ΠΟΥ/ΠΟΣΟ ΖΕΙ

Το τσακάλι μπορούμε να το βρούμε στην Ευρώπη, πιο συγκεκριμένα σταΒαλκάνια, στην Αφρική και στην Ασία. Στην Ελλάδα συναντάται στην λίμνη Κερκίνη, τη Χαλκιδική, τη Φωκίδα, τη Σάμο, και την Πελοπόννησο, αλλά κυρίως βρίσκονται στον Έβρο.  Ζει 8 με 10 χρόνια μόνο.

ΤΙ ΤΡΩΕΙ

• Είναι παμφάγο ζώο
• Είναι νυχτόβιο ζώο και κυνηγά τη νύχτα.
• Με το ουρλιαχτό του καλεί και άλλα τσακάλια να έρθουν και να εξορμήσουν μαζί για την εξεύρεση τροφής.
• Χαρακτηρίζεται ως οπορτουνιστικό σε σχέση με τον τρόπο που κινείται για να βρει την τροφή του, το οποίο «χτενίζει», διάφορες περιοχές για σκουπίδια, νεκρά ζώα (ψοφίμια), οργανικά υπολείμματα.
• Το μισό της διατροφής του καλύπτεται από φυτά και φρούτα.
• Το υπόλοιπο της διατροφής του αποτελείται από μικρά ζώα, αμφίβια, ψάρια, ποντίκια, κουνέλια, σαλιγκάρια, έντομα, πουλιά και αιγοπρόβατα. Το πιο αγαπημένο του θήραμα είναι τα μικρά ζαρκάδια.
• Προτιμάει εν γένει τροφή ανθρωπογενή, όταν κινείται στις παρυφές ανθρώπινων κοινοτήτων.

ΠΩΣ ΦΡΟΝΤΙΖΕΙ ΤΑ ΜΙΚΡΑ ΤΟΥ

• Τα μικρά γεννιούνται ύστερα από 63 μέρες κύησης, συνήθως τον Απρίλιο και το Μάιο. Σε κάθε τοκετό γεννώνται 1-9 νεογνά (συνήθως 2-4) και έχουν βάρος 200 με 250 γραμμάρια. Ο θηλασμός διαρκεί 50 με 90 μέρες.
• Τις μέρες που μεγαλώνουν τα μικρά τους βγαίνει για κυνήγι μόνο το αρσενικό και φέρνει τροφή για τη μητέρα και τα μικρά.
• Τα μικρά παραμένουν με τους γονείς τους μέχρι να ωριμάσουν σεξουαλικά σε ηλικία 11 μηνών και μετά διασπείρονται, πρώτα τα αρσενικά και μετά τα θηλυκά. Μέχρι τότε, το ζευγάρι μαζί με τους απογόνους του αποτελούν μια αγέλη.
• Πολύ σπάνια καταφέρνουν να φτάσουν όλοι οι απόγονοι σε ηλικία αναπαραγωγής και το ποσοστό επιτυχούς κυοφορίας παραμένει σχετικά μικρό.

ΑΠΕΙΛΕΣ

• Το τσακάλι, λόγω της απειλής που δέχεται η φωλιά του, απειλείται και το ίδιο. Μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα μπήκε στην κατηγορία των απειλουμένων ειδών. Μπορεί να εξαπλωθεί σε περιοχές με μέσο ή χαμηλό υψόμετρο.Στις περιοχές αυτές λόγω των μεγάλων αλλαγών που συνέβησαν, όπως η εγκατάλειψη των καλλιεργειών, η ελαχιστοποίηση της κτηνοτροφίας, η καταστροφή οικισμών και πολλά ακόμη ήταν οι πιο σημαντικοί και κύριοι λόγοι της μείωσης της τροφής του τσακαλιού, με αποτέλεσμα και την απομάκρυνσή του από εκεί.

ΒΙΝΤΕΟ ΓΙΑ ΤΟ ΤΣΑΚΑΛΙ

ΠΗΓΕΣ

• http://www.wwf.gr/
• http://www.callisto.gr/
• http://7gym-laris.lar.sch.gr/ergasies/tsakali.htm
• http://www.arcturos.gr/
• http://www.arcadiaportal.gr/news/zoo-tis-ebdomadas-tsakali

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ

žΤο γιγαντιαίο πάντα έχει ασπρόμαυρο τρίχωμα. Τα ενήλικα πάντα έχουν μήκος που κυμαίνεται από 1,5 έως 1,8μ., συμπεριλαμβανομένης της ουράς (η οποία έχει μήκος περίπου 13 εκ.), και ύψος 60-90 εκ. ως τους ώμους. Τα αρσενικά μπορεί να ζυγίζουν μέχρι και 160 κ. Τα θηλυκά (γενικώς 10-20% μικρότερα από τα αρσενικά) μπορεί να ζυγίζουν μόνο 75 κ., αλλά μπορεί να φτάσουν επίσης τα 125 κ. Το μέσο βάρος ενός ενήλικα είναι 100-115 κ.

žΤο γιγαντιαίο πάντα σώμα που είναι χαρακτηριστικό των αρκούδων. Έχει μαύρο τρίχωμα στα αυτιά του, στα μάτια του, στην μουσούδα, στα πόδια και στους ώμους. Το υπόλοιπο τρίχωμα του είναι άσπρο. Μολονότι οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν γιατί αυτές οι ασυνήθιστες αρκούδες είναι ασπρόμαυρες, υποθέτουν ότι ο έντονος χρωματισμός εξασφαλίζει αποτελεσματικό καμουφλάζ στον διάστικτο με σκιές χιονισμένο και βραχώδη βιότοπό τους. Το πάντα έχει μεγάλους τραπεζίτες και σκληρούς μασητήρες για να συνθλίβει τα σκληρά μπαμπού.

Όταν γεννιέται, το μωρό Γιγάντιο Πάντα είναι τυφλό και ζυγίζει μόλις 90-130 γραμμάρια, δηλαδή όσο ένα κινητό τηλέφωνο. Όταν ενηλικιώνεται φτάνει τα 100-150 κιλά.

