«Υφαίνοντας Ιστορίες» … στα δικαιώματα των παιδιών!

Η ιδέα ήρθε σε μας με ένα μαιλ  τον Φεβρουάριο του 2025!

Η Ελένη Γερουλάνου μας ενημέρωσε για το Διεθνές Συνέδριο που θα λάμβανε χώρα για πρώτη φορά στην Ελλάδα και συγκεκριμένα στην πόλη του Πειραιά, τον ερχόμενο Μάιο, και είχε σαν τίτλο : Nurturing Global Citizens for a World on the Move! (Εκπαιδεύοντας παγκόσμιους ενεργούς πολίτες σε έναν κόσμο που εξελίσσεται!)

Ομιλητές, σπουδαίοι άνθρωποι, διακεκριμένοι κορυφαίοι ακαδημαϊκοί ερευνητές και ακαδημαϊκοί από ποικίλα επιστημονικά πεδία, θα ξετύλιγαν σε μας το κουβάρι πολλών ιστοριών και απόψεων και θα μοιράζονταν την εμπειρία τους σχετικά με σύγχρονες ολιστικές εκπαιδευτικές προσεγγίσεις, καινοτόμες στρατηγικές και πρακτικές που βασίζονται στην έρευνα σε τέσσερις άξονες που περιλαμβάνουν την ενεργό συμμετοχή του πολίτη στα κοινά, την εκπαίδευση για τη βιώσιμη ανάπτυξη, τις παγκόσμιες ικανότητες και τα δικαιώματα των παιδιών.

Σε μας το όφελος θα ήταν πώς θα μπορούσαμε να βάλουμε ένα ακόμα λιθαράκι στην «δημιουργία» ενεργών πολιτών (μικρών ηλικιών) με εν συναίσθηση, όραμα, περιβαλλοντική αντίληψη, δημοκρατικές πεποιθήσεις, κι όλα αυτά μέσα από την παρατήρηση και την «κίνηση».

Κεντρικοί Ομιλητές:

Βερόνικα Μπόιξ Μανσίλα, Project Zero, Μεταπτυχιακή Σχολή Εκπαίδευσης του Χάρβαρντ

Άντζελα Σάλμον, Διεθνές Πανεπιστήμιο της Φλόριντα, Παγκόσμια Υπότροφος Fulbright

Urszula Markowska Manista, Δικαιώματα του Παιδιού, Πανεπιστήμιο της Βαρσοβίας.

Παράλληλα με το διήμερο συνέδριο, θα γίνονταν και δυο εκθέσεις, δυο πολύ μεγάλα Projects με τίτλους: Γράμμα στον Ουρανό( A letter to sky)  και Υφαίνοντας Ιστορίες!

Το πρώτο βασισμένο στο όραμα  της Κολομβιανής καλλιτέχνιδας Gloria Posada να φωτογραφίσουμε τα σύννεφα στον Ουρανό την 20^η Μαρτίου και ώρα 11.00 ακριβώς, , στέλνοντας τις φωτογραφίες στους συντονιστές του Συνεδρίου για να φτιαχτεί ένα κολάζ με τους Ουρανούς του κόσμου!

Το δεύτερο πρότζεκτ στόχευε στην ευαισθητοποίηση των παιδιών σχετικά με τα δικαιώματά τους, μέσα από την καλλιτεχνική αποτύπωση ιστοριών πάνω σε ύφασμα.

Τα παιδιά μετά από συζήτηση για τα δικαιώματα θα χρησιμοποιούσαν διαφορετικές τεχνικές όπως κέντημα, κολάζ, ζωγραφική  για να αποδώσουν τα δικαιώματα και τις εμπειρίες τους.

Στη δική μας συζήτηση προέκυψε το δικαίωμα στην ένδυση όλων των παιδιών και οι δημιουργίες μας πάνω σε ένα ύφασμα (λινάτσα) έδειξαν τις δικές μας εμπειρίες και απόψεις.

Η έκθεση που θα λάμβανε χώρα στην Δημοτική Πινακοθήκη του Πειραιά θα ήταν εμπνευσμένη από το βιβλίο «La costura»,με τον τίτλο «Loose threads» της βραβευμένης Αργεντίνας εικονογράφου, συγγραφέα παιδικών βιβλίων και τραγουδίστριας ISOL.

Φυσικά και στείλαμε τις φωτογραφίες μας με τον Ουρανό της 20^ης  Μαρτίου και το δικό μας πανό σε ύφασμα  :

Δείτε την ιστορία που «υφάναμε» :

Το δικαίωμα στην Ένδυση

Μιλώντας για τα δικαιώματα των παιδιών στο σχολείο μας ( 64^ο Νηπιαγωγείο Ηρακλείου) τα παιδιά έδειξαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τα ρούχα και θεώρησαν πως είναι εξίσου σημαντικό να έχουν όλοι :

• Ρούχα για να μην κρυώνουμε, είπε η Κατερίνα
• Ρούχα για βόλτα, είπε ο Στέλιος
• Ρούχα για το σχολείο, είπε ο Γιώργος
• Ρούχα όχι σκισμένα, είπε ο Κωνσταντίνος
• Μαγιό για την θάλασσα, είπε η Υρώ
• Ρούχα παρανυφικά, είπε η Μαρία
• Παλτό, σκούφο και γάντια, κάλτσες, φόρμες.
• Να είναι καθαρά είπε η Ύρώ
• Να είναι γυαλιστερά είπε η Πέγκυ
• Να τα προσέχουμε για να τα έχουμε είπε ο Μάνος.

