Ετικέτα: διαφορά

 

Η ενδοσχολική βία (ή εκφοβισμός, ή μπούλινγκ / Bullying) είναι ένα τεράστιο πρόβλημα που υπήρχε πάντα στα σχολεία, αλλά σήμερα απέκτησε όνομα και ως τέτοιο μας επέτρεψε να το δούμε. Δυστυχώς η βία και ο εκφοβισμός είναι στοιχεία της κοινωνίας (θέμα που δεν άπτεται του παρόντος άρθρου) κατά συνέπεια είναι και στοιχείο της μικρής κοινωνίας του σχολείου. Σε περιόδους κατά τις οποίες ο νταής, ο μάγκας, ο μάτσο άνδρας, είναι αποδεκτοί ως πρότυπα για την κοινωνία, έχουμε μεταφορά αυτών των προτύπων και εντός της σχολικής κοινότητας, με αποτέλεσμα να οξύνεται ο ενδοσχολικός εκφοβισμός. Σε περιόδους έξαρσης του εκφοβισμού στην κοινωνία, υπάρχει και έξαρση του εκφοβισμού εντός του σχολείου. Σε περιόδους μη αποδοχής τους διαφορετικού στην κοινωνία, συναντάμε δυσανεξία στο διαφορετικό και εντός του σχολείου.
Όμως πώς ορίζεται το μπούλινγκ (γενικώς και όχι μόνο ενδοσχολικό); Παίρνουμε τον ορισμό από τη βικιπαίδεια:

«Το μπούλινγκ (νταηλίκι – bulliying) είναι μια μορφή κακοποίησης, πιο συγκεκριμένα εκφοβισμού ή εξαναγκασμού. Αυτή συνεπάγεται περιοδικά επαναλαμβανόμενες πράξεις που σκοπό έχουν την επιβολή ενός ατόμου ή μιας ομάδας πάνω σε ένα άλλο άτομο ή ομάδα, επομένως μια «ανισορροπία δυνάμεων». Η εν λόγω ανισορροπία μπορεί να είναι κοινωνική ή/και σωματική. Το θύμα του εκφοβισμού αναφέρεται και ως στόχος.
Το νταηλίκι αποτελείται από τρία βασικά είδη κακοποίησης – συναισθηματική, λεκτική και σωματική. Συνήθως, πρόκειται για ανεπαίσθητες μεθόδους εξαναγκασμού όπως ηψυχολογική χειραγώγηση.
Το νταηλίκι κυμαίνεται από την απλή μορφή εκφοβισμού σε πιο σύνθετες μορφές, στις οποίες ο νταής ενδέχεται να έχει έναν περισσότερους «υπαρχηγούς» που μπορεί να φαίνεται να είναι πρόθυμοι να βοηθήσουν τον «αρχι-νταή» στις δραστηριότητές του. Το νταηλίκι στο σχολικό ή εργασιακό χώρο αναφέρεται και ως ομότιμη κακοποίηση.
Το νταηλίκι μπορεί να προκύψει σε οποιοδήποτε περιβάλλον στο οποίο ανθρώπινα όντα αλληλεπιδρούν μεταξύ τους. Αυτό περιλαμβάνει το σχολείο,το στρατό, την οικογένεια, το χώρο εργασίας, το σπίτι και τις γειτονιές. Ο εκφοβισμός είναι δυνατό να λαμβάνει χώρα μεταξύ κοινωνικών ομάδων, κοινωνικών τάξεων και ακόμη και μεταξύ χωρών (υπερβολική εθνικοφροσύνη, σοβινισμός, φασισμός).»

Στο νηπιαγωγείο η βία δεν είναι άγνωστη λέξη. Θεωρώ όμως ότι είναι δύσκολο να υπάρξει ενδοσχολική βία-εκφοβισμός, δηλαδή (βάσει του ορισμού) μία διαρκής κατάσταση εκφοβισμού ενός παιδιού από άλλα, γιατί τότε το νηπιαγωγείο έχει αποτύχει στους βασικούς στόχους που έχει θέσει ως σχολείο.
Και γιατί δεν μπορεί να υπάρξει εκφοβισμός; Επειδή η νηπιαγωγός είναι κάθε δευτερόλεπτο κοντά στα παιδιά και παρεμβαίνει σε κάθε διένεξη και διαπληκτισμό τους (με βάση τα αποτελέσματα μιας μελέτης που πραγματοποίησε η Εταιρία Ψυχοκοινωνικής Υγείας του Παιδιού και του Εφήβου σε συνεργασία με την Παιδαγωγική σχολή του Α.Π.Θ., ο σχολικός εκφοβισμός εμφανίζεται κυρίως στο σχολικό περιβάλλον σε χώρους χωρίς επίβλεψη από τους εκπαιδευτικούς, όπως η αυλή, ο διάδρομος και η τάξη κατά τη διάρκεια του διαλείμματος – πηγή). Επειδή τα νήπια συνηθίζουν να λένε στην νηπιαγωγό αυτό που τους συμβαίνει, εν αντιθέσει με τα μεγαλύτερα παιδιά που ντρέπονται ή φοβούνται (βάσει της ίδιας μελέτης, τα μεγαλύτερα παιδιά μιλάνε στους φίλους και όχι στους εκπαιδευτικούς ή τους γονείς). Επειδή τα νήπια λειτουργούν περισσότερο αυθόρμητα. Επειδή η αυθεντία του μεγάλου, όταν τον εμπιστεύονται, όπως και η προστασία και η ασφάλεια που αυτός τους προσφέρει, λειτουργεί αποτρεπτικά στην εμφάνιση του φαινομένου του εκφοβισμού. Διευκρινίζω ότι για να θεωρηθεί ένα φαινόμενο ως σχολικός εκφοβισμός, θα πρέπει να είναι επαναλαμβανόμενο και να έχει προκαλέσει ένα διαρκή φόβο, μία τραυματική εμπειρία στο παιδί-στόχο. Εάν κάποια ημέρα ένα παιδί φοβηθεί από ένα γεγονός, ή εάν του ασκηθεί μία φορά βία από ένα άλλο παιδί, αυτό δεν μπορεί να θεωρηθεί εκφοβισμός.
Η δουλειά μας είναι να παρεμβαίνουμε καθημερινά και να μην επιτρέπουμε τα μεμονωμένα γεγονότα και γίνουν σταθερές, να μην επιτρέψουμε να ασκηθεί οποιαδήποτε μορφή εκφοβισμού, ακόμη και ως μεμονωμένο συμβάν.

Εδώ θα πρέπει να πω πως είμαι αντίθετη με τις ημέρες – αφιερώματα (γενικά, αλλά και ειδικά στο θέμα μας), αν και μπορεί να είναι αφορμές για να αρχίσει ένα ουσιαστικό έργο σε βάθος χρόνου. Στο νηπιαγωγείο έχουμε, βάσει του προγράμματός μας, κάποιους εκπαιδευτικούς στόχους. Το έργο μας είναι να δουλεύουμε για την επίτευξη αυτών των στόχων καθημερινά. Καθημερινά λοιπόν δουλεύουμε έτσι ώστε να αναπτυχθεί μεταξύ των παιδιών πνεύμα συνεργασίας, αλληλοσεβασμού, εκτίμησης και αποδοχής της διαφοράς, του άλλου, του ξένου. Βήμα βήμα, λιθαράκι λιθαράκι, χτίζουμε αυτή τη σχέση, μέσα από αντιξοότητες και προβλήματα, χρησιμοποιώντας όλες τις μεθόδους μάθησης, διαπερνώντας οριζόντιως όλους τους τομείς μάθησης. Η βία, ο φόβος, η καταπίεση, η απαξίωση, η μείωση της προσωπικότητας, είναι μορφές συμπεριφοράς που δεν μπορεί να γίνουν αποδεκτές καμία ημέρα, καμία ώρα, κανένα λεπτό της κοινής μας ζωής στο σχολείο.
Τα βιβλία, οι ταινίες, οι συζητήσεις, οι τέχνες, είναι και πρέπει να είναι καθημερινοί συνεργάτες στην προσπάθειά μας να εξορίσουμε τη βία και το φόβο από τα σχολειά μας. Όμως, για να παραχθεί ουσιαστικό έργο, θα πρέπει η δουλειά μας σχετικά με τον εκφοβισμό να εκτείνεται σε όλη τη χρονιά, να γίνεται σε βάθος, δηλαδή να αφορά στην ευρύτερη συγκρότηση του χαρακτήρα του κάθε παιδιού, τη θέση του απέναντι στους άλλους ανθρώπους και την ίδια του τη ζωή. Κανένα βιβλίο, καμία ημέρα, καμία ταινία δεν μπορεί να κάνει τίποτε, εάν η στάση ζωής που διδάσκουμε στην καθημερινότητα, αποδέχεται τα πρότυπα της βίας, του ισχυρού έναντι του ασθενούς, των ικανών, άξιων και άριστων έναντι των ανίκανων, αδύναμων και διαφορετικών.