Η ΖΩΗ ΤΟΥ ΠΑΝΤΑ

Το γιγαντιαίο πάντα ζει σε λίγα βουνά της κεντρικής Κίνας, κυρίως στην επαρχία Σετσουάν, αλλά και στις επαρχίες Σαανσί και Γκανσού. Ως αποτέλεσμα της εντατικής καλλιέργειας, της αποψιλώσεως των δασών και άλλων εξελίξεων, τα πάντα έχουν οδηγηθεί μακριά από τις πεδινές περιοχές όπου παλαιότερα κατοικούσαν.

Παρόλο που μπορεί να μοιάζουν τεμπέλικα, είναι εξαιρετικά ικανά στην αναρρίχηση δέντρων, αλλά και στην κολύμβηση.

Τον χειμώνα, αντίθετα με άλλες αρκούδες, τα Γιγάντια πάντα δεν πέφτουν σε χειμερία νάρκη. Αντίθετα, κατεβαίνουν χαμηλότερα στο βουνό για να βρουν πιο ζεστό κλίμα, ενώ το καλοκαίρι ανεβαίνουν στις πιο δροσερές περιοχές του δάσους τους. Ποτέ ωστόσο δεν απομακρύνονται από περιοχές όπου τα μπαμπού αφθονούν.

ΤΙ ΤΡΩΕΙ

Η διατροφή του γιγαντιαίου πάντα είναι κατά κύριο λόγο χορτοφαγικήκαι αποτελείται σχεδόν αποκλειστικά από μπαμπού. Το μέσο γιγαντιαίο πάντα καθημερινά χρειάζεται να τρώει μέχρι και 38 κιλά μπαμπού και να περνά ως και 14 ώρες της ημέρας του μασουλώντας! Στην αιχμαλωσία(εθνικά πάρκα/ζωολογικοί κήποι), μερικές φορές τρώνε μέλι, αβγά, ψάρια, γλυκοπατάτες, φύλλα θάμνων, πορτοκάλια ή μπανάνες μαζί με το ειδικά παρασκευασμένο φαγητό.

ΤΙ ΚΙΝΔΥΝΟΥΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΕΙ

žΤο πάντα είναι είδος σε κίνδυνο. Mεταναστεύουν συχνά, ακολουθώντας τα μπαμπού. Κάθε 10 με 100 χρόνια, ανάλογα το είδος του, το δάσος μπαμπού μαραίνεται. Τότε, τα Γιγάντια πάντα αναγκάζονται να μετακινηθούν μες στο δάσος προς αναζήτηση φρέσκου μπαμπού. Όσο τα δάση παρέμεναν εκτεταμένα, τα πάντα είχαν τη δυνατότητα να πραγματοποιούν τη μετανάστευση αυτή χωρίς πρόβλημα. Τα τελευταία χρόνια όμως, η διάνοιξη δρόμων και η αποψίλωση των δασών τους για ξυλεία ή για καλλιέργειες, σημαίνει πως η δυνατότητα τους για προσαρμογή έχει περιοριστεί. Άρα, παρόλο που δεν έχουν πολλούς φυσικούς εχθρούς, τα Γιγάντια πάντα απειλούνται με εξαφάνιση λόγω της εξαφάνισης του βιότοπού τους.Αναφορά του 2007 έδειξε ότι ζουν 239 πάντα σε αιχμαλωσία εντός της Κίνας και άλλα 27 έξω από την χώρα. Οι εκτιμήσεις του άγριου πληθυσμού ποικίλουν: Μία εκτίμηση έδειξε ότι υπάρχουν γύρω στα 1590 μεμονωμένα πάντα στην άγρια φύση, ενώ μία μελέτη του 2006 μέσω ανάλυσης του DNA υπολόγισε ότι αυτός ο αριθμός πρέπει ναι είναι από 2000 μέχρι 3000. Κάποιες αναφορές επίσης δείχνουν ότι ο αριθμός των πάντα στη φύση αυξάνεται. Ωστόσο, η IUCN δεν πιστεύει ότι υπάρχει αρκετή σιγουριά ακόμη, για να ανακατατάξει το είδος από κινδυνεύον σε ευάλωτο.

žΠΗΓΕΣ

http://www.wwf.gr/

http://el.wikipedia.org/

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΣΕ ΠΕΡΙΛΗΨΗ!

Είναι σαρκοφάγο θηλαστικό της οικογενείας των αιλουριδών, της οποίας αποτελεί το μεγαλύτερο και ισχυρότερο μέλος.Έχει την επιστημονική ονομασία Panthera tigris, απαντά αποκλειστικά στην ασιατική ήπειρο και διακρίνεται σε 9 υποείδη, από τα οποία τα 3 θεωρούνται εξαφανισμένα.

Τα περισσότερα είδη τίγρης ζουν σε δάση. Η τίγρης αποτελεί το μεγαλύτερο αιλουροειδές του κόσμου.

Φτάνει σε βάρος τα 300 κιλά. Είναι πολύ καλοί κολυμβητές και τα δυνατά νύχια τους βοηθούν να σκαρφαλώνουν σε δέντρα.

Οι τίγρεις είναι μοναχικά ζώα, μερικές φορές όμως τα αρσενικά μένουν και τρέφονται μαζί με τα θηλυκά και τα μικρά τους. Ζει έως 16 χρόνια στην φύση αλλά πολύ περισσότερο κάτω από την ανθρώπινη φροντίδα.

ΠΟΥ  ΖΕΙ;

Στο παρελθόν, οι τίγρεις είχαν παρουσία σε όλη την Ασία, από τον Καύκασο και την Κασπία Θάλασσα, ανατολικά προς τη Σιβηρία, την Ιάβα, το Μπαλί και τη Σουμάτρα.

Κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα, όμως, οι τίγρεις εξαφανίστηκαν από τη δυτική Ασία και περιορίστηκαν σε απομονωμένους θύλακες στα υπόλοιπα τμήματα της επικρατείας τους.

Οι τίγρεις μπορούν να καταλαμβάνουν ένα ευρύ φάσμα ενδιαιτημάτων, αλλά απαιτούν σχεδόν πάντοτε, επαρκή φυτική κάλυψη, γειτνίαση με το νερό και, σχετική αφθονία θηραμάτων.

Οι πληθυσμοί της ινδικής υποηπείρου ζουν σε πολλούς τύπους δασών, συμπεριλαμβανομένων των υγρών, αειθαλών και ημι-αειθαλών δασών του Ασσάμ και της ανατολικής Βεγγάλης.

