Να τα πούμε;
Μια φορά κι ένα καιρό ήταν το χριστουγεννιάτικο δένδρο……
Ας δούμε πως ξεκίνησε η ιστορία με το Χριστουγεννιάτικο δέντρο …
Αποθηκεύστε την ιστορία σε zip
Ας δούμε πως ξεκίνησε η ιστορία με το Χριστουγεννιάτικο δέντρο …
Αποθηκεύστε την ιστορία σε zip
Ξημέρωσε. Νυστάζω. Δεν χόρτασα ύπνο. Ακούω τη φωνή της μαμάς. Τι θα κάνω τώρα;
Θέλει να με βάλει να ξαναγράψω αυτή τη ριμάδα την ορθογραφία. Αφού όσες φορές και να τη γράψω, πάλι λάθη θα κάνω. Είμαι ένας μπουμπούνας. Το ‘πε κι ο μπαμπάς. Τίποτα δεν θα καταφέρω. Πάλι μαλώσανε χθες. Η μαμά τού είπε να είναι πιο προσεκτικός κι εκείνος είπε πως αυτή φταίει για όλα. Όλο μαλώνουν τελευταία. Δεν θέλω να μαλώνουν και για μένα.
Αμάν κι αυτή η μαμά! Πού τη βρίσκει τέτοια όρεξη πρωί πρωί; Κάθε μέρα με βασανίζει. Χθες της είπα ότι δεν την αγαπάω. Δεν είναι αλήθεια. Την αγαπάω, αλλά ήθελα να την πονέσω. Ξέρω ότι αυτό τη θυμώνει.
Και όταν το ακούει βάζει τα κλάματα και αρχίζει να λέει πως για το καλό μου τα κάνει, όλο τρέχει για μένα και τίποτα δεν κάνει για τον εαυτό της και πάλι μαλώνουν με τον μπαμπά γιατί της λέει ότι κάνει τόση πολλή προσπάθεια και μια τρύπα στο νερό κάνει.
Προχθές με πήγαν σε ένα μέρος που έγραφε: παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες. Καλά ήταν. Μου έδωσαν και καραμέλες και με έβαλαν να γράψω κάτι πράγματα. Μετά η μαμά και ο μπαμπάς μίλησαν με μια κυρία. Όταν φύγαμε, ο μπαμπάς ξεφύσαγε και δεν μιλούσε. Πρέπει να έχω κάτι πολύ σοβαρό.
Ομως εγώ νιώθω καλά. Ούτε πυρετό έχω, ούτε η κοιλιά μου πονάει. Μόνο που κάνω πολλά λάθη στην ορθογραφία. Και τα γράμματά μου είναι… στραβούτσικα. Βαρέθηκα να μου γράφει η κυρία «καλύτερα γράμματα». Και δεν μου αρέσει καθόλου να με λένε μπουμπούνα και άχρηστο. Μήπως έχουν δίκιο; Αλλά πάλι, μπορεί ένας άχρηστος να ζωγραφίζει ωραία όπως εγώ; Μου φαίνεται, οι μεγάλοι είναι πιο άχρηστοι.
Β.Κ.
Μαθητής ΣΤ’ Δημοτικού
Πηγή: ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ
Είμαστε εκπαιδευτικοί και όχι νταντάδες. Είμαστε μορφωμένοι επαγγελματίες που εργαζόμαστε καθημερινά με παιδιά, και συχνά βλέπουμε το παιδί σας από διαφορετική σκοπιά σε σχέση με αυτή που το βλέπετε εσείς. Αν σας δώσουμε κάποιες συμβουλές για το παιδί σας, μην αντιδράσετε άσχημα. Ακούστε και αποδεχτείτε τις συμβουλές, με τον ίδιο τρόπο που θα δεχόσασταν μια συμβουλή από ένα γιατρό ή ένα δικηγόρο.
Αρκετοί γονείς δεν θέλουν να ακούσουν τίποτα αρνητικό για το παιδί τους. Όμως κάποιες φορές, αν λάβετε υπόψιν τις έγκαιρες προειδοποιήσεις μας, μπορεί να προλάβετε και να αποτρέψετε κάποιο πρόβλημα που μπορεί να γίνει ακόμα μεγαλύτερο σε το μέλλον.
Εμπιστευτείτε μας. Κάποιες φορές όταν λέω στους γονείς ότι το παιδί τους έχει πρόβλημα συμπεριφοράς, νιώθω σαν να βλέπω να σηκώνονται οι τρίχες στις πλάτες τους. Είναι έτοιμοι να μαλώσουν και να υπερασπιστούν το παιδί τους, και αυτό είναι πολύ κουραστικό. Κάτι που μ’ ενοχλεί ιδιαιτέρως είναι όταν αναφέρω σε μία μητέρα κάτι που έκανε ο γιος της, και γυρίζει, τον κοιτάζει και ρωτάει, “Είναι αλήθεια;” Λοιπόν, φυσικά είναι αλήθεια. Μόλις σας το είπα. Και παρακαλώ μην ρωτήσετε αν ένας συμμαθητής του μπορεί να επιβεβαιώσει ό, τι συνέβη ή εάν ένας άλλος δάσκαλος ήταν παρών στο συμβάν. Έτσι εξευτελίζετε τον δάσκαλο και αποδυναμώνετε την σχέση μεταξύ δασκάλου και γονέα.
Παρακαλώ σταματήστε όλες τις δικαιολογίες.
Και αν θέλετε πραγματικά να βοηθήσετε τα παιδιά σας να πετύχουν, σταματήστε να τα δικαιολογείτε. Μιλούσα με έναν γονέα και το γιο της σχετικά με τις εργασίες που του είχα βάλει να κάνει το καλοκαίρι. Μου είπε ο γονέας ότι το παιδί δεν είχε καν ξεκινήσει, και του είπα ότι απογοητεύτηκα πολύ επειδή το σχολείο επρόκειτο να ξεκινήσει σε δύο εβδομάδες.
Η μητέρα του πετάχτηκε και μου είπε ότι πέρασαν ένα δύσκολο καλοκαίρι εξαιτίας οικογενειακών ζητημάτων που ανέκυψαν τον Ιούλιο. Είπα ότι κατανοώ αυτό που μου είπε, αλλά παράλληλα επισήμανα ότι οι εργασίες δόθηκαν τον Μάιο. Αμέσως απάντησε ότι του έδωσε χρόνο να ξεκουραστεί πριν ξεκινήσει τις εργασίες, οπότε δεν ήταν δικό του λάθος που δεν τις είχε κάνει.
Μπορείτε να καταλάβετε τον πόνο μου;
Μερικοί γονείς θα βρίσκουν δικαιολογίες ανεξαρτήτως των αντικειμενικών δεδομένων, και θα μεγαλώσουν παιδιά που θα εξελιχθούν σε ενήλικες που πάντα θα ψάχνουν δικαιολογίες. Αν δεν θέλετε το παιδί σας να καταλήξει άνεργο όταν γίνει 25 ετών και να κάθεται στον καναπέ σας τρώγοντας πατατάκια, σταματήστε να δικαιολογείτε τις αποτυχίες του. Αντ ‘αυτού, επικεντρωθείτε στην εξεύρεση λύσεων.
Οι γονείς να είναι συνεργάτες και όχι εισαγγελείς
Οι γονείς θα πρέπει να γνωρίζετε ότι δεν είναι απαραίτητα κακό το παιδί σας να αντιμετωπίσει κάποιο πρόβλημα. Έτσι θα χτίσει χαρακτήρα και θα διδαχτεί μαθήματα ζωής. Ως εκπαιδευτικοί, δεν θέλουμε γονείς που στέκονται εμπόδιο σ’ αυτά τα μαθήματα. Αποκαλούμε αυτούς τους γονείς ως “ελικόπτερα”, επειδή θέλουν να ορμήσουν και να σώσουν το παιδί τους κάθε φορά που κάτι πάει στραβά. Αν βαθμολογήσουμε ένα παιδί με 16, τότε αυτός είναι ο βαθμός που αξίζει στο παιδί. Μην σπαταλάτε τον χρόνο σας για να συναντηθείτε μαζί μας για να διαπραγματευτείτε καλύτερο βαθμό. Ο βαθμός είναι 16, παρόλο που εσείς θεωρείτε ότι πρέπει να είναι υψηλότερος.
Μπορεί να είναι δύσκολο να το αποδεχθείτε, αλλά δεν θα πρέπει να θεωρείτε ότι όταν το παιδί σας παίρνει άριστα, αυτό σημαίνει απαραίτητα ότι είναι άριστος μαθητής. Η αλήθεια είναι ότι πολλές φορές οι κακοί δάσκαλοι βάζουν ευκολότερα μεγάλους βαθμούς, γιατί ξέρουν ότι βάζοντας καλούς βαθμούς όλοι θα τους αφήσουν στην ησυχία τους. Οι γονείς θα σκεφτούν : “Το παιδί μου έχει ένα πολύ καλό δάσκαλο! Πήρε σε όλα άριστα φέτος!”
Ουάου. Να σας προσγειώσω τώρα. Σας λέω με κάθε ειλικρίνεια, ότι συνήθως οι καλύτεροι καθηγητές βάζουν τους χαμηλότερους βαθμούς, επειδή έχουν αυξημένες προσδοκίες. Ωστόσο, όταν τα παιδιά σας παίρνουν χαμηλούς βαθμούς, θέλετε να διαμαρτυρηθείτε και αμέσως κατευθύνεστε προς το γραφείο του διευθυντή.
Παρακαλώ κάντε ένα βήμα πίσω, ώστε να έχετε μια πιο ξεκάθαρη εικόνα. Πριν αμφισβητήστε τους χαμηλούς βαθμούς, ίσως χρειαστεί να συνειδητοποιήσετε ότι το παιδί είναι αυτό που “κέρδισε” τους βαθμούς, και ότι ο δάσκαλος για τον οποίο διαμαρτύρεστε είναι πιθανώς αυτός που παρέχει την καλύτερη εκπαίδευση.