Η ερώτηση “ποιους ανθρώπους θέλουμε” προηγείται της ερώτησης “ποιο σχολείο θέλουμε”. Στόχος του νηπιαγωγείου είναι να εκπαιδεύσει ελεύθερους, δημιουργικούς, χαρούμενους ανθρώπους, που θα λειτουργούν μέσα σε ένα κλίμα συνεργασίας, αποδοχής και αλληλοεκτίμησης.

Σχετικά με το σχολικό εκφοβισμό, βρήκα πολύ καλά αφιερώματα με προγράμματα και δράσεις, και σίγουρα θα υπάρχουν και πολλά ανάλογα:
Α΄ Σύλλογος Αθηνών Εκπαιδευτικών Π.Ε.,
περιφερειακή διέυθυνση α’θμιας β’θμιας εκπ/σης νοτίου αιγαίου,
πυθαγόρειο νηπιαγωγείο,
popi it,
11ο νηπιαγωγείο Χίου,
το νηπιαγωγείο που ονειρεύομαι,
εταιρεία Ψυχοκοινωνικής υγείας παιδιού και εφήβου

Και κάτι τελευταίο, που όμως δείχνει το ευρύτερο πρόβλημα που υπάρχει στην κοινωνία μας σήμερα. Αναζητώντας εικόνες για το μπούλινγκ, βρήκα μία εικόνα που έγραφε:

«Η ΒΙΑ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΜΑΓΚΙΑ»

Τι σημαίνει αυτό; Ότι η μαγκιά είναι κάτι καλό και η βία που είναι το κακό, δεν πρέπει να συγχέεται μαζί της; Μέσω αυτού του συνθήματος επιχειρείται η “νομιμοποίηση”, “κάθαρση” και αποδοχή της μαγκιάς. Θεωρώ ότι η μαγκιά είναι απορριπτέα, η μαγκιά η οποία σίγουρα δεν έχει καμία σχέση με τον “μάγκα” της εποχής του ρεμπέτικου. Η μαγκιά σήμερα ταυτίζεται με το νταηλίκι και υπό αυτή την έννοια η μαγκιά είναι εξ ορισμού βία. Εάν δεν αρνηθούμε το πρότυπο του μάγκα και του νταή, δε θα μπορέσουμε να απαλλαχθούμε από τη βία, όχι μόνο εντός του σχολείου, αλλά και ευρύτερα στην κοινωνία μας.

Αυτή την περίοδο αρχίσαμε να διαβάζουμε σε συνέχειες την ιστορία του ‘μικρού πρίγκιπα’.

Ο Μικρός Πρίγκιπας είναι βιβλίο του Γάλλου συγγραφέα Αντουάν ντε Σαιντ Εξυπερύ. Η ιστορία του βιβλίου είναι η ακόλουθη: ο αφηγητής  (ο ίδιος ο Αντουάν) πέφτει με το αεροπλάνο του -που έχει πάθει βλάβη- στην έρημο. Εκεί συναντά ένα ασυνήθιστο παιδί (το μικρό πρίγκιπα), γνωρίζονται και γίνονται φίλοι. Ο μικρός πρίγκιπας διηγείται στον Αντουάν το ταξίδι του στους πλανήτες και τους ανθρώπους που συνάντησε εκεί και του περιγράφει τον πλανήτη του, τα μπαομπάμπ και το μικρό του λουλούδι.

Τα ακόλουθα λόγια της αλεπούς προς το μικρό πρίγκιπα είναι χαρακτηριστικά της γλυκύτητας και της ομορφιάς του βιβλίου:

“Είσαι υπεύθυνος για πάντα, γι’ αυτό που έχεις εξημερώσει.”

“Ο χρόνος που πέρασες με το τριαντάφυλλό σου είναι αυτό που το κάνει ξεχωριστό για σένα.”

Το έργο είναι δημοφιλές και κυκλοφορεί σε πολλές εκδόσεις (Πατάκης, Ψυχογιός, Ζαχαρόπουλος). Εγώ το γνώρισα από τις εκδόσεις Ηριδανός, με Πρόλογο και Μετάφραση του Στρατή Τσίρκα. Στη συγκεκριμένη έκδοση αναφέρονται τα ακόλουθα:

“Γραμμένο το 1940, στις Η.Π.Α. όπου είχε καταφύγει ο Αντουάν ντε Σαιντ-Εξυπερύ όταν κατάρρευσε η Γαλλία, το μικρό αυτό αριστούργημα πρωτοεκδόθηκε γαλλικά στη Νέα Υόρκη κι αμέσως ακολούθησε η μετάφραση του στ’ αγγλικά. Κι ενώ διαρκούσε ακόμη ο δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος, αλλεπάλληλες εκδόσεις του “Μικρού πρίγκιπα” κυκλοφορούσαν γαλλικά στην Ελβετία, τη Λατινική Αμερική, τη Β. Αφρική και το Λίβανο, αλλά και μεταφράσεις του σε πολλές γλώσσες. Ένα χρόνο αργότερα, την 31 Ιουλίου 1944, παραμονή ακριβώς της απελευθέρωσης της Γαλλίας, ο Σαιντ-Εξυπερύ, που εκτελούσε την έννατη πολεμική του αποστολή, ξέρει καλά, ενώ εξαφανίζεται με το αεροπλάνο του στ’ ανοιχτά της Κορσικής, κυνηγώντας γερμανικά καταδιωχτικά, πως ο μικρός του πρίγκηπας έγινε ήδη ένα σύμβολο, ένα φωτεινό σημείο. Έγινε ένα αστέρι συναντίληψης κι επικοινωνίας, όλων εκείνων, που πάνω από τον όλεθρο του πολέμου και τις χιτλερικές θηριωδίες, δεν έπαψαν να μένουν πιστοί στις αξίες του ανθρώπου, στο απαραβίαστο του εσωτερικού του κόσμου, στο δικαίωμα του ν’ αγωνίζεται για να δώσει ένα νόημα στη ζωή, και για την ευτυχία του.”

Ακολούθως μπορείτε να δείτε ένα ανιμέισον του μικρού πρίγκιπα, που είχε προβληθεί από την τηλεόραση της βουλής.

https://www.youtube.com/watch?v=icIrzbxADys

Πηγές / Σύνδεσμοι:

Ανάλυση του έργου εδώ

Πληροφορίες Βικιπαίδεια

Θεατρική Παράσταση:

Το βιβλίο έχει διασκευαστεί σε θεατρικό έργο και έχει ανέβει σε διάφορες παραστάσεις. Φέτος βρήκαμε μία παράσταση – για πληροφορίες  εδώ και εδώ.

Φέτος για τα Χριστούγεννα ανεβάσαμε την παράσταση “Ο Εγωιστής Γίγαντας” πάνω στο γνωστό παραμύθι του Όσκαρ Ουάιλντ.

Το παραμύθι διασκευάστηκε για να αποφευχθούν οι μεταφυσικές παραδοχές του. Έτσι στο δικό μας μύθο, το παιδί που μπαίνει στον κήπο, είναι ένα παιδί που ήταν απομονωμένο από την ομάδα των συνομηλίκων.

Επίσης επιλέξαμε ο μύθος να τελειώνει με την αλλαγή του χαρακτήρα του γίγαντα και όχι με το φυσικό του τέλος, γιατί ο θάνατος είναι μία δύσκολη συναισθηματικά και νοητικά έννοια, η οποία θέλει ιδιαίτερη δουλειά για να προσεγγιστεί στο νηπιαγωγείο.

Ειδικά για την παράσταση γράφτηκαν στίχοι, πάνω σε μουσική του Μάνου Χατζιδάκι.  Ένα δείγμα των στίχων είναι το ακόλουθο:

Μπήκανε τότε τα παιδιά στον έρημο τον κήπο
κι όλοι μαζί γκρεμίσανε του γίγαντα τον τοίχο
Η πινακίδα έγραφε ‘ο κήπος των θαυμάτων’
των ξένων, των ανήμπορων κι όλων των αδυνάτων

Εδώ τελειώνει ο μύθος μας, δεν ξέρω αν είναι αλήθεια
ζήσανε όλοι τους καλά που λεν τα παραμύθια
κι έμεινα μόνος να γυρνώ στου κόσμου την αρένα
τα τείχη που χωρίζουνε, να ρίχνω ένα ένα

(στίχοι: Μ.Π.)