ΤΙ ΤΡΩΕΙ;

Στη φύση, οι τίγρεις τρέφονται κυρίως με μεγάλα και μεσαίου μεγέθους ζώα και, οι περισσότερες μελέτες δείχνουν, ότι έχουν μια προτίμηση στα ιθαγενή Οπληφόρα που ζυγίζουν 90 κιλά, τουλάχιστον. Αντέχει όμως αρκετές μέρες χωρίς φαγητό κι όταν επιτέλους βρει το θήραμά της, μπορεί να καταναλώσει μέχρι και 40 κιλά κρέας!

Τέλος, αρκετές φορές, οι τίγρεις καταναλώνουν και φυτικό υλικό, λόγω της ανάγκης ινών για τον οργανισμό τους. Μάλιστα, τους αρέσει ιδιαίτερα ο καρπός του Careya arborea, ενός δένδρου ενδημικού στην Ινδία.

ΠΩΣ ΒΡΙΣΚΕΙ ΤΗΝ ΤΡΟΦΗ ΤΟΥ;

Οι τίγρεις, σε γενικές γραμμές είναι νυκτόβια αρπακτικά. Ωστόσο, σε περιοχές όπου ο άνθρωπος είναι συνήθως απών, έχουν παρατηρηθεί μέσω τηλεκατευθυνομένων, κρυφών καμερών, να κυνηγούν και κατά τη διάρκεια της ημέρας.

Χρησιμοποιεί κυρίως την όραση και την ακοή για να βρει τα θηράματά της, και όχι την όσφρησή της. Συνήθως κυνηγά μόνη της, στήνοντας καρτέρι, για να εκμεταλλευτεί το στοιχείο του αιφνιδιασμού. Η επιτυχία της δεν είναι εξασφαλισμένη και μπορεί μόνο 1 στις 10 εξορμήσεις να της αποφέρει τροφή.

ΠΩΣ ΓΕΝΝΑΕΙ ΚΑΙ ΦΡΟΝΤΙΖΕΙ ΤΑ ΜΙΚΡΑ ΤΟΥ;

Το θηλυκό,  μετά από κύηση 3½ μηνών, μπορεί να γεννήσει από 1-6 μικρά. Μερικές φορές τα αρσενικά μένουν και τρέφονται μαζί με τα θηλυκά και τα μικρά τους. Συνήθως γεννάει 2-3 μικρά κάθε 2 χρόνια περίπου αλλά τα μισά περίπου νεαρά δεν καταφέρνουν να ζήσουν περισσότερα από δύο χρόνια. Οι θηλυκές μεγαλώνουν μόνες τους τα μικρά, με τη φωλιά να βρίσκεται καλά προφυλαγμένη, σε θέσεις όπως, θαμνώνες, σπήλαια και βραχώδεις ρωγμές.

ΤΙ ΚΙΝΔΥΝΟΥΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΕΙ!

Η μεγαλύτερη άμεση απειλή σήμερα για τις τίγρεις είναι το παράνομο εμπόριο άγριων ζώων. Επίσης πωλείται για το δέρμα της, αλλά και για τα κομμάτια του σώματός της, που χρησιμοποιούνται στην παραδοσιακή ασιατική ιατρική για τις δήθεν μαγικές ιδιότητές τους.

ΒΡΥΧΗΘΜΟΣ

Οι τίγρεις μπορούν να βρυχώνται, τόσο για επιθετικούς όσο και για μη-επιθετικούς λόγους.

BINTEO ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΙΓΡΗ

ΠΗΓΕΣ!

el.wikipedia.org

Η ζωή της ενυδρίδας

Η ευρωπαϊκή ενυδρίδα είναι το ευρύτερα απαντώμενο είδος ενυδρίδας στην Ευρώπη, ενώ τη συναντάμε και σετμήματα της Ασίας και της Αφρικής. Είναι πολύ συνηθισμένο θηλαστικό για τη χώρα μας.

Είναι υδρόβιο ζώο. Προτιμά ρηχά ποτάμια με κατάφυτες όχθες και βάλτους με πλούσια βλάστηση. Αναζητά για την διαμονή της γλυκά πεντακάθαρα νερά, πλούσια σε ψάρια και όχθες με πυκνή βλάστηση ώστε να της παρέχετε επαρκή κάλυψη. Επίσης μπορεί να ζήσει και σε αλμυρό νερό, γι’ αυτό συναντάται και σε παράκτιες περιοχές, οι οποίες όμως διαθέτουν πρόσβαση σε γλυκό νερό, καθώς τους είναι απαραίτητο για να καθαρίζουν τη γούνα τους.

Μπορεί να κολυμπήσει κάτω από το νερό για εκατοντάδες μέτρα. Η φωλιά της βρίσκεται κοντά στο νερό, είναι υπόγεια πολύ καλά κρυμένη, και έχει πάντα δύο ανοίγματα. Στην Ελλάδα η βίδρα φωλιάζει κατά μήκος των όχθων και ζει μέσα στα ποτάμια.

Διατροφή

Η διατροφή της συνίσταται κυρίως σε ψάρια, αλλά συμπεριλαμβάνονται επίσης πτηνά έντομα, βάτραχοι και μικρότερα θηλαστικά. Τους αρέσει να περιπλανώνται, ιδίως τη νύχτα, κυνηγώντας τη λεία τους και αναζητώντας νέους ψαρότοπους. Την ημέρα της την περνάσε λαγούμι με υποβρύχια είσοδο.Πολλές φορές παίζουν γλιστρώντας στη λάσπη των όχθεων ή στο χιόνι.

Αναπαραγωγή

Η κύρια εποχή αναπαραγωγής είναι το Φεβρουάριο και το Μάρτιο. Η εγκυμοσύνη διαρκεί 58-62 ημέρες. συνήθως γεννά από ένα έως τέσσερα μωρά, τα οποία γεννιούνται τυφλά, ζυγίζουν περίπου 80 έως 100 γραμμάρια και έχει μήκος σώματος, το οποίο σπάνια υπερβαίνει τα 15 εκατοστά. Τα μικρά ανοίγουν τα μάτια τους νωρίτερα από 30 μέρες και την πρώτη απόπειρα να κολυμπήσουν την κάνουν από την έκτη εβδομάδα της ζωής τους. Αρχικά θηλάζουν από 8 έως 14 εβδομάδες και παραμένουν υπό την προστασία της μητέρας τους περίπου 14 μήνες μέχρι να μάθουν να κυνηγούν μόνα τους.

