“Το Δεντρόσπιτο με τα Ζωάκια των Δικαιωμάτων“

Οι δραστηριότητες του Εργαστηρίου αποσκοπούν στην εξοικείωση, με βιωματικό και
ευχάριστο τρόπο, των παιδιών της προσχολικής ηλικίας με τα
δικαιώματα του παιδιού, όπως έχουν κατοχυρωθεί στη Διεθνή Σύμβαση για τα
Δικαιώματα του Παιδιού (ν. 2101/1992).

Το υλικό που χρησιμοποιήθηκε, περιλαμβάνει καρτέλες με ζωάκια,
που εκπροσωπούν σημαντικά δικαιώματα των παιδιών και συνοδεύονται από
μικρές ιστορίες και απλά τραγουδάκια, όπως και προτάσεις για παιδαγωγικές
δραστηριότητες και διεξαγωγή συνελεύσεων με θεματικές συναφείς με τα
δικαιώματα. Με το υλικό αυτό συνδυάστηκε η καλύτερη
κατανόηση της έννοιας των δικαιωμάτων και η προαγωγή της συμμετοχής
των παιδιών σε διεργασίες διαλόγου και λήψης αποφάσεων για θέματα που
σχετίζονται με τη συνύπαρξη τους και μέσω αυτών η ανάπτυξη των
δεξιοτήτων επικοινωνίας, συνεργασίας και υπευθυνότητας των παιδιών.

1ο Εργαστήριο: “Το δικαίωμα στο όνομα” Άρθρα 7 και 8, ΔΣΔΠ

Στην πρώτη συνέλευση συζητάμε για το “Δικαίωμα όλων των παιδιών στο όνομα και στην ταυτότητα”.

Τα στοιχεία κάθε παιδιού, όπως το όνομά του, των γονιών του, της χώρας του, γράφονται σε ένα βιβλίο που υπάρχει στον δήμο του, σε ένα γραφείο που λέγεται «ληξιαρχείο». Τα στοιχεία αυτά τα κρατάμε σε όλη μας τη ζωή και μπορεί να γίνουν κάποιες αλλαγές. Αν δεν δηλωθεί από τους γονείς μας το όνομά μας με τη γέννησή μας, αυτό μπορεί να γίνει αργότερα, είτε με μια απλή δήλωση των γονέων, είτε μετά από τη βάφτιση μας.

Γνωρίσαμε το Γαϊδουράκι-Ετσιμελέν και μέσα από την ιστορία και το τραγουδάκι του τα παιδιά αντιλήφθηκαν την έννοια αυτού του δικαιώματος. Μετά από συζήτηση, καταγράψαμε τις σκέψεις των παιδιών στην αφίσα του Ετσιμελέν. Κάθε παιδί ζωγράφισε την ιστορία προέλευσης του δικού του ονόματος και έφτιαξε την προσωπική του ταυτότητα!

Τέλος, αποφασίσαμε να δημιουργήσουμε το “Ληξιαρχείο της τάξης μας”.

2ο Εργαστήριο: “Το δικαίωμα σε σπίτι, ρούχα και φαγητό”  Άρθρα 6 και 27, ΔΣΔΠ

Στο 2ο Εργαστήριο εξηγήσαμε ότι το δικαίωμα των παιδιών να έχουν σπίτι, ρούχα και
φαγητό είναι από τα βασικά τους δικαιώματα, που δυστυχώς αρκετά παιδιά στον
κόσμο δεν το απολαμβάνουν. Δεν έχουν δηλαδή αυτά που χρειάζονται
οπωσδήποτε για να μεγαλώσουν, τα «αναγκαία» στη ζωή τους. Φέραμε στην παρέα μας το Αρκουδάκι-Σιγουράκι και ακούσαμε την ιστορία και το τραγούδι του.

Κατά τη διάρκεια της συνέλευσης, καταγράψαμε στην αφίσα με το Αρκουδάκι-Σιγουράκι, όσα τα παιδιά αποφάσισαν ότι είναι απαραίτητα για κάθε παιδί. Στη συνέχεια, ζωγράφισαν όσα οι δικές τους οικογένειες τους παρέχουν καθημερινά.

Τέλος, τα παιδιά χωρίστηκαν σε 5 ομάδες και εκφράστηκαν δημιουργικά σχετικά με το Δικαίωμα των παιδιών σε σπίτι, ρούχα, φαγητό.

Κάθε ομάδα παρουσίασε το έργο της στην ολομέλεια και τα παιδιά αναφέρθηκαν στον εμπειρία της μεταξύ τους συνεργασίας.