Όποια/ος συνάδελφος επιθυμεί να έχει πρόσβαση στη διασκευή και τους στίχους, είναι αναρτημένα στην προσωπική μου σελίδα, εδώ.

Σύνδεσμοι:

Ενδεικτικές Εκδόσεις: 1, 2, 3, 4

Το παραμύθι εκδόθηκε για πρώτη φορά στη συλλογή “Ο Ευτυχισμένος Πρίγκιπας και άλλοι μύθοι” (The Happy Prince and Other Tales). Περισσότερα στοιχεία για τη συλλογή μπορείτε να βρείτε εδώ

Σημείωση:

Οι ζωγραφιές που συνοδεύουν το άρθρο μας είναι της αγαπημένης μας εικονογράφου Lisbeth Zwerger, από μία παλιά έκδοση (1984) του παραμυθιού των εκδόσεων Άμμος, που δυστυχώς είναι εξαντλημένη.

Σχετικό άρθρο:

“Ο εγωιστής γίγαντας, του Όσκαρ Ουάιλντ“

Διαβάζοντας την προηγούμενη ανάρτηση, θα παρατηρήσετε ότι για τις δημιουργίες και τις κατασκευές των παιδιών, επιμένω να λέω ότι είναι «δικές τους» δημιουργίες. Δεν το κάνω τυχαία. Εμείς μπορούμε να δίνουμε τις γενικές οδηγίες και ιδέες για το κάθε έργο, αλλά το έργο πρέπει να είναι δημιούργημα του παιδιού. Θα μου πείτε ότι λέω το αυτονόητο; Και όμως, δεν είναι τόσο αυτονόητο.

Ας πάρουμε ένα παράδειγμα. Υποθέτουμε ότι θέλουμε να κατασκευάσουμε μία απλή κάρτα με κοτοπουλάκια. Για να το κάνουμε πιο συγκεκριμένο, η κάρτα θα είναι από κανσόν χαρτί και επάνω θα είναι κολλημένα τα κοτοπουλάκια, που θα έχουν φτιαχτεί από άλλο χαρτί. Αυτή η κάρτα μπορεί να γίνει με τους ακόλουθους τρόπους:

1) Το κοτοπουλάκια είναι κομμένα από τη νηπιαγωγό και τα παιδιά έχουν για μοναδικό έργο να τα κολλήσουν.
2) Τα κοτοπουλάκια είναι όμοια ζωγραφισμένα από την νηπιαγωγό στο χαρτί και τα παιδιά έχουν ως έργο να τα κόψουν και να τα κολλήσουν.
3) Το κάθε παιδί ζωγραφίζει τα κοτοπουλάκια του σε ένα χαρτί, τα κόβει και τα κολλάει επάνω στην κάρτα.

Φυσικά και η τρίτη εκδοχή είναι αυτή που επιλέγουμε:

α) Είναι δημιουργία (αισθητικός τομέας)

β) Κάνοντάς την τα παιδιά αποκτούν αυτοπεποίθηση  – «μπορώ και εγώ να το κάνω», «η δασκάλα μου πιστεύει σε εμένα και θεωρεί ωραίο αυτό που κάνω» (συναισθηματικός τομέας)

γ) Αποτυπώνουν μορφές που ίσως και να μην είχαν ξαναδοκιμάσει, π.χ. κοτόπουλο, και έτσι αναγκάζονται να σκεφτούν πώς είναι, ή να το αναζητήσουν στα βιβλία μας για να το παρατηρήσουν (νοητικός τομέας)

δ) Ασκούν τη λεπτή κινητικότητα, και στο σχέδιο, και στο κόψιμο, και στο κόλλημα (νοητική και σωματική άσκηση)

ε) Μαθαίνουν ότι η διαφορά μας είναι η ομορφιά μας, ενώ αντίθετα η ομοιότητα είναι στοιχείο του ολοκληρωτισμού (κοινωνικός τομέας)

Αλλά ακόμη και εάν δεν υπήρχαν όλα τα προηγούμενα που συνηγορούν υπέρ του τρίτου τρόπου δουλειάς, θα ήταν αρκετό το ακόλουθο: Η τρίτη κάρτα είναι πιο ωραία! Τα έργα των παιδιών είναι πάντα πιο ωραία από τα έργα των νηπιαγωγών, ακόμη και αν τα κρίνουμε με καθαρά εικαστικά κριτήρια (εξαιρούνται μόνο οι νηπιαγωγοί που τυγχάνει να είναι και σπουδαίες/οι δημιουργοί).

Άσχημο στην τέχνη είναι το αντίγραφο. Η καθαρή σχέση με την τέχνη που έχουν τα παιδιά, η αδιαμεσολάβητη από τους, τις περισσότερες φορές, στρεβλούς κανόνες περί ωραίου που έχουμε υιοθετήσει, και η αγάπη τους για αυτό που κάνουν, είναι στοιχεία που εγγυώνται ένα ουσιαστικά όμορφο και ενδιαφέρον αποτέλεσμα.

Σημείωση:

Αναφέροντας αυτό το παράδειγμα, δεν εννοώ ότι ποτέ δεν δίνουμε όμοιες, κομμένες από εμάς μορφές. Εάν έχουμε ως στόχο να δουλέψουμε τη ζωγραφική των παιδιών πάνω στην ίδια φόρμα, τότε μπορεί να τους δώσουμε την ίδια μορφή κομμένη από εμάς και πάνω σε αυτήν να ζωγραφίσει το παιδί με το δικό του τρόπο. Μπορεί ακόμη να κολλήσουν όμοιες μορφές (στο παράδειγμά μας κοτοπουλάκια) πάνω σε ένα χαρτί και στη συνέχεια να παρέμβουν με τη δική τους ζωγραφική (ζωγραφίζοντας είτε τις ίδιες τις κότες, είτε το τοπίο εντός του οποίου κινούνται) και να έχουμε ένα πολύ ενδιαφέρον αποτέλεσμα. Σε κάθε άσκηση, σε κάθε οργανωμένη εικαστική πράξη, αναλόγως του στόχου μας, η παρέμβαση των παιδιών ποικίλει. Πάντα όμως το έργο του ίδιου του παιδιού πρέπει να είναι καθοριστικό στο τελικό αποτέλεσμα.

Σχετικά άρθρα:

Πάμπλο Πικάσο, ο ανατρεπτικός

Μια φορά κι έναν καιρό, σε μία μακρινή χώρα, ζούσε ένα αγαπημένο ζευγάρι. Η γυναίκα ήταν χορεύτρια και ο άνδρας αρλεκίνος.

Είχαν φτιάξει έναν περιφερόμενο θίασο,  μαζί με τους φίλους τους, τους “Σαλτιμπάγκους”, και γύριζαν από πόλη σε πόλη δίνοντας παραστάσεις. 

Κάποτε η γυναίκα έμεινε έγκυος και γέννησε ένα αγοράκι, τον Πάμπλο. Πόσο ευτυχισμένοι ένιωθαν οι γονείς!

Κάθε άγγιγμα, κάθε χάδι τους, ήταν τόσο απαλό και ζεστό, που μετέδιδε στον Πάμπλο, όλη την αγάπη τους.
 

Η οικογένεια ζούσε φτωχικά και επειδή μετακινούνταν από τόπο σε τόπο, δεν είχαν σπίτι, αλλά σκηνή για κατάλυμα. Όσο φτωχοί ήταν όμως σε χρήματα, τόσο πλούσιοι ήταν σε αγάπη.  

Όπου πήγαιναν οι Σαλτιμπάγκοι, τους αντιμετώπιζαν σαν κάτι περίεργο και εξωτικό, που ήρθε για να τους διασκεδάσει. Έτσι, τους δέχονταν στην κοινωνία τους, χωρίς να τους δημιουργούν προβλήματα. 

Όταν όμως μεγάλωσε ο Πάμπλο, οι γονείς του αποφάσισαν να μείνουν σε έναν τόπο για να πάει ο Πάμπλο στο σχολείο. Έτσι, όταν ήρθε ο Σεπτέμβριος, δεν έφυγαν αλλά έμειναν στον ίδιο τόπο.

