα και γίνονταν λευκά. Η παράδοση αυτή επιβεβαιώνεται από μια καταγραφή του Λατίνου συγγραφέα Πλίνιου (23-79 μ.Χ.), που μεταφρασμένη από τα λατινικά λέει: “Ωσαύτως εν Μακεδονία, όσοι θέλουσι να έχωσι πρόβατα λευκά άγουσιν εις τον Αλιάκμονα, όσοι δε μέλανα εις τον Αξιόν”.”

Αχέροντας                                                            

  Τα μυστηριώδη του σπήλαια, τα θολά του νερά και η πορεία του ανάμεσα στις επικίνδυνες και σκοτεινές χαράδρες, εξήραν τη φαντασία των αρχαίων μας προγόνων, οι οποίοι τον ταύτισαν με τον Άδη και τον θεώρησαν την κύρια οδό προς αυτόν. Εξάλλου η ίδια η λέξη Αχέρων δεν είναι τυχαία αφού τα συνθετικά της ,”αχέα – ρέων”, δηλώνουν αυτόν που φέρνει τις πίκρες και τα δάκρυα.
Σύμφωνα με την αρχαία παράδοση λοιπόν, ο   Αχέρων κατέληγε στην Αχερουσία, λίμνη που ήταν ιδιαιτέρως παγερή, χωρίς ίχνος ζωής γύρω της. Τις Πύλες του Άδη φρουρούσε ο άγριος και άσπλαχνος σκύλος Κέρβερος που είχε τρία κεφάλια, χαίτη από φίδια και αγκαθωτή ουρά. Ο βαρκάρης-χάροντας παραλάμβανε τις ψυχές των νεκρών και τις μετέφερε με τη βάρκα του στον Κάτω Κόσμο. Το αντίτιμο για το ταξίδι στον Άδη ήταν ένας οβολός, γι’ αυτό και οι αρχαίοι Έλληνες ενταφίαζαν τους νεκρούς τους με το αντίστοιχο ποσό. Η ψυχή που δεν μπορούσε να πληρώσει ήταν καταδικασμένη να περιπλανιέται και να βασανίζεται αιώνια στις όχθες του ποταμού. Ακόμα, υπήρχε εκεί κοντά στις εκβολές του το νεκρομαντείο. Σ’ αυτό μαζεύονταν όλοι οι θνητοί που ήθελαν να συναντήσουν κάποιον δικό τους νεκρό. Για να γίνει αυτό περνούσαν τον ποταμό και άφηναν στο νεκρομαντείο ως ανταμοιβή διάφορα προϊόντα όπως: λάδι, κρασί, σιτάρι και καλαμπόκι, γάλα. Ύστερα ζητούσαν όποιον ήθελαν να δουν και αυτός περνούσε την Πύλη και μπορούσαν έτσι να τον δουν. Στο χωριό Γλυκή, που διασχίζεται από τον Αχέροντα, συνηθίζεται να πιστεύουν έναν τοπικό μύθο. Αυτός ο μύθος λέει ότι στον Αχέροντα ζούσε ένας δράκος, ο οποίος πίκραινε το νερό του ποταμού, με αποτέλεσμα να μην είναι πόσιμο.Κάθε Δεκαπενταύγουστο γίνονταν θυσίες στο δράκο. Αυτός έτρωγε δεκαπέντε κορίτσια από το χωριό. Αυτό, όμως, το μαρτύριο το σταμάτησε ο Άγιος Ιωάννης, ο οποίος σκότωσε το δράκο και από τότε άρχισε να τρέχει γλυκό νερό και από αυτό το χωριό ονομάστηκε Γλυκή. Γενικά ο Αχέροντας είναι ένα πολύ όμορφο ποτάμι που το επισκέπτονται πολλοί τουρίστες. Εκεί μπορείς να κάνεις πολλές δραστηριότητες όπως: κολύμπι, πεζοπορία στα όμορφα βουνά που τον περιβάλλουν και ράφτιγκ.

