Η Βασιλική Σταθοπούλου είναι χειρουργός κτηνίατρος με ειδίκευση στην γαστρεντερολογία σκύλου και γάτας καθώς και στη διαγνωστική και επεμβατική ενδοσκόπηση στα ζώα συντροφιάς. Αποφοίτησε από την Κτηνιατρική Σχολή του ΑΠΘ και έχει παρακολουθήσει πολλά σεμινάρια στο εξωτερικό, λαμβάνοντας μεταπτυχιακούς τίτλους. Εδώ και δέκα χρόνια βοηθά παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες να γίνουν «φίλοι» με τα βιβλία.
Πείτε μας λίγα λόγια για τα συναισθήματά σας απέναντι στα ζώα συντροφιάς.
Νομίζω πως γεννήθηκα με έναν σκύλο αγκαλιά και όλες οι παιδικές μου μνήμες, οι προσωπικές μου στιγμές ευτυχίας αλλά και λύπης, είναι συνδεδεμένες με την παρουσία ενός τέτοιου τετράποδου συντρόφου. Δεν θα μπορούσα να είμαι πιο ευτυχισμένη και τυχερή, που διάλεξα στη ζωή μου να αφιερωθώ σε μια επιστήμη πολύ πιο τρυφερή και ανθρώπινη από άλλες πολλές, που ευαγγελίζονται πως υπηρετούν τον άνθρωπο. Αυτήν της ιατρικής ζώων συντροφιάς.
Τι σας παρακίνησε να ασχοληθείτε με την κτηνιατρική;
“What’s the point of going through life being really successful but not being significant?” R.Sharma
“Η ζωή μας είναι το άθροισμα των επιλογών μας” έλεγε ο Αλμπέρ Καμύ. Είναι ένας πολλαπλασιασμός ΣΤΙΓΜΕΣ x ΕΝΤΑΣΗ. Η κτηνιατρική επιστήμη συνδύαζε μέσα στο μυαλό μου, από πολύ μικρή ηλικία, όλα όσα πίστευα ότι θα μπορούσαν να αλλάξουν τον κόσμο, έστω και στο ελάχιστο: ενσυναίσθηση, περιβαλλοντική συνείδηση, προσφορά στο κοινωνικό σύνολο, διασπορά γνώσης, διαρκής διαδικασία μάθησης.
Ποια τα οφέλη που μπορεί να αποκομίσει κανείς από την επαφή με τα ζώα;
Η επαφή μου με τα ζώα και τα παιδιά με έκανε να αντιλαμβάνομαι την επικοινωνία χωρίς λόγια, να συγχωρώ με ειλικρίνεια και να μην κρατάω θυμό. Μου υπενθύμισαν ότι ο μόνος ανταγωνισμός σου είσαι εσύ, ότι κάθε μέρα πρέπει να κάνεις τον χθεσινό σου εαυτό λίγο καλύτερο από τον σημερινό, να δίνεις κομμάτια αυτής της καλύτερης εκδοχής σου χωρίς να αναμένεις ανταπόδοση. Μου έμαθαν με βεβαιότητα ότι υπάρχει ένας άλλος κόσμος εκεί έξω.
Παιδεία δεν είναι τα πτυχία μας. Είναι ο τρόπος που ως κοινωνία διαχειριζόμαστε τους αδύναμους, όταν εμείς διαθέτουμε τη δύναμη. Είναι ο τρόπος που σεβόμαστε τους γηραιότερους, τα παιδιά, ο τρόπος που στεκόμαστε απέναντι στη διαφορετικότητα και ο τρόπος που διαχειριζόμαστε πληθυσμούς που δεν μπορούν να μας μιλήσουν παρά μόνο με τον ιδιαίτερο τρόπο τους και εξαρτώνται από εμάς, όπως τα ζώα.
