Άρθρα ανά μήνα: Δεκέμβριος 2013
Πώς πήραν το όνομά τους 27 ευρωπαϊκές πρωτεύουσες;
Όνομα βαρύ σαν ιστορία… Γιατί κάθε όνομα κρύβει και μια ιστορία: άλλοτε σπουδαία, άλλοτε πιπεράτη, άλλοτε γεμάτη αίμα. Τι κρύβεται λοιπόν πίσω από το όνομα κάθε μιας από τις 27 πρωτεύουσες ευρωπαϊκών χωρών και τι έχει να μας αποκαλύψει αυτό το όνομα για την ιστορία της πόλης, της χώρας, των κατοίκων της…
Άμστερνταμ – Ολλανδία
Ή αλλιώς Αμστελόδαμο! Σημαίνει το φράγμα του ποταμού Άμστελ που διατρέχει την ολλανδική πρωτεύουσα. Για πρώτη φορά καταγράφηκε ως Άμστερνταμ το 13ο αιώνα όταν η πόλη ήταν ακόμη ένα λασπωμένο και φτωχό ψαροχώρι. Οι κάτοικοι έχτισαν ένα φράγμα γιατί τα νερά του ποταμού τους έπνιγαν συνέχεια και ο Κόμης της περιοχής τους παρείχε ένα πιστοποιητικό, ότι “οι κάτοικοι κοντά στο φράγμα του Άμστελ” (Amestelledamme) εξαιρούνται από την πληρωμή προμήθειας για να περάσουν τη γέφυρα. Η λέξη Amstel με τη σειρά της προέρχεται από την ολλανδική φράση “Aeme stelle”, δηλαδή “περιοχή όπου αφθονεί το νερό”.
Βαρσοβία – Πολωνία
Σημαίνει “η πόλη που ανήκει στον Βαρς (Warsz)”. Ο θρύλος θέλει έναν ψαρά ονόματι Βαρς να ερωτεύτηκε μια γοργόνα που ζούσε στον ποταμό Βιστούλα και ονομαζόταν Sawa ( Warsz-awa το όνομα της πόλης στα πολωνικά). Παντρεύτηκαν και ίδρυσαν την σημερινή πρωτεύουσα της Πολωνίας…
Βελιγράδι – Σερβία
Beograd στις αγγλοσαξωνικές γλώσσες. Προέρχεται από από τις σλαβικές λέξεις beo και grad, που σημαίνουν “λευκή πόλη”. Και αυτό γιατί η πόλη πρωτοχτίστηκε μέσα στα άσπρα τείχη ενός φρου
ρίου.
Βερολίνο – Γερμανία
Δυο διαφορετικές εκδοχές για την προέλευση του ονόματος της (νυν) γερμανικής πρωτεύουσας. Το όνομα προέρχεται από τη γερμανική λέξη Bär, που σημαίνει αρκούδα (ο θυρεός της πόλης έχει σύμβολο την αρκούδα). Ωστόσο γλωσσολόγοι εκτιμούν ότι προέρχεται από τη σλαβική λέξη “berl” που θα πει “βάλτος” επειδή η πόλη θεμελιώθηκε στις βαλτώδεις όχθες του ποταμού Spree.
Βουδαπέστη – Ουγγαρία
Όπως ξέρουμε η Βουδαπέστη είναι ουσιαστικά δυο πόλεις: η Βούδα και η Πέστη. Η Βούδα ονομάστηκε έτσι από τον Buda, τον αδελφό του γνωστού Ούνου, Αττίλα, ο οποίος ίδρυσε τον οικισμό. Η Πέστη πιθανότατα οφείλει το όνομά της στο επίθετο “Πέσσιον” που της απέδωσε ο Πτολεμαίος και στην ουσία σημαίνει φρούριο ή και σπηλιά.
Βουκουρέστι – Ρουμανία
Δυο εκδοχές: από το γενναίο Bucur που άλλοι μύθοι τον θέλουν να είναι είτε πρίγκιπας, άλλοι ληστής, άλλοι βοσκός, άλλοι ψαράς. Οι κάτοικοι όμως προτιμούν την εκδοχή που στο Βουκουρέστι σημαίνει “πόλη της χαράς” αφού η ρουμανική λέξη bucur σημαίνει χαρά, ευτυχία.
Βρυξέλλες – Βέλγιο
Το 695 μ.Χ. ένας επίσκοπος θεμελίωσε έναν μικρό οικισμό με την ανέγερση ναού στην περιοχή. Ο οικισμός ονομάστηκε Brosella, που ετυμολογικά σημαίνει “το σπίτι πάνω στον βάλτο”.
Δουβλίνο – Ιρλανδία
Από τις λέξεις “dubh” και “linn” που θα πουν “μαύρη λίμνη”.