Αλφειός

Ο σημαντικότερος ποταμός της Πελοποννήσου. Το όνομά του ετυμολογείται από το αρχαίο ρήμα “αλφάνω”, που σημαίνει πλουτοδοτώ, προσφέρω πλούτο, εξ ου και η λέξη “τιμαλφή”.Λατρευόταν κυρίως στην Ηλεία, Μεσσηνία και Αρκαδία. Κάποτε σκότωσε τον αδελφό του Κέρκαφο και τον καταδίωκαν οι Ερινύες. Φτάνοντας στον ποταμό Νίκτυμο, έπεσε μέσα κι από τότε πήρε το όνομά του.Σύμφωνα με τον Παυσανία, ο Αλφειός ήταν κυνηγός που αγάπησε την Αρεθούσα-νύμφη των πηγών και των δασών, αλλά εκείνη δεν τον ήθελε. Για να τον αποφύγει πήγε στην Ορτυγία, νησί κοντά στις Συρακούσες και μεταμορφώθηκε από την Άρτεμη σε πηγή πλούσια σε γάργαρο νερό. Ο Αλφειός από τον μεγάλο του έρωτα μεταμορφώθηκε σε ισχυρό υποθαλάσσιο ποταμό, την ορμητικότητα του οποίου δεν μπόρεσε να εμποδίσει ούτε ο Αδρίας (Αδριατικό Πέλαγος) και μέσω των νερών της θάλασσας έφτασε στην Ορτυγία, κοντά στην αγαπημένη του.Ο Όμηρος τον αποκαλεί “ΙΕΡΟΝ ΡΟΟΝ ΑΛΦΕΙΟΙΟ”.

Πηνειός

Πηνειός ή Σαλαβριάς, ποταμός της Θεσσαλίας. Οι πηγές του βρίσκονται στην  Πίνδο. Ο Πηνειός, θεός του ομώνυμου ποταμού, κατοίκησε στην Θεσσαλία. Από την Κρέουσα (πηγή), κόρη του Ουρανού και της Γης, απόκτησε ένα γιο τον Υψέα (παραπόταμος) και μια κόρη την Στίλβη. Σύμφωνα με άλλο μύθο, ήταν πατέρας της νύμφης Δάφνης, η οποία, όταν την κυνήγησε ο θεός Απόλλωνας και την έφτασε, μεταμορφώθηκε στο ομώνυμο φυτό. Από τον Όμηρο χαρακτηρίζεται “αργυροδίνης”.

ΚΛΙΜΑ

είναι οι καιρικές συνθήκες ( θερμοκρασία, βροχή, υγρασία, άνεμοι, χιόνι κ.τ.λ.) που επικρατούν σε έναν τόπο σε κάθε εποχή κι επαναλαμβάνονται σχεδόν ίδιες για πολλά χρόνια.

ΚΑΙΡΟΣ

είναι οι καιρικές συνθήκες που επικρατούν σε έναν τόπο σε μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο (λίγες ημέρες) καθορίζουν τον καιρό του τόπου αυτού.

Οι επιστήμονες που ασχολούνται με την πρόγνωση του καιρού, δηλαδή οι μετεωρολόγοι, καθημερινά συλλέγουν πολλά στοιχεία, για να μπορούν να μας πληροφορούν με βεβαιότητα για τον καιρό που θα επικρατήσει στις διάφορες περιοχές τις επόμενες ημέρες. Δείτε τα μετεωρολογικά όργανα που χρησιμοποιούν : ΕΔΩ 

Τα δελτία καιρού  προβλέπουν τις καιρικές συνθήκες που θα επικρατήσουν σε μια περιοχή για τις επόμενες ημέρες.  Τα σύμβολα μας δίνουν πληροφορίες για τη θερμοκρασία,  δηλ. πόσο ζεστός ή κρύος είναι ο καιρός σε μια περιοχή, για τις βροχές, την υγρασία ή τους ανέμους που παρουσιάζονται στην περιοχή αυτή κατά τα επόμενα εικοσιτετράωρα. Μας πληροφορούν δηλαδή για τις καιρικές συνθήκες, που δηλώνουν τον καιρό για ένα μικρό χρονικό διάστημα. 

ΚΑΝΕΤΕ ΤΩΡΑ ΛΙΓΗ ΕΞΑΣΚΗΣΗ ΓΙΑ ΝΑ ΞΕΧΩΡΙΣΕΤΕ ΤΟΝ ΚΑΙΡΟ ΑΠΟ ΤΟ ΚΛΙΜΑ !

ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ

ΜΙΑ ΣΥΝΤΟΜΗ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΣΤΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ 13, 14 ΚΑΙ 15 ΤΗΣ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑΣ 

ΒΡΙΣΚΩ ΤΑ ΒΟΥΝΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ : ΕΔΩ  ,  ΕΔΩ  και ΕΔΩ 

ΒΡΙΣΚΩ ΤΙΣ ΠΕΔΙΑΔΕΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ : ΕΔΩ 

ΒΡΙΣΚΩ ΟΡΟΠΕΔΙΑ ΚΑΙ ΚΟΙΛΑΔΕΣ  ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ : ΕΔΩ 

Οι κυριότερες πεδιάδες της Ελλάδας είναι δύο. Η μεγαλύτερη είναι αυτή που απλώνεται στην περιοχή Θεσσαλονίκης – Γιαννιτσών και φθάνει μέχρι τη θάλασσα του Θερμαϊκού κόλπου. Είναι μια παράλια πεδιάδα. Είναι εύφορη, παράγει πολλά προϊόντα και οι αγρότες ασχολούνται αποκλειστικά με την καλλιέργεια της γης. Οι μεγάλοι ποταμοί που διασχίζουν την πεδιάδα, ο Αλιάκμονας, ο Αξιός, ο Λουδίας και ο Γαλλικός, την ποτίζουν και μεταφέροντας εύφορες ύλες την κάνουν περισσότερο παραγωγική.