“Our lives begin to end, the day we become silent about things that matter”(M.L King)
Πώς αποφασίσατε να ξεκινήσετε το give me a paw project;
Το Give me a Paw ξεκίνησε πριν από 10 χρόνια με δειλά βήματα στην αρχή σε ιδιωτικά σχολεία όπου η συναίνεση γονέων και δασκάλων παρέκαμπτε τους γραφειοκρατικούς μηχανισμούς των επισκέψεων σε εκπαιδευτικά ιδρύματα. ‘Εκτοτε, οι σκύλοι ακροατές έχουν κρατήσει συντροφιά σε περισσότερους από 1500 μαθητές, έχουν μπει σε 119 τάξεις δημοτικών σχολείων και έχουν ακούσει πάνω από 2500 τίτλους βιβλίων. Οι σκύλοι βοηθούν τα παιδιά και τα παιδιά με τη σειρά τους βοηθούν τους σκύλους. Μέσω του προγράμματος υιοθετήθηκαν 87 αδέσποτα ζωάκια, που συμμετείχαν στην αρχή ως σκύλοι ακροατές και εν συνεχεία τους δόθηκε ο ρόλος του σκύλου οικογένειας. Κάποια ιδιωτικά σχολεία υιοθέτησαν σκύλους που μπαίνουν σε τάξεις, ενισχύουν την αυτοπεποίθηση των παιδιών και συμμετέχουν στην εκπαιδευτική διαδικασία! Το πρόγραμμα αγαπήθηκε και πλαισιώθηκε από ένα δίκτυο εκπαιδευτών, συγγραφέων παιδικών βιβλίων, ψυχολόγων και εθελοντών φοιτητών που προσέφεραν από το απόθεμα ψυχής τους, από το απόθεμα χρόνου τους και κυρίως από το πολύτιμο απόθεμα αγάπης που διέθεταν και διαθέτουν.
Πείτε μας λίγα λόγια για αυτή τη δράση σας.
Το πρόγραμμα «Give me a paw» αποσκοπεί στη βελτίωση της επικοινωνιακής και αναγνωστικής ικανότητας παιδιών σχολικής και προσχολικής ηλικίας 5-12 ετών, χρησιμοποιώντας σαν κίνητρο την επαφή με τον σκύλο. Η εμπειρία της παρουσίας του σκύλου στην τάξη καταγράφεται από παιδιά, γονείς και δασκάλους ως συναρπαστική! Παιδιά με ή χωρίς μαθησιακές δυσκολίες αισθάνονται ασφαλή και μη κρινόμενα καθώς διαβάζουν βιβλία σε ειδικά εκπαιδευμένους σκύλους «ακροατές». Η θετική εμπειρία δημιουργεί δεσμούς αγάπης με το λογοτεχνικό κείμενο και οδηγεί στη δημιουργία ανθρώπων με ενσυναίσθηση και περιβαλλοντικό προσανατολισμό. Χτίζει μια δεξαμενή νέων που δεν θα εκφοβίσουν ποτέ τον συμμαθητή τους, δεν θα βασανίσουν ένα ζώο, δεν θα υποτιμήσουν έναν άνθρωπο με διαφορετικό κοινωνικό προφίλ και δεν θα κακοποιήσουν ως ενήλικες τον σύντροφο, τον συνεργάτη ή τα παιδιά τους.
Πώς πιστεύετε ότι μπορεί να βοηθήσει ένας σκύλος κάποιο παιδί να εξασκηθεί στην ανάγνωση;
Η αμφίδρομη σχέση του παιδιού με το σκύλο φαίνεται πως ενισχύει την αυτοπεποίθηση, την προσωπική υγιεινή, την υπευθυνότητα στη διεκπεραίωση των σχολικών καθηκόντων, όλων δηλαδή αυτών των κοινωνικών δεξιοτήτων που δεν διδάσκονται με θεωρία, παρά μόνο με μίμηση πράξης. Η ικανότητα ενός παιδιού να εκφράζεται, να αρθρώνει την άποψή του, να μην φοβάται να τολμάει κι ας κάνει “λάθος”, να θέτει τα όρια της ανοχής που δεν πλήττουν τον αυτοσεβασμό του, να λέει τα ”ναι”, κυρίως όμως τα “όχι” του, φαίνεται ότι διευκολύνεται από την παρουσία του σκύλου. Ο σκύλος αγαπάει, επικεντρώνεται και προσέχει το παιδί ανεξάρτητα από τα ελλείμματα που μπορεί να πιστεύει το ίδιο ότι έχει. Το παιδί, είτε κάνει ανάγνωση με τη σωστή εκφορά και τον σωστό τονισμό είτε όχι, είναι το κέντρο του κόσμου για έναν σκύλο. Με αυτόν τον τρόπο, περιοριστικές πεποιθήσεις όπως «δεν είμαι αρκετά όμορφος, έξυπνος, καλός στα αθλήματα, δεν έχω μαθηματική σκέψη, δεν με θέλουν οι άλλοι στην παρέα τους» καταλύονται σε δευτερόλεπτα από ένα χάδι και μια αγκαλιά. Για τον σκύλο-ακροατή το παιδί είναι πάντα υπερ-επαρκές και ίσως αυτό να είναι και ένα μάθημα ορθής γονεϊκής συμπεριφοράς. Για τον σκύλο δεν υπάρχει “λάθος”, παρά μια παραπάνω εμπειρία, μια περιπέτεια, ένα παιχνίδι διάδρασης- αυτό που οι ειδικοί ορίζουν ως βιωματική μάθηση.