3ο Εργαστήριο: “Το δικαίωμα στη φροντίδα” Άρθρα 3 και 5, ΔΣΔΠ

Σε αυτό το εργαστήριο γνωρίσαμε το Καγκουρό-Αγαπάκι και μέσα από την ιστορία και το τραγούδι του μιλήσαμε για το Δικαίωμα των
παιδιών να έχουν φροντίδα από τους γονείς τους ή από άλλα πρόσωπα που έχουν την ευθύνη τους. Eξηγήσαμε ότι το δικαίωμα των παιδιών στη φροντίδα από τους δικούς τους, σχετίζεται με την ανάγκη τα παιδιά να νοιώθουν ασφάλεια και ηρεμία, αποδοχή, αγάπη, καλοσύνη. Όταν αυτά υπάρχουν, τα παιδιά νοιώθουν χαρούμενα και μεγαλώνουν καλύτερα.

Καταγράψαμε στην αφίσα με το Αγαπάκι όσα τα παιδιά αποφάσισαν ότι χρειάζονται από τους ανθρώπους που τα φροντίζουν και κάθε παιδί ζωγράφισε αυτούς που του προσφέρουν φροντίδα και ασφάλεια.

Τα παιδιά προβληματίστηκαν σχετικά με το ερώτημα: «Τι νομίζετε ότι μπορούν να κάνουν μαζί ένα παιδί και οι γονείς του; Σκεφτείτε ευχάριστα πράγματα αλλά και δουλειές στο σπίτι ή αλλού». Εξέφρασαν τις ιδέες τους προφορικά και σε ομάδες των τριών τις ζωγράφισαν. Στη συνέχεια, όλες οι ζωγραφιές τοποθετήθηκαν στο τραπέζι της παρεούλας. Κάθε ομάδα παρουσίαζε με παντομίμα τη δική της ζωγραφιά και τα υπόλοιπα παιδιά έπρεπε να μαντέψουν ποια είναι.

4ο Εργαστήριο: “Το δικαίωμα στην ελεύθερη έκφραση της γνώμης” Άρθρο 12, ΔΣΔΠ

Στο 4ο εργαστήριο εξηγήσαμε στα παιδιά ότι το δικαίωμα στην ελεύθερη έκφραση της γνώμης είναι πάρα πολύ σημαντικό αλλά και δύσκολο, γιατί χρειάζεται μικροί και μεγάλοι να μάθουμε να εξηγούμε τη γνώμη μας αλλά και να ακούμε τη γνώμη των άλλων.

Γνωρίσαμε το Κροκοδειλάκι-Ναπωκάτι μέσα από την ιστορία και το τραγούδι του και κάνουμε μια συζήτηση για το δικαίωμα στη γνώμη, προσπαθώντας να συμφωνήσουν κάτι για τον τρόπο που θα λένε τη γνώμη τους τα παιδιά και τον τρόπο που θα παίρνουν μαζί αποφάσεις.

Καταγράψαμε στην αφίσα του Κροκόδειλου-Ναπωκάτι την απόφασή μας για το συγκεκριμένο δικαίωμα.

Τα παιδιά ζωγράφισαν κάτι που θα ήθελαν να πουν στους μεγάλους και ίσως δίσταζαν μέχρι τώρα. Επιπλέον, φτιάξαμε μία λίστα καταγράφοντας δηλώσεις των παιδιών που εξέφρασαν ελεύθερα.

5ο Εργαστήριο: “Το δικαίωμα στο παιχνίδι και την ξεκούραση” Άρθρο 31, ΔΣΔΠ

Μιλήσαμε για ένα από τα πιο αγαπημένα δικαιώματα των παιδιών, το δικαίωμα στο παιχνίδι, την ξεκούραση και την ψυχαγωγία, δηλαδή τη χαρά μας μέσα από κάτι όμορφο που κάνουμε. Γνωρίσαμε το Λαγουδάκι-Τριλαριλαρό μέσα από την ιστορία και το τραγούδι του και γράψαμε στην αφίσα του την απόφαση που πήραν τα παιδιά κατά τη διάρκεια της συζήτησης.

Είπαμε πολλές ιδέες για παιχνίδια και ευχάριστες δραστηριότητες. Αναφερθήκαμε, όμως, και σε τι χαλάει την καλή μας διάθεση και τη χαρά μας όταν παίζουμε και διασκεδάζουμε. Ακουστήκαν όλα τα παιδιά που θέλησαν να μιλήσουν, και έγιναν προτάσεις για αποφάσεις που μπορούμε να πάρουμε ως ομάδα για να προστατέψουμε το δικαίωμα του Τριλαριλαρό στο παιχνίδι.