Τότε άρχισαν και τα προβλήματα. Οι άνθρωποι άλλαξαν. Άρχισαν να τους μιλάνε άσχημα, να τους ντροπιάζουν και να τους κατατρέχουν.

«Πώς γίνεται να πηγαίνει το παιδί των Σαλτιμπάγκων, στο ίδιο σχολείο με το δικό μας;» έλεγαν, φώναζαν, τσίριζαν, ωρύονταν. «Τι ζητάνε αυτοί οι ξένοι στον τόπο μας; Να φύγουν! Είναι ανεπιθύμητοι! Δεν έχουν σπίτι, είναι φτωχοί, μιλάνε διαφορετικά και συμπεριφέρονται διαφορετικά.»

«Αφήνουν το παιδί τους ξυπόλυτο, να παίζει όλη μέρα με τους σκύλους και τα χώματα. Δεν τους θέλουμε, να φύγουν!» 

Τότε ένας γέρος που μιλούσε σπάνια, τους είπε: «Μα είναι φυσικό να μιλάνε διαφορετικά, αφού μετακινούνται. Για τον ίδιο λόγο έχουν και διαφορετικές συνήθειες. Σιγά σιγά θα μάθουν από εμάς, όπως θα μάθουμε κι εμείς από αυτούς. Για παράδειγμα, θα μπορούσαν να μας μάθουν ιππασία.»

«Δεν θέλουμε να μάθουμε ιππασία. Δεν θέλουμε να αλλάξουμε. Θέλουμε μόνο να φύγουν!»

«Γιατί δεν μας θέλουν μπαμπά;» ρώτησε ο Πάμπλο. «Γιατί είμαστε διαφορετικοί παιδί μου, και οι περισσότεροι άνθρωποι φοβούνται το διαφορετικό. Φοβούνται την αλλαγή, γιατί δεν ξέρουν εάν θα είναι για το καλύτερο ή για το χειρότερο. Έτσι όμως, μένουν στάσιμοι. Δεν καταλαβαίνουν ότι η ζωή είναι κίνηση και αλλαγή. Ό,τι μένει στάσιμο, πεθαίνει.» 

Ξημέρωνε. Ο ήλιος ανέτελλε μέσα από πορτοκαλί και κόκκινα σύννεφα. Κάποια κοκόρια που ακούγονταν από μακριά, έσπαγαν την ησυχία της πόλης που δεν είχε ξυπνήσει ακόμη. Οι Σαλτιμπάγκοι ήταν έτοιμοι.  

Πού πάμε μπαμπά;» ρώτησε ο Πάμπλο.
«Πηγαίνουμε να βρούμε τον τόπο όπου οι άνθρωποι δεν φοβούνται να ζήσουν, παιδί μου.»
«Υπάρχει;»
«Έχω ακούσει ιστορίες που λένε πως υπάρχει.»

Υ/Γ. Αφορμή και οδηγός για το παραμύθι αυτό, ήταν τα έργα της ροζ περιόδου, του Πάμπλο Πικάσο, που το εικονογραφούν. Αιτία, η ξενοφοβία και ο ρατσισμός. 

Μάγδα Παπαδάκη

Πώς μελετάς ένα είδος; Παρατηρώντας, συγκρίνοντας, ομαδοποιώντας, ταξινομώντας. Έτσι κατατάξαμε τους δεινόσαυρους σε κατηγορίες που πρότειναν τα παιδιά:

Α. Σαρκοφάγα Β. Φυτοφάγα

Α. Της στεριάς Β. Της θάλασσας Γ. Του αέρα

Α. Ζωοτόκα (τα περισσότερα θηλαστικά) Β. Ωοτόκα

Στις ίδιες κατηγορίες μπορούμε να κατατάξουμε και τα ζώα που ζουν σήμερα. Έτσι  πήραμε τα ζώα της γωνιάς του «Μικρόκοσμου» και τα κατατάξαμε στις παραπάνω κατηγορίες.

Στη συνέχεια συγκρίναμε τους δεινόσαυρους με τους ανθρώπους και καταγράψαμε τις ομοιότητες και τις διαφορές.

Τα παιδιά αναρωτήθηκαν γιατί εξαφανίστηκαν οι δεινόσαυροι και έτσι αναζητήσαμε τις αιτίες αυτής της εξαφάνισης. Σε ένα από τα βιβλία μας βρήκαμε ότι επιστημονική κοινότητα έχει καταλήξει σε τρεις υποθέσεις. Αυτό συμβαίνει γιατί δεν έχει μέχρι σήμερα τις επαρκείς αποδείξεις έτσι ώστε να αποδεχθεί τη μία από τις τρεις ως επικρατέστερη.

Η μία υπόθεση αφορά σε μετεωρίτη που χτύπησε εκείνη την περίοδο τη γη, με αποτέλεσμα να υπάρχει κρύο και σκοτάδι για μεγάλη χρονική περίοδο (μαράθηκαν τα φυτά, πέθαναν οι φυτοφάγοι, πέθαναν οι σαρκοφάγοι). Η δεύτερη υπόθεση υποστηρίζει ότι αιτία της εξαφάνισης ήταν ένα είδος ζώου που έτρωγε τα αυγά των δεινοσαύρων (εξαφανίστηκαν γιατί δεν κατάφεραν να έχουν απογόνους). Η τρίτη υπόθεση υποστηρίζει ότι η μετακίνηση των ηπείρων έφερε εκρήξεις ηφαιστείων, σκόνη και δηλητηριώδη αέρια που προκάλεσαν την εξάλειψη των δεινοσαύρων.

Για να βιώσουν τα παιδιά τη σχέση και την αλληλεξάρτηση των όντων, παίξαμε έναν αυτοσχεδιασμό στον οποίο χωρίστηκαν σε σαρκοφάγους και φυτοφάγους δεινόσαυρους. Οι φυτοφάγοι έτρωγαν φυτά (για φυτό βάλαμε το χριστουγεννιάτικο δέντρο μας) και οι σαρκοφάγοι τους φυτοφάγους. Όταν όμως κρύφτηκε ο ήλιος, τα φυτά ξεράθηκαν, έχοντας ως αποτέλεσμα να πεινάσουν οι φυτοφάγοι και να αρχίσουν να πεθαίνουν. Αυτό οδήγησε  στο θάνατο και τους σαρκοφάγους.

Τα παιδιά κατάλαβαν τη σχέση αλληλεξάρτησης που υπάρχει σε κάθε ζωντανό οργανισμό στη Γη. Κατάλαβαν ότι η επιβίωση των σαρκοφάγων εξαρτάται από την επιβίωση των φυτοφάγων, των οποίων η επιβίωση εξαρτάται από τα φυτά. Είναι λοιπόν σαν να υπάρχει μία αλυσίδα (τροφική αλυσίδα) η οποία δένει κάθε ζωντανό οργανισμό πάνω στη γη και εάν κοπεί έστω και ένας κρίκος αυτής της αλυσίδας, τότε όλοι οι οργανισμοί θα έχουν πρόβλημα. Μέσω της συνειδητοποίησης αυτής της σχέσης αλληλεξάρτησης, περάσαμε στο σήμερα, στα προστατευόμενα είδη και την καρέτα-καρέτα.

Σημείωση: Οι φωτογραφίες είναι από τους δεινόσαυρους που έφτιαξαν τα παιδιά.

Η 28^η Οκτωβρίου είναι χρονικά η πρώτη εθνική επέτειος που γιορτάζουμε στο νηπιαγωγείο.

Πώς μπορούμε να προσεγγίσουμε μία εθνική επέτειο σε μία τάξη όπου οι εθνικότητες των παιδιών ποικίλουν; Μας ενδιαφέρει να χτίσουμε μια κυριαρχική, καθαρή, επιθετική και φοβική, μια ηρωοποιημένη εθνική ταυτότητα (ανάλογη της εθνικής ταυτότητας που γέννησε τον 2^ο παγκόσμιο πόλεμο), ή να αναζητήσουμε εκείνα τα στοιχεία που συγκροτούν την ταυτότητά μας στην ιστορική πορεία, ως μία ανοιχτή ταυτότητα που αγωνίζεται για την ελευθερία και την ανεξαρτησία;

Ο τρόπος που προσεγγίζουμε εμείς την επέτειο είναι ο ακόλουθος.