Ποιά είναι τα συναισθήματά σας, όταν καταφέρνετε να θεραπεύσετε κάποιο ζώο;
Το μεγαλείο πάντα βρίσκεται στο ταξίδι και όχι στο αποτέλεσμα. Θέλω με αυτό να πω πως όταν έχω προσπαθήσει για το καλύτερο, ακόμη κι αν η έκβαση δεν είναι αυτή που θα επιθυμούσα, πάντα γεμίζω με συναισθήματα ευγνωμοσύνης. Η ευθύνη για την διασφάλιση της υγείας είναι υψηλή, θέλει στοχοπροσήλωση, γνώσεις, συνδυαστική σκέψη και φροντίδα.
Θα προτρέπατε κάποιον νέο να ασχοληθεί με την κτηνιατρική;
Θα προέτρεπα κάποιον να ασχοληθεί με αυτό που θα τον κάνει πρωταγωνιστή της ζωής του. Με αυτό που θα τον κάνει να αναπτύξει μια εμμονική προσήλωση στη λεπτομέρεια και όχι στην επιφάνεια. Θα προέτρεπα κάποιον να ψάξει την επιτυχία έξω από τη ζώνη ασφαλείας του: the impossible is just simply the untried.
Η κτηνιατρική, ως επιστήμη, είναι συναρπαστική, γιατί είναι πολυσχιδής με ευρύ αντικείμενο απασχόλησης. Τα ζώα συντροφιάς, τα παραγωγικά ζώα, ο τομέας της βιομηχανίας τροφίμων είναι κλάδοι που απασχολούνται κτηνίατροι. Στις μέρες μας, ο ρόλος του κτηνιάτρου είναι ακόμη πιο σημαντικός, αν σκεφτούμε πως κάτω από την ιδέα της Ενιαίας Υγείας, όλοι, ζώα και άνθρωποι, αποτελούμε κρίκους της ίδιας αλυσίδας. Όταν ένας κρίκος λείπει ή διαταράσσεται, αυτό έχει αντίκτυπο στην υγεία των υπολοίπων πληθυσμών με ισχυρότερο παράδειγμα αυτό που βιώνουμε στην covid εποχή.
Ποια είναι τα «moto» στη ζωή σας;
Τα moto μου στη ζωή είναι:
- Εμπειρίες είναι αυτό που παίρνεις, όταν δεν καταφέρνεις να πάρεις αυτό που νομίζεις ότι ήθελες. Δεν υπάρχουν “λάθη”, μόνο μαθήματα που κερδίζεις όταν τολμήσεις.
- Ποτέ μην υποεκτιμήσεις τη σημασία του να διασκεδάζεις την κάθε σου στιγμή. Πρέπει σύντομα να αποφασίσεις στη ζωή αν θέλεις να είσαι ο Tigger ή ο Eeyore. Να είσαι ευγνώμων για όσα ήδη έχεις, αντί διαρκώς να παραπονιέσαι για όσα σου λείπουν.
- Πάντα να ξεκινάς ένα εγχείρημα με τη ματιά ενός αρχάριου και όχι ενός ισχυρογνώμονα ξερόλα– δεν μπορείς να γεμίσεις ένα ποτήρι που είναι ήδη γεμάτο!
- Αν παλεύεις να κρατήσεις περιοριστικές πεποιθήσεις στη σκέψη και στα όνειρά σου, τότε θα μείνεις φυλακισμένος μέσα σε αυτά ακριβώς τα όρια που ζωγράφισες για τον εαυτό σου.
- Να είσαι περίεργος, όχι επικριτικός.
- Να είσαι προσεκτικός, όχι συγκεντρωτικός.
- Ρώτα- μην υποθέτεις την απάντηση- μην φτιάχνεις σενάρια στο μυαλό σου.
- Φτιάξε δεσμούς εμπιστοσύνης- οι άνθρωποι μένουν δίπλα μας, όταν αισθάνονται ότι τους υπολογίζουμε.
