«Δεν φοβάμαι τον σεισμό ,ξέρω να προστατευτώ »
Το πρώτο εργαστήριο δεξιοτήτων για φέτος είναι από τον θεματικό άξονα ΦΡΟΝΤΙΖΩ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ και με τίτλο : «Δεν φοβάμαι τον σεισμό, ξέρω να προφυλαχθώ ».Το συγκεκριμένο εργαστήριο δεξιοτήτων μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά να κατανοήσουν το φυσικό φαινόμενο, να διαχειριστούν τον φόβο τους και να μάθουν τους βασικούς κανόνες προστασίας με βιωματικό και παιγνιώδη τρόπο.
Για να εξηγήσουμε το φαινόμενο του σεισμού με απλό και κατανοητό τρόπο, χρησιμοποιήσαμε αναλογίες και παραδείγματα που είναι οικεία σε όλους. Αποφύγαμε τεχνικούς όρους και χρησιμοποιήσαμε βιωματικές μεθόδους, όπως πειράματα και παραμύθια.
Στόχος οι μαθητές /τριες να :
– έρθουν σε πρώτη επαφή με το φυσικό φαινόμενο του σεισμού
– συζητήσουν προσωπικές εμπειρίες
– γνωρίσουν το εσωτερικό τη γης και θα το αναπαραστήσουν με ζωγραφιές και πλαστελίνες
– γνωρίσουν τα αίτια του σεισμού
– αναπαραστήσουν τη σεισμική διεργασία των πλακών μέσα από παιχνίδι
-και να κατανοήσουν ότι ο σεισμός είναι ένα φυσικό φαινόμενο που δεν μπορούμε να το προβλέψουμε αλλά μπορούμε να το αντιμετωπίσουμε και να προστατευτούμε.
Ενδεικτική δομή που ακολουθήσαμε
- Εισαγωγή στο θέμα (Πριν τον σεισμό)
Αρχική συζήτηση: Ρωτάμε τα παιδιά τι γνωρίζουν για τους σεισμούς και τι πιστεύουν ότι συμβαίνει. Τα αφήνουμε να εκφράσουν ελεύθερα τις απορίες και τους φόβους τους. Γνωρίσαμε τον μύθο του Εγκέλαδου και τον ζωγραφίσαμε. Με τους μαρκαδόρους μας φτιάξαμε τους δικούς μας γίγαντες και στολίσαμε την τάξη μας .Κατασκευάσαμε τα σεισμοσπιτάκια και τα στερεώσαμε πάνω στην γη από παλιά cd. Με πλαστελίνη φτιάξαμε τα στρώματα της γης.
Πειράματα: Χρησιμοποιήσαμε εποπτικό υλικό για να κατανοήσουν τα παιδιά πώς κουνιέται η Γη. Για παράδειγμα, τοποθετήσαμε κυβάκια πάνω σε ένα χαρτόνι και το κουνήσαμε αλλά και κομμάτια φελιζόλ που στερεώσαμε επάνω χάρτινες φιγούρες και τις βάλαμε να επιπλέουν σε πορτοκαλί τέμπερα για να αναπαραστήσουμε τις τεκτονικές πλάκες.Η επιφάνεια της Γης αποτελείται από πολλά κομμάτια, όπως ένα γιγάντιο παζλ. Αυτά τα κομμάτια ονομάζονται τεκτονικές πλάκες. Οι πλάκες αυτές δεν είναι στατικές, αλλά κινούνται πολύ αργά, «επιπλέοντας» πάνω στο καυτό και ρευστό εσωτερικό της Γης. Όταν δύο τεκτονικές πλάκες συναντιούνται, είτε τρίβονται μεταξύ τους είτε συγκρούονται. Αυτή η κίνηση δημιουργεί μια τεράστια πίεση (ενέργεια) στα πετρώματα. Όταν η πίεση γίνει πολύ μεγάλη, τα πετρώματα «σπάνε» ξαφνικά, απελευθερώνοντας όλη αυτή την ενέργεια με τη μορφή δονήσεων. Αυτές οι δονήσεις είναι ο σεισμός που νιώθουμε εμείς στην επιφάνεια του εδάφους. Φανταστείτε ότι έχετε ένα ελατήριο. Όταν το τεντώνετε, αποθηκεύει ενέργεια. Όταν το αφήνετε, η ενέργεια απελευθερώνεται απότομα και το ελατήριο επανέρχεται στο αρχικό του σχήμα, δονώντας. Κάτι παρόμοιο συμβαίνει και με τα πετρώματα κάτω από τη Γη, τα οποία λειτουργούν σαν ελατήρια, αποθηκεύοντας ενέργεια μέχρι να σπάσουν και να την απελευθερώσουν. Καθώς τα ηφαίστεια και οι σεισμοί συνδέονται με διάφορους τρόπους, καθώς και τα δύο φαινόμενα οφείλονται κυρίως στη δράση των τεκτονικών πλακών και η σχέση τους μπορεί να είναι άμεση ή έμμεση, ανάλογα με τον γεωλογικό μηχανισμό που τα προκαλεί, κάναμε και την δική μας έκρηξη ηφαιστείου στην τάξη χρησιμοποιώντας ξύδι και σόδα.