Απειλές

Οι εχθροί της Βίδρας είναι ο λύκος, ο λύγκας, οι αετοί και τα ελεύθερα σκυλιά . Ιδιαίτερα οι νεαρές Βίδρες πέφτουν εύκολα θύματα στους παραπάνω εχθρούς. Ωστόσο ο πιο επικίνδυνος εχθρός της ενυδρίδας, είναι ο άνθρωπος. Η καταστροφή και η ρύπανση των υδάτων, η διατάραξη του φυσικού περιβάλοντος τα μολυσμένα ψάρια, είναι ο κύριος λόγος που οι ενυδρίδες δεν θα καταφέρουν να φτάσουν σε μεγάλη ηλικία.

Βίντεο

Πηγές

http://www.katakali.net/

http://el.wikipedia.org/

• ΜΕΓΕΘΟΣ ΣΩΜΑΤΩΣ :  80 – 130 ΕΚ.
• ΜΕΓΕΘΟΣ ΟΥΡΑΣ: 16 – 23 ΕΚ.
• ΒΑΡΟΣ ΤΟΥ ΛΥΓΚΑ: 15 – 29 ΚΙΛΑ

Έχει μικρή καρδιά σε σχέση με το σώμα του και γι’ αυτό δεν μπορεί να τρέξει γρήγορα. Ωστόσο, μπορεί να ακούσει το πέρασμα ενός ζώου από απόσταση 500 μέτρων! Η όραση είναι το πιο σημαντικό αισθητήριο όργανο του λύγκα και είναι έξι φορές πιο ευαίσθητη, σε σχέση με την ανθρώπινη, στο σκοτάδι. Μπορεί να κολυμπήσει και μάλιστα γρήγορα. Μπορεί επίσης ν’ αναρριχάται στα δέντρα και να πηδά ψηλά.

ΠΟΥ ΖΕΙ

Ο ευρασιατικός λύγκας, ο οποίος έχει μάλλον εξαφανισθεί από την ελληνική επικράτεια όπου ζούσε ακόμη μέχρι πριν από μία πεντηκονταετία, είναι το τρίτο μεγαλύτερο σαρκοβόρο της Ευρώπης, μετά την αρκούδα και τον λύκο. Σήμερα ζει σε μεγάλα δάση της Σουηδίας, της Νορβηγίας, της Φινλανδίας και σε απομονωμένες περιοχές της Ευρώπης και της Ασίας. Τα τελευταία χρόνια έγιναν απόπειρες επανεισαγωγής του είδους σε κάποιες περιοχές της Ευρώπης με επιτυχέστερη αυτή που πραγματοποιήθηκε σε Βαλκανικές χώρες. Ο συνολικός πληθυσμός του υπολογίζεται σήμερα στα 7.000 άτομα. Αν και έχουν εντοπιστεί ελάχιστα ίχνη λύγκα στην ορεινή διασυνοριακή περιοχή μεταξύ Ελλάδας, ΠΓΔΜ, Αλβανίας και Βουλγαρίας, δεν υπάρχουν αξιόπιστα στοιχεία που να επιβεβαιώνουν μόνιμη παρουσία του στη χώρα μας. Η παρουσία του μειώθηκε ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του 50 μετά την μεγάλης έκτασης αποδάσωση και την επέκταση των οδικών δικτύων που καταστρέφουν τους βιοτόπους.

ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Κυνηγά την νύχτα, κυρίως ελάφια, πρόβατα και αλεπούδες, θηράματα που μπορεί να είναι πολύ μεγαλύτερα σε μέγεθος από τον ίδιο. Mπορεί να περιμένει επί ώρες το θήραμά του, κρυμμένος πίσω από ένα βράχο ή ένα θάμνο. Την ημέρα μένει κρυμμένος σε σπηλιές ή κοιλότητες και κοιμάται. Συνήθως πνίγει πολλά ζώα, περισσότερα απ’ όσα αντέχει να φάει. Δεν τα τρώει όμως. Πίνει το αίμα τους και τρώει μόνο τα καλύτερα κομμάτια. Το υπόλοιπο το τρώνε οι λύκοι και οι αλεπούδες.

ΠΩΣ ΦΡΟΝΤΙΖΕΙ ΤΑ ΜΙΚΡΑ ΤΟΥ

Ένας θηλυκός λύγκας μπορεί να αλλάξει ακόμα και 12 φωλιές μέχρι να βρει ένα ασφαλές μέρος για τα μωρά της. Γεννά 2-3 μικρά, μετά από κυοφορία 8 μηνών. Για τις πρώτες 16 ημέρες, τα μικρά είναι τυφλά, και η μητέρα τους δεν απομακρύνεται από αυτά. Θηλάζουν για δύο μήνες. Τα μικρά του λύγκα μέχρι μια συγκεκριμένη ηλικία μένουν με τους γονείς τους ενώ από μια περίοδο και μετά πηγαίνουν μόνα τους για κυνήγι.

ΑΠΕΙΛΕΣ

Είναι είδος που απειλείται με εξαφάνιση σε πολλές χώρες της Ευρώπης και προστατεύεται από την ελληνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία. Ο μόνος εχθρός του λύγκα είναι ο άνθρωπος και κυρίως το παράνομο κυνήγι του (η γούνα του είναι από τις πιο ακριβές). Μεγάλο ρόλο έπαιξε επίσης και η εξόντωση των μικρών οπληφόρων, κυρίως του ζαρκαδιού αλλά και του αγριόγιδου που αποτελούσαν μεγάλο μέρος της τροφής του, που τον έκανε να στραφεί σε οικόσιτα ζώα με αποτέλεσμα να θανατωθεί μεγάλος αριθμός λυγκών από βοσκούς.

ΒΙΝΤΕΟ

ΠΗΓΕΣ

el.wikipedia.org

http://www.arcturos.gr/

http://www.arkive.org/

Η ΖΩΗ ΤΗΣ ΚΑΦΕ ΑΡΚΟΥΔΑΣ

– žΗ  φαιά (καφέ)  αρκούδα   ζει  στα  δάση   και  τα  βουνά   της  Ευρώπης,  της  Ασίας  της Βόρειας Αφρικής  και  της  Βόρειας Αμερικής. Στην  Ελλάδα, ζει  στον  Όλυμπο,  στη  Ροδόπη, την   Πίνδο και  στις  απόμακρες  περιοχές  της  Καστοριάς  και  της  Φλώρινας. Ο πληθυσμός της στη χώρα μας είναι περιορισμένος.