Και παρακαλώ, να είστε συνεργάτης και όχι εισαγγελέας. Είχα ένα παιδί που αντέγραψε σε ένα τεστ, και οι γονείς του απειλούσαν να καλέσουν δικηγόρο, επειδή θεώρησαν ότι τον χαρακτήρισα ως εγκληματία. Ξέρω ότι ακούγεται τρελό, αλλά διευθυντές απ’ όλη την χώρα μου λένε ότι όλο και περισσότεροι δικηγόροι συνοδεύουν γονείς σε συναντήσεις με δασκάλους.
Τέλος, αντιμετωπίστε τις αρνητικές καταστάσεις με επαγγελματικό τρόπο.
Εάν το παιδί σας αναφέρει κάτι άσχημο που συνέβη στην τάξη, ζητήστε να συναντηθείτε με τον δάσκαλο και προσεγγίστε τον λέγοντας: “Θα ήθελα να σας ενημερώσω για κάτι που είπε το παιδί μου ότι συνέβη στην τάξη σας. Ξέρω ότι τα παιδιά μπορούν να διογκώσουν τα γεγονότα και ότι υπάρχουν πάντα δύο πλευρές σε κάθε ιστορία. Ήλπιζα ότι θα μπορούσατε να ξεδιαλύνετε τι πραγματικά συνέβη.” Αν δεν μείνετε ευχαριστημένοι με την απάντηση, τότε μεταφέρετε τις ανησυχίες σας στο διευθυντή, αλλά πάνω απ ‘όλα, ποτέ δεν μιλάμε αρνητικά για έναν δάσκαλο μπροστά στο παιδί. Αν καταλάβει ότι δεν τον σέβεστε, ούτε το παιδί θα τον σέβεται, και αυτό θα οδηγήσει σε μια σειρά από νέα προβλήματα.
Ξέρουμε ότι αγαπάτε τα παιδιά σας. Τα αγαπάμε και εμείς πάρα πολύ. Εμείς απλώς σας ζητάμε – και σας ικετεύουμε – να μας εμπιστευτείτε, να μας στηρίξτε και να συνεργαστείτε μαζί μας. Να μην είστε εναντίον μας. Πρέπει να έχουμε την υποστήριξη σας, και θα πρέπει να μας δώσετε το σεβασμό που μας αρμόζει. Ανεβάστε μας και κάντε μας να νιώσουμε ότι μας εκτιμάτε, και θα εργαστούμε ακόμη πιο σκληρά για να προσφέρουμε στο παιδί σας την καλύτερη δυνατή εκπαίδευση.
Αυτό είναι η υπόσχεση ενός δασκάλου, από μένα για εσάς.
Ron Clark, συγγραφέας του βιβλίου “The End of Molasses Classes: Getting Our Kids Unstuck — 101 Extraordinary Solutions for Parents and Teachers,”. Kέρδισε το βραβείο που απονέμει η Ντίσνεϊ στον Καλύτερο Δάσκαλο της Χρονιάς για το 2001.
by Αντικλείδι , http://antikleidi.com
Το πρωτότυπο: http://edition.cnn.com/2011/09/06/living/teachers-want-to-tell-parents/
Το σχολείο αποτελεί μια πρωτόγνωρη πραγματικότητα για τα περισσότερα παιδιά, αφού ακόμη και τα πιο “βολικά” δυσκολεύονται να προσαρμοστούν στο νέο περιβάλλον.
Η προσαρμογή στη σχολική ζωή δεν είναι εύκολη υπόθεση για ένα μικρό παιδί και οι περισσότεροι γονείς ανησυχούν για δεκάδες πράγματα. Πώς θα αντιδράσει το παιδάκι την πρώτη μέρα, πώς θα συνηθίσει να ξυπνά νωρίς το πρωί, πώς θα νιώθει χωρίς τη δική σας προσοχή και φροντίδα, αν θα κάνει εύκολα φίλους, αν θα δυσκολευτεί να προσαρμοστεί στο νέο περιβάλλον…
Το ξεκίνημα του σχολείου είναι ουσιαστικά η πρώτη φορά που το μικρό σας φεύγει από την “αγκαλιά” σας και τη συνεχή φροντίδα και επαγρύπνησή σας. Αυτή η νέα αρχή είναι ένα σημαντικό βήμα της ανάπτυξης και ωρίμανσης του παιδιού, οπότε είναι λογικό εκείνο να είναι αγχωμένο και εσείς ακόμη περισσότερο. Σίγουρα η συμπεριφορά του δε σας φαίνεται ξένη. Άλλωστε, θα θυμάστε τη δική σας ψυχολογική διάθεση όταν βρισκόσασταν και εσείς σε παρόμοια θέση.
Εξηγείστε, λοιπόν, ήρεμα και με θετικό τρόπο στο παιδάκι σας ότι πηγαίνει στο δημοτικό επειδή μεγαλώνει, για να κάνει νέους φίλους και να μάθει ακόμη περισσότερα πράγματα.
Την πρώτη μέρα στο σχολείο τα περισσότερα παιδιά είναι διστακτικά και “κολλημένα” στη μαμά τους, γεγονός που μπορεί να διαρκέσει τουλάχιστον μια εβδομάδα! Όταν χρειαστεί να φύγετε, κάντε το αποφασιστικά, και αν υπάρχει πρόβλημα, ζητήστε τη βοήθεια της δασκάλας.
Αφηγηθείτε στο παιδί τις δικές σας εμπειρίες από το σχολείο. Επιλέξτε τις πιο αστείες και ευχάριστες, μη διστάσετε όμως να του πείτε πως και εσείς την πρώτη ημέρα είχατε αγωνία και φόβο για το νέο, άγνωστο περιβάλλον. Εξηγείστε του, ότι αυτά τα συναισθήματα είναι φυσιολογικά, αλλά τονίστε του ότι πολύ γρήγορα τα ξεχάσατε, κάνατε καινούριους φίλους και νιώσατε άνετα με τη δασκάλα σας.
Μιλήστε με ειλικρίνεια στο παιδί και δώστε του μια ρεαλιστική εικόνα της σχολικής καθημερινότητας. Εξηγείστε του πώς είναι τα θρανία μέσα στην τάξη, μιλήστε του για την πειθαρχία και το σεβασμό που πρέπει να έχει στη δασκάλα του, για το διάλειμμα και τα παιχνίδια που θα κάνει με τους συμμαθητές του.
Τονίστε τα θετικά στοιχεία του σχολείου. Θα μάθει να διαβάζει μόνο του τις αγαπημένες του ιστορίες, θα κάνει καινούριους φίλους, θα αποκτήσει νέα ενδιαφέροντα και θα μάθει πολλά νέα πράγματα για τον κόσμο που το περιβάλλει.
Διαβάστε μαζί βιβλία που προετοιμάζουν τα παιδιά για το σχολείο και δείτε τα ως αφορμή για να συζητήσετε τα αισθήματά του τώρα που ξεκινάει κάτι καινούριο και συναρπαστικό.
Αγοράστε μαζί τα σχολικά. Αφήστε το να πάρει κάποιες πρωτοβουλίες για το χρώμα της σάκας του ή για τη διακόσμηση του γραφείου του.
Τέλος, προσπαθήστε να μάθετε το πρόγραμμα του παιδιού από νωρίς. Είναι σημαντικό να μάθετε τη δομή του καθημερινού προγράμματός του. Αν το ίδιο δεν έχει ιδέα τι γίνεται στο σχολείο, η φαντασία και οι φόβοι του μπορεί να οργιάσουν.
1. Μην συγχέετε τη φάση που περνούν σήμερα τα παιδιά με την υπόλοιπη ζωή τους
Τα παιδιά περνούν φάσεις. Κάποιες από αυτές μας γεμίζουν χαρά, κάποιες μας προειδοποιούν ν’ αφυπνιστούμε
2. Μην φθείρεστε με το προσπαθείτε να διορθώσετε ό,τι δε χρειάζεται να διορθωθεί
Απλώς αποδεχτείτε τη φύση του παιδιού σας! Είναι ντροπαλό; Πεισματάρικο; Κυκλοθυμικό; Είναι το παιδί σας!
3. Και τα παιδιά έχουν ελαττώματα
Όπως έχετε κι εσείς, όπως έχουν όλοι οι άνθρωποι. Και κάποιες φορές είναι φυσιολογικό να θαυμάζετε ένα φίλο του παιδιού σας για κάτι. Αλλά, μην ξεχνάτε: Ακόμα και αυτό το παιδί έχει ελαττώματα!
4. Το να πείτε «όχι», είναι κάτι απλό!
Δεν χρειάζεται κάθε φορά που αρνείστε κάτι στα παιδιά να νοιώθετε ενοχές ή στενοχώρια. Είναι απλά «όχι» και απλά πρέπει να το πείτε.
5. Ενθαρρύνετε το παιδί να παίζει ελεύθερο στο ύπαιθρο, «χρησιμοποιώντας» και τις πέντε αισθήσεις
Τα παιδιά αποκτούν πολύτιμες εμπειρίες από τη φύση. Απολαύστε τη φύση μαζί σαν οικογένεια.
6. Μη συγχέετε τις επιθυμίες των παιδιών με τις ανάγκες τους
Δε χρειάζονται καινούριο ακριβό υπολογιστή επειδή τους είναι χρήσιμος. Μην πέφτετε στην παγίδα να μπερδεύετε τα προνόμια με τα δικαιώματα
7. Να θυμάστε ότι τα παιδιά είναι σαν λουλούδια
Ανθεκτικά και πολυετή. Αφήστε τα να κρυώσουν να μείνουν βρεγμένα ή πεινασμένα για λίγο. Θα εκτιμήσουν πολύ αμέσως μετά τη ζέστη, την ξηρασία και την τροφή!
8. Θυμηθείτε πως: Δεν είστε μπάτλερ, ούτε θυρωρός, ούτε σοφέρ, ούτε μαγείρισσα, ούτε ντετέκτιβ της μυστικής αστυνομίας, ούτε καμαριέρα
Είστε γονείς! Γι’ αυτό μόλις μπορέσουν να αυτοεξυπηρετούνται αφήστε τα να κάνουν πράγματα για τον εαυτό τους!
