ΕΞΩΣΩΜΑΤΑ Η ΒΙΟΛΟΓΙΑ, Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΟΥΣ

Τα εξωσώματα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την πρόγνωση, θεραπεία, και ως βιοδείκτες για την υγεία και την ασθένεια.
Τόσο τα προκαρυωτικά, όσο και τα ευκαρυωτικά κύτταρα απελευθερώνουν εξωκυτταρικά κυστίδια ως μέρος της κανονικής τους φυσιολογίας και κατά τη διάρκεια διάφορων διαταραχών. Διαιρούνται σε δύο κατηγορίες: τα εξωσώματα (εκτοσώματα) και τα ενδοσώματα. Τα εξωσώματα είναι ένας τύπος εξωκυτταρικού κυστιδίου. Αυτά είτε απελευθερώνονται από το κύτταρο όταν πολυκυψελικά σώματα συντήκονται με την μεμβράνη του πλάσματος ή απελευθερώνονται απευθείας από τη μεμβράνη του πλάσματος. Περιέχουν διάφορα μοριακά συστατικά των κυττάρων, όπως πρωτεΐνες, λιπίδια, μεταβολίτες, DNA και RNA των κυττάρων που τα εκκρίνουν. Ο φυσιολογικός ρόλος της δημιουργίας των εξωσωμάτων δεν έχει πλήρως διευκρινιστεί. Πιθανόν να απομακρύνουν περίσσεια συστατικά από τα κύτταρα για να διατηρήσουν την ομοιόσταση τους. Τα εξωσώματα φαίνεται ότι διαδραματίζουν καίριο ρόλο στη ρύθμιση της ενδοκυτταρικής επικοινωνίας. Επιπρόσθετα, η δράση τους έχει συσχετιστεί με ανοσολογικές αποκρίσεις, την παθογένεια από ιούς, την εγκυμοσύνη, τις καρδιαγγειακές παθήσεις, τις ασθένειες που σχετίζονται με το κεντρικό νευρικό σύστημα, καθώς επίσης σε διαδικασίες όπως η πήξη, η ενδοκυττάρια σήμανση και η διαχείριση των κυτταρικών αποβλήτων.
Τα εξωσώματα απορροφώνται από απομακρυσμένα κύτταρα, όπου μπορούν να επηρεάσουν τη λειτουργία και τη συμπεριφορά των κυττάρων. Η ενδοκυτταρική επικοινωνία μέσω εξωσωμάτων φαίνεται να εμπλέκεται στην παθογένεση διαφόρων διαταραχών, συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου, του νευροεκφυλισμού και των φλεγμονωδών ασθενειών. Σε άρθρο ανασκόπησης, ερευνητές συζητούν τη βιογένεση και τη λειτουργία των εξωσωμάτων στην ασθένεια, επισημαίνοντας τομείς στους οποίους απαιτείται περισσότερη έρευνα. Επίσης, συζητούν τις πιθανές κλινικές εφαρμογές της εξωσωματικής μορφολογίας για τη διάγνωση και τη διαμεσολαβούμενη από εξωσώματα απελευθέρωση των θεραπευτικών μέσων με στόχο τα κύτταρα ασθενών.
*Βιβλιογραφία. Kalluri R. et al. (07/2/2020). The biology, function, and biomedical applications of exosomes. Science 367, Issue 6478, eaau6977.