Ο Οδυσσέας Αλεπουδέλης- Ελύτης σαν σήμερα φεύγει από τη ζωή στις 18 Μαρτίου του 1996, σε ηλικία 85 ετών.
Το πραγματικό του όνομα είναι Οδυσσέας Αλεπουδέλης. Γεννήθηκε στις 2 Νοεμβρίου του 1911 στο Ηράκλειο της Κρήτης πριν από ενενήντα δύο χρόνια, από Mυτιληνιούς γονείς. Hταν το έκτο και τελευταίο παιδί της Mαρίας και του Παναγιώτη Aλεπουδέλλη, μιας οικογενείας πλουσίων αστών της γνωστής σαπωνοποιίας, αλλά η καταγωγή του ήταν από την Λέσβο. Το 1914 η οικογένεια Αλεπουδέλη 
εγκαταστάθηκε στην Αθήνα. Hταν τριών χρόνων όταν η οικογένειά του εγκαταστάθηκε μόνιμα στην Aθήνα, στο σπίτι της οδού Σόλωνος 98β όπου έγραψε και τα πρώτα του ποιήματα.
Ο μικρός Οδυσσέας φοιτά εφτά χρόνια στο ιδιωτικό σχολείο του Δ. N. Mακρή με καθηγητές τους: I. M. Παναγιωτοπούλο, Γ. Aποστολάκη και I. Θ. Kακριδή. H πτώση του μικρασιατικού ονείρου, όπως και το φιλοβενιζελικό πάθος της οικογένειάς του, χαράζει τη συνείδησή του. Ωστόσο τη ζωή του θα σημαδέψει ένας θάνατος και μια γκουβερνάντα. Ο θάνατος της αδελφής του Mυρσίνης (1918) που επέβαλε στο σπίτι ένα πολύχρονο οδυνηρό πένθος και η Γερμανίδα γκουβερνάντα Aννα Kέλερ που συνδέθηκε μαζί του στα δύσκολα χρόνια του πένθους ασκώντας μεγάλη επίδραση στην προσωπικότητά του. Aπό το 1924 (φοιτά στο Γυμνάσιο Aρρένων Aθηνών) αρχίζει να συνεργάζεται με διάφορα ψευδώνυμα στη « Διάπλαση των Παίδων ». Tο 1925 πεθαίνει ο πατέρας του και ο μικρός Οδυσσέας περνά από τα παιδικά βιβλία στη νεοελληνική λογοτεχνία. Eπισκέπτεται την Tήνο, τη Σαντορίνη, κάνει εξορμήσεις στα βουνά της Aττικής. Eχει αρχίσει να γίνεται τακτικός θαμώνας του βιβλιοπωλείου Δ. Kόντε και να συνθέτει ένα μικρό χειρόγραφο περιοδικό, το «Iξός». Στα Γράμματα ο Ελύτης εμφανίστηκε το 1935, δημοσιεύοντας ποιήματά του στο περιοδικό “Τα Νέα Γράμματα” που συγκέντρωνε τους περισσότερους λογοτέχνες της καλούμενης “Γενιάς του Τριάντα”. Η γνωριμία του τον ίδιο χρόνο με τον Ανδρέα Εμπειρίκο ενίσχυσε τις επαναστατικές υπερρεαλιστικές του απόψεις. Ποτέ όμως ο ίδιος δεν υπέταξε την ποίησή του στην υπερρεαλιστική τεχνική.
Κατά την ιταλική επίθεση το 1940 κατά της Ελλάδας στρατολογήθηκε και πολέμησε στο μέτωπο της Αλβανίας. Στην κατεχόμενη Αθήνα έγραψε τον «Ήλιο τον πρώτο» και τα πρώτα σημαντικά πεζά του.
Από το 1948 ως το 1951 πραγματοποίησε διάφορα ταξίδια στη δυτική Ευρώπη.
Το 1969 εγκαταστάθηκε στο Παρίσι, όπου έγραψε τα ποιήματα Το φωτόδεντρο, Το μονόγραμμα, Ο ήλιος ο ηλιάτορας, Τα ρω του έρωτα.
Στην Αθήνα επέστρεψε το 1971. Την περίοδο αυτή και ως την βράβευσή του το 1979 από τη Σουηδική Ακαδημία με το Βραβείο Νόμπελ, έγραψε πεζά κείμενα για το Θεόφιλο (Ο ζωγράφος Θεόφιλος,1973), τον Παπαδιαμάντη (Η μαγεία του Παπαδιαμάντη,1974), τον Εμπειρίκο (Αναφορά στον Ανδρέα Εμπειρίκο,1979) και το “σκηνικό ποίημα” Η Μαρία Νεφέλη (1978).
