Παρέμβαση στο συνέδριο
Παιδαγωγικής ηγεσίας 30 Ιαν 2015.
Πνευματικό κέντρο Χανίων
ΜΗΝΥΜΑ
από τον Γιάννη Κουτσοχέρα
Πάντα να πολεμάς και ν’ αντιστέκεσαι κι ας μένεις μόνος.
Μονάχος- έρημος – γαλήνιος να πολεμάς για το καλό του Ανθρώπου.
Και στους πολλούς – στους λίγους – ν’ αντιστέκεσαι
κρατώντας την ψυχή σου βάτο φλεγόμενη
για φως- πάντα για φως – για το καλό του Ανθρώπου.
Στους δυνατούς ενάντια, στους σκληρόκαρδους
και στους Δειλούς – στους χωματένιους.
Ενάντια και του αφέντη του ανελεύτερου και του τρεμόκαρδου του δούλου ενάντια.
Και να πονάς και να γελάς και να ονειρεύεσαι
πάντα για το αγαθό και το καλό του Ανθρώπου.
Να πολεμάς με το γνωστό και το άγνωστο με την κακή και την καλή τη μοίρα.
Και με τους άπονους θεούς και τους απάνθρωπους ανθρώπους
πάντα να πολεμάς και ν’ αντιστέκεσαι.
Και όλο για το καλό – το φως του ανθρώπου.
Σε όλους είναι γνωστό σαν στερεότυπο, ότι για την τη κοινωνική καταξίωση συχνά ήταν σημαντικό να είναι κανείς συνδαιτυμόνας «του χωροφύλακα, του παπά και του δάσκαλου». Σε κάθε μικρή κοινωνία αλλά και σε κάθε ομάδα ανθρώπων το κύρος του δάσκαλου προσδίδει μια αύρα , σε όσους τον συναναστρέφονται. Συχνά όπου το παραπάνω δόγμα είχε μεγαλύτερη ισχύ ο δάσκαλος είνα η ψυχή της ομάδας.
Ο κάθε εκπαιδευτικός σαν φορέας της μόρφωσης , της γνώσης και πολύ συχνά του νέου, του καινοτόμου είναι σε κάθε μικρόκοσμο που δραστηριοποιείται, ο πυρήνας του. Συναντά ανθρώπους που θα του ζητήσουν μια συμβουλή , μια γνώμη, μια άλλη πάντα καλλίτερη εκτίμηση των όσων τους απασχολούν. Είναι ο άνθρωπος που αγωνιά πως θα προσφέρει στους μαθητές, πως θα συνεργαστεί με τους γονείς , πως θα συνεισφέρει με τις μικρές του δυνάμεις στη διαμόρφωση και βελτίωση τουλάχιστον της οπτικής των πραγμάτων, να φωτίζει τα σκοτάδια.
Ξεκινά με όνειρο για «το αδύνατο» να προσφέρει στο κτίσιμο του καινούργιου κόσμου μεταλαμπαδεύοντας γνώσεις και εμπνέοντας με τη στάση του όσους βρίσκονται στη ακτίνα δράσης του.
«Όπου κατέχει να μιλεί με σύνεση και τρόπο, κάνει να κλαίσι να γελούν τα μάτια των ανθρώπων» , βρίσκουμε στο Ερωτόκριτο του Κορνάρου.
Για το σχολείο ο δάσκαλος έχει κεντρική και σημαντική θέση . Ίσως η ουσιαστικότερη σε όλη την έννοια που περικλείεται στη φράση “το σχολείο μου”.
Ο άνθρωπος που είναι επιφορτισμένος με το καθήκον της μεταφοράς της γνώσης, της διάπλασης της μελλοντικής κοινωνίας και το αύριο του ανθρώπου. Κλισέ “η φράση όλα είναι θέμα παιδείας῾
Λειτουργώντας μέσα στο πλαίσιο των νόμων , των ΠΔ , των εγκυκλίων και των Υ.Α. μοιάζει σαν ακροβάτης πάνω στο σχοινί που προσπαθεί να ισορροπήσει μεταξύ, της τήρησης των κανόνων , της συνείδησης του και της δίψας των μαθητών και των γύρω του για το λόγο τις ιδέες και τη στάση του. Πέρα και πάνω από όποια τήρηση των κανόνων, σαν άνθρωπος προσπαθεί να εμπνεύσει τους μαθητές του, να διαπλάσει με το χαρακτήρα του και ασυνείδητα, να επηρεάσει τη ζωή των γύρων του, μέσα και έξω από τη σχολική αίθουσα, εντός ή εκτός ωραρίου.
Με χαρά θυμάμαι τις επαφές με τους δασκάλους μου μέσα και έξω από το μάθημα. Τυχεροί όσοι συναντήσουν δασκάλους που θα εκτιμούν και θα σέβονται .