9. Πριν γκρινιάξετε, κριτικάρετε, συμβουλέψετε ή αρχίσετε τις πολύωρες εξηγήσεις στα παιδιά πείτε στον εαυτό σας: «Για περίμενε, Γιατί μιλάω τόσο πολύ;» Ο κανόνας είναι: Ακούμε 4 φορές περισσότερο απ’ όσο μιλάμε!
10. Οι απογοητεύσεις είναι αναγκαία προετοιμασία για την ενήλικη ζωή
Όταν το παιδί σας δεν πάρει πρόσκληση για ένα πάρτι γενεθλίων ενός φίλου, ή η ομάδα του χάσει μείνετε ήρεμοι! Χωρίς αυτές τις εμπειρίες, δε θα είναι προετοιμασμένο για την αληθινή ζωή!
11. Να είστε σε μόνιμη εγρήγορση, αλλά όχι σε μόνιμο συναγερμό!
Αναρωτηθείτε: Είναι αυτή η κατάσταση επικίνδυνη για το παιδί μου ή απλώς το ξεβολεύει; Πρόκειται για μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης ή μια νέα πρόκληση;
12. Αφήστε το παιδί σας να κάνει πράγματα που σας τρομάζουν
Μην συγχέετε την ευαισθησία με την αδυναμία. Αν θέλετε να μεγαλώσει νιώθοντας δυνατό και να προχωρήσει με ανεξαρτησία μην κρίνετε συνεχώς τις επιλογές του, ή τους φίλους του.
13. Μην αφήνετε το παιδί σας να τα «εγκαταλείπει» εύκολα!
Μάθετέ του πόσο υπέροχη πρόκληση είναι να δοκιμάζει να φέρνει μια αποστολή στο τέλος της, να δεσμεύεται με μια ομάδα, να επενδύει χρόνο σε κάτι που αξίζει! Αλλά πάντα να ξέρει που επενδύει και γιατί!
14. Μην πιέζετε το παιδί σας να γίνει «δημοφιλής» προσωπικότητα
Μήπως εσείς ήσασταν δημοφιλής και το ίδιο απαιτείτε και από αυτό; Ή μήπως δεν ήσασταν καθόλου και πάλι το απαιτείτε από αυτό;
15. Αντιμετωπίστε τους δασκάλους των παιδιών, ως εμπειρογνώμονες και συμμάχους
Αυτό δηλαδή που είναι! Και μάθετε στο παιδί να τους σέβεται! Ο σεβασμός είναι τόσο σημαντικός όσο και τα Μαθηματικά!
16. Δώστε σημασία στη διαδικασία και όχι στο προϊόν
Εκτιμήστε πως η επιμονή του παιδιού σας και η σκληρή δουλειά είναι που ενισχύουν τις δεξιότητες του και είναι δύο συνήθειες που οδηγούν στην επιτυχία. Πολύ περισσότερο από το καθημερινό χειροκρότημα και τα καθημερινά επιτεύγματα.
17 Μην εκπλήσσεστε ή μην αποθαρρύνεστε όταν το παιδί έχει ξεσπάσματα
Ακόμη κι όταν μεγαλώσει έχει δικαίωμα στο να εκφράσει τα συναισθήματά του!
18. Μην κρίνετε τους άλλους γονείς
Γιατί απλώς κάθε γονιός είναι διαφορετικός, κάθε παιδί μοναδικό και όλα δεν λειτουργούν το ίδιο για όλες τις οικογένειες!
19. Δώστε τη δυνατότητα στο παιδί να διαλέξει
Αλλά μέσα από ένα μικρό αριθμό επιλογών
20. Αποφύγετε να παίρνετε προσωπικά τα λάθη του παιδιού σας
Υπενθυμίζετε συχνά στον εαυτό σας ότι οι βαθμοί των παιδιών, η δημοτικότητα και η καταξίωση του δεν είναι ένα μέτρο της αξίας σας ως γονιού!
πηγή: http://www.imommy.gr/
Το διαδίκτυο αποτελεί πλέον αναγκαίο εργαλείο ενημέρωσης, κοινωνικής επαφής και ψυχαγωγίας για τους εφήβους. Ωστόσο, η υπερβολική ενασχόληση με το μέσο αυτό δημιουργεί κινδύνους ανάπτυξης ακραίων συμπεριφορών σχετικά με τη χρήση του.
Τα αρχικά συμπτώματα της «εξάρτησης» είναι ο υπερβολικός χρόνος ενασχόλησης με τον ηλεκτρονικό υπολογιστή, στα Internet-cafe ή/και στο σπίτι, η μονομανία, η παραμέληση υποχρεώσεων και άλλων ασχολιών και η απότομη πτώση της σχολικής επίδοσης. Η απομόνωση, η μείωση του χρόνου δραστηριοτήτων και του χρόνου που περνούν τα παιδιά με την οικογένεια και τους φίλους τους, η μεταβολή της συμπεριφοράς (π.χ. βίαιη συμπεριφορά μέσα στο σπίτι), η αδιαφορία για πράγματα που πριν ευχαριστούσαν, συχνά συνθέτουν τη συνολική εικόνα. Υπάρχουν βέβαια και τα σωματικά συμπτώματα, όπως πονοκέφαλος, ξηρότητα οφθαλμών, διατροφικές παρεκτροπές και παραμέληση της σωματικής υγιεινής και φροντίδας εαυτού.
Το πρώτο κέντρο απεξάρτησης λειτούργησε το 1995 στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής. Ο όρος «εθισμός» χρησιμοποιείται σε εισαγωγικά λόγω του ότι η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα βρίσκεται σε αμηχανία και δεν υπάρχει ομοφωνία για το εάν πρόκειται για αληθή εθισμό ή όχι. Δεν πρόκειται άλλωστε για κάποια ουσία που καταναλώνει ο χρήστης, ωστόσο υπάρχει ενεργητική συμμετοχή, αλληλεπίδραση και αίσθημα ευχαρίστησης που πολλές φορές μπορεί να οδηγήσει σε συμπεριφορές εξάρτησης.
Το γεγονός πάντως είναι ένα: υπάρχουν παιδιά και έφηβοι που παραμελούν σημαντικά την κοινωνική τους ζωή, τις δραστηριότητες και τις υποχρεώσεις τους, και η χρήση του διαδικτύου αποκτά πρωταγωνιστικό ρόλο στην ζωή τους.
Ο πιο πρόσφατος ορισμός για τη διάγνωση του «εθισμού» είναι αυτός των Caplan και Sadock, και θα πρέπει να ισχύουν, πέντε από τα έξι παρακάτω κριτήρια, προκειμένου να τεθεί η διάγνωση: 1. παραμονή online για όλο και περισσότερο χρόνο, 2. αποτυχία διαχείρισης του επερχόμενου αισθήματος διέγερσης ή και κατάθλιψης 3.παραμονή online για περισσότερο από το προτιθέμενο χρονικό διάστημα, 4. κίνδυνος απώλειας σχέσης ή ευκαιρίας εξαιτίας της χρήσης, 5. ψεύδη προκειμένου να καλυφθεί η αληθής έκταση της χρήσης και 6.χρήση προκειμένου να ελεγχθούν τα αρνητικά συναισθήματα. Αυτός είναι και ο ορισμός που προτείνεται για το επόμενο εγχειρίδιο Ψυχικών Νοσημάτων των Η.Π.Α., προκειμένου να αναγνωριστεί ως αυτόνομη διαταραχή. Αν ισχύουν, όπως προαναφέρθηκε, πέντε από τα έξι κριτήρια, τίθεται η διάγνωση του «εθισμού». Υπάρχουν όμως και οριακές-borderline περιπτώσεις που μπορεί να μην ισχύουν όλα τα κριτήρια αλλά μερικά από αυτά, και είναι υψηλού κινδύνου για τη μελλοντική ανάπτυξη «εθισμού».
Το θέμα της συν-νοσηρότητας είναι πολύ σημαντικό. Παρατηρούνται συνοδές καταστάσεις όπως η διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και η υπερκινητικότητα, το καταθλιπτικό συναίσθημα, το άγχος και οι ιδεοψυχαναγκαστικές διαταραχές, διαταραχή ελέγχου των παρορμήσεων κ.α. Σύμφωνα με την τρέχουσα βιβλιογραφία, η συν-νοσηρότητα παρατηρείται σε τουλάχιστον 60% των περιπτώσεων με κατάχρηση του διαδικτύου.
Το φαινόμενο των συμπεριφορών «εθισμού» αποτελεί ένα σύνθετο και πολυπαραγοντικό φαινόμενο και σίγουρα δεν μπορούν να ενοχοποιηθούν ένας ή δύο ή και τρεις παράγοντες. Φαίνεται πως παίζουν ρόλο γενετικοί παράγοντες, ειδικά εάν υπάρχει συν-νοσηρότητα, αλλά και το είδος της προσωπικότητας (π.χ. ορισμένα παιδιά είναι ευαίσθητα με χαμηλή αυτοεκτίμηση και ντροπαλά, άλλα παρουσιάζουν χαρακτηριστικά διαταραχής του ελέγχου των παρορμήσεων και μια πιο επιθετική προσωπικότητα). Γεγονότα ζωής μπορεί να οδηγήσουν εκεί, περιβαλλοντικοί παράγοντες σαφέστατα συμβάλλουν (π.χ. η σημαντική δυσλειτουργία της οικογένειας), ενώ και οι πολιτισμικοί παράγοντες είναι σημαντικοί. Επιπλέον, η εφηβεία αποτελεί ένα ασταθές περιβάλλον το οποίο μπορεί να οδηγήσει λόγω των αναπτυξιακών της χαρακτηριστικών (πειραματισμός, σχετική έλλειψη αντικειμενικής κρίσης, αδυναμία υποθετικής σκέψης, αμφισβήτηση ορίων κ.λπ) σε συμπεριφορές υψηλού κινδύνου.
Η πρώτη έρευνα στην Ελλάδα πραγματοποιήθηκε το 2007, προκειμένου να καθοριστεί η επίπτωση των συμπεριφορών διαδικτυακής «εξάρτησης» στο γενικό εφηβικό πληθυσμό. Συμμετείχαν έφηβοι με μέσο όρο ηλικίας τα 15 έτη και διερευνήθηκαν τα χαρακτηριστικά της χρήσης, αλλά κυρίως της κατάχρησης, και πόσοι από αυτούς είχανε συμπεριφορές «εξάρτησης».