Η δεύτερη μεγάλη πεδιάδα είναι η Θεσσαλική (της Θεσσαλίας) . Είναι μια εύφορη πεδινή έκταση, που περιβάλλεται από βουνά και αρδεύεται από τον Πηνειό ποταμό. Ο Πηνειός περνώντας μέσα από την κοιλάδα των Τεμπών εκβάλλει στο Αιγαίο. Η Θεσσαλική πεδιάδα χαρακτηρίζεται ως ηπειρωτική ή εσωτερική. Μικρές πεδιάδες έχουν σχηματιστεί επίσης πάνω σε βουνά και λέγονται οροπέδια. Σημαντικότερα οροπέδια είναι της Τρίπολης στην Πελοπόννησο και του Λασιθίου στην Κρήτη.

Σε πολλά μέρη της πατρίδας μας μπορούμε να δούμε μαγευτικές περιοχές που απλώνονται ανάμεσα σε βουνά και τις διασχίζει ένας ποταμός. Εκεί συναντά κανείς καταπράσινα τοπία, όπου η φύση προσφέρει μοναδικές εμπειρίες. Είναι οι κοιλάδες. Γνωστές κοιλάδες: 

Τεμπών(Θεσσαλία),Αλφειού (Πελοπόννησος), Ευρώτα (Πελοπόννησος), Καλαμά (Ήπειρος)

ΔΕΙΤΕ ΤΩΡΑ ΕΔΩ  ΕΝΑ ΒΙΝΤΕΟ ΜΕ ΤΙΣ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΕΣ ΠΕΔΙΑΔΕΣ ΚΑΙ ΠΑΙΞΤΕ ΕΔΩ ΕΝΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙ 

Το μεγαλύτερο μέρος της χώρας μας είναι ορεινό. Βουνά μικρά και μεγάλα καλύπτουν το 80% του εδάφους της.

Η Ελλάδα έχει δύο μεγάλες οροσειρές:

της Πίνδου και  της Ροδόπης

Αν παρατηρήσουμε το γεωμορφολογικό χάρτη της χώρας μας θα δούμε ότι τα βουνά της σχηματίζουν το γράμμα Γ, όπου η οριζόντια γραμμή χαράζεται από την οροσειρά της Ροδόπης και η κατακόρυφη από την οροσειρά της Πίνδου. 

Η οροσειρά της Πίνδου έχει ψηλότερη κορυφή τον Σμόλικα (2.637 μ.) και αφού διασχίσει την Ήπειρο και τη Στερεά Ελλάδα, στη συνέχειά της σχηματίζει το Παναχαϊκό όρος, τον Ερύμανθο, το Μαίναλο, τον Παρνασσό, τον Ταΰγετο στην Πελοπόννησο, καθώς επίσης τα Λευκά Όρη και την Ίδη στην Κρήτη. Αποτελεί συνέχεια των Δειναρικών Άλπεων που βρίσκονται στην Κροατία.

Η οροσειρά της Ροδόπης εκτείνεται κατά μήκος των ελληνοβουλγαρικών συνόρων και αποτελεί το βόρειο φυσικό σύνορο της χώρας μας με τη Βουλγαρία. Απλώνεται στις βόρειες περιοχές της Θράκης και οι πιο γνωστές κορυφές της είναι το βουνό Φαλακρό (2.111 μ.) και ο Όρβηλος (2.272 μ.).Σύμφωνα με τη μυθολογία το όνομά της το πήρε από τη βασίλισσα της Θράκης Ροδόπη, την οποία οι θεοί μεταμόρφωσαν σε βουνό, για να τιμωρήσουν την αλαζονεία της .Την οροσειρά της Ροδόπης διασχίζει ο ποταμός Νέστος με τους δεκάδες παραποτάμους του.

 

Όλα τα βουνά μαζί, μικρά και μεγάλα, αποτελούν ένα μεγάλο μέρος του κατακόρυφου διαμελισμού της χώρας μας. Αρκετά από αυτά έχουν άγριες κι απότομες πλαγιές, βαθιά φαράγγια και κοιλάδες που σχηματίζονται ανάμεσά τους και είναι τοπία, στα οποία πολύ δύσκολα πλησιάζει ο άνθρωπος. Τα περισσότερα βουνά έχουν κατεύθυνση από τα βορειοδυτικά προς τα νοτιοανατολικά.