Δάσκαλοι δίπλα μας, μέσα και έξω από το «μάθημα». Η στάση τους όλη ένα ακόμα μάθημα, μάθημα ζωής. Πολλές συζητήσεις, πολλές δράσεις είτε με τη μορφή της δράσεων χειροτεχνίας, είτε με τη συμμετοχή στις θεατρικές παραστάσεις είτε ακόμα και σε τύπου διαλέξεις συναντήσεις, όπου στα έκπληκτα μάτια και στο διψασμένο μας για γνώση είναι, ξεδίπλωναν με όσα μέσα διέθεταν, τα μυστικά του σύμπαντος , τις μεγάλες ανακαλύψεις, την γνωριμία με τη λογοτεχνία και τη ποίηση. Μεγάλα μαθήματα ζωής οι δράσεις και η στάση τους έξω από « μάθημα» .
Στο σήμερα που τα πράγματα, ενώ στο πυρήνα τους μένουν ίδια, υπάρχει εντυπωσιακή αλλαγή ως προς τα μέσα. Οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές , το διαδίκτυο, τα σύγχρονα εποπτικά μέσα διδασκαλίας δίνουν τη δυνατότητα και την ευκολία για μεγαλύτερη ευελιξία στην μετάδοση της γνώσης και την καλλιέργεια του νου.
Και για να παραφράσουμε το Μπρέχτ : «καλά όλα αυτά αλλά έχουν ένα ελάττωμα, χρειάζονται Δασκάλους για να προσφέρουν» και με το Δ κεφαλαίο.
Δασκάλους με μόρφωση επιστημονική και κυρίως κοινωνική, παιδαγωγική. Δασκάλους που, το να προσφέρουν είναι η πεμπτουσία της ύπαρξής τους, Δασκάλους που θα ονειρεύονται ένα καλλίτερο άνθρωπο πέρα και έξω από τις όποιες συνθήκες αντικειμενικές ή υποκειμενικές που τον εμποδίζουν. Εκεί είναι και η δύναμή του. Πως θα αλλάξει μια κατάσταση αν δεν ονειρεύεσαι και δεν παλεύεις να τη κάνεις καλλίτερη όχι από ιδιοτέλεια αλλά για το « καλό τ’ ανθρώπου».
Μέλημα μας να γίνουν δράσεις που μπορούν (στο πλαίσιο των προγραμμάτων των σχολικών δραστηριοτήτων και του νέου θεσμού του κοινωνικού σχολείου) με γνώμονα και στόχο την μόρφωση, την γνώση όχι μόνο για τις εξετάσεις αλλά την ανάπτυξη του πνεύματος , τη διάχυση του πολιτισμού της καθημερινότητας.
Αλληλοβοήθεια και διάχυση της γνώσης και των καλών πρακτικών, τη αυτοεπιμόρ–φωση, την διαρκή αναζήτηση. Άλλωστε η γνώση και η μόρφωση είναι από τα αγαθά που όσο και να σπαταλήσεις, χαρίσεις , μοιράσεις ποτέ δεν τα χάνεις.
Παρά τις όποιες κοινωνικοοικονομικές συνθήκες, υπάρχουν τα περιθώρια να αναπτύξουμε δράσεις εντός και εκτός ωραρίου που θα εμπνεύσουμε, στο έφηβο, στο νέο άνθρωπο, στον κάθε πολίτη σημερινό και αυριανό την αξία της γνώσης , την πολύτιμη σημασία της ευγένειας και τελικά της προσωπικής επιτυχίας και απελευθέ-ρωσης από όσα προκαλεί η αμορφωσιά και η εσωστρέφεια από τον ακαλλιέργητο νου.
Μπορούμε να παραμερίσουμε τις όποιες δυσκολίες και με συνεργασία συναδελφικό-τητα (πράγμα που στη Ελληνική φυλή είναι κομμάτι δύσκολο), να προσφέρουμε ότι μπορούμε στον άνθρωπο.
Δεν χρειάζονται κονδύλια να είμαστε ευγενικοί, να αγαπάμε αυτό που κάνουμε , άλλωστε μόνο έτσι θα το κάνουμε και καλά, να θέλουμε να γινόμαστε καλλίτεροι.
Δεν υπάρχει για το δάσκαλο καλλίτερη ανταμοιβή από τις αναφορές των μαθητών του σε αυτόν με αγάπη και σεβασμό όταν αυτοί είναι πια ώριμοι πολίτες και το ανταποδίδουν με την έκφραση της εκτίμησης τους προς αυτόν σε μέλλοντα χρόνο.
Βέβαια primum vivere deinte philosofare .
Κι όμως πάντα και επιμένω σε αυτό υπάρχει χώρος για το όνειρο, για το αδύνατο του Καζαντζάκη.
Πεδίο δράσης του είναι τα επιστημονικά σωματεία, οι πολιτιστικοί σύλλογοι η προσφορά του στη κοινωνία από θέσεις τοπικής και περιφερειακής αυτοδιοίκησης, συμβάλλοντας με τη πείρα του, τις γνώσεις του, σε θέματα πολιτισμού και παιδείας στη κοινωνία.
Με αυτές τις σκέψεις σας ευχαριστώ για την προσοχή σας.
Εύχομαι οι συζητήσεις που θα προκύψουν από το συνέδριο αυτό να είναι ένας φάρος ακόμα για το καλό τ’ ανθρώπου.
Η παρέμβαση αυτή αφιερώνεται στους δασκάλους μου και σε όλους τους Δασκάλους.
Αφήστε μια απάντηση