Οι αρμοδιότητες του σχολικού τροχονόμου ορίζονται από τον Κ.Ο.Κ και συγκεκριμένα από το άρθρο 45. Σύμφωνα με αυτό ο σχολικός τροχονόμος ρυθμίζει την κυκλοφορία σε ορισμένο σημείο της οδού (και όχι σε διασταύρωση), διακόπτοντας τη ροή οχημάτων σε διατομή της οδού, όπου υπάρχει διάβαση πεζών.
Άρθρο 45 – Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας – Ειδικές υποχρεώσεις οδηγών και πεζών προς τα αστυνομικά όργανα και τους σχολικούς τροχονόμους
1. Οι οδηγοί οχημάτων και οι πεζοί υποχρεούνται να συμμορφώνονται στο σήμα στάσης το οποίο δίνουν τα αστυνομικά όργανα που φορούν στολή.
2. Οι οδηγοί οχημάτων, όταν καλούνται από τα όργανα αυτά, υποχρεούνται να δείχνουν κάθε στοιχείο σχετικό με την κυκλοφορία του οχήματος τους.
3. Για την οδική ασφάλεια των πεζών μαθητών κατά τις μετακινήσεις τους προς και από τα σχολεία, μπορούν να χρησιμοποιούνται σχολικοί τροχονόμοι.
Ο σχολικός τροχονόμος ρυθμίζει την κυκλοφορία σε ορισμένο σημείο της οδού (και όχι σε διασταύρωση), διακόπτοντας τη ροή οχημάτων σε διατομή της οδού, όπου υπάρχει σημασμένη διάβαση πεζών. Προς το σκοπό αυτόν είναι εφοδιασμένος με φορητή πινακίδα STOP, την οποία εκτείνει κατάλληλα πάνω από την επιφάνεια του οδοστρώματος. Ο τροχονόμος αυτός φέρει αντανακλαστικό χιτώνιο που πληροί τις προδιαγραφές του αντίστοιχου χιτωνίου της Ελληνικής Αστυνομίας, αντί όμως των διακριτικών της Αστυνομίας φέρει την ένδειξη “σχολικός τροχονόμος”.
Οι σχολικοί τροχονόμοι ορίζονται από τη Σχολική Επιτροπή του Δήμου , μπορεί να προέρχονται είτε από το προσωπικό του σχολείου είτε να προτείνονται από τον διευθυντή του σχολείου και τον οικείο σύλλογο γονέων και κηδεμόνων και εξοπλίζονται με μέριμνα του οικείου σχολείου.
4. Αυτός, που παραβαίνει τις διατάξεις των παραγράφων 1 και 3 του άρθρου αυτού, ως και αυτός που αρνείται να επιδείξει κάθε στοιχείο σχετικό με την κυκλοφορία του οχήματος του, τιμωρείται με φυλάκιση μέχρις ενός (1) έτους ως και με αφαίρεση της άδειας ικανότητας οδηγού για χρονικό διάστημα ενός (1) μηνός, η οποία επιβάλλεται υποχρεωτικά από το δικαστήριο. Με τις αυτές πιο πάνω ποινές τιμωρείται ο οδηγός οχήματος, ο οποίος συμπεριφέρεται με πράξεις ή λόγια, υβριστικά ή απειλητικά προς τα όργανα που εκτελούν υπηρεσία τροχαίας κίνησης ή παρεμβάλλει δυσχέρειες στο έργο αυτών κατά τη βεβαίωση παραβάσεων του παρόντος Κώδικα ή δίνει ψευδή στοιχεία ταυτότητας ή στοιχεία σχετικά με την κυκλοφορία του οχήματος του.
Ο σχολικός τροχονόμος δεν μπορεί να “γράψει” κλήση σε οδηγό που αγνοεί τις υποδείξεις του, ωστόσο οι οδηγοί θα πρέπει να τους βλέπουν ως αστυνομικά όργανα.
Αυτό σημαίνει ότι σε περίπτωση που διαπιστωθεί παράβαση που σχετίζεται με τα καθήκοντά του ο σχολικός τροχονόμος υποβάλλει αναφορά στην αρμόδια αστυνομική αρχή για τις δικές της περαιτέρω ενέργειες.
Τι πρέπει να προσέχει ο σχολικός τροχονόμος
- Να είναι συγκεντρωμένος στο έργο του και να αποφεύγει ενέργειες που αποσπούν την προσοχή του (ομιλία σε κινητό, συζήτηση με γονείς, κ.α.) όταν οι μαθητές περνούν τη διάβαση.
- Πάνω από όλα δίνει προτεραιότητα στην ασφάλεια.
- Δεν σταματά συνέχεια την κυκλοφορία. Περιμένει να μαζευτούν 4-5 παιδιά και μετά τα αφήνει να περάσουν.
- Δεν ρυθμίζει την κυκλοφορία. Απλά διακόπτει προσωρινά την κυκλοφορία ώστε να περάσουν τη διάβαση οι μαθητές.
- Προσέχει να παραμένει ψηλά η φορητή πινακίδα STOP ώστε να έχουν οπτική επαφή όλοι οι οδηγοί.
- Πρώτα βεβαιώνεται ότι οι οδηγοί έχουν αντιληφθεί την παρουσία του και μετά επιτρέπει τη διέλευση των μαθητών.
- Δίνει ιδιαίτερη προσοχή σε μοτοσυκλέτες που κάνουν διήθηση ανάμεσα στα ακινητοποιημένα αυτοκίνητα.
- Αποφεύγει να σταματά βαριά οχήματα οι μοτοσυκλέτες σε ανηφορικούς ή ολισθηρούς δρόμους.
- Δεν σταματά ποτέ οχήματα έκτακτης ανάγκης (περιπολικά, ασθενοφόρα, πυροσβεστικά) όταν έχουν σε λειτουργία τη σειρήνα.
- Αν έχουν σβηστεί οι διαγραμμίσεις της διάβασης ενημερώνει τον διευθυντή του σχολείου και στη συνέχεια αυτός απευθύνεται στις αρμόδιες αρχές.
- Δεν έρχεται σε αντιπαράθεση με τους οδηγούς. Αν συνεχίζει να προκαλεί ένας συγκεκριμένος οδηγός επικοινωνεί με την Τροχαία.