Μετακινείται ανά περιόδους για να βρει τροφή. Η περιοχή που κατοικεί κάθε αρκούδα μπορεί να κυμαίνεται από 200 έως 2.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα για τα αρσενικά, και 100 έως 1.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα για τα θηλυκά. Είναι συνήθως μοναχικά ζώα.

ΤΡΟΦΗ

žΗ αρκούδα είναι ζώο παμφάγο με προτίμηση στις τροφές φυτικής προέλευσης και έχει ανάγκη από μεγάλες ποσότητες τροφής. Τρέφεται με όλων των ειδών τους διαθέσιμους καρπούς του δάσους: Βατόμουρα, άγρια κορόμηλα, κάστανα, κεράσια, μήλα, αχλάδια, σμέουρα, καρπούς σορβιάς, αγριοφράουλες, βελανίδια, καρπούς οξιάς αλλά και βολβούς, ρίζες και χόρτα. Συμπληρώνει το διαιτολόγιο της με μέλι, μικρά και μεγάλα θηλαστικά, έντομα, μυρμήγκια, βατράχια, σαλιγκάρια, ψάρια και χελώνες. Όταν πεινάει και δε βρίσκει τροφή κατεβαίνει στα χωριά και ορμά στα κατοικίδια ζώα. Δεν επιτίθεται στον άνθρωπο εκτός αν αισθανθεί ότι κινδυνεύει η ίδια ή τα μικρά της.

ΧΕΙΜΕΡΕΙΑ ΝΑΡΚΗ

Οι καφέ αρκούδες πέφτουν σε χειμερία νάρκη όλο το χειμώνα, σε φωλιά που συνήθως σκάβουν σε προστατευμένη πλαγιά και τη στρώνουν με κλαδιά και φύλλα, για να διατηρήσουν ενέργεια, μειώνοντας τον καρδιακό τους ρυθμό και τη θερμοκρασία του σώματος τους. Κατά το διάστημα αυτό η αρκούδα μπορεί να επιβιώσει για πάνω από μισό χρόνο χωρίς φαγητό, το ποτό, την ούρηση ή την αφόδευση. Αξιοσημείωτο είναι ότι η θηλυκιά καφέ αρκούδα είναι επίσης σε θέση να γεννήσει και να περιποιηθεί ένα τσούρμο μικρά κατά τη διάρκεια της χειμερίας νάρκης, κάτι που μπορεί να προκαλέσει απώλεια ως και 40 τοις εκατό του σωματικού βάρους.

ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ

Η συνολική περίοδος κύησης διαρκεί ως 8 μήνες. Τα μικρά γεννιούνται το χειμώνα κατά τη διάρκεια της χειμερίας νάρκης της μητέρας. Γεννά 1 ως 4 μικρά τα οποία θηλάζουν πέντε μήνες και η μητέρα τους τα φροντίζει για ένα χρόνο μέχρι την επόμενη περίοδο χειμερίας νάρκης. žΗ αρκούδα κρατά τα μικρά ανάμεσα στα πόδια της για να τα ζεστάνει. Στο δάσος τα προσέχει, τους διδάσκει πως να εντοπίζουν την τροφή τους και πως να την προσέχουν. Τα αρκουδάκια φθάνουν στην αναπαραγωγική ωριμότητα όταν είναι  τεσσάρων έως έξι ετών. Τα θηλυκά γεννούν πρώτη φορά συνήθως μεταξύ των ηλικιών πέντε και δέκα, και γεννούν περίπου ανά δύο ως πέντε χρόνια.

ΑΠΕΙΛΕΣ

Οι δύο βασικές απειλές για την καφέ αρκούδα στην Ελλάδα είναι η σκόπιμη ή τυχαία θανάτωση και η απώλεια και ο κατακερματισμός του βιοτόπου της. Εκτός από τη λαθροθηρία, το είδος απειλείται και από την εκτεταμένη χρήση δηλητηριασμένων δολωμάτων. Η απώλεια και ο κατακερματισμός του βιοτόπου της αρκούδας στη χώρα μας προκαλείται πρωτίστως από τις ανθρώπινες παρεμβάσεις (κατασκευή μεγάλων οδικών αξόνων όπως συνέβη με την Εγνατία Οδό, παράνομη υλοτομία, δασικές πυρκαγιές, αλόγιστη διάνοιξη δασικών δρόμων, κατασκευή ανεμογεννητριών και φραγμάτων). Άμεση συνέπεια της πυκνότητας του οδικού δικτύου και της αύξησης του αριθμού των οχημάτων σε αυτό, είναι ο μεγάλος αριθμός τροχαίων ατυχημάτων με θύματα αρκούδες. Ενδεικτικό είναι ότι από το 2003 και έπειτα έχουν σκοτωθεί περισσότερες από 30 αρκούδες σε τροχαία ατυχήματα.

Η καφέ αρκούδα εξημερώνονται εύκολα λαο μαθαίνουν να κάνουν διάφορες κινήσεις με τις οδηγίες του εκπαιδευτή της.

Η ζωή των αιχμάλωτων αρκούδων: 

ž1. Οι χορεύτριες αρκούδες των Αρκουδιάρηδων. Το φαινόμενο αυτό είναι γνωστό από πολλά χρόνια στην Ελλάδα και σε άλλες Βαλκανικές χώρες. Το ζώο συλλαμβάνεται μικρό για να μπορέσει να εκπαιδευτεί σωστά, αφού πρώτα φονευτεί η μητέρα του, που δε θα επέτρεπε σε κανέναν να πλησιάσει τα μικρά της. Έτσι χάνει τουλάχιστον δύο άτομα. Η εκπαίδευση του ζώου αποτελεί διαδικασία μακρόχρονη και επώδυνη. žΗ μύτη τους τρυπιέται για να περαστεί ο χαλκάς που χρησιμεύει ως όργανο καθοδήγησης. žΗ διατροφή των αρκούδων είναι άθλια και το γνωστό μας “νηστικό αρκούδι δε χορεύει” αποτελεί ένα μύθο. Η επιβράβευση για την παράσταση της “χορεύτριας αρκούδας” απλά ξεγελά την πείνα της αφού τα γεύματα της είναι αποφάγια και σκουπίδια καθώς οι συνθήκες διαβίωσης της είναι άθλιες.

