e-εφημερίδα 5ου Γυμνασίου Γαλατσίου 

του μαθητή Ρουμελιώτη Στέργιου (Β3)

Η δουλειά του “Αρκτούρου“

Η καφέ αρκούδα

Η καφέ αρκούδα είναι το είδος αρκούδας με την ευρύτερη κατανομή παγκοσμίως. Μέχρι πρόσφατα, η κατανομή του είδους κάλυπτε το μεγαλύτερο μέρος της Βόρειας Αμερικής, συμπεριλαμβανομένου του βόρειου Μεξικού, την Ευρώπη, την Ασία, τη Μέση Ανατολή και τη βόρεια Αφρική. Σήμερα, όμως, η καφέ αρκούδα ζει μόνο στη βορειοδυτική βόρεια Αμερική, στην Ευρώπη και στο μεγαλύτερο μέρος της βόρειας Ασίας.

Ήξερες ότι..

Η καφέ αρκούδα είναι το μοναδικό είδος αρκούδας που ζει στην ηπειρωτική Ευρώπη και, μετά την πολική, είναι το μεγαλύτερο είδος αρκούδας στον κόσμο.

Οι ενήλικες αρσενικές αρκούδες στην Ελλάδα ζυγίζουν συνήθως 150-200 κιλά και έχουν μέσο μήκος περίπου 2 μέτρα και ύψος στον τράχηλο 1.10 μ.

Οι θηλυκές αρκούδες στη χώρα μας είναι πιο μικρές και ζυγίζουν συνήθως γύρω στα 100 κιλά.

Το φθινόπωρο, μία αρκούδα στην Ελλάδα μπορεί να διανύσει περισσότερα από 180 χιλιόμετρα σε αναζήτηση τροφής.

Η καφέ αρκούδα είναι ζώο παμφάγο. Το ποσοστό των φυτικών τροφών στη δίαιτα της αρκούδας στη χώρα μας ξεπερνάει το 85%!

Η αρκούδα δεν επιτίθεται στον άνθρωπο εκτός αν αισθανθεί ότι κινδυνεύει η ίδια ή τα μικρά της.

Τα αρκουδάκια όταν γεννιούνται ζυγίζουν μόλις 200-300 γραμμάρια!

Η καφέ αρκούδα στην Ελλάδα

Ο πληθυσμός της καφέ αρκούδας στην Ελλάδα υπολογίζεται σε 350 – 400 περίπου. Ζουν σε δύο ανεξάρτητους πληθυσμούς, οι οποίοι δεν επικοινωνούν γεωγραφικά μεταξύ τους. Ο μεγαλύτερος πληθυσμός ζει στην ευρύτερη περιοχή της οροσειράς της Πίνδου και ο δεύτερος ζει στην ευρύτερη περιοχή της οροσειράς της Ροδόπης. Τα τελευταία χρόνια υπάρχουν σταθερές ενδείξεις για παρουσία αρκούδας στον ορεινό άξονα Βόρα-Ολύμπου και στη Στερεά Ελλάδα μέχρι και την ορεινή Ναυπακτία, περιοχές όπου το είδος δεν είχε καταγραφεί τα προηγούμενα 70 χρόνια.

Οι απειλές

Οι δύο βασικές απειλές για την καφέ αρκούδα στην Ελλάδα είναι η σκόπιμη ή τυχαία θανάτωση και η απώλεια και ο κατακερματισμός του βιοτόπου της. Εκτός από τη λαθροθηρία, το είδος απειλείται και από την εκτεταμένη χρήση δηλητηριασμένων δολωμάτων. Η απώλεια και ο κατακερματισμός του βιοτόπου της αρκούδας στη χώρα μας προκαλείται πρωτίστως από τις ανθρώπινες παρεμβάσεις (κατασκευή μεγάλων οδικών αξόνων όπως συνέβη με την Εγνατία Οδό, παράνομη υλοτομία, δασικές πυρκαγιές, αλόγιστη διάνοιξη δασικών δρόμων, κατασκευή ανεμογεννητριών και φραγμάτων). Άμεση συνέπεια της πυκνότητας του οδικού δικτύου και της αύξησης του αριθμού των οχημάτων σε αυτό, είναι ο μεγάλος αριθμός τροχαίων ατυχημάτων με θύματα αρκούδες. Ενδεικτικό είναι ότι από το 2003 και έπειτα έχουν σκοτωθεί περισσότερες από 30 αρκούδες σε τροχαία ατυχήματα.

Ο ποιμενικός σκύλος

Ο ελληνικός ποιμενικός σκύλος εκτρέφεται αιώνες τώρα, κυρίως για τη φύλαξη κοπαδιών, στις ορεινές περιοχές της χώρας μας. Η προσαρμογή του στις αντίξοες συνθήκες της ορεινής κτηνοτροφίας, με την πάροδο των αιώνων του έδωσε την δυνατότητα να διαμορφώσει ορισμένα χαρακτηριστικά που τον καθιστούν πολύτιμο και αναντικατάστατο φύλακα, ικανό να αντιμετωπίσει τις επιθέσεις μεγάλων σαρκοφάγων, όπως η αρκούδα και ο λύκος. Σήμερα η παραδοσιακή αυτή ελληνική φυλή σκύλων κινδυνεύει με εξαφάνιση.