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, 1% των εφήβων είχαν score “εθισμού” στο ερωτηματολόγιο της Young, το οποίο είναι ένα διεθνές εργαλείο για την αξιολόγηση του «εθισμού», και 12,8% παρουσίασαν borderline-οριακή χρήση, η οποία δυνητικά θα μπορούσε να οδηγήσει σε «εθισμό». Τα αγόρια παρουσιάζουν μεγαλύτερη επιρρέπεια στην ανάπτυξη συμπεριφοράς “εθισμού”, ενώ τα διαδικτυακά (on-line) παιχνίδια είναι η κύρια αιτία υπερβολικής χρήσης. Ας λάβουμε βέβαια υπόψη ότι αυτά είναι αποτελέσματα του 2007 και δεδομένου ότι το «γρήγορο» internet έχει εισέλθει στα Ελληνικά σπιτικά κυρίως μέσα στα επόμενα δύο έτη, είναι πιθανό τα ποσοστά αυτά να έχουν αυξηθεί.
Η χρήση του διαδικτύου πάνω από 10 ώρες την εβδομάδα, μπορεί σύμφωνα με την έρευνα να οδηγήσει δυνητικά σε υπερβολική χρήση. Το εύρημα αυτό είναι σε συμφωνία με τις κατευθυντήριες οδηγίες της Αμερικανικής Παιδιατρικής Ακαδημίας για τα παιδιά και τους εφήβους που θέτει όρια ημερήσιας χρήσης οθόνης ‘screentime’, τηλεόρασης και ηλεκτρονικού υπολογιστή, τις δύο ώρες. Αυτό βέβαια εξατομικεύεται, και ειδικά στην εφηβική ηλικία που ο έφηβος έχει το δικαίωμα της γνώμης του, θα μπορούσε αυτό το όριο, -π.χ. τα Σαββατοκύριακα-, να είναι και τρεις ώρες. Τα όρια που θα τεθούν εξαρτώνται από τη συζήτηση που θα κάνουν ο γονέας και ο έφηβος μαζί, λαμβάνοντας πάντα υπόψη τις διεθνείς κατευθυντήριες οδηγίες, επιστημονικά στοιχεία και πληροφορίες. Η ενασχόληση στο περιβάλλον του σχολείου αποδείχθηκε προστατευτικός παράγοντας έναντι της ανάπτυξης προβληματικής χρήσης.
Σχετικά με την ψυχοκοινωνική κατάσταση των παιδιών, υπήρξαν συσχετίσεις του «εθισμού» με την υπερκινητικότητα, τη διάσπαση προσοχής, την παραβατικότητα καθώς και διαταραχή στη σχέση με τους συνομήλικους στα παιδιά με υπερβολική χρήση. Τα ποσοστά της Ελλάδας, όταν συγκριθούν με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, την Κορέα και την Κίνα, θεωρούνται σχετικά χαμηλά για την κατάχρηση και οριακή χρήση. Ωστόσο, όπως προαναφέρθηκε, τα αποτελέσματα είναι του 2007 και η Ελλάδα γενικά έχει καθυστερήσει σχετικά με την ανάπτυξη της χρήσης νέων τεχνολογιών, και την εισαγωγή του «γρήγορου» internet, σε σύγκριση με άλλες χώρες. Ήδη τα πρώτα αποτελέσματα έρευνας του 2010 αναδεικνύουν αυξητική στάση στις συμπεριφορές εξάρτησης και τις οριακές συμπεριφορές, ενώ το τοπίο μεταβάλλεται και τα δύο φύλα εξισώνονται με πρωταγωνιστικό αίτιο που οδηγεί σε υπερβολή τα δίκτυα κοινωνικής δικτύωσης (facebook) και όχι τα διαδικτυακά παιχνίδια (onlinegames), όπως το 2007. Τα παιδιά με συμπεριφορές εξάρτησης αποκτούν μια κακώς εννοούμενη «άνεση» στο διαδίκτυο και αναπτύσσουν συμπεριφορές υψηλού κινδύνου (δημοσιοποίηση προσωπικών δεδομένων, φυσική συνάντηση με αγνώστους που γνώρισαν διαδικτυακά κλπ) σε σημαντικά μεγαλύτερο βαθμό από τα παιδιά με μη υπερβολική χρήση.
Στους Έλληνες εφήβους που παρουσιάζουν συμπεριφορά εξάρτησης μελετήθηκαν δημογραφικοί, ψυχοκοινωνικοί και κλινικοί παράγοντες. Το φαινόμενο αφορούσε έως πρόσφατα κυρίως αγόρια, ενώ ανάμεσά τους υπήρξαν έφηβοι που παρουσίασαν σημαντική πτώση της σχολικής επίδοσης και μείωση των δραστηριοτήτων και των χόμπυ τους. Σε πολλές από τις οικογένειες υπήρχαν δυσλειτουργία και έλλειψη επικοινωνίας-αδυναμία τήρησης των ορίων. Συναισθηματικές διαταραχές, άγχος, καταθλιπτικό συναίσθημα και διάσπαση προσοχής ήταν συνοδές οντότητες σε ορισμένα παιδιά. Σωματικά συμπτώματα ήταν συχνά π.χ. διαταραχές του ύπνου, διατροφικές παρεκτροπές, έλλειψη φυσικής δραστηριότητας, πονοκέφαλοι και ξηρότητα οφθαλμών. Μετά από πρόγραμμα παρέμβασης, 72.2 % παρουσίασαν βελτίωση ενώ τα 27.7% δεν συνεργάστηκαν και εγκατέλειψαν το πρόγραμμα.
Το πρόγραμμα που εφαρμόστηκε περιλαμβάνει την ψυχοεκπαίδευση (δηλ. την ενημέρωση και την παροχή πληροφοριών για το τι συμβαίνει και ποιοι είναι οι στόχοι) και την συμπεριφορικού τύπου παρέμβαση (τήρηση ημερολογίου, στήριξη και συζήτηση μία, δύο ή και τρεις φορές την εβδομάδα, επιβράβευση όταν επιτυγχάνονται στόχοι και σημειώνεται πρόοδος, προβληματισμός σε στασιμότητα κ.λπ). Η οικογενειακή στήριξη και καθοδήγηση είναι επίσης σημαντικά. Φαρμακευτική αγωγή χρησιμοποιείται μόνο όταν κρίνεται απολύτως απαραίτητο και εάν υπάρχει υπόστρωμα.
Η πρόληψη είναι εξαιρετικής σημασίας και βασικά μέτρα αποτελούν η ενημέρωση των γονέων και η εκμάθηση των κανόνων ασφαλούς διαδικτύου στο σχολείο. Η εφαρμογή φίλτρων αφορά τις μικρότερες ηλικίες, οι έφηβοι μπορούν να χειριστούν τα φίλτρα έτσι ώστε οι γονείς να μην καταλάβουν ότι έχουνε χρησιμοποιήσει συγκεκριμένο διαδικτυακό υλικό. Η αφιέρωση χρόνου από τους γονείς, η ενασχόληση με το διαδίκτυο μαζί με τα παιδιά τους ώστε να υπάρχει κριτικό φίλτρο, καθώς και η συναισθηματική κάλυψη ώστε τα παιδιά να αισθάνονται ασφαλή και να μπορούν να εφαρμόσουν όρια από πολύ μικρή ηλικία είναι σημαντικά. Ο ηλεκτρονικός υπολογιστής είναι προτιμότερο να είναι σε κοινόχρηστο χώρο ώστε να υπάρχει η απαραίτητη επιστασία. Η ενημέρωση των παιδιών για τα φαινόμενα εθισμού και παρενόχλησης μέσω διαδικτύου, καθώς και προτάσεις για τον χειρισμό καταστάσεων που μπορεί να προκύψουν βοηθούν και προλαμβάνουν.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ
Το διαδίκτυο αποτελεί μέρος της ζωής των σημερινών παιδιών και από την ηλικία των πρώτων τάξεων του Δημοτικού (> 6 ετών) ξεκινούν την ενασχόλησή τους. Όπως και στον φυσικό κόσμο, έτσι και στον διαδικτυακό υπάρχουν κίνδυνοι, τους οποίους οι ανήλικοι δεν είναι αναπτυξιακά έτοιμοι να διαχειριστούν. Επιπλέον, η ανωνυμία που προσφέρει το διαδίκτυο δίνει την ευκαιρία και στις σκοτεινές πλευρές της ανθρώπινης φύσης να εκφραστούν με διάφορους τρόπους.
Οι γονείς είναι σημαντικό να προσφέρουν την εμπειρία ζωής, ανεξάρτητα από τις τεχνικές γνώσεις, οι οποίες μπορεί να είναι περισσότερες στην περίπτωση των εφήβων-δίχως αυτό να τους τρομάζει ή να τους φέρνει σε δύσκολη θέση (τους γονείς). Το σχολείο καλείται να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο. Η εκπαίδευση αποτελεί άλλωστε την βέλτιστη θωράκιση σε θέματα ασφάλειας-σε αντίθεση με τιμωρητικά ή περιοριστικά μέτρα των οποίων το αποτέλεσμα συχνά είναι προσωρινό και αποτελεί μη συνειδητή επιλογή.
Οι παιδίατροι, οι οποίοι έχουν την τύχη να είναι οι γιατροί της οικογένειας, καλούνται να ενημερωθούν σχετικά με το θέμα της ασφάλειας του διαδικτύου, εφόσον αυτό αποτελεί πλέον αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής των παιδιών. Είναι αυτοί που θα καθοδηγήσουν τους γονείς, ώστε να μπουν βάσεις από μικρή ηλικία και να φτάσουν στην εφηβεία- μια ομολογουμένως «δύσκολη» ηλικία- με κανάλια επικοινωνίας και τη δυνατότητα εφαρμογής ορίων. Έτσι, μαζί με τις συστάσεις για την ανάπτυξη, τη διατροφή, τους εμβολιασμούς, ο παιδίατρος συμβάλλει και στην εφαρμογή βασικών αρχών για τη σωστή χρήση ενός εργαλείου συναρπαστικού και απολύτως απαραίτητου στη σύγχρονη πραγματικότητα.