Ζάγκρεμπ – Κροατία
Zagrabiti σημαίνει “βρίσκω λαβράκι” και η ιστορία της πόλης είναι ένδοξη: ένας αντιβασιλέας οδηγούσε το στράτευμα του για μια μάχη. Η περιοχή ήταν τόσο άνυδρη που οι στρατιώτες υπέφεραν από τη δίψα. Ο αντιβασιλέας κάρφωσε από την απελπισία του το σπαθί του στη γη. Τότε άρχισε να αναβλύζει νερό. Διέταξε τους στρατιώτες του να σκάψουν στην περιοχή και εκείνοι βρήκαν ολόκληρη υπόγεια λίμνη νερού.
Κίεβο – Ουκρανία
Η κανονική του γραφή είναι “Kyiv” και προέρχεται από τον Kyi και τα τρία του αδέρφια, που ίδρυσαν τον Μεσαίωνα την πόλη.
Κοπεγχάγη – Δανία
Προέρχεται από τη λέξη Køpmannæhafn, που σημαίνει “το λιμάνι των εμπόρων”.
Λευκωσία – Κύπρος
Το αρχαίο όνομα της πόλης ήταν Λήδρα. Ενώ τους ύστερους χρόνους άλλαξε το όνομα σε Καλλινίκιση και στην συνέχεια σε Λευκοθέα, Λευκουσία και Λευκωσία. Οι Φράγκοι κατακτητές, για ανεξήγητους λόγους, μετά το πέρασμά τους από την περιοχή έγραψαν για την “Civitas Nicosie” από όπου και το αγγλικό Nicosia, όπως είναι γνωστή η κυπριακή πρωτεύουσα σε όλο τον κόσμο.
Λισαβόνα – Πορτογαλία
Σύμφωνα με την επικρατέστερη εκδοχή, το όνομα θα πει “ασφαλές λιμάνι”. Όμως υπάρχει και άλλη μια εκδοχή που θέλει τον ομηρικό ήρωα Οδυσσέα να πέρασε από εκεί και να θεμελίωσε την πόλη “Ολισσιπόνα”, (πόλη του Ulysses, δηλαδή του Οδυσσέα).
Λονδίνο – Αγγλία
Υπάρχουν περισσότερες από 10 εκδοχές αλλά καμία δεν έχει επιβεβαιωθεί. Η επικρατέστερη πάντως θέλει να προέρχεται από το βασιλιά Lud που εξουσίασε την πόλη στα προ-ρωμαϊκής εποχής χρόνια.
Λουξεμβούργο – Λουξεμβούργο
Η ονομασία της πόλης (πόλης – κράτους ουσιαστικά) προέρχεται από την κέλτικη φράση “ucilem burg”, που σημαίνει “μικρό κάστρο”.
Μαδρίτη – Ισπανία
Οι Ρωμαίοι έφτιαξαν ένα μικρό οικισμό στις όχθες του ποταμού Manzanares, τον οποίο ονόμασαν Matrice. Η έλευση των Αράβων κατακτητών άλλαξε το όνομα της πόλης σε Mayrit και Majerit. Σταδιακά, το Majerit εξελίχθηκε στο σημερινό Madrid. Όμως υπάρχει και η εκδοχή που θέλει το όνομα της ισπανικής πρωτεύουσας να προέρχεται από τη λέξη “madroño”, που σημαίνει “φραουλιά”. Πάντως το μεσαιωνικό έμβλημα της πόλης περιείχε και μια φράουλα!
Μόσχα – Ρωσία
Από τον περίφημο ποταμό ” Moskva” που διασχίζει την πόλη και θα πει “σκοτεινός” και “θολός”. Άλλες εκδοχές αναφέρουν πως το όνομα σημαίνει “το ποτάμι των αρκούδων” ή πως συνδέεται με την μογγολική λέξη “mushka”, που σημαίνει “απόκρημνος” και αναφέρεται στο τοπίο της αρχικής πόλης.
Μπρατισλάβα – Σλοβακία
Ο πρίγκιπας räslav έδωσε το όνομά του στην πρωτεύουσα της Σλοβακίας, που κατά λέξη θα πει “η δόξα του Μπράσλαβ”. Ο συγκεκριμένος ευγενής πολέμησε για να εξαπλωθεί προς το Βασίλειο της Ανατολικής Φραγκίας τον 9ο αιώνα μ.Χ.
Όσλο – Νορβηγία
Αρχικά ονομαζόταν Áslo (και αργότερα ως Óslo). Σύμφωνα με τις επικρατέστερες εκδοχές λοιπόν, το όνομα προέρχεται είτε από την λέξη ås (κορυφή) – και επομένως σημαίνει “το λιβάδι ανάμεσα στις κορυφογραμμές” – είτε από τους θεούς της νορβηγικής παράδοσης Aesir – και επομένως σημαίνει “πόλη των θεών”.