Η 28^η Οκτωβρίου είναι η πρώτη ευκαιρία να φέρουμε τα παιδιά σε επαφή α) με τον ιστορικό χρόνο (ο χρόνος είναι πολύ δύσκολη έννοια για την ηλικία αυτή), β) με τον επιστημονικό κλάδο της Ιστορίας και γ) να διερευνήσουμε την έννοια της ‘διαφοράς’ και  του ρατσισμού.

1. ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ ΧΡΟΝΟΣ

Στη γραμμή του χρόνου όπου έχουμε σημειώσει το έτος μας (2011), και προς τα αριστερά το έτος γέννησης των παιδιών (2006), το έτος γέννησης της νηπιαγωγού, του παππού μας κλπ. σημειώνουμε το 1940 (κάπου εκεί κοντά στον παππού) και ζωγραφίζουμε συμβολικά κάτι για αυτό (πχ ένα αεροπλάνο που ρίχνει βόμβα).

Τα παιδιά βλέπουν οπτικοποιημένα εμπρός τους ότι η γραμμή του χρόνου γεμίζει με ιστορίες (αφηγήσεις) ως προ το παρελθόν, αλλά όχι ως προς το μέλλον. Έτσι έχουν μία πρώτη κατανόηση του ιστορικού χρόνου.

Τοποθετώντας το 1940 κοντά στην γέννηση του παππού, παρατηρούμε ότι ο παππούς ζούσε όταν έγινε το γεγονός αυτό.

παππούς	Β Παγκ. Πόλεμος	γεν. νηπ/γου		γεν παιδιών	σημερα
1925	1940	1964		2006	2011

2. ΙΣΤΟΡΙΑ

Διακρίνουμε το παραμύθι από την ιστορία. Χωρίζουμε ένα χαρτί στα δύο. Στη μία στήλη γράφουμε τα χαρακτηριστικά που μας λένε τα παιδιά ότι έχει το παραμύθι και στη δεύτερη εκείνα της ιστορίας. Έτσι διακρίνουν τη φαντασία από την επιστήμη και την έρευνα.

Τα παιδιά πρέπει να μελετούν την ιστορία όπως οι ιστορικοί γιατί καλή μάθηση είναι πάντα η ενεργητική μάθηση. Ζητάμε από τα παιδιά να ρωτήσουν τους γονείς και τους παππούδες τους τι έχουν ζήσει σχετικά με το 1940.

Συγκεντρώνουμε και καταγράφουμε τις μαρτυρίες που μας μεταφέρουν τα παιδιά. Εάν κάποιος παππούς μπορεί επισκέπτεται το σχολείο και μας εξιστορεί την εμπειρία του.

Μέσα από τις μαρτυρίες αλλά και από βιβλία ιστορίας καταγράφουμε τη δική μας έρευνα για το 1940. 

Κυρίαρχες έννοιες: η ελευθερία και η ανεξαρτησία των λαών, το ηχηρό ΟΧΙ και η αντίσταση ενάντια σε όποιον θέλει να μας στερήσει την ελευθερία και την ανεξαρτησία μας.

Τα παιδιά ζωγραφίζουν σκηνές από την ιστορία που καταγράψαμε και φτιάχνουμε το δικό τους βιβλίο ιστορίας. Στην τελευταία σελίδα του βιβλίου καταγράφουμε τις πηγές μας (μαρτυρίες και βιβλία).

3. ΡΑΤΣΙΣΜΟΣ / ΦΑΣΙΣΜΟΣ – ‘ΔΙΑΦΟΡΑ’

Η 28^η Οκτωβρίου είναι η καλύτερη ευκαιρία για να μιλήσουμε στα παιδιά, για τη διαφορά, τις διακρίσεις και το ρατσισμό. Ο φασισμός κι ο ναζισμός, οι δύο όψεις της ιδεολογίας που γέννησαν τη θηριωδία του δεύτερου παγκοσμίου πολέμου, αποτελούν ένα ιδιαίτερο θέμα, πέρα από τη διάσταση ενός εθνικού απελευθερωτικού πολέμου. Η ομορφιά και ο πλούτος της διαφοράς, η απανθρωπιά, η καταπίεση και η ασχήμια της ομοιομορφίας είναι έννοιες που μπορούν και πρέπει να δουλευτούν με τα νήπια.

Παρατηρούμε τη φύση: υπάρχει ομοιότητα στη φύση; Πού συναντάμε την ομοιότητα (στις μηχανές);

Συγκρίνουμε τον κάθε ένα από εμάς με τους υπόλοιπους. Είναι κάποιος όμοιος με τους άλλους; Είναι η νηπιαγωγός όμοια με κάποιον άλλο άνθρωπο που γνωρίζουν; Έχουμε τις ίδιες ιδέες, τις ίδιες επιλογές, τις ίδιες κλίσεις, τα ίδια ενδιαφέροντα; Μας αρέσουν τα ίδια φαγητά, τα ίδια φρούτα, τα ίδια γλυκά; Ζωγραφίζουμε με τον ίδιο τρόπο, κοιμόμαστε με την ίδια στάση, έχουμε την ίδια φωνή, τρέχουμε το ίδιο γρήγορα, έχουμε το ίδιο γέλιο ή το ίδιο κλάμα, τρώμε το ίδιο αργά ή γρήγορα; Τελικά αυτές οι διαφορές μας κάνουν πιο όμορφη ή πιο ενδιαφέρουσα τη ζωή μας; Πώς θα ήταν η ζωή μας εάν ήμασταν όλοι ίδιοι;

Πώς κρίνουμε και συγκρίνουμε ανθρώπους; Πώς θα νοιώθαμε εάν μας διέκριναν βάσει της εμφάνισής μας (πχ, όσοι έχουν ξανθά μαλλιά δεν θα παίζουν στην αυλή). Πώς θα νοιώθαμε εάν μας διέκριναν βάσει της καταγωγής μας (πχ, όσοι κατάγονται από την Πελοπόννησο δεν θα παίζουν στο κουκλόσπιτο). Είναι δίκαιο να διακρίνουμε τους ανθρώπους ανάλογα με το χρώμα του δέρματος, την καταγωγή, την ευφυΐα, την ομορφιά, το πολιτισμικό επίπεδο, τις γνώσεις …; Είναι δίκαιο να έχουν όλοι οι άνθρωποι ίσα δικαιώματα ή θα έπρεπε κάποιοι να είχαν περισσότερα από άλλους; Ποια πιστεύετε ότι θα έπρεπε να ήταν τα δικαιώματα των ανθρώπων;

Φτιάχνουμε τη δική μας διακήρυξη για τα ανθρώπινα δικαιώματα, Συγκρίνουμε τη διακήρυξή μας με την «Οικουμενική Διακήρυξη για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα» που υιοθετήθηκε από τη Γενική Συνέλευση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (10/12/1948).

(Βρείτε την «Οικουμενική Διακήρυξη για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα» στον ακόλουθο σύνδεσμο: http://www.ohchr.org/EN/UDHR/Pages/Language.aspx?LangID=grk)

Σύνδεσμοι:

• Το ιστορικό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων (βικιπαιδεια): http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CE%BD%CE%B8%CF%81%CF%8E%CF%80%CE%B9%CE%BD%CE%B1_%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CE%B1%CE%B9%CF%8E%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B1
• Ιστορικές πηγές: http://users.sch.gr/tgiakoum/epimorfosi/istoria-sources.html
• ένα άρθρο που αφορά στον ιστορικό χρόνο και τα νήπια: http://www.nextdeal.gr/index.php?option=com_k2&view=item&id=6856:%CF%80%CE%AC%CE%BC%CE%B5-%CF%83%CF%84%CE%BF-%CE%BC%CE%BF%CF%85%CF%83%CE%B5%CE%AF%CE%BF-%CE%BD%CE%B1-%CE%BC%CE%AC%CE%B8%CE%BF%CF%85%CE%BC%CE%B5-%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1&Itemid=90&tmpl=component&print=1

«Ο Μεγάλος δικτάτωρ» (1940) είναι η πρώτη ομιλούσα και ηχητική ταινία του Τσάρλι Τσάπλιν, δεκατρία χρόνια μετά την εισαγωγή του ήχου στις ταινίες. Είναι μια πολιτική σάτιρα για την άνοδο του Χίτλερ και του ναζισμού. Η ταινία απαγορεύτηκε από τους Χίτλερ, Μουσολίνι και Φράνκο, ενώ ήταν υποψήφια για 5 Όσκαρ.