Βασικές Οδηγίες Ασφάλειας στο Διαδίκτυο για Παιδιά και Εφήβους
Γράφει η Άρτεμις Τσίτσικα Επικ. Καθηγήτρια Παιδιατρικής – Εφηβικής Ιατρικής και Επιστημονική Υπεύθυνος Μονάδας Εφηβικής Υγείας (ΜΕΥ), στη Β΄ Παιδιατρική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών του Νοσοκομείου Παίδων “Π. & Α. Κυριακού”.
Ορισμένες βασικές αρχές που μπορούν να βοηθήσουν τους γονείς στην άσκηση πειθαρχίας είναι:
Τα παιδιά έχουν ανάγκη από όρια και κανόνες.
Όταν οι γονείς αδυνατούν να επιβάλλουν όρια, τα παιδιά αναπτύσσουν διάφορα προβλήματα όπως ανασφάλεια, άγχος και επιθετικότητα.
Το παιδί θέλει να προσαρμοστεί στους κανόνες που επιβάλλουν οι γονείς, όταν υπάρχει καλή σχέση μεταξύ τους.
Τα παιδιά που εισπράττουν απόρριψη ή υπερπροστασία αντιδρούν στη συμμόρφωση στους γονεϊκούς κανόνες.
Η διεργασία είτε ο τρόπος που ζητείται από το παιδιά να συμμορφωθεί στους κανόνες που επιβάλλονται, έχει πολύ μεγάλη σημασία για τη συμμόρφωσή του.
Είναι σημαντικό να κατανοούμε τις ανάγκες του παιδιού και να ακούμε την άποψή του πριν θέσουμε τους δικούς μας όρους.
Οι απαιτήσεις από το παιδί να είναι αντίστοιχες της ηλικίας του.
Όταν π.χ. πιέζουμε ένα παιδί τεσσάρων χρόνων ή μεγαλύτερο να γράφει ή να μάθει να απαριθμεί ενώ δυσκολεύεται, ή όταν του παίρνουμε δύσκολα για την ηλικία του παιχνίδια, το οδηγούμε σε αποθάρρυνση και μείωση της ανάπτυξης της αυτονομίας του. Η εμπιστοσύνη του παιδιού στον εαυτό του αναπτύσσεται όταν τα καταφέρνει σε αυτό που κάνει και όταν εμείς το εμπιστευόμαστε.
Κατανόηση των συναισθημάτων του παιδιού και ενθάρρυνση να τα εκφράζει.
Τα συναισθήματα αποτελούν την πρώτη αντίδραση όταν υπάρχουν δυσκολίες στην οικογένεια. Το να μάθουμε τα παιδιά να τα αναγνωρίζουν και να τα εκφράζουν αποτελεί ένα σημαντικό βήμα για τη διευκόλυνση της επικοινωνίας και την αντιμετώπιση των παρεξηγήσεων και εντάσεων στην οικογένεια. Με φράσεις όπως « είναι φυσικό να νιώθεις θυμό ή λύπη γιατί απογοητεύτηκες», με συζήτηση για τα συναισθήματα και κυρίως με το να εκφράζουμε εμείς ως γονείς και να αντιμετωπίζουμε τα δικά μας συναισθήματα μπορούμε να διδάξουμε το παιδί.
Πηγή: Φυλλάδιο «Συμβουλευτική Γονέων… γιατί νοιαζόμαστε» του Ινστιτούτου Διαρκούς Εκπαίδευσης Ενηλίκων
Ανησυχείτε για το παιδί σας που δε μπορεί να σας πει μια ιστορία χωρίς να πει ψέματα; Καλό είναι να μην ανησυχείτε υπερβολικά: τα μικρά παιδιά (γύρω στην ηλικία των 4-5) βρίσκονται ακόμη στη διαδικασία του να μάθουν τη διαφορά μεταξύ του «λέω ψέματα» και «προσποιούμαι».
Σύμφωνα με την ανάπτυξη του εγκεφάλου τους, η σκέψη των παιδιών αυτής της ηλικίας είναι συγκεκριμένη, που σημαίνει ότι μπορούν να καταλάβουν αυτό που βλέπουν μπροστά τους και συνηθίζουν να σκέφτονται άσπρο- μαύρο τα πράγματα, χωρίς να είναι σε θέση να κάνουν «λεπτότερες» διακρίσεις. Ακριβώς επειδή η σκέψη τους είναι τόσο απλή και συγκεκριμένη, η αίσθηση της ηθικής λειτουργεί με παρόμοιο τρόπο, δεν τους αφορά άμεσα και αποφεύγουν να προβληματίζονται όσο οι ενήλικες για θέματα που άπτονται της ηθικής.
Τα μικρά παιδιά δεν έχουν την ικανότητα μνήμης που έχουν τα παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας, οπότε αντί να λένε ψέματα συνειδητά, μπορεί απλώς να μην θυμούνται ένα γεγονός με όλες τις λεπτομέρειες, κι έτσι μπορεί να παραλείπουν κάποια πράγματα ή να προσθέτουν άλλα που νομίζουν ότι έτσι συνέβησαν σύμφωνα με τα ίδια.
Όταν προσπαθούμε να διορθώσουμε ένα μικρό παιδί που λέει συχνά ψέματα, οι ενήλικες πρέπει να γνωρίζουμε ότι αυτό το παιδί λέει ψέματα για διαφορετικούς λόγους από ότι οι ενήλικες. Τα μικρά παιδιά λένε ψέματα, είτε γιατί νιώθουν άσχημα για κάτι που έκαναν και πιστεύουν πως αν πουν ψέματα θα είναι σαν να μην συνέβη το γεγονός αυτό (αυτό που οι ψυχολόγοι αποκαλούν «μαγική σκέψη»), είτε γιατί επιθυμούν να αποφύγουν την τιμωρία χωρίς όμως να καταλαβαίνουν το γιατί είναι κακό το να λένε ψέματα. Κάποια παιδιά είναι πολύ ευφάνταστα και χρειάζονται βοήθεια για να μάθουν άλλους τρόπους να εκφράζουν τη φαντασία και τη δημιουργικότητά τους με τρόπο που να μην παραπλανούν τον άλλο. Κάποια παιδιά αντιλαμβάνονται ότι το να λένε ψέματα είναι ο μόνος τρόπος να τραβούν την προσοχή, λόγο του μπελά στον οποίο μπαίνουν όταν το ψέμα ανακαλύπτεται και οι ενήλικες αναγκαστικά ασχολούνται μαζί τους.
Ο στόχος όταν προσπαθούμε να αντιμετωπίσουμε τα ψέματα των μικρών παιδιών θα έπρεπε να είναι όχι η τιμωρία, αλλά το να τους διδάξουμε τη διαφορά μεταξύ φαντασίας και ψέματος και να τα βοηθήσουμε να καταλάβουν γιατί είναι σημαντικό να λένε την αλήθεια. Κάποιοι τρόποι που μπορούν να βοηθήσουν είναι:
1. Να σιγουρευτούμε ότι το παιδί μας πραγματικά καταλαβαίνει τη διαφορά μεταξύ φαντασίας και ψέματος. Αυτό «το μάθημα» χρειάζεται να επαναληφθεί πολλές φορές και για πολλούς μήνες. Πρέπει να είμαστε συγκεκριμένοι και σύντομοι. Αν πιστεύουμε πως παιδί μας λέει ψέματα του υπενθυμίζουμε ότι « Ψέμα είναι όταν λέμε ότι κάτι συνέβη ενώ δεν συνέβη στην πραγματικότητα. Χρειάζομαι να μου λες την αλήθεια, και αυτό σημαίνει ότι θα μου πεις τι πραγματικά συνέβη.» Καλό είναι να δίνουμε συγκεκριμένα πρ\παραδείγματα κάθε φορά.
2. Εφόσον τα μικρά παιδιά δεν μπορούν να κατανοήσουν απόλυτα το ηθικό παράπτωμα του ψέματος, η τιμωρία δεν προτείνεται σαν μέθοδος αντιμετώπισης του προβλήματος, αλλά η διόρθωση και η διδασκαλία του παιδιού. Αν παρόλα αυτά το παιδί συνεχίσει να λέει ψέματα ξανά και ξανά και πιστεύετε ότι πρέπει να υπάρξουν επιπτώσεις για να σταματήσει το παιδί τη συμπεριφορά αυτή προκειμένου να τη σταματήσετε, να σιγουρευτείτε ότι οι συνέπειες έχουν να κάνουν με το τι ψέμα είπε το παιδί.
3. Προσπαθούμε να σιγουρευτούμε ότι το παιδί μας δεν λέει ψέματα για να μας τραβήξει την προσοχή. Για παράδειγμα αν το παιδί συνηθίζει να σπάει αντικείμενα ή να τα χαλάει και μετά λέει ψέματα γι’ αυτό, κρατάμε τα αντικείμενα τέτοιου τύπου μακριά από μέρη που φτάνει το παιδί.
4. Αν γνωρίζουμε εκ των προτέρων ότι το παιδί μας έχει κάνει κακό, δεν το ρωτάμε με τρόπο που να το ενθαρρύνει να πει ψέματα προκειμένου να αποφύγει την τιμωρία που καταλαβαίνει ότι έρχεται. Για παράδειγμα αντί να πούμε: «Πήρες το παιχνίδι της αδερφής σου;» μπορούμε να πούμε: «Αναρωτιέμαι που μπορεί να είναι το παιχνίδι της αδερφής σου… Μπορείς να με βοηθήσεις να το βρω;» Αφού μας βοηθήσει να το βρούμε υπενθυμίζουμε στο παιδί μας πως πρέπει να χρησιμοποιούμε πράγματα που ανήκουν σε άλλους.
