Εκπαιδευτικό σύστημα. Σύστημα…πόθεν το έτυμο; Εκ του συν+ ἵστημι, που σημαίνει κάνω κάτι να σταθεί όρθιο. Θεωρητικά αυτός είναι και ο σκοπός του εκπαιδευτικού συστήματος. Το να πούμε ότι έχει αποτύχει οικτρά φαντάζει ακραίο, τότε ας είναι μερικώς! Κι αυτό γιατί πολύ απλά αδυνατεί να προσαρμοστεί στις σημερινές συνθήκες.
Η θηλιά του εξετασιοκεντρισμού απειλεί να καταπνίξει κάθε μαθητή. Συνακόλουθη η άνθηση της παραπαιδείας και της κυριαρχίας αγχωτικού κλίματος εκπορευόμενο από τη βαθμοθηρία. Ένας αριθμός, άλλωστε, καθορίζει την υπόστασή μας στο αβέβαιο μέλλον (!). Το πολυπόθητο «αιέν αριστεύειν» εξευτελίζεται και οι διαχειρίζοντες αυτό -που κάποτε είχαν διαγωγή κοσμιοτάτη- σιωπούν.
Σε ένα εκ θεμελίων προβληματικό σύστημα, ήρθε η τηλεκπαίδευση με προθέσεις άγριες, ανέτρεψε ισορροπίες και, ως φαίνεται, αντί να αλλάξει τις δυσλειτουργίες, ενέτεινε την πίεση στους ήδη πεπιεσμένους μαθητές.
Πόσο απρόσωπο, μια οθόνη να έχει μεταβληθεί σε αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας. Αυτό αποτελεί και το μείζον πρόβλημα, διότι έτσι απωθούνται πολλοί μαθητές από το να συμμετέχουν στα μαθήματα. Το δίλημμα: μάθημα ή ύπνος; Συνήθως, το δεύτερο επικρατεί πανηγυρικά και ο χώρο- χρόνος παίρνει άλλη τροπή. Η παράδοση του μαθήματος και η κατανόησή του φαίνεται άθλος, εφόσον οι σχέσεις πομπού- δέκτη είναι σχεδόν ανύπαρκτες. Και τώρα τι; Εμείς, οι μαθητές, θα είμαστε μια γενιά αμόρφωτων που μη δυνάμενοι να προσαρμοστούν στις συνθήκες θα αμαυρώνουν την εικόνα της χώρας; Πώς τόσα κενά θα καλυφθούν; Με τις Πανελλήνιες να επικρέμανται και πολλούς μαθητές σε λήθαργο τι θα συμβεί;
Σε πολλές Ευρωπαϊκές χώρες έχει ήδη τεθεί το ζήτημα, για όσους το επιθυμούν, της επανάληψης της τάξης. Αυτή, βέβαια, στην Ελλάδα έχει στιγματιστεί και έχει γίνει προνόμιο των παιδιών του δρόμου (!), οπότε μια τέτοια πιθανότητα αποκλείεται. Συνεπώς, το βάρος πέφτει στον ίδιο τον μαθητή.
Αυτός έρχεται αντιμέτωπος με αθέατες πτυχές του εαυτού του, καλείται να αποφασίσει αν θελήσει αυτού θα δουλέψει σκληρά για κάτι του οποίου οι επιδράσεις θα φανούν στο απώτερο μέλλον ή αν -δικαιολογημένα, έως ένα σημείο- θα χαθεί στο αχανές τοπίο του αγνώστου.
Η αλήθεια είναι ότι έχει περάσει πολύς χρόνος, τα περιθώρια στενεύουν. Η ύλη έχει διδαχθεί και οι διδασκόμενοι νιώθουν αδίδακτοι. Αυτό πρέπει να γίνει και το μέλημα των υπευθύνων: η αποτροπή της ύπαρξης τόσων κενών στη γνώση. Σίγουρα, μια λύση επαρκής θα ήταν προαιρετικά θερινά μαθήματα δια ζώσης με σκοπό την ανακάλυψη των «κενών» και έπειτα την κάλυψή τους.
Ακόμη, πρέπει να επιλυθούν ζητήματα που αποτελούν τροχοπέδη για την αποδοτική μελέτη. Θα γίνουν ή όχι ενδοσχολικές εξετάσεις; Θα παραταθεί το σχολικό έτος; Απαιτείται η άμεση απάντηση. Το ιδεατό κατ’ εμέ θα ήταν η διεξαγωγή όλων όσων προβλέπονται προσαρμοσμένα ωστόσο στην εποχή της πανδημίας. Φερ’ ειπείν, η διεξαγωγή «διαγνωστικών» εξετάσεων θα βοηθούσε τόσο στον καθορισμό χρονοδιαγράμματος για το νέο σχολικό έτος βάσει των επιπέδων του μέσου όρου των μαθητών όσο και η περαιτέρω ενίσχυση αυτών μετέπειτα.
Με αυτό το κλίμα, άγχος, απαισιοδοξία, αποστροφή για τους γύρω είναι μερικά μόνον από τα συναισθήματα των μαθητών. Με την κοινωνική ζωή να έχει αντικατασταθεί από μια βιντεοκλήση που δημιουργεί την ψευδαίσθηση της συναναστροφής και με την απώλεια του χαρακτήρα του σχολείου στο να συμβάλλει στην κοινωνικοποίηση, η μεταβολή των συνολικών κανόνων συμπεριφοράς είναι η φυσική εξέλιξη. Είναι, λοιπόν, ένα συνονθύλευμα πραγμάτων η στάση του μαθητή έναντι του τηλε-σχολείου.
Εδώ και καιρό το ενδόμυχο δημιουργικό μας πνεύμα περιμένει να κινηθεί και να μετεξελιχθεί. Ας γίνει τουλάχιστον ο πόνος που βιώνουμε μνησιπήμων, για να ανταπεξέλθουμε στις δυσκολίες και να μη χάσουμε την ευκαιρία της «τοποθέτησης» των βάσεών μας για το μελλον.