Η σκηνή που ο Τσάπλιν χορεύει μπαλέτο με την υδρόγειο θεωρείται σήμερα μια από τις σημαντικότερες στιγμές της κινηματογραφικής ιστορίας.

Η ομιλία του κεντρικού ήρωα στο τέλος της ταινίας, , όπου ο Τσάπλιν έμμεσα εκφράζει το όραμα του για την ανθρωπότητα, επίσης μνημονεύεται για το ανθρωπιστικό της μήνυμα.

Ο Τσάπλιν είχε την ιδέα για τη δημιουργία της ταινίας όταν ένας φίλος του επισήμανε τη φυσική ομοιότητά του με τον Χίτλερ. Όταν έμαθε για την εθνικιστική και ρατσιστική πολιτική του Χίτλερ, εκμεταλλεύτηκε την ομοιότητά τους ως πηγή έμπνευσης για να του «επιτεθεί». Άρχισε να νιώθει όλο και πιο άβολα μιμούμενος τον Χίτλερ, όσο μάθαινε για τις εξελίξεις στην Ευρώπη. Η παραγωγή της ταινίας ξεκίνησε το 1937, όταν ακόμα δεν υπήρχαν πολλοί που πίστευαν πως ο ναζισμός συνιστούσε απειλή, ενώ το φιλμ κυκλοφόρησε το 1940, λίγο πριν η Αμερική μπει στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Όταν κυκλοφόρησε η ταινία, ο Χίτλερ απαγόρευσε την προβολή της σε όλες τις κατεχόμενες χώρες. Περίεργος όμως ο ίδιος για το φιλμ, παρήγγειλε μια κόπια μέσω Πορτογαλίας. «Θα έδινα τα πάντα για να μάθω τι σκέφτηκε για την ταινία», δήλωνε ο Τσάπλιν. Αργότερα σημείωνε πως αν γνώριζε την αληθινή διάσταση της ναζιστικής θηριωδίας «δε θα μπορούσε να αστειευτεί με τη φονική της παράνοια». Στις 15 Οκτωβρίου του 1940 έγινε η πρεμιέρα της ταινίας.

Η ομιλία του Τσάρλι Τσάπλιν, στον επίλογο της ταινίας:

“Λυπάμαι, αλλά δεν θέλω να γίνω αυτοκράτορας.  Δεν είναι δική μου υπόθεση. Δεν θέλω ούτε να βασιλέψω, ούτε να κατακτήσω κανέναν. Θα ήθελα να βοηθήσω όλο τον κόσμο, αν μπορούσα. Εβραίους, χριστιανούς, μαύρους, λευκούς. Όλοι επιθυμούμε την αλληλεγγύη, αυτή είναι η φύση των ανθρώπων. Να ζούμε με την ευτυχία των άλλων, και όχι με τη δυστυχία τους. Δεν θέλουμε ούτε να μισούμε, ούτε να περιφρονούμε.

Στον κόσμο αυτόν υπάρχει χώρος για τον καθένα. Η καλή Γη είναι πλούσια και μπορεί να παρέχει για όλους. Η ζωή μπορεί να είναι ελεύθερη κι ωραία, αλλά χάσαμε αυτό το μονοπάτι. Η πλεονεξία δηλητηρίασε τις ψυχές των ανθρώπων, ανύψωσε τους φραγμούς του μίσους, μας καταδίκασε στη δυστυχία και στη σφαγή. Ορίσαμε την ταχύτητα, αλλά κλειστήκαμε στον εαυτό μας. Η εκμηχάνιση προσφέρει αφθονία αλλά μας έχει αφήσει σε ένδεια. Η επιστήμη μας έκανε κυνικούς, η ευφυΐα μας, σκληρούς και άξεστους. Σκεφτόμαστε πολύ και αισθανόμαστε ελάχιστα.

Περισσότερο κι από τις μηχανές, χρειαζόμαστε την ανθρωπιά. Πιο πολύ από την επιδεξιότητα, χρειαζόμαστε την καλοσύνη και την ευγένεια. Χωρίς αυτές τις αρετές, η βία θα κυριαρχήσει στη ζωή και όλα θα χαθούν. Το αεροπλάνο και το ραδιόφωνο μας έφεραν πιο κοντά. Η ίδια η φύση αυτών των εφευρέσεων διαλαλεί την καλοσύνη των ανθρώπων. Διαλαλεί την παγκόσμια αδελφοσύνη, την ενότητα όλων μας.

Ακόμα κι αυτή τη στιγμή, η φωνή μου φτάνει στα αυτιά εκατομμυρίων ανθρώπων, απελπισμένων γυναικών, παιδιών, που είναι θύματα ενός συστήματος που ξέρει μόνο να βασανίζει και να φυλακίζει αθώους ανθρώπους. Σε αυτούς που με ακούνε, λέω: Μην απελπίζεστε. Η τωρινή μας δυστυχία δεν είναι παρά το πέρασμα της πλεονεξίας και της σκληρότητας εκείνων που φοβούνται την πρόοδο του ανθρώπου. Το μίσος των ανθρώπων θα περάσει και οι δικτάτορες πεθαίνουν! Και η δύναμη που αφαίρεσαν από το λαό θα επιστρέψει σε αυτόν ξανά. Όσο οι άνθρωποι πεθαίνουν, η ελευθερία δεν θα αφανιστεί ποτέ!

Στρατιώτες! Μην υπακούτε στους αγροίκους, που σας περιφρονούν και σας σκλαβώνουν, που σας δυναστεύουν τις ζωές. Ανθρώπους που σας λένε τι να κάνετε, τι να σκεφτείτε και τι να νιώσετε! Που σας μεταμορφώνουν σε κοπάδι, σε κρέας για τα κανόνια. Μην υποχωρείτε μπροστά σε αυτά τα εκφυλισμένα όντα, στους εγκέφαλους και τις καρδιές των μηχανών! Δεν είστε ούτε μηχανές, ούτε κοπάδι, είστε άνθρωποι! Φέρετε την αγάπη της ανθρωπότητας μέσα στις καρδιές σας, δεν μισείτε! Μόνο όσοι στερήθηκαν την αγάπη μισούν! Οι στερημένοι και οι αφύσικοι!

Στρατιώτες! Μην αγωνίζεστε για τη σκλαβιά, αγωνιστείτε για την ελευθερία! Ο άγιος Λουκάς στο 17ο κεφάλαιο γράφει: «το βασίλειο του Θεού είναι μέσα στον άνθρωπο». Όχι σε έναν άνθρωπο, όχι σε μια ομάδα ανθρώπων, αλλά σε όλους τους ανθρώπους! Σε εσάς! Εσείς είστε ο λαός που έχει τη δύναμη, να δημιουργεί τις μηχανές, να δημιουργεί την ευτυχία! Εσείς ο λαός, έχετε τη δύναμη να δημιουργήσετε την ευτυχία, να εμπνεύσετε μια όμορφη κι ελεύθερη ζωή, να κάνετε αυτή τη ζωή μια υπέροχη περιπέτεια!

Στο όνομα της δημοκρατίας, ας χρησιμοποιήσουμε αυτή τη δύναμη, ας ενωθούμε! Ας αγωνιστούμε για ένα καινούργιο κόσμο, με ευκαιρίες και δουλειά για όλους, μέλλον για τους νέους, ασφάλεια για τους ηλικιωμένους.

Με αυτές τις υποσχέσεις, οι αγροίκοι πήραν την εξουσία. Αλλά είπαν ψέματα! Δεν κράτησαν το λόγο τους! Ποτέ δεν θα το κάνουν! Οι δικτάτορες ελευθερώνουν τον εαυτό τους, αλλά υποδουλώνουν το λαό. Ο αγώνας μας είναι να κάνουμε πράξη αυτές τις υποσχέσεις! Να ελευθερώσουμε το λαό, να σπάσουμε τους εθνικούς φραγμούς, να καταργήσουμε την πλεονεξία, το μίσος και τη μισαλλοδοξία. Ας αγωνιστούμε για ένα κόσμο δικαίου, όπου η επιστήμη και η πρόοδος θα φέρουν ευτυχία σε όλους! Στρατιώτες! Στο όνομα της δημοκρατίας, ας ενωθούμε!