ž2. Οι αρκούδες των ζωολογικών κήπων. Στο πρόβλημα της αιχμάλωτης αρκούδας υπάγονται και οι περιπτώσεις αυτών που κρατιούνται σε ζωολογικούς κήπους. Αρκετοί από αυτούς δεν λειτουργούν με τους όρους που θέτει η σύγχρονη και ιδίως η ευρωπαϊκή νομοθεσία, η οποία τείνει να τους καταργήσει με τη σημερινή τους μορφή. Είναι βέβαιο ότι οι περισσότεροι από τους ζωολογικούς κήπους απέχουν πολύ από το να προσφέρουν ικανοποιητικές συνθήκες διαβίωσης στις αρκούδες και τα άλλα ζώα. Οι χώροι, το προσωπικό, η κτηνιατρική περίθαλψη, η διατροφή, η υλικοτεχνική υποδομή και οι γενικότερες συνθήκες διαβίωσης χαρακτηρίζονται από ανεπάρκεια, συχνά επικίνδυνη και για την ίδια τη ζωή των ζώων.

ΦΩΝΗ ΚΑΦΕ ΑΡΚΟΥΔΑΣ

ΒΙΝΤΕΟ

ΠΗΓΕΣ

http://www.arcturos.gr/

el.wikipedia.org

“ΜΑΘΑΙΝΩ ΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΚΟΣΜΟ: Τα ζώα του δάσους”, Γιάννη Σμυρνιωτάκη, εκδ. Ιππόκαμπος

ΠΟΥ/ΠΟΣΟ ΖΕΙ

žΤο κόκκινο ελάφι ή έλαφος ο ευγενής, ζει στη Ευρώπη και σε πολλά μέρη της Ασίας. Στην Ελλάδα είναι ο πρωταγωνιστής της πανίδας στον Εθνικό Δρυμό Πάρνηθας. žΖει και αναπαράγεται σε φυσικό περιβάλλον στον ορεινό όγκο της Πάρνηθας.

žΓενικά στην χώρα μας έχουν μείνει μόλις δύο μεγάλοι πληθυσμοί του είδους αυτού, ένας στην Ροδόπη και ο μεγαλύτερος βρίσκεται στην Πάρνηθα, όπου υπολογίζεται ότι υπάρχουν πάνω από 500 άτομα.

ž Για την προστασία του είχε ιδρυθεί εκτροφείο στη θέση Παλαιοχώρι, έκτασης 300 στρεμμάτων, το οποίο όμως καταστράφηκε στη Μεγάλη Φωτιά.

Προτιμά τις ορεινές περιοχές και μάλιστα τις μεγάλες και δασώδεις, όπως τα ελατοδάση, κοντά σε πηγές και ρεματιές, που μπορούν να του εξασφαλίσουν τροφή και κρυσφήγετο.

Τα ελάφια ζουν  12-15  χρόνια.

ΤΙ ΤΡΩΕΙ

žΤα κόκκινα ελάφια είναι ζώα φυτοφάγα και μυρηκαστικά. Τρέφονται με χορτάρι, πόες, τρυφερούς βλαστούς δέντρων και θάμνων, καρπούς, άγρια φρούτα και μανιτάρια (η Πάρνηθα φημίζεται για τα μανιτάρια της).

žΤον χειμώνα κατεβαίνουν σε χαμηλότερες τοποθεσίες της Πάρνηθας, για να τραφούν στα δρυοδάση γύρω από το Κατσιμίδι, σε πευκοδάση και πυκνή μακία βλάστηση.

ž Το μεσημέρι μηρυκάζουν την τροφή τους. Βοσκάνε το πρωί και το απόγευμα κι αυτές είναι οι ώρες που μπορούμε να τα δούμε σε πολλές τοποθεσίες.

ΠΩΣ ΓΕΝΝΑΕΙ/ΦΡΟΝΤΙΖΕΙ ΤΑ ΜΙΚΡΑ ΤΟΥ!

Η ελαφίνα κυοφορεί για περίπου 8 – 9 μήνες 2-3 μικρά, τα οποία γεννάει την Άνοιξη. Τα μικρά έχουν άσπρες βούλες, τις οποίες χάνουν μόλις μεγαλώσουν. Τα μικρά ενσωματώνονται στο κοπάδι δύο εβδομάδες μετά τη γέννησή τους, απογαλακτίζονται ύστερα από δύο μήνες ενώ μένουν κοντά στη μητέρα τους για περίπου έναν χρόνο. Αν τα ελαφάκια πάθουν κάτι κακό η μαμά τους στεναχωριέται τόσο πολύ, που τρέχουν δάκρυα από τα μάτια της!

Είναι έξυπνα ζώα, αθώα, άκακα αλλά πολύ δειλά. Μυρίζουν τον άνθρωπο από μεγάλη απόσταση. Με τον παραμικρό θόρυβο τρομάζουν και το βάζουν στα πόδια. Τρέχουν πάρα πολύ γρήγορα και κάνουν μεγάλα πηδήματα ,που φτάνουν τα 8 μέτρα!

Οι αρχαίοι έλληνες θεωρούσαν το ελάφι ιερό ζώο και το είχαν αφιερώσει στη θεά του κυνηγιού, την Άρτεμη.

ΤΙ ΚΙΝΔΥΝΟΥΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΕΙ;

• Το κόκκινο ελάφι κινδυνεύει από λαθροθηρία ,υπερβόσκηση από αγελαία ζώα οι δασικές , φωτιές αλλά και η γενετική του αλλοίωση από τον υβριδισμό του με άλλα υποείδη ελαφιών .
• Εχθροί του είναι οι λύκοι, η καφέ αρκούδα και περιστασιακά ο ευρασιατικός  λύγκας, τα αγριογούρουνα και τα σκυλιά!!!