5. Άλλος τρόπος για να χειριστούμε την κατάσταση είναι να δώσουμε έμφαση στα σημεία που το παιδί λέει την αλήθεια και ευγενικά να υποδείξουμε τα σημεία που φαίνεται ότι βγήκαν από τη φαντασία του. Θυμίζουμε στο παιδί ότι χρειαζόμαστε να μας πει μόνο τα γεγονότα της ιστορίας που πραγματικά συνέβησαν και αν θέλει να χρησιμοποιήσει τη φαντασία του μπορεί να το κάνει όταν παίζει με τα παιχνίδια του και όταν ζωγραφίζει.
6. Μια και τα ψέματα είναι ένας τρόπος να τραβήξει το παιδί την προσοχή μας προσπαθούμε να δίνουμε περισσότερη σημασία στις στιγμές που το παιδί μας λέει την αλήθεια και να επιβραβεύουμε αυτή του τη συμπεριφορά, ενώ θα αγνοούμε τις φορές που επιδεικτικά μας λέει ψέματα.
7. Όταν συζητάμε για τα ψέματα με το παιδί μας, σιγουρευόμαστε ότι του εξηγούμε με απλά και κατανοητά λόγια γιατί η αλήθεια είναι τόσο σημαντική. Του εξηγούμε ότι ο λόγος για τον οποίο οι άνθρωποι πρέπει να γνωρίζουμε τις πραγματικές πληροφορίες είναι για να παίρνουμε τις σωστές αποφάσεις, και γιατί έτσι οι άνθρωποι μπορούμε να εμπιστευόμαστε ο ένας τον άλλο.
8. Βρίσκουμε σχετικά βιβλία με παραμύθια για το ψέμα και τις συνέπειές του. Διαβάζουμε τα παραμύθια αυτά με το παιδί μας και συζητάμε για το τι συνέβη στους χαρακτήρες της ιστορίας. Επίσης, μπορούμε να διακρίνουμε αν το παιδί αντιλαμβάνεται τα ψέματα που λέει ο ήρωας της ιστορίας κατά τη διάρκεια ανάγνωσης του παραμυθιού.
9. Εξηγούμε στο παιδί μας ότι είναι εντάξει να κάνει λάθη αρκεί να τα παραδέχεται και να προσπαθεί να τα διορθώσει. Όταν λέει την αλήθεια για κάποιο ψέμα που είπε, το βοηθάμε να επανορθώσει και του εξηγούμε ότι είμαστε περήφανοι που είπε τελικά την αλήθεια.
10. Επίσης , πολύ σημαντικό είναι να προσέχουμε τα ψέματα που λέμε εμείς οι ίδιοι, ακόμη και τα ψέματα που λέμε για να μην πληγώσουμε τους γύρω μας. Τα μικρά παιδιά δεν έχουν την ικανότητα να κρίνουν τη διαφορά ανάμεσα στα «εγωιστικά» ψέματα και στα ψέματα για το καλό των άλλων. Τα παιδιά μας, μας έχουν σαν πρότυπα, οπότε αν μας βλέπουν να λέμε συχνά ψέματα θα κάνουν το ίδιο αντιγράφοντας την συμπεριφορά μας.
ΠΗΓΗ: http://www.kindykids.gr/parents/103-gonis-antimetopiste-psemata.html
Φυσικά και δεν είναι δυνατόν το παιδί σας να μην θυμώνει, να μην νευριάζει ή μην ενοχλείται. Το ζήτημα είναι πώς θα μάθει να εκφράζει με πιο εποικοδομητικό τρόπο αυτά τα συναισθήματα και πώς να τα διαχειρίζεται σωστά.
Οι ψυχολόγοι Dr. Scott Turansky και Joanne Miller, στο βιβλίο τους Home Improvement, The Parenting Book You Can Read to Your Kids, μας λένε 10 απλούς τρόπους για να το κάνουμε.
1. Βοηθήστε το παιδί να αναγνωρίσει το θυμό του
Τα παιδιά συχνά δεν αναγνωρίζουν το θυμό. Στην πραγματικότητα αντιδρούν αντανακλαστικά, χωρίς να καταλαβαίνουν τι συμβαίνει. Όταν τους πούμε τώρα θύμωσες πιθανόν και να μην καταλάβουν πως ακριβώς νιώθουν. Βοηθήστε το παιδί εξηγώντας του ότι θυμός είναι ένα συναίσθημα που από μόνο του δεν είναι ούτε καλό ούτε κακό. Ο τρόπος που το εκφράζει κάποιος κάνει την διαφορά. Θέστε λοιπόν τα όρια : (π.χ. μπορώ να φωνάζω αλλά όχι να χτυπώ) και προτρέψτε το να διαλέξει άλλους τρόπους έκφρασης όχι τόσο επιθετικούς. (ζωγραφική, δυνατή μουσική και χορός, κουβέντα με έναν φίλο, βόλτα με το ποδήλατο, κ.λ.π). Επίσης εξηγήστε του πως αν καταφέρει να ελέγχει τον θυμό του, μπορεί να είναι κερδισμένος καθώς θα μπορεί να συζητά και να αναζητά συμβιβαστικές λύσεις σε όσα επιθυμεί
2. Μάθετε το να αναγνωρίζει τα σημάδια
Εξηγήστε του ότι υπάρχουν σημάδια που μας προειδοποιούν όταν θυμώνουμε και ότι αν τα «ακούσουμε» θα μας βοηθήσουν να ελέγξουμε τον θυμό μας. Βοηθήστε το παιδί σας να αναγνωρίσει αυτά τα σημάδια, όπως όταν υψώνεται ο τόνος της φωνής του, τα μάγουλά του είναι ξαναμμένα, σφίγγει τις γροθιές του, η καρδιά του χτυπάει δυνατά, το στόμα του στεγνώνει και η αναπνοή του γίνεται πιο γρήγορη.
3. Κάνετε ένα βήμα πίσω
Ο πιο υγιής τρόπος αντιμετώπισης μιας έκρηξης θυμού, είναι η υποχώρηση από μέρους σας. Στο πρώτο τουλάχιστον στάδιο. Αν το αφήσετε μόνο του για δέκα λεπτά στο χρόνο αυτό θα μπορέσει να σκεφτεί ξανά την όλη κατάσταση καθώς και τους λόγους που την προκάλεσαν. Επιπροσθέτως με τη δική μας υποχώρηση δε θα του δώσουμε την ευκαιρία να κλιμακώσει το θυμό του και να γίνει ακόμη πιο έντονος.
4. Αποστασιοποιηθείτε
Μια από τις πιο δύσκολες καταστάσεις που καλείται να διαχειριστεί ένας γονιός είναι όταν ο θυμός του παιδιού τους κατευθύνεται πάνω του. Αν δεν είστε προσεκτικοί, θα συνειδητοποιήσετε ότι ο θυμός του μικρού σας πυροδοτεί συναισθήματα που ποτέ δεν είχατε συνειδητοποιήσει ότι θα υπήρχαν μέσα σας. Το καλύτερο είναι να θέσετε από την αρχή τον εξής κανόνα: «στο σπίτι λύνουμε τα προβλήματα όταν είμαστε ήρεμοι και έχουμε τον έλεγχο». Στη συνέχεια παραμείνετε πιστοί στον κανόνα. Για παράδειγμα αν το παιδί είναι θυμωμένο και απαιτεί μια γρήγορη λύση, πείτε του ότι θα το συζητήσετε μετά. Όσο και αν φωνάζει, προσπαθήστε να παραμείνετε ήρεμοι και να μην του δίνετε σημασία μέχρι να σταματήσει. Έτσι θα καταλάβει ότι μόνο όταν ηρεμήσει και έχει τον έλεγχο θα μπορεί να συζητήσει για το πρόβλημά του.
5. Διδάξτε του στρατηγικές ελέγχου του θυμού
Μια αποτελεσματική στρατηγική που βοηθάει τα παιδιά να ελέγξουν το θυμό τους ονομάζεται «3+10». Πώς θα τη χρησιμοποιήσει το παιδί σας; Πείτε του ότι όταν νιώσει τα σημάδια του θυμού στο σώμα του τα οποία το προειδοποιούν ότι θα χάσει τον έλεγχο πρέπει να κάνει δύο πράγματα. Αρχικά να πάρει 3 βαθιές ανάσες και στη συνέχεια να μετρήσει αργά από μέσα του μέχρι το 10. Αυτή η τεχνική θα το βοηθήσει να ηρεμήσει.
6. Μην παραβλέπετε τα συναισθήματα του
Συχνά οι γονείς παραβλέπουν τα συναισθήματα των παιδιών τους επειδή θεωρούν ότι είναι Αυτό που πρέπει να θυμάστε είναι ότι τα συναισθήματα αυτά υποχωρούν όταν απλώς τα αγνοούμε. Μην βάζετε ως προτεραιότητα στην σκέψη σας και στην συμπεριφορά σας, «τι θα πει ο κόσμος», «τι θα σκέφτονται για μας» κ.α. Οι σκέψεις αυτές απλά θα σας φέρουν σε απόγνωση, σε θυμό και σε αδιέξοδο σε σχέση με το θυμωμένο παιδί. Προσανατολιστείτε αποκλειστικά στο παιδί και σκεφτείτε τι του συμβαίνει, τι σκέφτεται , τι νιώθει.
7. Μην παίρνετε το θυμό του προσωπικά
Οι φράσεις όπως: «σε μισώ…» , «είσαι κακή μαμά…», είναι πολύ συνηθισμένες για ένα θυμωμένο παιδί. Σε αυτές τις περιπτώσεις απλά αγνοήστε και κάντε κάτι άλλο ή εγκαταλείψετε το χώρο που βρίσκεται το παιδί επιβλέποντας το.
8. Δείξτε υπομονή
Δεν είναι καθόλου εύκολο να μάθετε νέες στρατηγικές διαχείρισης του θυμού σε ένα παιδί, ειδικά αν έχει μάθει να εκφράζεται με ένα συγκεκριμένο τρόπο. Έρευνες έχουν δείξει ότι η μάθηση μιας νέας συμπεριφοράς απαιτεί τουλάχιστον 21 ημέρες επανάληψης. Συνεπώς επιλέξτε μια στρατηγική, η οποία θεωρείτε ότι ταιριάζει περισσότερο στο παιδί σας και εξασκήστε την καθημερινά τουλάχιστον για το διάστημα των 21 ημερών.