…

Χάννα, με ακούς; Όπου κι αν είσαι σήκωσε τα μάτια σου, Χάννα. Τα σύννεφα διαλύονται, ο ήλιος διαπερνά! Βγαίνουμε από το σκοτάδι μέσα στο φως! Μπαίνουμε σε έναν νέο κόσμο, έναν καλύτερο κόσμο, όπου οι άνθρωποι θα ανυψωθούν πάνω από το μίσος, την πλεονεξία και την αγριότητά τους. Σήκωσε τα μάτια σου, Χάννα! Η ψυχή του ανθρώπου έχει φτερά και μαθαίνει επιτέλους να ανυψώνεται! Πετάει προς το ουράνιο τόξο, προς την ελπίδα, προς το μέλλον. Το λαμπρό, το ένδοξο μέλλον, που ανήκει σε εσένα, σε εμένα, σε όλους μας!

Σήκωσε τα μάτια, Χάννα! Κοίτα ψηλά!”

Μπορείτε να παρακολουθήσετε την ταινία στο ακόλουθο σύνδεσμο:

http://tvxs.gr/webtv/%CF%84%CE%B1%CE%B9%CE%BD%CE%AF%CE%B5%CF%82/%CE%BF-%CE%BC%CE%B5%CE%B3%CE%AC%CE%BB%CE%BF%CF%82-%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CF%84%CE%AC%CF%84%CF%89%CF%81

 

Πηγή κειμένου: tvxs.gr

Σύνδεσμοι:

• Βιογραφία του Τσάπλιν (ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ): http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A4%CF%83%CE%AC%CF%81%CE%BB%CE%B9_%CE%A4%CF%83%CE%AC%CF%80%CE%BB%CE%B9%CE%BD
• Εθνικοσοσιαλισμός ή ναζισμός (βικιπαιδεια): http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%95%CE%B8%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CF%83%CE%BF%CF%83%CE%B9%CE%B1%CE%BB%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82
• Ναζιστική Γερμανία (βικιπαιδεια): http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9D%CE%B1%CE%B6%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%93%CE%B5%CF%81%CE%BC%CE%B1%CE%BD%CE%AF%CE%B1
• Φασισμός (LIVEPEDIA) : http://www.livepedia.gr/index.php/%CE%A6%CE%B1%CF%83%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82

Συγγραφέας: Ντέιβιτ ΜακΚι (David McKee)

Μετάφραση: Αθηνά Ανδρουτσοπούλου

Όλοι οι ελέφαντες είναι γκρι. Ο Έλμερ όμως γεννιέται διαφορετικός: είναι πολύχρωμος! Αυτό το χαρακτηριστικό του τον κάνει να αισθάνεται άσχημα, γιατί όλοι τον αντιμετωπίζουν ως ‘διαφορετικό’. Έτσι ο Έλμερ αποφασίζει να αλλάξει την εμφάνισή του. Κυλιέται στη λάσπη και γίνεται γκρι, όμοιος με τα άλλα ελεφαντάκια. Έρχεται όμως η βροχή και παίρνει τη λάσπη – ο Έλμερ ξαναγίνεται όπως ήταν, και τα άλλα ελεφαντάκια χαίρονται που βλέπουν και πάλι τα υπέροχα χρώματά του.

Ένα πολύ όμορφο παραμύθι που αναφέρεται στην ομορφιά της ‘διαφοράς’.

Τα ερωτήματα που θέτει το παραμύθι:

Πώς ένιωθε ο Έλμερ και γιατί θέλησε να αλλάξει το τόσο όμορφο δέρμα του; Αν εσύ ήσουν ο Έλμερ πώς θα ένιωθες και τι θα έκανες; Εάν ο Έλμερ ήταν φίλος σου τι θα έκανες;

Πόσο ανοιχτοί είμαστε να αποδεχθούμε τη διαφορά – τον διαφορετικό;

Είναι η διαφορά μας μειονέκτημα ή πλούτος; Πώς θα ήταν ένας κόσμος από ανθρώπους που είναι όμοιοι μεταξύ τους; Μπορούμε να βρούμε δύο όμοιους ανθρώπους; Συναντάμε κάπου στη φύση την ομοιότητα;

Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗ.

Σύνδεσμος:

“Παιδικά Βιβλία, Βλέποντας τον κόσμο με διαφορετικά μάτια” 

http://diaforetikotita.gr/

Τα Δικαιώματα του Παιδιού

Όλα τα παιδιά έχουν συγκεκριμένα δικαιώματα που ορίζονται από τις Διεθνείς Συμβάσεις, το Σύνταγμα και τους νόμους.

Το σημαντικότερο κείμενο για τα Δικαιώματα του Παιδιού είναι η ΔΙΕΘΝΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗ ΓΙΑ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΤΟΥ ΟΗΕ.
Η Σύμβαση αυτή, που υπογράφτηκε το 1989 από τα κράτη-μέλη του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, ρυθμίζει τις υποχρεώσεις των κρατών για την προστασία και προαγωγή των δικαιωμάτων του παιδιού. Το 1992 έγινε νόμος και στην χώρα μας (νόμος 2101/92).

Η Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού περιλαμβάνει τρεις μεγάλες κατηγορίες δικαιωμάτων:

• Προστασία (από κάθε μορφής κακοποίηση, εκμετάλλευση, διάκριση, ρατσισμό, κ.λπ.)
• Παροχές (δικαίωμα στην εκπαίδευση, την υγεία, την πρόνοια, την ψυχαγωγία, κ.λπ.)
• Συμμετοχή (δικαίωμα στην έκφραση γνώμης, την πληροφόρηση, τον ελεύθερο χρόνο, κ.λπ.)

ΠΗΓΗ: http://www.0-18.gr/gia-paidia/ta-dikaiomata-soy

Διαβάστε ακόμη: “H Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού”

 http://www.unicef.gr/reports/symb.php

 

14^ο Νηπιαγωγείο Αθηνών – Χριστούγεννα του 2010

Σεργκέι Προκόφιεφ: Ο Πέτρος και ο Λύκος

Ταινία μικρού μήκους κινουμένων σχεδίων “Peter & the Wolf” / ΠΟΛΩΝΙΑ-ΑΓΓΛΙΑ, Σκηνοθεσία, προσαρμογή σεναρίου:  Suzie Templeton – Όσκαρ 2008 για την καλύτερη ταινία μικρού μήκους κινουμένων σχεδίων

Την ταινία μπορείτε να τη βρείτε στο ακόλουθο σύνδεσμο:

http://tvxs.gr/webtv/%CF%84%CE%B1%CE%B9%CE%BD%CE%AF%CE%B5%CF%82/%CE%BF-%CF%80%CE%AD%CF%84%CF%81%CE%BF%CF%82-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CE%BF-%CE%BB%CF%8D%CE%BA%CE%BF%CF%82

Εμπνευσμένοι από τη μουσική ιστορία του Πέτρου και του Λύκου όπως αυτή διασκευάστηκε στην ταινία μικρού μήκους που συστήνουμε, τα Χριστούγεννα του 2010 ανεβάσαμε στο νηπιαγωγείο μας μία μουσικοθεατρική παράσταση. Το πλήρες κείμενο της παράστασης θα το βρείτε στον ακόλουθο σύνδεσμο:

http://mikres-ores.blogspot.com/

Λίγα περισσότερα στοιχεία για την παράσταση:

ΠΩΣ ΕΠΙΛΕΞΑΜΕ ΤΟ ΕΡΓΟ

Επιλέξαμε την συγκεκριμένη διασκευή (ψάξτε να δείτε το εξαιρετικό βίντεο!) γιατί δουλεύουμε με τα παιδιά πολύ σημαντικές έννοιες όπως: η διαφορετικότητα, τα στερεότυπα, η σχέση με τη φύση.

Τα παιδιά απολαμβάνουν τη σχέση του Πέτρου με τα πουλιά, τις πάπιες, τις γάτες, το λύκο, περπατούν στο δάσος και παίζουν στη λίμνη. Μπαίνουν στη θέση του Πέτρου και βιώνουν τον κοινωνικό αποκλεισμό. Μπαίνουν στη θέση του λύκου, βιώνουν τη στοχοποίηση και την αδικία, μαθαίνουν να έχουν ανοιχτά κριτήρια και κριτική σκέψη.

ΔΙΑΝΟΜΗ

Στην παράσταση έχουμε επτά ήρωες, κατά συνέπεια, για να μην έχουμε κομπάρσους και πρωταγωνιστές, κάνουμε την εξής διανομή: τρία παιδιά παίζουν τον κάθε ήρωα ταυτοχρόνως (λένε μαζί λόγια και κάνουν κινήσεις). Στη διανομή δεν χωρίζουμε αγόρια και κορίτσια: μπορούν τα κορίτσια να γίνουν Πέτροι (τις λέμε Πετρούλες) όπως και λύκοι (δηλαδή λύκαινες), όπως και κυνηγοί. Το ίδιο και τα αγόρια μπορούν να γίνουν και γάτες και πουλιά και πάπιες.

