6 Μαρτίου «Ημέρα κατά του σχολικού εκφοβισμού»

Πώς να αποτρέψετε το bullying

Είναι σαφές πως όλοι οι γονείς νομίζουν πως κάνουν ότι μπορούν για να αναθρέψουν καλά παιδιά που θα εξελιχθούν σε ηθικούς ενήλικες. Είναι όμως, έτσι;

Έρευνα που έγινε πρόσφατα από τον Richard Weissbourd, καθηγητή Ψυχολογίας του Harvard και επικεφαλής του Making Caring Common, σοκάρει. Σχεδόν το 80% των εφήβων και νέων που συμμετείχαν στην έρευνα αναφέρουν πως οι γονείς τους ενδιαφέρονται περισσότερο για τις επιτυχίες και για την ευτυχία τους παρά για το εάν νοιάζονται για τους άλλους ανθρώπους. Η ισχυρή πλειοψηφία δηλώνει επίσης: «Οι γονείς μου είναι πιο περήφανοι για μένα εάν πάρω καλούς βαθμούς στο σχολείο παρά εάν είμαι ένα καλό παιδί και ένας χρήσιμος άνθρωπος στην τάξη και την κοινωνία».

Ο Weissbourd και οι συνάδελφοί του καταλήγουν σε κάποιες συστάσεις για εκείνους που επιμένουν να θέλουν να αναθρέψουν παιδιά καλά, με σεβασμό, που θα εξελιχθούν σε υπεύθυνους ενήλικες. Και τονίζουν πως, εάν θέλουμε τα παιδιά μας να εξελιχθούν σε ενήλικες με ηθική, θα πρέπει να τα αναθρέψουμε αναλόγως.

«Τα παιδιά δεν γεννιούνται καλά ή κακά και δεν πρέπει ποτέ να τα εγκαταλείπουμε. Χρειάζονται ενήλικες που θα τους δείξουν πώς θα γίνουν άτομα που νοιάζονται για τους άλλους, με σεβασμό και υπευθυνότητα» αναφέρει η έρευνα. Οι πέντε συστάσεις τους είναι οι εξής:

Αναδείξτε την καλοσύνη σε προτεραιότητα.

Οι περισσότεροι γονείς δίνουν προτεραιότητα στην ευτυχία και τα επιτεύγματα των παιδιών, αλλά όχι στο πώς συμπεριφέρονται στους άλλους ανθρώπους. Τα παιδιά χρειάζεται να μάθουν να εξισορροπούν τις δικές τους ανάγκες με τις ανάγκες των άλλων, είτε πρόκειται για την πάσα της μπάλας στο συμπαίκτη, είτε για την υπεράσπιση ενός φίλου που έχει πέσει θύμα bullying. Τα παιδιά χρειάζεται να ακούσουν από τους γονείς τους πως η αγάπη και το ενδιαφέρον για τους άλλους ανθρώπους είναι προτεραιότητα. Σημαντικό μέρος αυτής της εκπαιδευτικής διαδικασίας είναι να υπάρχουν υψηλές προσδοκίες ηθικής από τα ίδια τα παιδιά – να επιμένετε, για παράδειγμα, να τηρούν το λόγο τους, ακόμη κι αν αυτό τα δυσαρεστεί. Εάν, για παράδειγμα, το παιδί θέλει να εγκαταλείψει μία αθλητική ομάδα ή την σχολική μπάντα, καλό θα είναι να συζητήσετε μαζί του τις υποχρεώσεις που έχει αναλάβει στην ομάδα και να το ενθαρρύνετε να ξεκαθαρίσει αυτά τα προβλήματα προτού παραιτηθεί. Αντί λοιπόν, να λέτε στα παιδιά σας: «Το πιο σημαντικό πράγμα είναι να είστε ευτυχισμένα», πείτε: «Το πιο σημαντικό πράγμα είναι να είστε καλοί.» Βεβαιωθείτε ότι τα μεγαλύτερα παιδιά σας αντιμετωπίζουν πάντα με σεβασμό τους άλλους, ακόμη και όταν είναι κουρασμένα ή θυμωμένα.

Δώστε στα παιδιά σας ευκαιρίες να νοιώσουν καλοσύνη και αγάπη για τους άλλους ανθρώπους.

Δεν είναι ποτέ πολύ αργά για να γίνει ένας άνθρωπος καλός, αλλά αυτό δεν μπορεί να συμβεί από μόνο του. Ακόμη και η καλοσύνη χρειάζεται εξάσκηση. Τα παιδιά χρειάζεται να έχουν την ευκαιρία να εκφράσουν την ευγνωμοσύνη τους προς εκείνους που τα φροντίζουν και να συνεισφέρουν στη ζωή των άλλων. Οι μελέτες δείχνουν ότι οι άνθρωποι που συνηθίζουν να εκφράζουν την ευγνωμοσύνη τους είναι πιο πιθανό να είναι χρήσιμοι, γενναιόδωροι, συμπονετικοί ενήλικες, που θα έχουν την ικανότητα να συγχωρούν. Έτσι, είναι επίσης πιο πιθανό να είναι ευτυχισμένοι και υγιείς. Η διαδικασία είναι η ίδια με το να μαθαίνεις ένα άθλημα ή ένα μουσικό όργανο. Χρειάζεται καθημερινή επανάληψη -βοηθώντας έναν φίλο με τις ασκήσεις, βοηθώντας με τις δουλειές στο σπίτι, κλπ.- για να γίνει η καλοσύνη δεύτερη φύση. Τα ίδια ισχύουν και για την ευγνωμοσύνη. Μην επιβραβεύετε, λοιπόν, το παιδί σας για κάθε πράξη βοήθειας που προσφέρει, όπως να καθαρίσει, για παράδειγμα, το τραπέζι. Είναι κάτι που περιμένουμε αυτόματα από εκείνο και κάτι που κάνουμε όλοι στο σπίτι. Ανταμείβονται μόνο οι ασυνήθιστες πράξεις καλοσύνης. Μιλήστε στο παιδί για την καλή και την κακή συμπεριφορά με κάθε ευκαιρία, όπως π.χ. με κάτι που θα δείτε στην τηλεόραση. Αρχίστε κι εσείς να εκφράζεται συχνά ευγνωμοσύνη με κάθε ευκαιρία.

