95ο Δημοτικό Σχολείο Αθηνών

Σύστημα γραφής Μπράιγ-Φως στο σκοτάδι

Πόσο εκτιμάτε την ικανότητα που έχετε να διαβάζετε και να γράφετε; Μερικοί μπορεί να τη θεωρούν δεδομένη, αλλά η ανάγνωση και η γραφή αποτελούν το θεμέλιο της μάθησης. Αν δεν μπορεί να διαβάσει κάποιος, δεν μπορεί να έχει πρόσβαση σε ένα τεράστιο απόθεμα γνώσεων.
Επί εκατοντάδες χρόνια, οι τυφλοί δεν είχαν πρόσβαση στο γραπτό λόγο. Το 19ο αιώνα όμως, προβληματισμένος από αυτή την κατάσταση ένας δραστήριος νεαρός υποκινήθηκε να αναπτύξει μια μέθοδο επικοινωνίας που πρόσφερε νέες ευκαιρίες στον εαυτό του και σε εκατομμύρια άλλους….

Ο Λουί Μπράιγ γεννήθηκε το 1809 στο χωριό Κουβραί της Γαλλίας, περίπου 40 χιλιόμετρα έξω από το Παρίσι. Ο πατέρας του, ο Σιμόν-Ρενέ Μπράιγ, ήταν κατασκευαστής ιπποσκευών. Πιθανώς, ο μικρός Λουί έπαιζε συχνά στο εργαστήριο του πατέρα του. Κάποια φορά όμως, σε αυτό το εργαστήριο συνέβη ένα τρομερό ατύχημα. Ενώ κρατούσε στο χέρι του ένα αιχμηρό εργαλείο, πιθανόν ένα σουβλί, ο Λουί άθελά του το έμπηξε στο μάτι του. Η βλάβη που προκλήθηκε ήταν ανεπανόρθωτη. Ακόμα χειρότερα, η μόλυνση εξαπλώθηκε σύντομα και στο άλλο μάτι του. Στην τρυφερή ηλικία των τριών χρόνων, ο Λουί τυφλώθηκε ολοκληρωτικά…..

Στην προσπάθειά τους να αντιμετωπίσουν την κατάσταση όσο το δυνατόν καλύτερα, οι γονείς του Λουί και ο ιερέας της ενορίας, ονόματι Ζακ Παλουί, διευθέτησαν να πάει ο Λουί στο τοπικό σχολείο. Εκείνος αφομοίωνε πολλά από αυτά που άκουγε. Μάλιστα μερικές χρονιές ήταν ο καλύτερος μαθητής στην τάξη του! Υπήρχαν όμως όρια στα πράγματα που μπορούσε να μάθει ένα τυφλό άτομο όταν διδασκόταν με μεθόδους σχεδιασμένες για άτομα που βλέπουν. Έτσι, το 1819, ο Λουί γράφτηκε στο Βασιλικό Ινστιτούτο για Τυφλά Παιδιά.
Ο ιδρυτής του ινστιτούτου, ο Βαλεντέν Αουγί, ήταν από τους πρώτους που επινόησε ένα πρόγραμμα το οποίο βοηθούσε τους τυφλούς να διαβάζουν. Ήθελε να καταπολεμήσει την αντίληψη που επικρατούσε, ότι η τύφλωση στερούσε από ένα άτομο τα οφέλη της επίσημης εκπαίδευσης. Τα πρώτα πειράματα του Αουγί περιλάμβαναν μεγάλα ανάγλυφα γράμματα αποτυπωμένα σε χοντρό χαρτί. Αν και στοιχειώδεις, αυτές οι αρχικές προσπάθειες επρόκειτο να αποδώσουν καρπούς αργότερα.
Ο Μπράιγ έμαθε να διαβάζει τα μεγάλα ανάγλυφα γράμματα στα βιβλία της μικρής βιβλιοθήκης του Αουγί. Διέκρινε, όμως, ότι αυτός ο τρόπος μάθησης ήταν αργός και μη πρακτικός. ¶λλωστε, τα γράμματα ήταν σχεδιασμένα για να τα βλέπει κάποιος με τα μάτια, όχι να τα αγγίζει με τα δάχτυλα. Ευτυχώς, επρόκειτο να εμφανιστεί στο προσκήνιο κάποιος άλλος που αντιλαμβανόταν αυτούς τους περιορισμούς.