ΤΡΟΠΟΣ ΔΟΥΛΕΙΑΣ

Στις πρώτες πρόβες παίζουν όλοι όλους τους ρόλους. Μία εβδομάδα μετά αφήνουμε τα παιδιά να επιλέξουν μόνα τους ποιος ρόλος τους ταιριάζει– τους προειδοποιούμε ότι αυτός ο ρόλος θα είναι ο τελικός, για αυτό πρέπει να σκεφτούν καλά τι θα διαλέξουν, και να πάρουν μια υπεύθυνη απόφαση. Τα ίδια τα παιδιά διαλέγουν ακόμη και το κομμάτι της αφήγησης που θέλουν να πουν.

Αναλύουμε την ιστορία και τους στίχους των τραγουδιών, δημιουργούμε καταστάσεις προβληματισμού σχετικά με όσα θέματα θίγονται στους στίχους και την αφήγηση. Θέτουμε ανοιχτές ερωτήσεις: Τι θα έκανες αν ήσουν ο Πέτρος, ο παππούς, πώς αισθάνεται το πουλί / η γάτα / ο λύκος / ο Πέτρος. Πώς κρίνουμε; Κρίνουμε δίκαια; Εάν θέλουμε να κρίνουμε δίκαια ποια θα είναι τα κριτήριά μας; Έχουμε τα ίδια κριτήρια όταν κρίνουμε τον εαυτό μας και τους άλλους; Μπαίνουμε στη θέση του άλλου πριν τον κρίνουμε; Τι συναισθήματα μας προκαλεί η διαφορά; Μας φοβίζει και γιατί; Η ομοιότητα και η διαφορά είναι αντικειμενικές ή σχετικές έννοιες; Είμαστε όμοιοι ‘ως προς’ και διαφορετικοί ‘ως προς’; Πόσο διαφορετικοί είμαστε από όσους πιστεύουμε ότι είμαστε όμοιοι – πόσο όμοιοι είμαστε με όσους πιστεύουμε ότι είμαστε διαφορετικοί; Βάσει ποιων κριτηρίων κρίνουμε την ομοιότητα και τη διαφορά; Είναι αυτά τα κριτήρια απόλυτα; Είναι δοσμένα; Είναι διαχρονικά ή εξαρτώνται από τον ιστορικό μας χωροχρόνο; Παρατηρώντας τη φύση βλέπουμε ομοιότητα ή διαφορά; Πού συναντάμε απόλυτη ομοιότητα; Είναι η ομοιότητα ή η διαφορά κινητήρια δύναμη στην εξέλιξη των ιδεών, της τέχνης, της επιστήμης; Τρία ιστορικά παραδείγματα: Σωκράτης (καινά δαιμόνια), Βαν Γκονγκ, Γαλιλαίος.

ΜΟΥΣΙΚΗ – ΧΟΡΟΣ

Δεν βρήκαμε τη μουσική χωρίς αφήγηση, και έτσι επιλέξαμε για μουσική επένδυση, μουσικές των: Μάνου Χατζηδάκη, Νίκολα Πιοβάνι, Ελένης Καραΐνδρου, Μοντ Πλαγκάλ

Τα τρία τραγούδια είναι πάνω σε μουσική των: Μίκη Θεοδωράκη (νύχτα μαγικιά), Jerry Bock (If I were a rich man), Νότη Μαυρουδή (πρωινό τσιγάρο)

Οι κινήσεις των παιδιών ακολουθούν το ρυθμό, τη μελωδία και την ενορχήστρωση της μουσικής. Μαθαίνουμε στα παιδιά να ακούνε τη μουσική, να παρακολουθούν την πλοκή και την εξέλιξη της μελωδίας, να δονούνται με το ρυθμό της, να διακρίνουν τα όργανα που λειτουργούν ως αφηγητές της πλοκής. Παροτρύνουμε τα παιδιά να αισθανθούν ό,τι ‘λέει’ η μουσική και να κινηθούν στο χώρο ανάλογα. Εντάσσουμε στο χορευτικό ιδέες των ίδιων των παιδιών. Εξηγούμε γιατί επιλέξαμε το κάθε κομμάτι για τον συγκεκομμένο ρόλο. Θα ταίριαζε ή ίδια μουσική σε άλλο ρόλο κι αν όχι γιατί; Αναφερόμαστε σε μη λεκτικές γλώσσες έκφρασης και επικοινωνίας – μουσική, χορός. Η στάση και η κίνηση του σώματος μας δίνουν μηνύματα;

ΣΚΗΝΙΚΟ

Το σκηνικό είναι απλό και το φτιάχνουν τα παιδιά: Μεγάλα δένδρα από χαρτί του μέτρου που συνθέτουν ένα δάσος. Στη μέση ένα σπίτι (από χοντρό χαρτόνι που βρίσκουμε σε όλα τα σούπερ μάρκετ) με ένα κεντρικό παράθυρο που στο περίγραμμά του έχει λαμπάκια χριστουγεννιάτικα. Πάνω στο σπίτι κολλάμε το σκηνικό Β’ (ένα φορτηγό με καρότσα που έχει κάγκελα ακριβώς εκεί που ήτανε το παράθυρο ζωγραφισμένο σε χαρτί του μέτρου από τα παιδιά) όταν μεταφέρουν τον λύκο. Κάτω (μπροστά στο κέντρο) κολλάμε μία λίμνη με νούφαρα από χαρτί του μέτρου.

ΟΙ ΗΡΩΕΣ ΣΤΟ ΧΩΡΟ

Η θέση των ηρώων στο χώρο όταν ανοίγει το σκηνικό: Ο Πέτρος πίσω από το παράθυρο του σπιτιού, μπροστά και έξω από το σπίτι ο παππούς σε ένα παγκάκι, στα πόδια του η γάτα, δεξιά το πουλί, αριστερά η πάπια, πιο δεξιά σε παγκάκι ο λύκος, πιο αριστερά σε παγκάκι ο κυνηγός.

Η θέση των ηρώων στο χώρο κατά τη διάρκεια του έργου (κάθονται οκλαδόν): Ο Πέτρος δεξιά από τη λίμνη, η πάπια μέσα στη λίμνη, το πουλί  αριστερά (και όταν έρχεται η γάτα, δεξιά πίσω από τον Πέτρο), η γάτα αριστερά.

ΚΟΣΤΟΥΜΙΑ

Λύκος / λύκαινα: φοράει μαύρο (ή καφέ) κολάν ή χοντρό καλσόν, μαύρη μπλούζα ή κορμάκι, πίσω έχει μια μαύρη ουρά, στο κεφάλι μαύρα αυτιά.

Γάτα: φοράει ροζ κολάν ή χοντρό καλσόν, ροζ μπλούζα ή κορμάκι, πίσω έχει μια ροζ ουρά, στο κεφάλι ροζ αυτιά.

Πάπια: φοράει κίτρινο φόρεμα φουφούλα με κίτρινα ή πορτοκαλί φτερά για ουρά, κίτρινο ή πορτοκαλί καλσόν, στο κεφάλι κίτρινο ή πορτοκαλί καπέλο τζόκεϊ με μάτια δεξιά-αριστερά

Πουλί: φοράει λευκό μακρύ φόρεμα με φτερά που έρχονται ως προέκταση του φορέματος.

Κυνηγός: φοράει πράσινο μπλουζάκι μακρύ από φόδρα με ζωνάρι στη μέση, και σκούρο παντελόνι

Παππούς / γιαγιά: φοράνε κόκκινο μπλουζάκι μακρύ με ζωνάρι στη μέση και σκούρο παντελόνι ή μακριά φούστα.

Πέτρος / Πετρούλα: φοράει άσπρο πουκάμισο, μπλε ή τζιν βερμούδα με τιράντες

Κάνουμε προσχέδια των ρούχων για τους γονείς, δεν τους αγχώνουμε με τα ρούχα, είμαστε ευέλικτοι (π.χ. αντί για μπλουζάκι από φόδρα, μπορεί να φορέσει μπλουζάκι τις μαμάς μακρύ και φαρδύ), αρκεί αν είναι στο χρώμα που θέλουμε, γιατί είναι σημαντική ή χρωματική σύνθεση του σκηνικού.