ΗΧΟΙ ΕΛΑΦΙΩΝ

ΒΙΝΤΕΟ ΓΙΑ ΤΟ ΚΟΚΚΙΝΟ ΕΛΑΦΙ…

ΠΗΓΕΣ

www.wikipedia.org

www.wwf.gr

www.atticapark.com

“ΜΑΘΑΙΝΩ ΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΚΟΣΜΟ: Τα ζώα του δάσους”, Γιάννη Σμυρνιωτάκη, εκδ. Ιππόκαμπος

Η ζωή των δελφινιών

Ζουν σε όλες τις τροπικές, υποτροπικές και εύκρατες θάλασσες, όπου τα νερά είναι ζεστά. Προτιμά τα ύδατα που έχουν επιφανειακή θερμοκρασία υψηλότερη από δέκα βαθμούς Κελσίου. Σπάνια ζει σε νερά με βάθος μικρότερο από 180 μέτρα. Στην Ελλάδα ζουν κυρίως στο Ιόνιο πέλαγος και συναντάται σπάνια στην Κρήτη.

Ζουν σε παράκτια ρηχά νερά αλλά και σε βαθιά νερά μακριά από τις ακτές και μπορεί να φτάσουν σε ηλικία τα 20 χρόνια.

Κολυμπούν γρήγορα και είναι ιδιαίτερα ενεργά, πηδώντας συχνά έξω από το νερό, και χτυπώντας με το ουριαίο πτερύγιο τους την επιφάνεια του νερού.

Συνήθως κάνουν σύντομες καταδύσεις 10 δευτερολέπτων και 2 λεπτών, αλλά μπορούν να καταδυθούν έως και 8 λεπτά.

Τι τρώει/Πως βρίσκει την τροφή του;

Τρέφεται με μικρά αφρόψαρα όπως η σαρδέλα και με κεφαλόποδα (καλαμάρια, θράψαλα).

Ζει σε μεγάλα κοπάδια 10 ως 500 ατόμων και είναι γνωστό ότι χρησιμοποιούν συνεργατικές μεθόδους κυνηγιού. Ενώ παλιά ένα μεγάλο κοπάδι δελφινιών έκανε συντονισμένη επίθεση για να τραφεί, στις μέρες μας στην Ελλάδα παρατηρούμε μικρές ομάδες 2-3 δελφινιών να τρέφονται μόνα τους.

Απειλές

Μεγαλύτεροι κίνδυνοι που διατρέχουν είναι η εμπλοκή σε δίχτυα αλιείας, ο θόρυβος, η χημική ρύπανση και η έλλειψη τροφής.

Βίντεο

Πηγές

http://www.cretanbeaches.com/panida/thalassia-thilastika/koino-delfini-delphinus-delphis/

http://www.env-edu.gr/packs/Dolphin/site%20delfini/eidh%20delfiniwn.htm

http://www.thalassa-project.gr/

http://ioniandolphinproject.org/

http://www.arkive.org

Η ζωή των δελφινιών

Το ρινοδέλφινο ζει στις εύκρατες, τροπικές και υποτροπικές περιοχές. Συναντάται σε όλη την Μεσόγειο, την Αδριατική και τα νησιά του Ιονίου και του Αιγαίου. Επίσης μεγάλοι πληθυσμοί παρατηρούνται και στον Αμβρακικό, στον Βόρειο Ευβοϊκό, στον Σιγγιτικό, στον Σαρωνικό, στον Κορινθιακό και στη θαλάσσια περιοχή ανάμεσα στην Λευκάδα και την Αιτωλοακαρνανία, ενώ συναντάται σπάνια στην Κρήτη. Ζει σε παράκτια ρηχά νερά αλλά και σε βαθιά νερά μακριά από τις ακτές. Εμφανίζεται σε ένα φάσμα βιοτόπων από ανοικτές θάλασσες με βραχώδεις υφάλους, ως και σε λιμνοθάλασσες. Εμφανίζεται επίσης σε μεγάλες εκβολές ποταμών και ακόμη και στον κάτω ρου των ποταμών και σε λιμάνια. Μπορεί να φτάσει σε ηλικία τα 20 χρόνια.

Είναι πολύ κοινωνικά ζώα, που ζουν σε ομάδες 10 έως 100 ατόμων. Μακριά από τις ακτές μπορεί να σχηματίσουν ακόμη μεγαλύτερες ομάδες.

Τρέφεται με γαύρο, σαρδέλα, σκουμπριά, κέφαλους, σουπιές και καλαμάρια.

Ήχοι δελφινιών

Τα δελφίνια είναι ιδιαίτερα ευφυή ζώα. Έχουν ένα εξελιγμένο σύστημα ηχοεντοπισμού και να επικοινωνούνε μέσω μιας σειράς των ήχων.

Αναπαραγωγή

• Τα δελφίνια ζευγαρώνουν, γεννούν, θηλάζουν και μεγαλώνουν τα μικρά τους μέσα στο νερό.
• Αναπαράγονται όλο το χρόνο, αλλά κυρίως τους θερμότερους μήνες.
  Είναι πολύγαμα.
• Τα θηλυκά ενηλικιώνονται σε ηλικία 7  – 12 ετών, τα αρσενικά στα 10 – 13.
• Η κύηση διαρκεί περίπου 12 μήνες.
• Κατά τον τοκετό, το μωρό συνήθως βγαίνει με την ουρά.
• Τα νεογέννητα είναι περίπου 1 μέτρο και ζυγίζουν 11 – 12 κιλά.
• Το μικρό θηλάζει για περίπου 2 χρόνια. Στους 4 μήνες, το μικρό μπορεί  να τρώει επίσης και ψάρι.
• Τα μικρά μένουν με τη μητέρα τους  για 3 – 6 χρόνια. Μετά από αυτό το διάστημα, η μητέρα είναι έτοιμη να ζευγαρώσει ξανά. Τα θηλυκά ρινδέλφινα παράγουν ένα μικρό το καλοκαίρι, μετά από μια περίοδο κύησης 12 μηνών.
• Το μικρό θηλάζει μέχρι και 18 μήνες και παραμένει κοντά στη μητέρα μέχρι να γίνει τέσσερων ή πέντε ετών.

Απειλές

Οι κύριες απειλές που αντιμετωπίζει είναι :

• Μείωση τροφής,
• Η απευθείας θανάτωση,
• Η παρεμπίπτουσα αλιεία με παραδοσιακά μέσα
• Ο θόρυβος,
• Η θαλάσσια ρύπανση,
• Η τυχαία σύλληψη σε αλιευτικά εργαλία (δύχτια)
• Η υπεραλίευση.