Παρίσι – Γαλλία
Αρκετά χρόνια προ Χριστού, την εποχή του Χαλκού, στις όχθες του Σηκουάνα ζούσε μια φυλή που ονομαζόταν Parisii…
Πράγα – Τσεχία
Στα σλάβικα “πράγα” θα πει “πέρασμα” και η πόλη θεωρείται το έδαφος από όπου περνά ο ποταμός Βλατάβας. Μία πιο “επική” εκδοχή αναφέρει πως το όνομα Praha προέρχεται από την τσέχικη λέξη práh (κατώφλι) και η πόλη ονομάστηκε έτσι όταν η σύζυγος του μυθικού ιδρυτή της δυναστείας των Premyslid, η οποία διέταξε “η πόλη να χτιστεί εκεί που ένας άνδρας μπορεί να λαξεύσει το κατώφλι του σπιτιού του”, κάνοντας αναφορά σε κάποιο φυσικό “κατώφλι” από πέτρα, το οποίο όμως δεν έχει βρεθεί ποτέ.
Ρέικιαβικ – Ισλανδία
Στα ισλανδικά η λέξη θα πει “καπνισμένος κόλπος” και προέρχεται από τα ηφαίστεια που… καπνίζουν κάθε τρεις και λίγο την πόλη.
Ρώμη – Ιταλία
Είναι ίσως η πιο γνωστή ιστορία από όλες: τα δυο αδέλφια, ο Ρωμύλος και ο Ρέμος, τους οποίους ανέθρεψε μια λύκαινα ιδρύουν την πόλη. Ο Ρωμύλος σκότωσε το Ρέμο μετά από μια φιλονικία και βάφτισε την πόλη από το όνομα του.
Σαράγιεβο – Βοσνία
Από τις τούρκικες λέξεις “saray ovasi” που στην κυριολεξία σημαίνουν “το χωράφι γύρω από το σαράι”.
Σόφια – Βουλγαρία
Το όνομα της προέρχεται από τον περίφημο ναό της Ιερής Σοφίας που χτίστηκε τον 60 μ.Χ. αιώνα. Ωστόσο ονομάστηκε έτσι από το 14ο αιώνα και μετά γιατί μέχρι τότε η πόλη ονομαζόταν Sredets.
Στοκχόλμη – Σουηδία
Η λέξη stock στα σουηδικά σημαίνει “κορμός” και η λέξη holm “νησάκι”. Με άλλα λόγια, το “νησάκι των κορμών” αναφέρεται πιθανότατα στο νησάκι Helgeandsholmen στο κέντρο της σημερινής πόλης, όπου ίδρυσε την Στοκχόλμη ο Birger Jarl για να προστατεύσει την Σουηδία από ξένες επιδρομές.
Τίρανα – Αλβανία
Δυο είναι οι επικρατέστερες θεωρίες: είτε να προέρχεται από το οχύρωμα Tirkan στην πλαγιά του Dajti, είτε από την ελληνική λέξη “τύρος” που αναφέρεται στα γαλακτοκομικά προϊόντα, το εμπόριο των οποίων αποτελούσε την κυριότερη πηγή εσόδων της περιοχής.
news.gr
Εκπαιδευτικό πρόγραμμα στο 21ο Δημοτικό σχολείο “Λέλα Καραγιάννη” και μια ξεχωριστή συνέντευξη
Μια από τις δραστηριότητες του προγράμματος “Καταγραφή και ανάδειξη κτηρίων του 19ου και 20ού αιώνα στην Αθήνα” είναι τα εκπαιδευτικά προγράμματα σε παιδιά και νέους. Την Πέμπτη 12 Δεκεμβρίου, πραγματοποιήθηκε εκπαιδευτικό πρόγραμμα στο 21ο Δημοτικό Σχολείο “Λέλα Καραγιάννη”, στην οδό Κύπρου. Το σχολείο στεγάζεται σε ένα κτήριο του 19ου αιώνα με μακρά ιστορία. Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα έχει ως θέμα τα μνημεία, την αρχιτεκτονική κληρονομιά, τους κινδύνους που αντιμετωπίζει, τους τρόπους προστασίας και κυρίως τον τρόπο τεκμηρίωσης και καταγραφής ενός ιστορικού κτηρίου. Συμμετείχαν οι μαθητές της Στ’ τάξης.
Παράλληλα πάρθηκε συνέντευξη από τη διευθύντρια του 21ου Δημοτικού Σχολείου κ. Ιωάννα Χαλκιά σχετικά με την ιστορία του κτηρίου και του σχολείου.
ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ : http://monumentakatagrafi.wordpress.com
Η παραπάνω δράση έγινε αφορμή για να αναλάβουν και να ξεκινήσουν οι μαθητές των 2 τμημάτων της ΣΤ τάξης, σε συνεργασία με το τμήμα σχολικών δραστηριοτήτων της Α΄Δ/νσης, ένα περιβαλλοντικό/πολιτιστικό πρόγραμμα με θέμα: “Γνωρίζω το σχολείο μου, αναδεικνύω την ιστορία του, γίνομαι ενεργός πολίτης”
Οποιοδήποτε αρχειακό και φωτογραφικό υλικό μπορεί να μας διαθέσει κάποιος απόφοιτος του σχολείου ή των σχολών που κατά καιρούς στεγάστηκαν στο νεοκλασικό κτήριο, παρακαλούμε να επικοινωνήσει με τη διεύθυνση του σχολείου