ΤΑ ΒΟΥΝΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

ΠΑΤΗΣΤΕ ΣΤΗΝ ΕΙΚΟΝΑ ΚΑΙ ΔΕΙΤΕ ΕΝΑ ΒΙΝΤΕΟ 

ΔΕΙΤΕ ΤΩΡΑ ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΝΑΤΙ ΤΑ 10 ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΑ ΒΟΥΝΑ, ΠΑΤΗΣΤΕ ΠΑΝΩ ΣΤΗΝ ΕΙΚΟΝΑ 

ΩΡΑ ΓΙΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙ !!

ΒΡΕΙΤΕ ΤΑ ΒΟΥΝΑ ΕΔΩ

Φαράγγια 

 Μερικά από τα γνωστά και περπατημένα φαράγγια της πατρίδας μας είναι τα παρακάτω

Φαράγγι του Βίκου
Στα 30 χιλιόμετρα βορειοδυτικά των Ιωαννίνων, το φαράγγι του Βίκου έχει  μήκος 20 χιλιόμετρα και βάθος που ξεπερνάει τα χίλια μέτρα. Έχει καταγραφεί στο βιβλίο Γκίνες ως το βαθύτερο φαράγγι του κόσμου παγκοσμίως, λαμβάνοντας υπόψη την αναλογία πλάτους/βάθους του, αφού το άνοιγμά του είναι το μικρότερο παγκοσμίως. Αν σκοπεύετε να περιηγηθείτε στο φαράγγι, θα χρειαστείτε  τουλάχιστον 5 ώρες.  Αξεπέραστη είναι  η χλωρίδα του με την ιδιαίτερη ποικιλία της και εντυπωσιάζει κάθε επισκέπτη.

Φαράγγι της Σαμαριάς
Στο νότιο τμήμα του νομού Χανιών, το Φαράγγι της Σαμαριάς -ή αλλιώς Φάραγγας όπως το αποκαλούν οι ντόπιοι- αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα αξιοθέατα της περιοχής και ολόκληρης της Κρήτης. Έχει μήκος 18 χιλιομέτρων θεωρείται ένα από τα μεγαλύτερα φαράγγια της Ευρώπης και φιλοξενεί πολλά ενδημικά είδη πουλιών και ζώων, αλλά και 450 είδη φυτών που σύμφωνα με το νόμο δεν επιτρέπεται να αφαιρεθούν από το χώρο της Σαμαριάς. Από το 2010 βρίσκεται στο Παγκόσμιο Δίκτυο Αποθεμάτων Βιόσφαιρας της UNESCO 

Φαράγγι Αχέροντα
Ο ποταμός Αχέροντας, που διασχίζει τους Νομούς Ιωαννίνων, Θεσπρωτίας και Πρεβέζης, και οι πηγές του,  δημιουργεί το στενό και επιβλητικό φαράγγι του Αχέροντα, με τις κατάφυτες πλαγιές, που σχηματίζεται από τα βουνά της Παραμυθιάς και του Σουλίου.

Φαράγγι του Λούσιου
Παραμένοντας στην Πελοπόννησο, στην πλευρά της Αρκαδίας, ο Λούσιος ποταμός και το εντυπωσιακό, ομώνυμο φαράγγι μήκους 15 χιλιομέτρων και πλάτους περίπου 2 χιλιομέτρων προσφέρει ένα πανέμορφο θέαμα, αποτελώντας ένα από τα πιο σημαντικά αξιοθέατα της Αρκαδίας. Αυτό που το κάνει ξεχωριστό είναι η άγρια, παρθένα βλάστησή του, όπου τα κυπαρίσσια, οι ιτιές, οι λεύκες, τα πουρνάρια, τα πλατάνια, οι μυρτιές, οι φτελιές και η γενικότερη πλούσια χλωρίδα του γεμίζει τον επισκέπτη με οξυγόνο και το τοπίο με πράσινο. Στην περιοχή «συχνάζει» και πλούσια πανίδα με μεγάλη ποικιλία πουλιών, ερπετών κ.ο.κ., ενώ οι λαξευμένες μονές στους βράχους, δίνουν μοναδική ατμόσφαιρα στο τοπίο, κάνοντας τη διάσχιση του φαραγγιού μια ιδιαίτερη εμπειρία για τον επισκέπτη.

ΚΑΝΕΤΕ ΤΩΡΑ

ΕΔΩ ΚΑΙ ΜΙΑ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΣΤΟΝ  ΚΑΤΑΚΟΡΥΦΟ ΔΙΑΜΕΛΙΣΜΟ !