Τα ρούχα είναι φτιαγμένα από πολύτιμες κλωστές όπως κι οι  ιστορίες τους.

Η έκθεση θα παραμένει στην Εθνική Πινακοθήκη ανοιχτή για το κοινό μέχρι και την Κυριακή 25 Μαϊου 2025

Συμμετοχή στο Πρόγραμμα :

Δημοσιογράφοι του Μέλλοντος – Book Artivists / Κυκλαδικά και Σταυροειδή ειδώλια με Άλλο μάτι… του Μικρού Οδυσσέα 

Διοργανωτής :Αγγελική Χαλκιοπούλου (Μικρός Οδυσσέας), Λεμεσός Κύπρος

Συμμετοχή: Δημοτικά σχολεία Λεμεσού –  Δημοτική Πανεπιστημιακή Βιβλιοθήκη Λεμεσού- 64^ο Νηπιαγωγείο Ηρακλείου

Στόχοι  : Η αναζήτηση του εαυτού μας μέσα  από την απεικόνιση του ανθρώπινου σώματος  στους αιώνες, τις αλλαγές και τις ομοιότητες στον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε την ύπαρξή μας. Επίσης :

• Να γνωρίσουν τα παιδιά τον κυκλαδικό και κυπριακό πολιτισμό. Είδαμε τα ειδώλια στην Κύπρο (αλλά και τα δικά μας) έχουν σχήμα σταυροειδές.
• Να συσχετίσουν το χθες με το σήμερα.
• Να διευρυνθεί η φαντασία τους.
• Να επεξεργαστούν θέματα σχετικά με τη μοναδικότητα κάθε ανθρώπου καθώς και για το ανθρωπογενές περιβάλλον μέσα από την εικαστική τους απόδοση.
• Να γνωρίσουν τα παιδιά καλύτερα τον εαυτό τους και τους άλλους
• Να κατανοήσουν τον κόσμο μέσα από τις διαφορετικές ιστορίες λογοτεχνίας που θα ανακαλύψουν στην πορεία.
• Να αντιληφθούν τα παιδιά τις ομοιότητες και τις διαφορές τους.
• Να έρθουν σε επαφή με διαφορετικές εικαστικές τεχνικές.
• Να δημιουργήσουν τις δικές τους ιστορίες.
• Να δημιουργηθούν αφορμές για συζήτηση σχετική με συναισθηματικά και κοινωνικά θέματα.
• Να έρθουν σε επαφή – μέσω των ιστοριών τους – με παιδιά άλλων χωρών, ηλικιών, εθνοτήτων, κοινοτήτων.
• Να ακούσουν και να ακουστούν.
• Να αυξήσουν την ενσυναίσθησή τους

Όλα ξεκίνησαν με αφορμή τον γλάρο Νικηφόρο, της Ελένης Γερουλάνου ( Από το βιβλίο : Ο Νικηφόρος συναντά τα συναισθήματα), που αποφάσισε να μπει στο πλοίο Γαλήνη και να έρθει στην Κρήτη να επισκεφθεί το Αρχαιολογικό Μουσείο Ηράκλειου και να δει τα κυκλαδίτικα ειδώλια που υπάρχουν σε αυτό!

Την πρώτη Κυριακή του Φεβρουαρίου 2024 τον υποδέχτηκαν με κάθε τιμή η Αριάδνη, ο Μινώταυρος και όλα τα παιδιού του 1^ου τμήματος του 64^ου Νηπιαγωγείου Ηρακλείου  μαζί με τους γονείς τους.

Γέμισε το Μουσείο χαρούμενες φωνές και …νέες περιπέτειες.

Ο Νικηφόρος μας έμαθε τις …Κυκλάδες, τα νησιά που είναι σε κύκλο και εκεί γεννήθηκαν τα ειδώλια. Του δείξαμε κι εμείς πόσα πολλά έχουμε σε προθήκες στο δικό μας Μουσείο. Του εξηγήσαμε πως τα κυκλαδικά ειδώλια που βρέθηκαν εδώ, τα περισσότερα, φτιάχτηκαν από Κρήτες τεχνίτες και με υλικά που υπήρχαν στο νησί. Βρέθηκαν πολλά στο Φουρνί, στις Αρχάνες, το μεγαλύτερο μινωικό νεκροταφείο πολύ κοντά στην Κνωσσό. Στη συνέχεια ανακαλύψαμε πως  δίπλα στις προθήκες των κυκλαδικών υπήρχαν και κρητικά ειδώλια.