9. Αποφύγετε την βία
Σωματική ή λεκτική, είναι εξίσου καταστροφική. Να θυμάστε ότι η βία φέρνει βία, και κάθε φορά που προσβάλετε και τιμωρείτε με τρόπο που κακοποιεί συναισθηματικά, το παιδί ουσιαστικά του «διδάσκετε» τρόπους εξουσίας, τους οποίους αργά ή γρήγορα θα προσπαθήσει να φτάσει και να ξεπεράσει.
10. Διατηρήστε τον αυτοέλεγχο σας
Σε σχέση με τον δικό σας θυμό και την επιθετικότητα. Θυμηθείτε πως δεν πρόκειται για αγώνα εξουσίας αλλά για εκπαίδευση παιδιού.
Πηγή: www.imommy.gr
Πεισμώνει, επιμένει, στυλώνει τα πόδια, απαιτεί… Πριν χαρακτηρίσετε το παιδί σας ιδιότροπο, σκεφτείτε ότι μπορεί απλώς να βρίσκεται σε απόγνωση. Κι όμως, έχετε ελπίδες να κερδίσετε τον πόλεμο του «θέλω», αρκεί να υιοθετήσετε τις σωστές τακτικές.
«Ποτέ μην τσακώνεσαι με ένα παιδί», λέει ένα παλιό αφρικανικό ρητό. Σοφή συμβουλή, μια που συχνά εμείς οι μεγάλοι ξεχνάμε πως ένα παιδί δεν μπορεί να κατανοήσει, να επεξεργαστεί ή να συζητήσει όπως ένας ώριμος ενήλικος. Εννοείται πως ένα παιδί έχει έναν και μοναδικό τρόπο να διαπραγματεύεται: φωνάζοντας.
Το σκηνικό γνωστό. Στο σούπερ μάρκετ η τρίχρονη Μαργαρίτα αρπάζει ένα πακέτο μπισκότα-ζωάκια και το ρίχνει στο καλάθι, τα θέλει και αυτά και τις σοκολάτες και τα γαριδάκια. Η μαμά τα βγάζει και τα βάζει πάλι στο ράφι. Η μικρή βάζει τα κλάματα, τα ξαναπαίρνει και τα σφίγγει δυνατά στην αγκαλιά της. Φωνάζει και κλαίει. Είναι εκτός ελέγχου. Η μαμά σκύβει και εξηγεί χαμηλόφωνα, ενώ οι περαστικοί κοιτάνε με ύφος συμπόνιας τη μαμά.
«Θυμωμένοι νάνοι, αγανακτισμένοι γονείς» θα μπορούσε να έχει τίτλο το παραπάνω περιστατικό, γνωστό σε κάθε μητέρα που έχει συνοδεύσει ένα νήπιο στο σούπερ μάρκετ. Επίμονα, πεισματάρικα παιδιά, σκεφτόμαστε εμείς, επίμονοι, πεισματάρικοι γονείς σκέφτονται εκείνα.
Οι ψυχολόγοι πάντως συμφωνούν: Δεν υπάρχουν πεισματάρικα παιδιά. Απλώς γύρω στα δύο τους χρόνια τα παιδιά ανακαλύπτουν ότι έχουν και αυτά προσωπικότητα και έτσι αρχίζουν να εκδηλώνουν τα «θέλω» τους. Το παιδί μας δεν είναι πλέον το γλυκό ανυπεράσπιστο και άβουλο μωράκι που δεν μπορεί να κάνει βήμα χωρίς εμάς και μετά το κλάμα μας χαμογελάει σαν να μη συμβαίνει τίποτα. Τώρα πατάει πόδι και βγάζει φωνή, διεκδικεί και απαιτεί. Όταν οι γονείς μιλούν για πείσμα και επιμονή, οι ειδικοί απαντούν με αυτονομία και έλεγχο των συναισθημάτων.
Μίλα μου
«Μου έχει συμβεί να εκνευριστώ τόσο πολύ με τα παιδιά μου, που ξέχασα και τα ονόματά τους», ομολογεί η Κατερίνα, μητέρα του πεντάχρονου Γιώργου και της τρίχρονης Ελένης.
Τις περισσότερες φορές οι ενδοοικογενειακές μάχες ξεκινάνε μετά από μια ασήμαντη ζημιά ή μετά από εκδήλωση «αδελφικής αγάπης» από το ένα παιδί προς το άλλο: «Γιατί του έσκισες το βιβλίο. Γιατί;» Πάντα ζητούσα να μάθω το γιατί. Από την άλλη, μόλις το παιδί άνοιγε το στόμα του για να απαντήσει, πάταγα τις φωνές: «Σταμάτα! Μήπως νομίζεις ότι μιλάω μόνο και μόνο για να με ακούω να μιλάω; Απάντησέ μου!» Πολλές φορές, εξουθενωμένη από τους καβγάδες, κατέφευγα στις γνωστές δημοκρατικές παιδαγωγικές μεθόδους: «Τέρμα η συζήτηση. Από αυτή τη στιγμή θα γίνεται μόνο ό,τι λέει η μαμά».
Ευτυχώς, κατά κανόνα τα παιδιά δεν δίνουν σημασία στις κατά καιρούς βαρυσήμαντες δηλώσεις μου. Θέλω να πιστεύω πως είμαι ένας άνθρωπος ανοιχτόμυαλος, ώριμος και θιασώτης της αντιαυταρχικής εκπαίδευσης. Πιστεύω στις θετικές επιδράσεις ενός υγιούς διαλόγου και πάντα προσπαθώ να αποδίδω δικαιοσύνη. Τότε τι είναι αυτό που με πιάνει όταν τα παιδιά δοκιμάζουν τα όρια μου;», αναρωτιέται η Κατερίνα.
«Τα παιδιά δεν δοκιμάζουν τα δικά μας όρια αλλά τα δικά τους», μας λέει ο ψυχολόγος. Αυτό το κάνουν γιατί έχουν την ανάγκη να αναμετρούν τις δυνάμεις τους. Είναι απόλυτα φυσιολογικό για ένα νήπιο που αναπτύσσεται να θέλει να ξέρει μέχρι πού μπορεί να φτάσει. Και οι συγκρούσεις είναι απόλυτα φυσιολογικές. Αυτό που δεν είναι φυσιολογικό αλλά σχεδόν καταστροφικό είναι οι συχνές συγκρούσεις. Οι συχνοί τσακωμοί και καβγάδες δημιουργούν στο παιδί ανασφάλεια και άγχος και επιπλέον αδυνατίζουν το ανοσοποιητικό τους σύστημα. Σύμφωνα με έρευνες, τα παιδιά από οικογένειες με υψηλό δυναμικό συγκρούσεων αρρωσταίνουν συχνότερα από εκείνα που ζουν σε ήρεμο, ισορροπημένο και ειρηνικό περιβάλλον.
Από την άλλη, μπορεί να αναρωτηθείτε πώς γίνεται όταν τα παιδιά βρίσκονται μεταξύ τους να τσακώνονται συνέχεια. Ναι, η αλήθεια είναι πως τα παιδιά έχουν την τάση να αναμετριούνται μεταξύ τους. Αυτές όμως τις αναμετρήσεις τις βιώνουν εντελώς διαφορετικά. Εδώ η μάχη γίνεται επί ίσοις όροις. Αντίθετα, οι γονείς και τα παιδιά δεν είναι ίσοι. Οι γονείς, ως ενήλικες, κρατάνε από κάθε άποψη τα πιο δυνατά χαρτιά. Κάθε παιδί ξέρει ότι «αν έρθω αντιμέτωπο με τη μαμά ή τον μπαμπά, εγώ θα χάσω». Γι’ αυτό και όταν ένα παιδί καταφέρει να «λυγίσει» την αντίσταση των γονιών του, δεν αισθάνεται καθόλου νικητής, αλλά απροστάτευτο και εγκαταλειμμένο.
«Από την άλλη, υπάρχουν οι παιδοψυχολόγοι και όλοι αυτοί οι εναλλακτικοί που προωθούν την κατανόηση και το διάλογο. Κατά καιρούς τους βλέπω να δίνουν συμβουλές με έναν αφύσικο τρόπο», λέει η Κατερίνα. Όμως οι οικογένειες δεν στήνονται βάσει διαγγελμάτων. Εγώ δε νομίζω ότι μπορεί κανείς να χτίσει μια σχέση αγάπης με το παιδί του με αυτούς τους τρόπους. Εκτός αυτού, δεν υπάρχει τίποτα πιο κουραστικό και ψεύτικο από το να παριστάνεις διαρκώς ότι έχεις κατανόηση, ότι δίνεις όλη σου την προσοχή στο παιδί και ότι είσαι ο πιο καλός του φίλος. Το παιδί καταλαβαίνει όλα τα «ενήλικα» ψέματα, γιατί λειτουργεί κυρίως βάσει του ενστίκτου του. Δεν λέμε ότι με την πρώτη ευκαιρία είναι καλό να αφήνουμε το θυμό μας να ξεσπάσει. Εμείς οι γονείς είμαστε αυτοί που δίνουν το καλό παράδειγμα. Εμείς ως ενήλικες οφείλουμε να δείξουμε στα παιδιά πώς αποφεύγεται ένας καβγάς ή πώς διεξάγεται δίκαια ένας αναπόφευκτος καβγάς. Καλώς ή κακώς πρώτοι εμείς οφείλουμε να κοιτάζουμε τα δικά μας λάθη. Και τις περισσότερες φορές η αλήθεια είναι πως τα πράγματα εκτροχιάζονται όταν οι γονείς χάνουν την αυτοκυριαρχία τους.