Εμπλουτίσαμε το λεξιλόγιο μας με λέξεις που αναφέρονται στον σεισμό όπως :
- Σεισμός:Ένα ξαφνικό κούνημα της γης.
- Τεκτονικές πλάκες:Τα μεγάλα κομμάτια-παζλ που αποτελούν την επιφάνεια της Γης.
- Ρήγμα:Το σημείο όπου συναντιούνται και τρίβονται οι τεκτονικές πλάκες.
- Επίκεντρο:Το σημείο πάνω στην επιφάνεια της Γης ακριβώς πάνω από το σημείο όπου ξεκίνησε ο σεισμός.
- Μετά τον σεισμό:Οι μικρότερες δονήσεις που ακολουθούν έναν μεγάλο σεισμό.
- Δράσεις κατά τη διάρκεια του σεισμού
Παρακολουθήσαμε εκπαιδευτικό βίντεο, με σύντομο και κατάλληλο για την ηλικία τους περιεχόμενο που δείχνει τι πρέπει να κάνουν σε περίπτωση σεισμού, εστιάζοντας στην ασφαλή στάση («Σκύβω-Καλύπτω-Κρατιέμαι»). Πραγματοποιήσαμε 2 ασκήσεις ετοιμότητας: Με το χτύπημα του κουδουνιού και την φράση« παιδιά σεισμός» , κάναμε μια προσομοίωση και εφαρμόσαμε την ασφαλή στάση, δείχνοντας στα παιδιά πώς θα αντιδράσουν στην πραγματικότητα. Εξηγήσαμε το σχέδιο εκκένωσης του σχολείου, πού είναι το σημείο συγκέντρωσης και πώς πρέπει να συμπεριφερθούν .Βγήκαμε στην αυλή συντεταγμένα όλα τα παιδιά και καθίσαμε στα σημεία που είχαμε υποδείξει ώστε να ολοκληρωθεί με ασφάλεια η εκκένωση του νηπιαγωγείου.
- Δράσεις μετά τον σεισμό
Διαχείριση συναισθημάτων: Συζητήσαμε τους φόβους και τις ανησυχίες τους. Τα παιδιά να ζωγράφισαν και έπαιξαν για να εκφράσουν αυτά που ένιωσαν. Γνωρίσαμε και ετοιμάσαμε το σακίδιο έκτακτης ανάγκης: Δείξαμε τι περιέχει ένα σακίδιο πρώτων βοηθειών και έκτακτης ανάγκης και συζητήσαμε γιατί είναι σημαντικό να το έχουμε. Κατασκευή σεισμογράφου: Χρησιμοποιήσαμε απλά υλικά, όπως ένα κουτί, ένα μολύβι και ένα ρολό χαρτί, για να δημιουργήσαμε έναν πρωτότυπο σεισμογράφο. Ζωγραφίσαμε τον δικό μας σε ένταση σεισμό. Παράλληλα δουλέψαμε με επιλεγμένα φύλλα εργασίας τα οποία αρχειοθετήθηκαν στον σχετικό φάκελο των εργαστηρίων δεξιοτήτων. Φυσικά τραγουδήσαμε το αγαπημένο μας τραγούδι «Σεισμός ..σεισμός μην σε πιάνει πανικός » και πήραμε και το βραβείο μας!!!
4. Ενημέρωση γονέων
Στείλαμε στους γονείς σχετική επιστολή για το σεισμικό σχέδιο της σχολικής μας μονάδας και οδηγίες για την ασφαλή παραλαβή των παιδιών από το νηπιαγωγείο. Ακολουθούν ενδεικτικές φωτογραφίες από τις δραστηριότητες μας.