Τα παιδιά, μετά τη συνέλευση, ζωγράφισαν τί τους χαλάει τη διάθεση όταν παίζουν.

6ο Εργαστήριο: “Το δικαίωμα στη διαφορετικότητα και την ισότητα ” Άρθρο 2, ΔΣΔΠ

Σε αυτό το εργαστήριο γνωρίσαμε το Ιπποποταμάκι-Πολυχρωμίξ, που είναι ασυνήθιστο και διαφορετικό από τους περισσότερους άλλους ρινόκερους που ξέρουμε, αλλά χαρούμενο γι’ αυτό που είναι. Εξηγούμε ότι το ίδιο συμβαίνει με πολλούς ανθρώπους και βέβαια πολλά παιδιά. Μιλήσαμε για το δικαίωμα όλων των παιδιών να έχουν ίσες ευκαιρίες και να μη νοιώθουν κατώτερα, αν έχουν κάποια διαφορά από τα άλλα παιδιά.

Έπειτα, ακούσαμε την ιστορία και το τραγούδι του Πολυχρωμίξ.

Τα παιδιά ζωγράφισαν από ένα «φανταστικό φιλαράκι» που είναι ένα διαφορετικό παιδί, δηλαδή που έχει κάποιες διαφορές από τα περισσότερα άλλα παιδιά (π.χ. έχει άλλο χρώμα δέρματος, πολύχρωμα μαλιά, παράξενα ρούχα ή παπούτσια, ή κάτι άλλο), αλλά, με την φαντασία τους, μπορούν να κάνουν πολύ ωραία παρέα και να παίξουν μαζί. Έδωσαν ένα όνομα στο φανταστικό φιλαράκι και το παρουσίασαν ένα – ένα. Τέλος, γράψαμε στην αφίσα την απόφαση των παιδιών να παίζουν με όλους και να μη διώχνουν κανένα καθώς είναι όλοι διαφορετικοί αλλά ίσοι.

7ο Εργαστήριο: “Το δικαίωμα στην εκπαίδευση” Άρθρο 28 και 29, ΔΣΔΠ

Το δικαίωμα για το οποίο μιλήσαμε σε αυτό το εργαστήριο έχει να κάνει με το σχολείο και γενικότερα με το δικαίωμα όλων των παιδιών να μαθαίνουν, με διάφορους τρόπους και βέβαια με τη βοήθεια των δασκάλων τους. Στη συζήτηση της συνέλευσης, αναφέραμε πόσο σημαντικό είναι το δικαίωμα όλων των παιδιών να πηγαίνουν στο σχολείο και να μαθαίνουν.

Ακούσαμε την ιστορία και το τραγούδι του Κουκουβάκου που είναι μικρή κουκουβάγια και γράψαμε στην αφίσα την απόφαση των παιδιών για τον τρόπο που θέλουν να μαθαίνουν.

Τέλος, τα παιδιά ζωγράφισαν όσα έχουν μάθει μέχρι τώρα αλλά και όσα θέλουν να μάθουν στο μέλλον.

8ο Εργαστήριο: “Το δικαίωμα στην υγεία”  Άρθρο 24, ΔΣΔΠ

Αυτή τη φορά αναφερθήκαμε στο δικαίωμα όλων των ανθρώπων, και φυσικά και των παιδιών, να προστατεύεται η υγεία τους αλλά και να μπορούν να ρωτούν και να μαθαίνουν ό,τι τους απασχολεί σχετικά. Επίσης, τονίστηκε ότι τα παιδιά όταν πάνε στον γιατρό, ή όταν έχουν
κάποιο πρόβλημα στην υγεία τους, έχουν δικαίωμα να μιλούν και να εξηγούν πώς νοιώθουν, αν φοβούνται, αν πονάνε, κ.λ.π.

Τα παιδιά μίλησαν για κάποια φορά που χρειάστηκαν γιατρό ή κάποιου είδους φροντίδα της υγείας τους, όπως να πάρουν ένα φάρμακο ή να περιποιηθούν ένα τραύμα, και μας είπαν πώς ένοιωσαν. Παίζουμε το παιχνίδι “Με πονάει…”, όπου κάθε παιδί συμπληρώνει ένα μέρος του σώματος που δεν έχει ακουστεί από άλλον.