Θέλω τον κόσμο και τον θέλω τώρα…
…έλεγε ένα σύνθημα της Γαλλικής Επανάστασης. Μετά την ηλικία των δύο ετών λοιπόν και τα παιδιά μας κάνουν τη δική τους επανάσταση. Θέλουν να παίρνουν όλο και περισσότερες πρωτοβουλίες και αποφάσεις, χωρίς όμως να μπορούν να ελέγξουν την απογοήτευση και τα συναισθήματά τους. Τότε είναι που έρχονται αντιμέτωπα με την «πικρή» διαπίστωση: οι γονείς μου δεν θέλουν ό,τι θέλω εγώ, οι ανάγκες μου δεν είναι ίδιες με τις δικές τους. Ο θυμός και η απογοήτευση προς το πρόσωπό μας τους δημιουργεί πανικό και το ξέσπασμά τους δεν είναι παρά η έκφραση της απελπισίας τους. Ο κόσμος τους διαταράσσεται δημιουργώντας τους ένα εσωτερικό χάος. Αυτό το χάος είναι που θέλουν να εξερευνήσουν και δοκιμάζουν συνεχώς τα όριά τους. Τόσο τα δικά τους όσο και των γονιών τους. Η αλήθεια είναι βέβαια πως δεν φταίει μόνο η μαμά και ο μπαμπάς για το θυμό τους, αλλά και εξωτερικοί παράγοντες: το τραπέζι είναι πολύ ψηλά για να ανέβουν, η γαλότσα δεν λέει να μπει στο πόδι και η χαζή η κούκλα δεν ανοίγει το στόμα για να φάει το φαγητό της!
Και ξέρετε γιατί αυτές οι συναισθηματικές εκρήξεις των μικρών μας φοβίζουν; Γιατί με το θυμό τους βγάζουν στην επιφάνεια τα δικά μας αρνητικά συναισθήματα και εμείς πρέπει να καταπιέζουμε τον δικό μας θυμό. Και όταν η δική μας αντίδραση στη δική τους επιμονή είναι η τιμωρία, τότε τα πράγματα γίνονται χειρότερα. Και η λύση δεν είναι βέβαια να τους επιτρέψουμε τα πάντα, αλλά να εξηγήσουμε ήρεμα, ευγενικά και αποφασιστικά στο παιδί μας γιατί δεν μπορεί να κάνει αυτό που θέλει. Ένα θυμωμένο παιδί δεν μπορεί να ησυχάσει τη στιγμή που το θέλουμε εμείς. Πρέπει πριν να είναι έτοιμο για παρηγοριά, που την έχει ιδιαίτερα ανάγκη έπειτα από μια έκρηξη, να βγάλει την απογοήτευσή του. Ψυχραιμία είναι η απάντηση και ήρεμη αδιαφορία στο πείσμα τους. Το ότι εμείς τους δείχνουμε ποια είναι τα όρια το χρειάζονται όσο και την αγάπη μας. Άλλωστε μια φάση είναι και περνάει (το αργότερο σε δεκαέξι χρόνια).
Για ακόμη λιγότερους καβγάδες
Λίγα λόγια και καλά. Οι πολλές συγκρούσεις αποφεύγονται όταν μιλάμε φιλικά και με ενδιαφέρον στα παιδιά. Και ιδιαίτερα όταν εμείς οι ίδιοι ξέρουμε τι θέλουμε. Θέλετε να τακτοποιήσει το δωμάτιό του τώρα; Πείτε το. Προσπαθήστε να διατυπώσετε την απαίτησή σας όσο το δυνατόν πιο ουδέτερα. «Τακτοποίησε τώρα σε παρακαλώ το δωμάτιο σου». Ποτέ μην του θέτετε ερωτήματα ή να του βάζετε διλήμματα: «Μπορείς να τακτοποιήσεις επιτέλους το δωμάτιό σου;» ή «Θα τακτοποιήσεις το δωμάτιο σου σε δύο ή σε τρεις ώρες;»
Αν το παιδί διαμαρτυρηθεί, χρησιμοποιήστε το κόλπο του «χαλασμένου πικάπ». Επαναλάβετε: «Καταλαβαίνω ότι δεν έχεις όρεξη. Αλλά τώρα θα μαζέψεις το δωμάτιό σου».
Μη συζητάτε για πράγματα που έχετε αποφασίσει. Αν θεωρείτε απαραίτητο να τακτοποιεί το δωμάτιό του και ότι μια καλή ώρα για ύπνο είναι οχτώ το βράδυ, δεν πρέπει να το κάνετε θέμα ξανά και ξανά.
Αποφύγετε τις πολλές εντολές. Όσο πιο φειδωλοί είστε με τις συμβουλές, τόσο περισσότερο το παιδί θα τις σεβαστεί, θα καταλάβει τη σημασία που δίνετε σε αυτές και θα τις σεβαστεί. Όταν είναι πολλές οι εντολές και οι απαγορεύσεις, το παιδί χάνει την πίστη του σε αυτές και αρχίζει να επαναστατεί. Και τότε γίνεται όλο και πιο δύσκολο να αποφύγετε τη σύγκρουση.
Μην πιέζετε τα παιδιά να μοιράζονται. Οι περισσότεροι καβγάδες, ιδιαίτερα ανάμεσα στα νήπια, συμβαίνουν όταν αρνούνται να μοιραστούν ένα φίλο ή ένα παιχνίδι. Θυμηθείτε όμως πως τα παιδιά μοιράζονται μόνο όταν νιώσουν ασφάλεια (όπως και οι ενήλικες εξάλλου). Αντί λοιπόν να τα παρακινείτε να μοιραστούν, καλύτερα πείτε τους: «Παίξε εσύ λίγο με το παιχνίδι και μετά δώσ’ το στον αδελφό σου».
Τονώστε του την αποφασιστικότητά του. Είναι πολύ σημαντικό για το παιδί να μάθει από νωρίς να παίρνει αποφάσεις από μόνο του. Δώστε του λοιπόν τις κατάλληλες ευκαιρίες. Για παράδειγμα, ρωτήστε το τι προτιμάει για φαγητό: «Κοκκινιστό ή φασολάκια;» Ή τι θέλει να φορέσει σήμερα; Έτσι τα παιδιά μαθαίνουν να πατάνε στα πόδια τους, να έχουν γνώμη και να σέβονται τη γνώμη των άλλων. Γίνονται ανεξάρτητα και μπορούν να υπερασπιστούν τον εαυτό τους με επιχειρήματα.
Ενθαρρύνετέ το να μιλάει: Όταν τα παιδιά συνηθίσουν να συζητάνε για τα προβλήματά τους, μαθαίνουν να εκφράζονται χωρίς πολλές φωνές. Γενικότερα, το πλούσιο λεξιλόγιο βοηθάει τα παιδιά να βρίσκουν τις λέξεις που χρειάζονται για να υπερασπίσουν το δίκιο τους, για να μας κάνουν να τα καταλάβουμε. Οι φωνές συνήθως είναι το όπλο που χρησιμοποιούν όταν βρίσκονται σε αδιέξοδο. Όταν όμως γνωρίζουν πως ένα καλό επιχείρημα μπορεί να απλουστεύσει τα πράγματα, να συντομεύσει τις διαδικασίες και να αποτρέψει έναν καβγά, τότε σίγουρα μπορούν να βρουν πιο εύκολα τη λύση σε οποιοδήποτε πρόβλημα.
Ακονίστε την κρίση του. Ένα παιδί με κρίση μπορεί να διαχειριστεί πολύ καλύτερα το θυμό του. Πώς θα το καταφέρετε; Με την ανάγνωση παραμυθιών. Ο μύθος τα βοηθάει να αντιμετωπίζουν διλήμματα και να μπαίνουν στη θέση του άλλου. Για να εξασκηθεί κι άλλο η φαντασία τους, μπορείτε να τους κάνετε κατά τη διάρκεια της ανάγνωσης ερωτήσεις, όπως, για παράδειγμα, τι θα γινόταν αν η ηρωίδα είχε πάρει άλλο δρόμο ή αν δεν είχε ανοίξει αμέσως την πόρτα.
Μείνετε ψύχραιμοι. Οι έρευνες δείχνουν πως ένας γαλήνιος και ήρεμος γονιός λειτουργεί για το παιδί ως λιμάνι στις καταιγίδες. Και εκεί θα καταφύγει σε κάθε καταιγίδα.
Τέλος, θυμηθείτε πως πίσω από ένα μόνιμα θυμωμένο παιδί κρύβεται απλώς ένα πληγωμένο ή φοβισμένο παιδί. Αναρωτηθείτε ή ρωτήστε το τι φοβάται και προσπαθήστε να κατευνάσετε τους φόβους του.
Όλα είναι θέμα χειρισμού
Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα που αναφέρει η Κατερίνα όσον αφορά τον τρόπο που ο άντρας της χειρίζεται τα θέματα «συνεργασίας» με το γιο τους. «Ήταν μια περίοδος όπου το παιδί έπρεπε να διαβάσει για το σχολείο, αλλά κάθε τόσο τα παρατούσε. Εγώ έχανα την ψυχραιμία μου και την υπομονή μου και ποτέ δεν κατάφερνα να βρω τρόπο να τον πείσω. Ο άντρας μου παρατηρώντας τις συγκρούσεις μας μια μέρα κάθισε και του είπε μια ιστορία: Ένα αεροπλάνο, για να μπορέσει να πετάξει, χρησιμοποιεί το μεγαλύτερο μέρος από τα καύσιμά του στην απογείωση. Από τη στιγμή που θα σηκωθεί όμως στον αέρα, ξοδεύει πολύ λίγα. Εσύ, όταν κάθε τόσο ξεκινάς το διάβασμα και το σταματάς, χαλάς πολλή δύναμη και κουράζεσαι περισσότερο, απ’ όσο θα κουραζόσουν αν καθόσουν και τελείωνες τα μαθήματά σου χωρίς διακοπή. Έτσι τον έπεισε. Από τότε, κάθε φορά που ο μικρός κωλυσιεργεί, αρκεί να του δείξει με το χέρι του ο πατέρας την κίνηση του αεροπλάνου και ο γιος μας στρώνεται χωρίς δεύτερη κουβέντα».
Οι συγκρούσεις δεν είναι κάτι που μπορούμε να αποφεύγουμε πάντα και μάλιστα είναι κάτι που δεν πρέπει να αποφεύγουμε πάντα. Απλώς αν μπορούμε να αποφεύγουμε τις συνεχείς αψιμαχίες, σίγουρα το σπίτι μας θα μπορέσει να παραμείνει ένα καταφύγιο με θετική ενέργεια για όλους.
Πηγή: http://kids.in.gr/kid-related/psychology/article/?aid=5485047