Ήξερες ότι…

Το τρίχωμά του είναι πυκνό με διπλό μανδύα , για να το προστατεύει από τις ακραίες καιρικές συνθήκες.

Διαθέτει άριστη όσφρηση, όραση και ακοή που σε συνδυασμό με τη διάπλαση και τον χαρακτήρα του τον καθιστά ιδανικό σκύλο φύλαξης.

Στον ποιμενικό χαρακτήρα του ζώου διακρίνεται η ανεξαρτησία δράσης, η υψηλή αίσθηση του ζωτικού χώρου, το έντονα αναπτυγμένο ένστικτο προστασίας στο κοπάδι, η επιθετικότητα προς τα άγρια ζώα, το θάρρος, η πίστη στην ομάδα και η αφοσίωση.

Προσαρμόζεται εύκολα στην καθημερινή διαβίωση του κοπαδιού, κινείται ελεύθερα χωρίς να ενοχλεί τα ζώα, ενώ σύντομα αναπτύσσει μαζί τους σχέσεις συμβίωσης και ένστικτο προστασίας.

Ο Μέγας Αλέξανδρος χρησιμοποιούσε στις εκστρατείες του ποιμενικούς σκύλους της Ηπείρου.

Ο Πλάτωνας αναφέρει ότι ο ποιμενικός σκύλος της Ηπείρου είναι γνωστός από τα ομηρικά έτη και ήταν ονομαστός για τα καταπληκτικά του χαρίσματα.

Ο ελληνικός ποιμενικός στην Ελλάδα

Η μείωση της νομαδικής κτηνοτροφίας και οι ανεξέλεγκτες διασταυρώσεις με άλλες φυλές σκύλων αλλοίωσαν τα χαρακτηριστικά του και υπολογίζεται ότι σήμερα έχουν απομείνει λιγότεροι από 3.000 καθαρόαιμοι ελληνικοί ποιμενικοί στη χώρα. Σε μία προσπάθεια να διασωθεί η φυλή ο ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ υλοποιεί από το 1998 το Πρόγραμμα Αναπαραγωγής Ελληνικού Ποιμενικού.

Απειλές

Ο μεγαλύτερος κίνδυνος που αντιμετωπίζει ο ελληνικός ποιμενικός είναι τα δηλητηριασμένα δολώματα (φόλες).

Το ελάφι

Το ελάφι εξαπλώνεται σε ολόκληρη σχεδόν την Ευρώπη, τη Β. Αφρική, τις περισσότερες οροσειρές της κεντρικής Ασίας, τη Σιβηρία, την Άπω Ανατολή και τη Β. Αμερική. Το χειμώνα προτιμά τα δάση, ενώ το καλοκαίρι επιλέγει μεγαλύτερο υψόμετρο όπου η τροφή αφθονεί. Το ελάφι το συναντάμε και στην ελληνική μυθολογία όπου η Άρτεμις το έθεσε υπό την προστασία της από θαυμασμό για τον ελεύθερο και ατίθασο χαρακτήρα του.

Ήξερες ότι…

Είναι το μεγαλύτερο φυτοφάγο που ζει στη χώρα μας.

Το κόκκινο ελάφι που ζει στην Ελλάδα, αντίθετα απ’ ό,τι δηλώνει το όνομά του, έχει τρίχωμα καφεκόκκινο το καλοκαίρι και γκρίζο το χειμώνα.

Μόνο τα αρσενικά έχουν κέρατα, τα οποία μεγαλώνουν μέχρι και 2,5 εκ. την ημέρα.

Όταν τα κέρατα αναπτυχθούν τελείως πέφτουν και βγαίνουν νέα κάθε χρόνο!

Το μόνο όπλο για την άμυνά του είναι το γρήγορο τρέξιμό του και οι οξύτατες αισθήσεις του.

Κυλιέται στη λάσπη προκειμένου να καθαρίσει το σώμα του από τα παράσιτα.

Το αρσενικό είναι πολυγαμικό είδος (σε κάθε ενήλικο αναλογούν 8 – 10 θηλυκά)!

Το ελάφι στην Ελλάδα

Το ελάφι ζούσε παλιότερα σε ολόκληρη την Ελλάδα, όμως σήμερα εντοπίζεται μόνο στην Πάρνηθα και σε περιορισμένους πληθυσμούς στη Ροδόπη και την Ήπειρο. Ο πληθυσμός του Κόκκινου Ελαφιού έχει συρρικνωθεί σε τέτοιο βαθμό (ο σημερινός αριθμός τους υπολογίζεται σε 600 περίπου) ώστε το είδος να βρίσκεται στα πρόθυρα εξαφάνισης και να χαρακτηρίζεται ως κρισίμως κινδυνεύον σύμφωνα με το Κόκκινο Βιβλίο των Απειλούμενων Ζώων της Ελλάδας.

Απειλές

Οι σημαντικότερες απειλές για το ελάφι προέρχονται από τον άνθρωπο. Το παράνομο κυνήγι είναι η κύρια αιτία και δευτερευόντως η υποβάθμιση του βιοτόπου του και η όχληση εξαιτίας ανθρώπινων δραστηριοτήτων. Επίσης στη μεγάλη πυρκαγιά στην Πάρνηθα το 2007 ο πληθυσμός των ελαφιών υπέστη σοβαρές απώλειες (18 ελάφια βρέθηκαν απανθρακωμένα) και σοβαρή καταστροφή του ενδιαιτήματός του.