Γνωρίζουμε το Λιονταράκι-Περαστικάκι μέσα από την ιστορία και το τραγούδι του και γράφουμε στην αφίσα την απόφαση των παιδιών να βοηθούν όποιον χρειάζεται φροντίδα αλλά και να επισκέπτονται το γιατρό όταν αρρωστήσουν.

9ο Εργαστήριο: “Το δικαίωμα στην προστασία από κάθε μορφή βίας ” Άρθρο 19, ΔΣΔΠ

Το δικαίωμα για το οποίο μιλήσαμε σε αυτό το εργαστήριο είναι το δικαίωμα όλων των παιδιών να προστατεύονται από τη βία και από όλες τις συμπεριφορές που πονάνε.

Εξηγήσαμε στα παιδιά ότι υπάρχουν πολλά πράγματα που κάνουν οι άνθρωποι και πονάνε ο ένας τον άλλο. Άλλες φορές είναι χτυπήματα, τσιμπήματα, σπρωξίματα, ή άλλα που πονάνε στο σώμα και άλλες φορές είναι πράγματα που μας πονάνε μέσα μας, όπως είναι οι άσχημες λέξεις, οι απειλές ή οι εχθρικές συμπεριφορές.

Συζητήσαμε για τους τρόπους με τους οποίους μπορούμε να αποφεύγουμε να πονάμε ή να στεναχωρούμε τους άλλους και για το τι μπορούμε να κάνουμε για να διορθώσουμε ένα λάθος μας σε τέτοιες περιπτώσεις. Επίσης, είπαμε τι μπορούμε να κάνουμε όταν μας έχει φερθεί άσχημα κάποιο άλλο παιδί ή όταν είμαστε στεναχωρημένα για κάτι που έγινε στο σπίτι μας ή στις παρέες μας.

Ακούσαμε την ιστορία και το τραγούδι που μας είπε το Σκυλάκι-Μηπονάκι και κάθε παιδί ζωγράφισε τί είναι αυτό που χρειάζεται όταν κάποιος το πληγώνει ή το κακομεταχειρίζεται.

Μέσα από την καταγραφή των απόψεων των παιδιών για το Δικαίωμα προστασία τους από κάθε μορφή βίας, προέκυψαν οι στίχοι του τραγουδιού “Ναι στη φιλία! Όχι στη βία!”, που φτιάξαμε με τη βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης.

10ο Εργαστήριο: “Τα δικαιώματα των παιδιών με αναπηρίες” Άρθρο 23, ΔΣΔΠ

Σε αυτό το εργαστήριο αναφερόμαστε στις διαφορετικές μορφές αναπηρίας που μπορεί να έχει ένα παιδί και τα δικαιώματα του ώστε να συνυπάρχει με τα υπόλοιπα παιδιά και να συμμετέχει σε κοινές δραστηριότητες. Αναφέραμε τα πιθανά εμπόδια που αντιμετωπίζει ένα παιδί ανάλογα με την αναπηρία που έχει και πώς μπορούν τα υπόλοιπα παιδιά να το συμπεριλάβουν στα παιχνίδια και στις δραστηριότητες της καθημερινότητας στο σχολείο.

Γνωρίσαμε το Καμηλοπαρδαλάκι-Μπορούλι και τα ιδιαίτερα χαρίσματά του μέσα από την ιστορία και το τραγούδι του. Μιλήσαμε για το λευκό μπαστούνι των ανθρώπων με δυσκολίες στην όραση και τα παιδιά βίωσαν μέσα από το παιχνίδι τις δυσκολίες ενός παιδιού με προβλήματα όρασης όταν κινείται αλλά και όταν προσπαθεί να διαβάσει τη γραφή Braille.

Μετά τη συζήτηση καταγράψαμε στην αφίσα την απόφαση των παιδιών να αποδέχονται και να βοηθούν τα παιδιά με αναπηρία και ζωγράφισαν σε ποιες δραστηριότητες θα μπορούσαν να συμμετέχουν από κοινού.

Χρησιμοποιώντας πλαστικά καπάκια φτιάξαμε μία αφίσα αφιερωμένη στα άτομα με αναπηρία.

Τέλος, τα παιδιά παρακολούθησαν την παρουσίαση του βιβλίου “Τί έχει ο Γιάννης;” που πραγματοποιήθηκε στο χώρο του σχολείου. Μέσα από την παρουσίαση και τις δραστηριότητες που ακολούθησαν, δόθηκε η ευκαιρία στα παιδιά να μάθουν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά ενός παιδιού με αυτισμό και να ανακαλύψουν τρόπους επικοινωνίας και συνεργασίας μαζί του.