Βίντεο

Βασισμένο σε εργασίες των μαθητών Β.Τ. κ΄ Γ.Τ. του τμήματος Ε2, και Κ.Φ. κ΄ Π.Κ.

Πηγές

http://www.spotadolphin.gr/eidos.php?eid=1

http://www.thalassa-project.gr/

http://epal-samou.sam.sch.gr/perivallontiki/delfini.htm

http://ioniandolphinproject.org/

http://www.arkive.org

Η ζωή του λύκου

žΟ γκρίζος λύκος είναι σαρκοφάγο θηλαστικό της οικογενείας των Κυνιδών, της οποίας αποτελεί το μεγαλύτερο και ισχυρότερο μέλος. Απαντά σε εκτεταμένες περιοχές του Βορείου ημισφαιρίου, κυρίως όμως στα μεγάλα γεωγραφικά πλάτη του. Στην Ελλάδα σήμερα υπολογίζεται ότι ζουν 700 λύκοι σε όλο σχεδόν το ηπειρωτικό ανάγλυφο της χώρας, κυρίως στα βόρεια της Βοιωτίας, αλλά και στα μεγάλα δάση της Θεσσαλίας, της Ηπείρου, της Μακεδονίας και της Θράκης. Προτιμά τα δύσβατα μέρη. Στις περιοχές αυτές, ο λύκος επιβιώνει σε πολλές μικρές και απομονωμένες μεταξύ τους ομάδες, με εντονότερη παρουσία σε σημεία όπου υπάρχει νομαδική κτηνοτροφία ή όπου υφίστανται ακόμη μεγάλα ορεινά συγκροτήματα χωρίς έντονη ανθρώπινη παρουσία.

žΣύμβολο δύναμης και ελευθερίας ο λύκος στοιχειώνει θρύλους και παραμύθια εδώ και χιλιάδες χρόνια. Η αλήθεια όμως είναι ότι ο «κακός λύκος» των παραμυθιών δεν είναι παρά ένα τρωτό είδος που χρειάζεται προστασία. Υπήρξε το θηλαστικό με τη μεγαλύτερη γεωγραφική εξάπλωση στον πλανήτη μας καθώς κάλυπτε όλο σχεδόν το βόρειο ημισφαίριο. Σήμερα εξαιτίας των συστηματικών προσπαθειών εξόντωσης έχει χάσει μεγάλο μέρος της ιστορικής του επικράτειας. Στην Ευρώπη, εκτός από την Ελλάδα, λύκους συναντά κανείς σε μικρούς πληθυσμούς στην Πορτογαλία, στην Ισπανία, στην Ιταλία, στις σκανδιναβικές χώρες και σε μεγαλύτερους πληθυσμούς στα ανατολικά της Ευρώπης ενώ πρόσφατα επανεμφανίστηκε στη Γαλλία, στην Ελβετία και στη Γερμανία. Στην Ελλάδα η εξάπλωσή του εκτείνεται σε όλο σχεδόν το ηπειρωτικό ανάγλυφο της χώρας, βόρεια της Βοιωτίας.

Για καλύτερα αποτελέσματα στο κυνήγι ζει σε αγέλες. Αρχηγός είναι το πιο δυνατό ζώο της αγέλης (αρσενικό ή θηλυκό) και μαζί με το ταίρι του είναι το αναπαραγωγικό ζευγάρι της αγέλης.

Ο λύκος τρέχει πολύ γρήγορα (έως 45 χλμ/ώρα) και κολυμπά καλά. Έχει εξαιρετική όσφρηση και ακοή. Ένας λύκος μπορεί να ακούσει το ουρλιαχτό ενός άλλου λύκου από απόσταση έως και 10 χλμ, όταν ο άνθρωπος αντιλαμβάνεται απόλυτη σιωπή, ενώ μπορεί να εντοπίσει το θήραμά του από απόσταση 3 χλμ μόνο από τη μυρωδιά.

Τι  Τρώει

žΟ  λύκος  είναι  ζώο  σαρκοφάγο. Τρώει ζαρκάδια,  ελάφια,  κατσίκες,  πρόβατα,  αρνιά, αγριόχοιρους   και  λαγους. Είναι  αχόρταγος  και  αιμοβόρος . Δεν  αρκείται  να  πνίξει  ένα  αρνί  η  ένα πρόβατο  και  να  το  φάει. Μπορεί  να  πνίξει  μέχρι και 100! Ενώ ως σαρκοφάγο ο λύκος έχει εξελιχθεί ώστε να τρέφεται κυρίως με άγρια φυτοφάγα ζώα, σε περίπτωση που αυτά εκλείπουν στρέφεται σε μικρότερα ζώα, κτηνοτροφικά ζώα, ή ακόμα και σε ανθρωπογενείς πηγές τροφής (σκουπίδια, νεκρά ζώα). Κυνηγά τη νύχτα και μπορεί να εντοπίσει το θήραμά του από απόσταση 3 χλμ, μόνο από τη μυρωδιά. Όταν δεν βρίσκει ζώα να φάει, τρώει πατάτες, καλαμπόκι και καρπούς από τα δέντρα του δάσους.

Τα μικρά λυκάκια

Η λύκαινα γεννά μια φορά το χρόνο, τρία εώς έξι μικρά ύστερα από εγκυμοσύνη τριών μηνών. Τα μικρά λυκάκια μένουν τυφλά μέχρι είκοσι μέρες. Για να μην κινδυνεύουν τα μικρά της κάνει τη φωλιά της σε απόμερες σπηλιές.

ΒΙΝΤΕΟ ΓΙΑ ΤΟΝ ΛΥΚΟ

ΑΚΟΥΣΤΕ ΛΥΚΗΘΜΟΥΣ (ΟΥΡΛΙΑΧΤΑ ΛΥΚΟΥ)

ΠΗΓΕΣ

“ΜΑΘΑΙΝΩ ΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΚΟΣΜΟ: ΤΑ ΖΩΑ ΤΟΥ ΔΑΣΟΥΣ”, Γιάννη Σμυρνιωτάκη, εκδ. Ιππόκαμπος

el.wikipedia.org

www.arktouros.gr