Ποιες οι διαφορές; Τα κυκλαδικά έχουν γραμμές κάθετες, ευθείες ή τριγωνικές ενώ τα κρητικά είναι γεμάτα με καμπύλες. Τα κυκλαδικά δεν έχουν μάτια και στόμα και το κεφάλι τους έχει σχήμα ασπίδας, νυχιού, η αμύγδαλου. Τα κρητικά έχουν στρογγυλό κεφάλι με μάτια κύκλους και στόμα κύκλο και τα χέρια τους είναι σε παράξενες στάσεις σαν να προσεύχονται. Τα κυκλαδικά είναι φτιαγμένα από μάρμαρο ενώ τα κρητικά τα περισσότερα από πηλό…

Συγκρίσεις, γνώσεις, συναισθήματα. Με οδηγό την Αριάδνη ( τον Μινώταυρο τον αφήσαμε στο βεστιάριο) ο Νικηφόρος έμαθε πάρα πολλά για τις σχέσεις των Κυκλάδων με την Κρήτη και έγινε φίλος όλων μας. Τόσο πολύ που αρχίσαμε τα παιχνίδια.

Πετώντας πάνω από τα κεφάλια μας, παρακολούθησε  τις δικές μας δημιουργίες στο μεγάλο κατάλευκο μινωικό χαλί που φιλοξενούσε τις δημιουργίες μας σε κυκλαδικά και κρητικά ειδώλια. Ένα χρώμα μπορούσε ο καθένας να χρησιμοποιήσει που εξέφραζε το δικό του συναίσθημα… ( «Χαλί» ξεχωριστό έφτιαξαν και οι γονείς)

Κι ύστερα αρχίσαμε τις ερωτήσεις:

Αισθάνονται τα αγάλματα;

Ζωντανεύουν; Είναι κούκλες ανθρώπων; Αν φορούσαν ρούχα πως θα ήταν;

Έχουν ιστορίες να μας πουν με το σχήμα τους;

Φεύγοντάς από το Μουσείο συνεχίσαμε στην τάξη μας το 2^ο Εργαστήριο: Γίναμε εμείς τα κυκλαδικά και Κρητικά ειδώλια και φτιάξαμε ένα δικό μας μουσείο. Μιλήσαμε για τον εαυτό μας πίσω από την μάσκα ενός κυκλαδικού ειδωλίου. Παίξαμε παντομίμα και πολλές φορές το ζωντάνεμα των μικρών αγαλμάτων.

Στο 3^ο εργαστήριο πειραματιστήκαμε με πηλό και γύψο και φτιάξαμε το πρόσωπο μόνο από τα κυκλαδίτικα και κρητικά ειδώλια.

Στο 4^ο εργαστήριο μας ζωντανέψαμε για μια ακόμα φορά τα ειδώλια και δείξαμε με το σώμα μας τα συναισθήματα κι ύστερα τα σχεδιάσαμε πάνω στο χαρτί.

Προσπαθήσαμε να καταλάβουμε και το σχήμα του σώματός τους και  με αφορμή το βιβλίο της Tyler Feder, Όλα τα σώματα όμορφα τα βρίσκω. Είδαμε πώς όλοι μας είμαστε διαφορετικοί και πως δεν έχει τελικά καμία σημασία το πως είναι φτιαγμένο το σώμα μας αλλά πως το φροντίζουμε  και το προσέχουμε.

Κλείσαμε το πρόγραμμά μας «μοιράζοντας» από ένα κομμάτι του τεράστιου χαλιού που  φτιάξαμε στο Αρχαιολογικό Μουσείο, σαν ενθύμιο  και πηγαίνοντας επίσκεψη για άλλη μια φορά να δούμε τα πλοία που είχαν οι αρχαίοι Μινωίτες  και Κυκλαδίτες να ταξιδεύουν και να μεταφέρουν την τέχνη τους και τα εμπορεύματά τους

Οι δράσεις των παιδιών και τον σχολείων έγιναν μια μικρή ταινία που προβλήθηκε στο The Metropolitan Museum of Art, New York και όλο το πρόγραμμα παρουσιάστηκε στο 39 Παγκόσμιο Συνέδριο της ΙΒΒΥ (International Board on Books for Young People) την 31 Αυγούστου 2024.

Βιβλία που διαβάσαμε και προτείνουμε :

Ο Νικηφόρος ανακαλύπτει τα συναισθήματα, Ελένη Γερουλάνου, εκδ. Πατάκης

Να είσαι ο εαυτός σου, Πήτερ Ρεϊνολτς, εκδ. Μεταίχμιο

Όλα τα σώματα όμορφα τα βρίσκω, Tyler Feder, εκδ. Πουά

Μιλώ σαν το ποτάμι, εκδ. Μικρή Σελήνη

Ποιος είμαι, Φίλιπ Μπαντινγκ, εκδ. Susaeta

64^ο Νηπιαγωγείο Ηρακλείου!  Τμήμα 1, Νηπιαγωγός : Μπετεινάκη Ελένη