Πριν και ύστερα από το διεθνές βραβείο, ανακηρύχτηκε διδάκτορας από διάφορα πανεπιστήμια, όπως της Θεσσαλονίκης (1975), του Παρισιού (Σορβόννη, 1980) και του Λονδίνου (1981).
Ποιήματα του μελοποιήθηκαν από τους Μ. Χατζιδάκη, Μ. Θεοδωράκη, Γ. Μαρκόπουλο κ.ά.
Τα έργα του έχουν μεταφραστεί στα γαλλικά, αγγλικά, ιταλικά, γερμανικά, ισπανικά, και σε άλλες γλώσσες.
Αν ο Ελύτης δεν ήταν ποιητής, θα ήταν σίγουρα ζωγράφος ή άλλου είδους εικαστικός καλλιτέχνης. Ο Ελύτης αγαπούσε πολύ τη ζωγραφική και το κολάζ. Ο ίδιος θεωρούσε τα κολάζ του ως μια ακόμη έκφραση του λυρικού του λόγου. Πέθανε στις 18 Μαρτίου του 1996, σε ηλικία 85 ετών.
Έργα του Οδυσσέα Ελύτη
- Προσανατολισμοί, 1940
- Άσμα Ηρωικό και Πένθιμο Για τον Χαμένο
- Ανθυπολοχαγό της Αλβανίας, 1943
- Ήλιος ο Πρώτος, 1943
- Το Άξιον Εστί, 1959
- Έξι και μια Τύψεις για τον Ουρανό, 1960
- Το φωτόδεντρο και η δέκατη τέταρτη ομορφιά 1971
- O Ήλιος ο Ηλιάτορας, 1971
- To Mονόγραμμα, 1971
- Τα Ρω του Έρωτα, 1972
- Ανοιχτά Χαρτιά, 1974
- Μαρία Νεφέλη, 1978
- Εκλογή 1935-1977, 1979
- O Μικρός Ναυτίλος, 1985
- Ιδιωτική οδός, 1990
- Δυτικά της Λύπης, 1995
- Ο κήπος με τις αυταπάτες,1995
ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΟΙΗΤΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
Παππού Οδυσσέα ,
Από εκεί ψηλά που μας βλέπεις ,στα ουράνια ,
συντροφιά με τους αγγέλους και τα άγια ,
σε ευχαριστούμε για όσα μας έχεις προσφέρεις .
Άξιον Εστί τα ποιήματα σου ,
που διαβάζουμε μαγεμένοι,
και μας φωτίζουν σαν τον Ήλιο τον Ηλιάτορα.
Άξιον Εστί τα ποιήματα σου ,
που γεμίζουν τις καρδιές με αγάπη για την πατρίδα μας
και τις ομορφιές της .
Άξιον Εστί τα ποιήματα σου ,
που υμνούν την υπέροχη πατρίδα μας ,
τα βουνά και τις θάλασσες ,
τους κάμπους και τα νησιά της .
Άξιον Εστί που μας έδωσες να καταλάβουμε
πόσο όμορφη και υπέροχη
είναι η πατρίδα μας .
Άξιον Εστί το έργο του ποιητή
που με την αγάπη του για τον ήλιο και τη θάλασσα
ύμνησε την Ελλάδα μας και
την έκανε ένα καράβι που ταξιδεύει
σε όλα τα πέλαγα της οικουμένης .
Άξιον Εστί τα ποιήματα σου ,
που ανακαλύψαμε το τυχερό τετράφυλλο τριφύλλι
που φέρνει ευτυχία , χαρά ,
αισιοδοξία και υπερηφάνεια .
Άξιον Εστί για τον μεγάλο ποιητή
με τα βραβεία τα πολλά
και τα λόγια τα καλά.
Άξιον Εστί ,στον παππού Οδυσσέα
που γέμισε με φως την καδιά μας για ποίηση.
Άξιον Εστί ,στον σπουδαίο ,
στον ωραίο ,στον Έλληνα ,
που τίμησε την πατρίδα μας
και ένα μεγάλο ευχαριστώ που μας άνοιξες δρόμους ..
Εμείς είμαστε εδώ και σου δίνουμε υπόσχεση
Είμαστε εδώ , μας ακούς ;
Σε αγαπάμε , μας ακούς ;
ποίημα από τα παιδιά της Δ΄1 τάξης 2ου Δ.Σ. Έδεσσας (2016-17)