Επεκτείνετε τον κύκλο ενδιαφέροντος του παιδιού.

Όλα τα παιδιά νοιάζονται για ένα μικρό κύκλο φίλων και συγγενών. Το ζητούμενο είναι να επεκταθεί η καλοσύνη και για όσους βρίσκονται εκτός αυτού του κύκλου, όπως για ένα νέο παιδί που ήρθε στην τάξη, για κάποιον που μιλά άλλη γλώσσα, κλπ. Τα παιδιά χρειάζεται να δουν λίγο τη μεγαλύτερη εικόνα, να αντιληφθούν ότι υπάρχουν και άλλες πλευρές στους ανθρώπους με τους οποίους αλληλεπιδρούν καθημερινά, συμπεριλαμβανομένων και των πιο ευάλωτων. Χρειάζεται να σκεφτούν πώς ορισμένες αποφάσεις τους – όπως να παρατήσουν την ομάδα ή την μπάντα του σχολείου – μπορεί να βλάψουν άλλα άτομα. Ειδικότερα στην εποχή της παγκοσμιοποίησης, τα παιδιά χρειάζεται να αρχίσουν να νοιάζονται και για ανθρώπους που ζουν σε πολύ διαφορετικές κοινωνίες και με πολύ διαφορετικές κουλτούρες. Βεβαιωθείτε ότι το παιδί σας συμπεριφέρεται με ευγένεια και σεβασμό σε όλους, στον οδηγό του σχολικού, τη σερβιτόρα, κλπ. Ενθαρρύνετέ το να βοηθά όσους έχουν μεγαλύτερη ανάγκη, όπως το παιδί που έπεσε θύμα bullying, ακόμη κι αν δεν είναι φίλος του. Συζητήστε για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν παιδιά που ζουν σε άλλες χώρες.

Γίνετε ισχυρό ηθικό πρότυπο και μέντορας.

Τα παιδιά μαθαίνουν ηθικές αξίες, παρακολουθώντας τις ενέργειες των ενηλίκων που σέβονται. Μαθαίνουν τις ηθικές αξίες συζητώντας διάφορα ηθικά διλήμματα με ενήλικες, π.χ.«Τι να κάνω; Να καλέσω το νέο γείτονα στο πάρτι γενεθλίων μου, αφού ο καλύτερος φίλος μου δεν τον συμπαθεί;» Δεν είναι εύκολο για τους γονείς να είναι ισχυρό ηθικό πρότυπο και μέντορες. Σημαίνει ότι πρέπει να ενεργούμε με εντιμότητα, δικαιοσύνη και καλοσύνη. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι είμαστε τέλειοι ανά πάσα στιγμή. Για να μας σεβαστούν και να πιστέψουν σε εμάς τα παιδιά μας, θα πρέπει να αναγνωρίσουμε τα λάθη και τις αδυναμίες μας. Πρέπει, επίσης, να σεβαστούμε τη σκέψη των παιδιών και να ακούμε τη γνώμη τους, αποδεικνύοντας τη γενικότερη συμπεριφορά μας με τους άλλους ανθρώπους.

Καθοδηγήστε τα παιδιά πώς να διαχειρίζονται τα αρνητικά συναισθήματα.

Συχνά μας καταλαμβάνουν αρνητικά συναισθήματα όπως θυμός, ντροπή, ζήλια, κλπ. Χρειάζεται να διδάξουμε στα παιδιά ότι είναι φυσιολογικό να νοιώθουμε έτσι ορισμένες φορές και πως υπάρχουν τρόποι αντιμετώπισης αυτών των συναισθημάτων. Τα παιδιά χρειάζονται τη βοήθεια μας για να αντιμετωπίσουν αυτά τα συναισθήματα με παραγωγικούς τρόπους. Όταν το παιδί σας εξοργίζεται, ζητήστε του να σταματήσει, να πάρει μια βαθιά εισπνοή από τη μύτη, να εκπνεύσει από το στόμα και να μετρήσει μέχρι το πέντε. Κάντε εξάσκηση και όταν το παιδί είναι ήρεμο. Στη συνέχεια, όταν θα το δείτε να εκνευρίζεται, θυμίστε του τη μικρή σας στρατηγική. Μετά από λίγο, θα αρχίσει να το κάνει μόνο του, ώστε να μπορέσει να εκφράσει τα συναισθήματά της με ένα εποικοδομητικό και κατάλληλο τρόπο.

Πηγή: http://www.letsfamily.gr/

Συντάκτης: Παπατριανταφύλλου Ειρήνη