Το 1821, όταν ο Λουί Μπράιγ ήταν μόλις 12 χρονών, επισκέφτηκε το ινστιτούτο ο Σαρλ Μπαρμπιέ, ένας συνταξιούχος Γάλλος αξιωματικός του πυροβολικού. Εκεί παρουσίασε ένα μέσο επικοινωνίας που ονομαζόταν νυχτερινή γραφή και αργότερα ονομάστηκε ηχογραφία (sonography). Η νυχτερινή γραφή αναπτύχθηκε για να χρησιμοποιείται στο πεδίο της μάχης. Ήταν μια μέθοδος επικοινωνίας μέσω της αφής που χρησιμοποιούσε ανάγλυφες τελείες τοποθετημένες σε ορθογώνιο σχήμα με έξι τελείες στο ύψος και δύο στο πλάτος. Το ινστιτούτο είδε με καλό μάτι την ιδέα ενός κώδικα που απεικόνιζε τους φθόγγους των λέξεων. Ο Μπράιγ προσηλώθηκε με ενθουσιασμό σε αυτή τη νέα μέθοδο και μάλιστα τη βελτίωσε. Αλλά για να κάνει αυτό το σύστημα αληθινά πρακτικό έπρεπε να επιμείνει. Στο ημερολόγιό του έγραψε: «Αν δεν μπορώ να χρησιμοποιήσω τα μάτια μου για να μάθω σχετικά με τους ανθρώπους και τα γεγονότα, τις ιδέες και τα δόγματα, τότε πρέπει να βρω έναν άλλον τρόπο».
Έτσι, τα επόμενα δύο χρόνια ο Μπράιγ εργάστηκε αποφασιστικά για να απλοποιήσει τον κώδικα. Τελικά, επινόησε μια εκλεπτυσμένη και καλαίσθητη μέθοδο βασισμένη σε ένα πλαίσιο με τρεις μόνο τελείες στο ύψος και δύο στο πλάτος. Το 1824, όταν ήταν 15 χρονών, ο Λουί Μπράιγ ολοκλήρωσε τη μέθοδο των πλαισίων με τις έξι τελείες. Λίγο αργότερα, ο Μπράιγ άρχισε να διδάσκει στο ινστιτούτο και το 1829 δημοσίευσε την απαράμιλλη μέθοδο επικοινωνίας του, γνωστή σήμερα με το όνομά του. Αν εξαιρέσουμε μερικές μικρές τροποποιήσεις, η μέθοδός του παραμένει ουσιαστικά ίδια μέχρι σήμερα.

Το αλφάβητο που έφτιαξε ο Λουδοβίκος Μπράιγ ήταν η αντικατάσταση του αλφάβητου με γράμματα με ένα αλφάβητο από ανάγλυφες κουκκίδες. Το τυφλό άτομο μπορούσε να διαβάζει ψηλαφώντας τις κουκκίδες αυτές με το δάχτυλο, δηλαδή έχουμε ανάγνωση με την ΑΦΗ.

Το σύστημα Μπράιγ έχει έξι κουκκίδες σαν το κεφαλάκι μιας καρφίτσας. Είναι τοποθετημένες ανά δύο οριζόντιες και ανά τρεις κάθετα και αποτελούν το λεγόμενο εξάστιγμο. Οι κουκκίδες καθορίζονται με τους αριθμούς 1- 2- 3 από πάνω από την αριστερή μεριά του εξάστιγμου και 4-5-6 από πάνω από την δεξιά μεριά του εξάστιγμου. Μ΄ αυτές γίνονται 64 συνδυασμοί, που αντιστοιχούν στα γράμματα του αλφάβητου κάθε χώρας και τους αριθμούς.

Η γραφή διαβάζεται από αριστερά προς τα δεξιά και από πάνω προς τα κάτω όπως ακριβώς και η γραφή των βλεπόντων. Στην πινακίδα τα γράμματα που γραφόντουσαν έπρεπε να γράφονται με την μέθοδο του καθρέφτη, δηλαδή ανάποδα, έτσι ώστε όταν διαβάζονται να είναι σωστά Οι πινακίδες συνεχίζουν να χρησιμοποιούνται μέχρι τις μέρες μας σαν σημειωματάρια.

Όταν ο Λουδοβίκος Μπράιγ παρουσίασε τη μέθοδό του άλλοι φανέρωσαν την ικανοποίησή τους, ενώ άλλοι υποστήριξαν πως το σύστημα ήταν κουραστικό και όχι αποδοτικό.
Ο Μπράιγ απογοητεύτηκε, αλλά δεν σταμάτησε τις προσπάθειες παρά συνέχισε, μέχρι που βρήκε τρόπο, έτσι ώστε οι τυφλοί να διδάσκονται και μαθηματικά και μουσική.
Εφηύρε ακόμα και μία γραφομηχανή με την οποίαν τα τυφλά άτομα είχαν την δυνατότητα να γράφουν την γραφή τους.
Βασικό πλεονέκτημα της γραφής Μπράιγ έναντι του συστήματος Αουγϊ ήταν το γεγονός ότι ένα τυφλό άτομο με το ίδιο σύστημα μπορούσε και να διαβάζει και να γράφει.

Η γραφή Μπράιγ, όταν πρωτοξεκίνησε να εφαρμόζεται γραφόταν σε πινακίδες με κουτάκια, τα οποία είχαν την θέση του εξάστιγμου. Παράλληλα εκτός από τις γραφομηχανές Μπράιγ και τις γραφομηχανές από την σχολή Perkins, H.Π.A.η γραφή Μπράιγ εκτυπώνεται από ειδικούς εκτυπωτές Μπράιγ, οι οποίοι συνδέονται πλέον με Ηλεκτρονικούς Υπολογιστές.
Το πρώτο βιβλίο που τυπώθηκε στη γραφή Μπράιγ ήταν το 1829 με τίτλο «Μέθοδοι γραφής λέξεων, μουσικής και τραγουδιών με την μέθοδο των κουκκίδων-στιγμών για τους τυφλούς».
Η γραφή Μπράιγ εισήχθη στην Ελλάδα το 1907 με την ίδρυση του πρώτου σχολείου για τυφλούς του ΚΕΑΤ στην Καλλιθέα.

Ο Λουδοβίκος Μπράιγ έγινε ένας σεβαστός δάσκαλος στο Ινστιτούτο παρ΄όλο που το σύστημά του δεν διδασκόταν στους μαθητές του.
Πέθανε στις 6 Ιανουαρίου του 1852 στην ηλικία των 43 ετών στο Παρίσι.

Το έργο του αναγνωρίστηκε στη Γαλλία 2 χρόνια μετά τον θάνατο του το 1854.
Αναγνωρίστηκε παγκόσμια και η εφεύρεσή του χρησιμοποιείται παγκόσμια.

Πηγή http://blogthea.gr